Aibítir Arabach
Is í an Aibítir Arabach (Araibis: أبجدية عربية ’abjadiyyah ‘arabiyyah) an script a úsáidtear le haghaidh na scríbhneoireachta as Araibis. Úsáidtear roinnt aibítreacha a cruthaíodh ar bhunús na haibítre sin chun teangacha eile de chuid na hÁise a scríobh, go hiondúil i réigiúin a tháinig faoi anáil ardchultúr Arabach Ioslam. Ghlac an Pheirsis le leagan leasaithe den aibítir Arabach, a bhfuil ceithre litir bhreise inti, in áit a seanchórais scríofa nuair a tháinig Ioslam chun cinn san Iorán. Aibítir cosúil léi sin a úsáidtear don Urdúis fosta. I ndiaidh aibítir na Laidine, is í an aibítir Arabach an dara haibítir is mó a úsáidtear go forleathan ar fud an domhain.
Cineál | Semitic alphabet (en) agus aibítir aoncháis |
---|---|
Teangacha | an Araibis |
Bunaithe ar | Nabataean script (en) |
Stair | history of the Arabic alphabet (en) |
Treo téacs | deas go clé |
Léarscáil dáileacháin | |
Dáileadh domhanda |
---|
██ Tíortha ina bhfuil stádas oifigiúil ag an aibítir Arabach amháin nó ag aibítir a cruthaíodh aisti. ██ Tíortha ina n-úsáidtear an aibítir Arabach, nó aibítreacha a cruthaíodh aisti, go hoifigiúil taobh le hortagrafaíochtaí eile. |
Aonarán | Tosach | Meánach | Críoch | Ainm | Traslitriú | Fuaim |
---|---|---|---|---|---|---|
ﺀ | أ, إ, ؤ, ئ |
hamza | ʾ / ’ et ‚ | [ʔ] | ||
ﺍ | — | ﺎ | ʾalif | ā / â | [aː] | |
ﺏ | ﺑ | ﺒ | ﺐ | bāʾ | b | [b] |
ﺕ | ﺗ | ﺘ | ﺖ | tāʾ | t | [t] |
ﺙ | ﺛ | ﺜ | ﺚ | ṯāʾ | ṯ / th | [θ] |
ﺝ | ﺟ | ﺠ | ﺞ | ǧīm | ǧ / j / dj | [ʤ] |
ﺡ | ﺣ | ﺤ | ﺢ | ḥāʾ | ḥ | [ħ] |
ﺥ | ﺧ | ﺨ | ﺦ | ḫāʾ | ḫ / ẖ / kh | [x] |
ﺩ | — | ﺪ | dāl | d | [d] | |
ﺫ | — | ﺬ | ḏāl | ḏ / dh | [ð] | |
ﺭ | — | ﺮ | rāʾ | r | [r] | |
ﺯ | — | ﺰ | zāy | z | [z] | |
ﺱ | ﺳ | ﺴ | ﺲ | sīn | s | [s] |
ﺵ | ﺷ | ﺸ | ﺶ | šīn | š / sh | [ʃ] |
ﺹ | ﺻ | ﺼ | ﺺ | ṣād | ṣ | [sˁ] |
ﺽ | ﺿ | ﻀ | ﺾ | ḍād | ḍ | [dˁ], [ðˤ] |
ﻁ | ﻃ | ﻄ | ﻂ | ṭāʾ | ṭ | [tˁ] |
ﻅ | ﻇ | ﻈ | ﻆ | ẓāʾ | ẓ | [zˁ], [ðˁ] |
ﻉ | ﻋ | ﻌ | ﻊ | ʿayn | ʿ / ‘ | [ʔˤ] |
ﻍ | ﻏ | ﻐ | ﻎ | ġayn | ġ / gh | [ɣ] |
ﻑ | ﻓ | ﻔ | ﻒ | fāʾ | f | [f] |
ﻕ | ﻗ | ﻘ | ﻖ | qāf | q / ḳ | [q] |
ﻙ | ﻛ | ﻜ | ﻚ | kāf | k | [k] |
ﻝ | ﻟ | ﻠ | ﻞ | lām | l | [l] |
ﻡ | ﻣ | ﻤ | ﻢ | mīm | m | [m] |
ﻥ | ﻧ | ﻨ | ﻦ | nūn | n | [n] |
ﻩ | ﻫ | ﻬ | ﻪ | hāʾ | h | [h] |
ﻭ | — | ﻮ | wāw | w | [w] | |
ﻱ | ﻳ | ﻴ | ﻲ | yāʾ | y | [j] |
Tagairtí
cuir in eagarIs síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |