Palermo

Palermo
Suíomh
38° 06′ 56″ N, 13° 21′ 41″ E
Tír	an Iodáil
Autonomous region with special statute (en)	an tSicil
Metropolitan city of Italy (en)	Ceannchathair Palermo
Príomhchathair de	an tSicil Ríocht na Sicile Cúige Palermo Éimíríocht na Sicile
Daonra
Iomlán	630,167 (2023)
• Dlús	3,924.07 hab./km²
Teanga oifigiúil	an Iodáilis
Tíreolaíocht
Achar dromchla	160.59 km²
Suite i nó in aice le limistéar uisce	Abhainn Oreto agus Muir Thoirian
Airde	14 m
Ar theorainn le	Bagheria Torretta Villabate Altofonte Monreale Ficarazzi Isola delle Femmine Belmonte Mezzagno Misilmeri
Sonraí stairiúla
Eachtra thábhachtach	Léigear Panormus
Éarlamh	Saint Rosalia (en)
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht reachtach	Palermo city council (en)
• Méara Palermo	Roberto Lagalla (2022–)
Aitheantóir tuairisciúil
Cód poist	90121, 90122, 90123, 90124, 90125, 90126, 90127, 90128, 90129, 90131, 90133, 90134, 90135, 90136, 90138, 90139, 90141, 90142, 90143, 90144, 90145, 90146, 90147, 90148, 90149 agus 90151
Lonnaithe i gcrios ama	UTC+01:00 UTC+02:00
Glaochód	091
Aitheantas ISTAT	082053
Cód cadastair na hIodáile	G273
Eile
Suíomh gréasáin	comune.palermo.it

Is í Palermo príomhchathair na Sicile, réigiún de chuid na hIodáile. Tá 671.593 duine ina gcónaí ann.

Stair na Cathrach

Ba iad na Féinícigh a bhunaigh an chathair, ach ba ó na Gréagaigh a fuair sí an t-ainm atá uirthi anois: Panormos an t-ainm Gréigise, a chiallaíonn "ollchuan" nó "ollchaladh", is é sin, an cuan is mó dá bhfuil chois na mara - an cuan is mó timpeall na Meánmhara. I ndiaidh na nGréagach, ba iad na Rómhánaigh a tháinig i seilbh na háite, agus ina ndiaidh sin, bhí sí á rialú ag na Biosántaigh ar feadh breis is míle bliain. Na hArabaigh a shealbhaigh an chathair sa bhliain 827, agus í ina príomhchathair ar Éimíríocht na Sicile. Chuir na Normannaigh ruaigeadh ar na hArabaigh san aonú haois déag, agus ina dhiaidh sin, bunaíodh ríocht nua na Sicile, arbh í Palermo a príomhchathair. Sa bhliain 1816, chuaigh Ríocht na Sicile agus Ríocht Napoli le chéile le Ríocht an Dá Shicil a dhéanamh, ach níorbh í Palermo príomhchathair na ríochta seo - bhí sí á rialú ó Napoli. Sa deireadh, cuireadh an ríocht sin ar ceal, agus chuaigh Palermo agus iomlán na Sicile san Iodáil aontaithe sa bhliain 1860.

Is iad na teangacha a labhraítear i bPalermo ná an Iodáilis agus an chanúint áitiúil, an tSicilis. Áit thábhachtach turasóireachta í Palermo lena cuid ailtireachta, na heaglaisí ach go háirithe. Ar an drochuair, tá an Maifia - an choirpeacht eagraithe - láidir sa chathair chomh maith. Ón taobh eile de, tá clú ar a lán daoine cáiliúla ó Phalermo freisin a fuair bás sa chath in aghaidh na coirpeachta, ar nós an Athara Pino Puglisi agus na mbreithiúna Giovanni Falcone agus Paolo Borsellino.