سایبرنتیک

در فرهنگ ارتباطات، دانش رایانیک، سایبرنتیک، یا فرمانیک (به انگلیسی: Cybernetics) نام نظریه‌ای است که مناسبات انسان و ماشین، و مناسبات ماشین‌ها با یکدیگر را تبیین می‌کند. این نظریه را نوربرت وینر در سال ۱۹۴۸ مطرح کرده‌است.

تاریخچه

زمینهٔ گستردهٔ سایبرنتیک به صورت مطالعات بین رشته‌ها و از طریق به‌هم وصل‌کردن زمینه‌های متعدد و گوناگونی همچون سیستم‌های کنترل، نظریهٔ شبکه‌های الکتریکی، منطق ریاضی، پایداری سیستم‌های زیست‌شناسی، پایداری سیستم‌های مهندسی، و علوم اعصاب در طی سال‌های دههٔ ۱۹۴۰ آغاز گردید. با گسترش‌های بعدی، میدان‌های علمی دیگری نظیر سیستم‌های اجتماعی، مردم‌شناسی، نظریه عمومی سیستم‌ها، روان‌شناسی، و معماری و طراحی نیز به آغوش سیبرنتیک درآمدند.

تحلیل سایبرنتیک نظام‌های سیاسی

بر این اساس نظام سیاسی پیامهایی (اطلاعات) دریافت می‌کند و آنها را تفسیر و تنظیم می‌کند و بر اساس آن ارتباط و تصمیم می‌گیرد؛ لذا تداوم نظام سیاسی به میزان قدرت (کنترل) بر اطلاعات است. سیستم برای تضمین تداوم خویش باید سه نوع اطلاعات دریافت می‌کند:

۱. دربارهٔ جهان خارج ۲. اطلاعات دربارهٔ گذشته (حافظه یا خاطره) ۳. دربارهٔ اجزا و عملکرد خودش (مکانیسم بازخورد)

جستارهای وابسته

• فلسفه علوم
• نظریه سامانه‌ها
• نظریه عمومی سیستم‌ها

منابع

• سیبرنتیک: کنترل و ارتباطات در حیوانات و ماشین‌ها (انگلیسی)
• سیبرنتیک و سیبرنتیک درجهٔ دوم (انگلیسی)
• نظریّهٔ عمومی سامانه‌ها، اسکلت علوم
• شکرخواه، یونس. واژه‌نامهٔ ارتباطات، چاپ سوم. تهران: سروش (انتشارات صدا و سیما)، ۱۳۸۶. شابک ‎۹۶۴-۴۳۵-۷۳۱-۰
• نظام‌الدین فقیه، سیستمهای پویا: اصول و تعیین هویت۹۶۴٬۴۵۹-۸۰۶-۷:شابک
• نظام‌الدین فقیه، سیستمهای کنترل، ۹۶۴-۵۹۵۷-۶۰-۵:شابک
• نظام‌الدین فقیه، مبانی شبیه‌سازی سیستمها، ۹۶۴-۶۸۱۰-۰۶-۳:شابک
• هاشمی گلپایگانی، محمدرضا. تهامی، سید احسان "مبانی سیستم‌ها و مهندسی سیبرنتیک (مفاهیم و کاربردها)"، انتشارات سخن گستر، معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد،1386.ISBN 978-964-477-390-7