Ellanyn Vooir Eeaght

She ellanragh magh veih coose hwoaie y Rank ayns Mooir yn Eeaght ad Ellanyn Vooir Eeaght (Baarle: Channel Islands; Frangish: Îles Anglo-Normandes ny Îles de la Manche; Normanish: Îles d'la Manche). She Croghaneyn-crooin t'ayndaue. T'ad goll er rheynn magh ayns daa vayleeaght: Bayleeaght Ghuernsey as Bayleeaght Yersee. She remladyn Yiucaght ny Norman t'ayn as cha nee cooid jeh'n Reeriaght Unnaneysit ad. Ta mysh 168,000 deiney cummal ayn as ta 16,488 as 28,310 deiney cummal ayns ny preeu-valjyn er lheh oc, Saint Peter Port as Saint Helier. Ta ny h-ellanyn 194 km² er eaghtyr.

Çheer-oaylleeaght

Ellanyn Vooir Eeaght as coose y Rank.

Reayrt er cummey neuchruinn Jethou, Herm as Sark ec bun ny speyrey veih coose hwoaie Yersee.

T'ad ny hoght ellanyn beayn-chummaltit na:

• Jersey
• Guernsey
• Alderney
• Sark
• Herm
• Jethou
• Brecqhou (Brechou)
• Lihou

Ta dagh fer jeu, goaill magh Jersey, fo reirey Vayleeaght Ghuernsey.

Ta shey ellanyn beggey neu-chummaltit ayn chammah. Kiare jeu fo reirey Vayleeaght Yersee:

• Ny Minquiers
• Écréhous
• Les Dirouilles
• Les Pierres de Lecq

Daa jeu ny lhie magh veih coose Alderney:

• Burhou
• Casquets

Dy cadjin ta'n veer yerree -ey currit er ny h-ellanyn mooarey, as ta'n veer yerree -hou currit er ny h-ellanyn beggey; t'eh goll er credjal dy daink ad magh as ey as holmr y Çhenn Loghlynish.

Ny h-Ellanyn Chausey çheu yiass veih Jersee, cha nel ad coontit dy cadjin ayns cur sheese çheer-oaylleeagh Ellanyn Vooir Eeaght agh ta'n enmys "Ellanyn Vooir Eeaght y Rank" currit orroo dy mennick er yn oyr dy vel ad nyn lhie eddyr Ellanyn Vooir Eeaght as y vooar-heer Rangagh agh fo reirey yn Rank. By chooid jeh Diucaght ny Norman ad foddey er-dy-henney agh she thalloo Rangagh t'ayndaue jiu.

Ayns Frangish Yersee she "Îles de la Manche" yn ennym ta currit orroo, agh 'sy Rank hene she "Îles Anglo-normandes" ("ny h-Ellanyn Anglo-Normanagh") yn ennym ta currit orroo.