Boek fan Taliesin
It Boek fan Taliesin (Welsk: Llyfr Taliesin; Ingelsk: Book of Taliesin) is ien fan de âldst bewarre blaune Welske manuskripten. It datearet út de earste helte fan de 14e iuw en de Nasjonale Bibleteek fan Wales yn Aberystwyth hat it op 'e noed. It manuskript, dêr't in stikmannich blêden (folio's) fan misse, ûnder oaren it earste, is bekend ûnder de namme Peniarth MS 2.[1]
It werk bestiet út in samling (lof)gedichten yn it Welsk, dêr't de measte fan oan de dichter Taliesin (twadde helte 6e iuw) taskreaun wurde. Foaral it wurk fan Taliesin sil oarspronklik yn it Kumbrysk dialekt fan Hen Ogledd, 'It Noarden' skreaun wêze. Oare gedichten, sa as de elegyën, binne ûntliend oan Latynske teksten of oan de Britske tradysje. Opfallend binne de ferwizingen nei Kening Arthur, dy't ek foarkomme yn it Swarte boek fan Carmarthen. It manuskript hat ek de âldste fernijingen yn it Westelik taalgebiet fan de heldedieden fan Herakles en Aleksander de Grutte.
Ynhâld fan it Boek fan Talienin
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Lofdichten op Urien Rheged
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- XXXI "Gwaeith Gwen ystrad" ("The Battle of Gwen ystrad")
- XXXII Urien Yrechwydd (In Liet foar Urien Rheged)
- XXXIII Eg gorffowys (In Liet foar Urien Rheged)
- XXXIV Bei Lleas Vryan (In Liet foar Urien Rheged)
- XXXV "Gweith Argoet Llwyfein"("The Battle of Argoed Llwyfain")
- XXXVI Arddwyre Reged (In Liet foar Urien Rheged)
- XXXVII "Yspeil Taliesin" ("The Spoils of Taliesin")
- XXXIX "Dadolwch Vryen" ("The Satisfaction of Urien")
Oare lofsangen
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- XII "Glaswawt Taliesin" ("The Praise of Taliesin")
- XIV "Kerd Veib am Llyr" ("Song Before the Sons of Llyr")
- XV "Kadeir Teyrnon" ("The Chair of the Sovereign")
- XVIII Kychwedyl am dodyw ("A rumour has come to me")
- XIX "Kanu y Med" ("Song of Mead")
- XX "Kanu y Cwrwf" ("Song of Ale")
- XXI "Mic Dinbych" ("Praise of Tenby")
- XXIII "Trawsganu Kynon" ("Satire on Cynan Garwyn")
- XXV Torrit anuyndawl (Liet fan de hynders)
- XXXVIII Rhagoriaeth Gwallawc(Liet op Gwallawg ab Lleenawg)
Elegyen
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- XL "Marwnat Erof" (Elegy fan Erof [Ercwlf])
- XLI "Marwnat Madawg" (Elegy fan Madawg)
- XLII "Marwnat Corroi ap Dayry" (Elegy fan Cu-Roi soan fan Daire)
- XLIII "Marwnat Dylan eil Ton" (Elegy fan Dylan soan fan de Weach)
- XLIV "Marwnat Owain ap Vryen" (Elegy fan Owain soan fan Urien)
- XLV "Marwnat Aeddon" (Elegy fan Aeddon)
- XLVI "Marwnat Cunedda" (Elegy fan Cunedda)
- XLVIII "Marwnat Vthyr Pen" (Elegy fan Uthyr Pen(dragon))
Kristlike ferzen en sangen
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- II Marwnat y Vil Veib ("Elegy of a Thousand Sons", oantinkens oan de hilligen)
- V Deus Duw ("O God, God of Formation", op it Lêste Oardiel)
- XXII "Plaeu yr Reifft" ("The Plagues of Egypt", skiednis fan Mozes)
- XXIV Lath Moessen ("The Rod of Moses", oer Jezus)
- XXVI Y gofiessvys byt ("The Contrived World", oer Alexander)
- XXVII Ar clawr eluyd ("On the Face of the Earth", oer Jezus)
- XXVIII Ryfedaf na chiawr (Oer Aleksander de Grutte)
- XXIX Ad duw meidat ("God the Possessor", Hymne oan de god fan Moses, Israel, Aleksander)
- LI Trindawt tragywyd (De Ivige Trije-ienheid)
Profetysk
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- VI "Armes Prydein Vawr" (De Grutte profesy fan Britanje)
- X "Daronwy" ("Daronwy")
- XLVII "Armes Prydein Bychan" (De Lytse profesy fan Brittanje)
- XLIX Kein gyfedwch ("A bright festivity")
- LII "Gwawt Lud y Mawr" ("The Greater Praise of Lludd")
- LIII Yn wir dymbi romani kar ("Truly there will be to me a Roman friend")
- LIV "Ymarwar Llud Bychan" ("The Lesser Reconciliation of Lludd")
- LVII Darogan Katwal[adr?] ("Profesy fan Cadwallader" (allinne in titel))
Fylosofysk en biedwurden
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- I "Priv Cyfarch" ("Taliesin's First Address")
- III "Buarch Beird" ("The Fold of the Bards")
- IV "Aduvyneu Taliesin" ("The Pleasant Things of Taliesin")
- VII "Angar Kyfyndawt" ("The Loveless Confederacy")
- VIII "Kat Godeu" ("The Battle of the Trees")
- XI "Cadau Gwallawc" ("Song on Lleenawg")
- IX "Mab Gyrfeu Taliesin" ("The Childhood Achievements of Taliesin")
- XIII "Kadeir Taliesin" ("The Chair of Taliesin")
- XVI "Kadeir Kerrituen" ("The Chair of Cerridwen")
- XVII "Kanu Ygwynt" ("The Song of the Wind")
- XXX "Preiddu Annwfn" ("The Spoils of Annwn")
- LV "Kanu y Byt Mawr" ("Great Song of the World")
- LVI "Kanu y Byt Bychan" ("Little Song of the World")
Sjoch ek
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Keppeling om utens
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |