Vitoria rexia
Victoria amazonica | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Floración da vitoria rexia (V. amazonica) no Hortus Botanicus de Ámsterdan imaxe de Dirk van der Made | |||||||||||||||
Clasificación científica | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Nome binomial | |||||||||||||||
Victoria amazonica (Poepp.) J.C.Sowerby |
A vitoria rexia (Victoria amazonica) é unha planta acuática da familia das ninfáceas, típica da rexión amazónica. Posúe unha gran folla en forma de círculo, que fica sobre a tona da auga, e pode chegar a ter até 2,5 metros de diámetro e soportar até 40 quilos se fosen ben distribuídos na súa superficie.
Descrición
[editar | editar a fonte]Caracterízase por ter grandes follas circulares (pratos) de até 2,5 metros de diámetro que boian na tona da auga sobre talos somerxidos que acadan 7 a 8 m de longo.
A flor, que mide até 40 cm de diámetro, ábrense á noitiña (a partir das seis da tarde). A flor (a floración ocorre dende o inicio de marzo até xullo) pode ser branca, lila, roxa, rosa e até amarela , e expelen un recendo nocturno doce semellante ao cheiro do albaricoque, chamada normalmente "rosa lacustre", mantense aberta até aproximadamente as nove horas da mañá do día seguinte. No segundo día, o da polinización, a flor é cor de rosa. Así que as flores se abren, o seu forte cheiro atrae os escaravellos polinizadores (cyclocefalo casteneaea), que as penetran e nelas fican os ovos. Hoxe existe o control por novas tecnoloxías (fertilización e hormonas) co que é posíbel controlar o tamaño dos pratos (follas), polo que é moi usada no paisaxismo urbano tanto en grandes lagos coma en pequenos espellos de auga.
Etimoloxía
[editar | editar a fonte]Ademais do nome galeguizado de vitoria rexia, no Amazonas coñécese co nome de baronesa. Así mesmo no seu país de orixe ten outros nomes autóctonos: irupé (guaraní), uapé, aguapé (tupí), aguapé-assú, jaçanã, nampé, forno-de-jaçanã, rainha-dos-lagos, milho-d'água e cará-d'água. Os ingleses déronlle o nome Vitoria en homenaxe á raíña, cando o explorador alemán ao servizo da Coroa Británica Robert Hermann Schomburgk levou as súas sementes para os xardíns do palacio inglés.
Usos
[editar | editar a fonte]Ademais do uso ornamental en xardíns acuáticos, o zume extraído das súas raíces é utilizado polos indios como tintura negra para os cabelos. Tamén utilízase como folla sagrada nos rituais da cultura afro-brasileira denominándose oxibata.
Notas
[editar | editar a fonte]- José Flávio Pessoa de Barros – Eduardo Napoleão - Ewé Òrìsà - Uso Litúrgico e terapêutico dos Vegetais nas casas de candomblé Jêje-Nagô, Editora Bertrand Brasil.