Reino de Escocia
| Rìoghachd na h-Alba (gd) Kinrick o Scotland (sco) Kingdom of Scotland (en)  | ||||
| ||||
| Himno | Himno de Escocia | |||
|---|---|---|---|---|
| Lema | «In My Defens God Me Defend (pt)  » | |||
| Localización | ||||
| ||||
| Capital | Edimburgo (1452–) | |||
| Poboación | ||||
| Poboación | 1.250.000 (1700) (15,87 hab./km²) | |||
| Lingua oficial | Lingua gaélica escocesa Lingua scots lingua latina | |||
| Xeografía | ||||
| Superficie | 78.782 km² | |||
| Datos históricos | ||||
| Creación | século IX | |||
| Disolución | 30 de abril de 1707 | |||
| Sucedido por | Reino de Gran Bretaña | |||
| Organización política | ||||
| Forma de goberno | monarquía | |||
| • Raíña | Ana de Gran Bretaña (1702 (Xuliano)–1707 (Xuliano)) | |||
| Órgano lexislativo | Parliament of Scotland (en) , (Escano: 233) | |||
| Moeda | libra escocesa | |||
.svg)
.svg)
O Reino de Escocia foi un estado localizado no oeste de Europa, ao norte da illa de Gran Bretaña no territorio do que hoxe é o país constituínte do Reino Unido de Escocia. Existiu entre aproximadamente o ano 843 até a Lei de Unión de 1707 cando se uniu ao Reino de Inglaterra (927-1707) para formar o Reino de Gran Bretaña (1707-1800). A súa poboación cara ao ano 1700 era de aproximadamente 1,1 millóns de habitantes.
A coroa da Escocia e a súa formación ten unha longa e complexa historia: dende os diferenciados gobernos autónomos (clans), até o xurdir dun único Rei ao redor do século XII para reinar a maior parte do que hoxe se coñece como Escocia. O século XIII foi duro e difícil para a coroa escocesa xa que mantiña complicadas loitas para manter súa independencia do Reino de Inglaterra, máis extenso e habitado. Esa loita se estendería durante moito tempo, con episodios como o de William Wallace (recreado no filme Braveheart), e non sería até o reinado de Robert the Bruce cando acadarían a tranquilidade despois de derrotar ás forzas inglesas do Rei Eduardo II na Batalla de Bannockburn en 1314. En 1603 o rei escocés Xacobe VI ascende ao trono de Inglaterra, esta unión de coroas foi seguida pola unión dos parlamentos no ano 1707.
Historia
[editar | editar a fonte]Consolidación do reino
[editar | editar a fonte]A unificación do reino escocés foi o principal éxito dos descendentes de Malcolm III Canmore e súa esposa Margarida (posteriormente canonizada). Esa dinastía ocupou o trono até a morte de Alexandre III en 1286. O casamento entre membros das dinastías inglesa e escocesa estreitou os lazos entre os dous reinos. Moitas institucións escocesas foron creadas segundo o modelo inglés e varias familias normandas de Inglaterra estabelecéronse a partir de entón en Escocia. Ao redor de 1266 a dinastía Canmore exercía o control de toda a Escocia; mais, na parte central das Highlands e nas áreas cedidas polos nórdicos, ese control era aínda só nominal. O contacto con Inglaterra e co continente propiciou o desenvolvemento do comercio e a formación dos burgos.
Guerras de independencia
[editar | editar a fonte]- Artigo principal: Guerras de independencia de Escocia.
A morte de Alexandre III en 1286 fixo rexurdir problemas pendentes na relación entre a coroa escocesa e a inglesa. Como os dous únicos herdeiros de Alexandre morreran, xurdiron disputas entre descendentes máis afastados dos reis escoceses. Por influencia de Eduardo I de Inglaterra, venceu ao final Xoán Balliol (reinado 1292-1296) quen, non aceptando ás esixencias do rei inglés, encontrou a oposición dos baróns escoceses, que se aliaron con Filipe IV de Francia. Eduardo I invadiu Escocia en 1296, encontrando severa resistencia. En 1306, Robert the Bruce, un dos pretendentes ao trono escocés, revelouse contra o dominio inglés e fíxose coroar Rei en Scone. Eduardo II, fillo de Eduardo I, non foi capaz de levar adiante a guerra mantida por seu pai e, ao redor de 1314, case tódolos castelos ingleses de Escocia foron conquistados polas forzas de Bruce. Con todo, Inglaterra non recoñeceu o trono escocés até 1328.
Bruce faleceu en 1329, e o primeiro rei escocés en ser unxido e coroado foi o seu fillo, David II de Escocia (1329-1371). Eduardo Balliol, fillo de Xoán Balliol, conseguiu, tras varias loitas, chegar do trono co auxilio de Inglaterra, que recibiu en troco gran parte do sur de Escocia. A resistencia proseguiu no norte e no oeste até que os escoceses conseguiron recuperar a maior parte de seu territorio. Mais a continua e prolongada guerra contra os ingleses desorganizou a economía e enfraqueceu a autoridade do rei, fortalecendo aos baróns, que recibían grandes concesións territoriais para apoiar a coroa escocesa. Unha institución política beneficiouse, porén, dese período conturbado: o parlamento. Necesitando levantar diñeiro para as loitas, os reis por varias veces reuniron asembleas de nobres e representantes dos diversos burgos.
Fortalecemento da monarquía
[editar | editar a fonte]No século XV, os reis escoceses procuraron restaurar súa autoridade. Xaime I de Escocia (1394-1437), ao volver de Inglaterra, onde estivera cativo durante dezaoito anos, neutralizou a influencia dos Estuardo, duques de Albany, que exerceran a rexencia do trono na súa ausencia. O seu sucesor, Xaime II (1437-1460), destruíu, á súa vez, o poderio dos Douglas. Xaime III (1460-1488) estendeu o control efectivo da coroa aos territorios do norte e do oeste ao reprimir unha rebelión (1475) liderada por John MacDonald, Earl de Ross; gañou tamén as illas Orcadas e Shetland, aínda so control nórdico. Xaime IV (1488-1513) consolidou o poder real naquelas illas e nas Hébridas, mais faleceu na batalla de Flodden (1513), cando auxiliaba a Francia na loita contra Inglaterra.
Tras un período conturbado durante a menoridade de Xaime V (1513-42), este asumiu o poder e continuou coa política de alianza cos franceses. Henrique VIII de Inglaterra invade entón Escocia e a armada escocesa é derrotada na batalla de Solway Moss (1542). Xaime V morre o mes seguinte, unha semana antes do nacemento da súa única herdeira, María Estuardo. As disputas con Inglaterra proseguiron durante a rexencia do conde de Arran, que chegou a un acordo cos franceses para a celebración do casamento de María con Francisco (máis tarde Francisco II de Francia), herdeiro do trono francés (1558).
Unión das dúas coroas
[editar | editar a fonte]Xaime VI de Escocia, fillo de María Estuardo, ascendeu ao trono inglés, como Xaime I de Inglaterra, en 1603. Carlos I (1625-1649), tentando uniformar o goberno e o culto relixioso de Escocia coa Igrexa de Inglaterra, provocou disturbios. A convocatoria nacional, protestando contra as innovacións eclesiásticas, foi asinada en 1638 e, o mesmo ano, unha asemblea xeral aboliu o episcopado. En agosto de 1642 irrompeu a loita entre Carlos I e os seus opoñentes ingleses. Ámbalas partes procuraban obter o apoio dos escoceses, que resolveron axudar a oposición parlamentaria inglesa, en troco dun acordo pola unidade relixiosa con base no presbiterianismo. Os realistas foron derrotados en Inglaterra e en Escocia, e Carlos I rendeuse aos escoceses en 1646. Non chegando a un acordo co rei, os escoceses devolvérono á Inglaterra. O exército inglés, baixo a dirección de Oliver Cromwell, tornárase a maior forza política do reino, preferindo a independencia relixiosa ao presbiterianismo. Convencionais conservadores conseguiron obter do rei un compromiso de estabelecemento do presbiterianismo nos dous reinos por tres anos, e foron á loita en defensa do rei, sendo esmagados en Preston en 1648. O ano seguinte, Carlos I foi executado (1649). En 1651 toda Escocia estaba en poder de Cromwell, que adoptou unha política xusta en relación á relixión conquistada, mais non gañou a simpatía dos escoceses, descontentes cos pesados impostos.
Unión con Inglaterra
[editar | editar a fonte]A comezos do século XVIII a principal razón da política inglesa era asegurar a sucesión do trono británico en caso de non ter descendencia directa. Así segundo a Lei de Establecemento, asinada en 1701, a coroa inglesa, en caso de non ter descendencia directa, pasaría á Casa de Hannóver, de relixión protestante. En 1702 a morte do rei Guillerme III trae o ascenso ao trono de Ana I, a cal non tiña herdeiro á morte do príncipe Guillerme de Gloucester no ano 1700.
No ano 1703 a unión dinástica entre o Reino de Inglaterra e o Reino de Escocia estaba en crise, xa que o Parlamento de Escocia pretendía instaurar con esta crise sucesoria unha dinastía independente, o que supuña a independencia total respecto de Inglaterra. Esta teórica independencia non era desexada por Inglaterra xa que o establecemento dun reino independente escocés podía carrexar unha alianza deste país con algún inimigo dos ingleses, e á súa vez, un ataque contra os seus territorios, polo cal, o problema escocés debía ser neutralizado e garantir a sucesión na Casa de Hannóver. A firma da Acta de Unión de 1707 trae consigo a desaparición do Reino de Inglaterra e do Reino de Escocia e a creación do Reino de Gran Bretaña, disolvéndose así os parlamentos de cada un destes dous reinos e establecendo o Parlamento do Reino Unido con sede no Palacio de Westminster.
