Duque
 | Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde agosto de 2015.) |
Duque é un dos títulos nobiliarios europeos con que os monarcas amosan a súa gratitude a certas persoas. A súa forma feminina é duquesa. O señorío dun duque recibe o nome de ducado. Sóeselle conceder a fillos da realeza que non son herdeiros. Este título, en España, leva ligada a dignidade de Grande de España.
Orixe
[editar | editar a fonte]O título ten a súa orixe nos cargos tardorromanos e bizantinos do latín Dux, plural "duce". En latín clásico, Dux denotaba o rango militar de Xeneral (palabra que, á súa vez, deriva a súa semántica probablemente do infinitivo "duco": guiar desde a fronte, en oposición a "ago": guiar desde atrás, de xeito que "o que guía desde a fronte" denotaría orixinalmente a un guía militar ou caudillo).
Eventualmente, a raíz da práctica de conceder terras aos xenerais vitoriosos, o dito título utilizouse coma unha referencia nobiliaria que designa a un membro da clase alta. Durante séculos usaríase esa mesma forma latina en Venecia, para designar ao xefe da República Adriática.
Conforme se foron desenvolvendo os reinos xermánicos tras a caída do imperio, o título foi usado por altos cargos, gobernadores, caudillos... etc. No sistema social e político coñecido como Feudalismo que Carlomagno fundou ao dividir os seus dominios en condados, os duques ocupaban o nivel máis alto na escala nobiliaria.
Posteriormente, coa Capitular de Quierzy, converteuse en hereditario, pasando de pais a fillos.
No século XIX, coa abolición dos dereitos señoriais perderon a súa autoridade e poder, aínda que en moitos países conservouse o título por herdanza de forma honorífica e ás veces a súa riqueza e influencia.
O súa etimoloxía foi moi utilizada polos movementos de corte fascista do século XX, así o apelativo "Il Duce" utilizado polo ditador Benito Mussolini é unha derivación da voz Dux/duce. O equivalente xermano “Der Führer” (o guía, o líder) é unha tradución do mesmo termo. "El caudillo", título que se concedeu a si mesmo o xeneral Francisco Franco (se ben proveniente do latín capitellum) é unha equivalencia destes termos, todos eles orixinados no concepto Dux (duque) “o que guía desde a fronte”
Uso actual
[editar | editar a fonte]Hoxe en día, coma calquera outro título nobiliario, non ten máis valor có simbólico.
