Gottfried Leibniz

Gottfried Leibniz.

Gottfried Leibniz (Gottfried Wilhelm Leibniz, 1646-ngièn 7-ngie̍t 1-ngit －1716-ngièn 11-ngie̍t 14-ngit), Tet-yi-chṳ Chet-ho̍k-kâ, Sú-ho̍k-kâ. Kì-ke chho̍k-sû yok si-sṳ̀n vì Là-tên-vùn, yok sâm-sṳ̀n vì Fap-vùn, yok yit-sṳ̀n ńg vì Tet-vùn. Leibniz he Li̍t-sṳ́ sông séu-kien ke thûng-chhòi, pûn yî vì Sṳ̍p-chhit Sṳ-ki ke Aristoteles. Kì pún-ngìn he yit-miàng Li̍t-sṳ̂, kîn-sòng vông-fán yî kok-thai Sàng-chṳ́n, kì hí-tô ke kûng-sṳt tû-he chhai tiên-pò ke mâ-chhâ sông vàn-sṳ̀n ke, kì ya chhṳ-chhṳ̂n khí-yû Nàm-tsiok ke Kui-chhu̍k sṳ̂n-fun, khì fu-chhîn he chho̍k-miàng Sú-ho̍k-kâ Friedrich Leibniz.

Leibniz chhai Sú-ho̍k-sṳ́ lâu Chet-ho̍k-sṳ́ sông tû cham-yû chhùng-yeu-thi-vi. Chhai Sú-ho̍k sông, kì lâu Isaac Newton siên-heu thu̍k-li̍p fat mìn liáu Mì-chit-fûn, chhiâ kì só sṳ́-yung ke Mì-chit-fûn ke Sú-ho̍k fù-ho pûn kiên kóng-fàm ke sṳ́-yung, yîn-vì Newton sṳ́-yung ke fù-ho pûn phú-phiên ngin-vì pí Leibniz ke chhâ. Leibniz hàn tui Ngi-chin-chṳ ke fat-chán cho chhut liáu kung hien.