Latousen
Latousen oswa fèt tout sen yo (Laten: Sollemnitas Omnium Sanctorum epi fansè: Toussaint) se yon fèt kote kretyen yo onore tout sen, ke yo konnen ak sa ki enkoni.
Nan Legliz Katolik rite oksidantal, jounen Latousen selebre 1e novanm. Selebrasyon litijik la kòmanse nan vèp nan aswè 31 oktòb epi fini nan fen 1e novanm. Li vin anvan yon sèl jou Komemorasyon tout fidèl ki pati yo, ki te fikse ofisyèlman solanèl pou 2 novanm.
Legliz Òtodòks yo ansanm ak Legliz Katolik oryantal yo nan rit bizanten yo selebre Dimanch Tout Sen, Dimanch ki vin apre Pannkòt la.
Pwotestan yo pa adore sen, men legliz Lutheran ak Anglikan yo komemore sen yo tou 1e novanm.
Fèt Mati yo
[modifye | modifye kòd]Fèt ki onore tout mati te egziste depi nan IVe syèk nan Legliz lès yo nan Dimanch apre Pannkòt la. Jodi a, se toujou nan dat sa a ke Kominyon Legliz Otodòks selebre Dimanch Tout Sen[1]. Nan lavil Wòm, tou nan 5yèm syèk la, yon fèt nan onè pou sen yo ak mati yo te deja selebre nan dimanch apre Pannkòt la[2].
Apre transfòmasyon Panteyon Wòm nan nan yon tanp, Pap Bonifas IV te konsakre li, nan , anba non legliz Sainte-Marie-et-des-martyrs. Bonifas Modèl:IV te vle sonje tout mati kretyen yo te onore kò yo nan Tanp sa a. Lè sa a, fèt Tout Sen yo te selebre nan , anivèsè dedikasyon legliz sa a ki te dedye a mati yo[2],[3], petèt tou an referans a yon festival selebre pa Legliz Siri a nan IVe syèk. Li te ranplase festival Lemuria ansyen lavil Wòm ki te selebre nan dat sa a pou anpeche move espèk yo[4].
Istwa
[modifye | modifye kòd]Dat selebrasyon
[modifye | modifye kòd]
Selebrasyon fèt kretyen jounen Latousen 1e Novanm te parèt nan loksidan nan 8yèm syèk la, petèt lè Pap Gregwwa III gen dedye a tout sen yo yon chapèl nan Bazilik Sen Pyè Wòm[2].
Anviwon 835, Gregory IV te bay lòd pou fèt sa a fèt nan tout Lakretyente[2]. Pou, se apre desizyon sa a fèt Tout Sen yo te fikse pou 1e Novanm[3]. Sou konsèy Gregory IV, Louis le pieux te etabli Latousen sou tout teritwa anpi Carolingian[5].
Latousen ak fèt dèmò
[modifye | modifye kòd]Selebrasyon Latousen yo te swiv lokalman ok yon ofis pou mò yo soti nan IXe syèk. An 998, relijye Cluny yo te etabli yon fèt pou moun ki mouri yo nan , ki te antre nan litiji women an kòm komemorasyon tout fidèl ki te pati yo nan XIIIe syèk [1].
Kil mò yo, sepandan, te rete selebre an foul 1e Novanm[6].
Fèt obligasyon
[modifye | modifye kòd]An 1484, Pap Sixtus IV ogmante solananite fèt la ak yon oktav. An 1914, Pi XI te fè li yon fèt obligasyon[6].
Nòt ak referans
[modifye | modifye kòd]- ↑ 1,0 et 1,1 Jou fèt: Istwa nan selebrasyon kretyen,
- ↑ 2,0 2,1 2,2 et 2,3 Théo, ansiklopedi Katolik pou tout moun, éd. Mame, p. 1032.
- ↑ 3,0 et 3,1 Dom Robert Le Gall, Dictionary of Liturgy, Éditions CLD, Li sou entènèt .
- ↑ Jean-Hugues Déchaux, Le Souvenir Des Morts,
- ↑ Portal litiji Katolik, Fèt Tout Sen
- ↑ 6,0 et 6,1 Feste kretyen nan Lwès
