Jump to content

«Մասնակից:Սյուզաննա Ճուղուրյան/Սևագրություն 1»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
'''Мухаммед Атта''' ({{lang-ar|محمد محمد الأمير عوض السيد عطا}}) — международный террорист, [[Угон самолёта|авиаугонщик]], один из лидеров [[Список исполнителей террористических актов 11 сентября|19 смертников]], осуществивших [[Террористические акты 11 сентября 2001 года|террористический акт 11 сентября 2001 года]]. Пилотировал захваченный [[Boeing 767#767-200ER|самолёт]] [[Рейс 11 American Airlines 11 сентября 2001 года|рейса 11 American Airlines]]; осуществил таран Северной башни [[Всемирный торговый центр|Всемирного торгового центра]]. Уроженец Египта<ref name="laughing">{{cite news|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article656683.ece|title=The laughing 9/11 bombers|last=Fouda|first=Yosri|work=The Sunday Times|date=2006-10-01|accessdate=2010-09-04|location=London|archivedate=2011-05-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110524015512/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article656683.ece}}</ref><ref>{{cite news|first=Richard|last=Bernstein|title=On Path to the U.S. Skies, Plot Leader Met bin Laden|url=https://www.nytimes.com/2002/09/10/national/10PLOT.html?ex=1221624000&en=30bc6f683535b59f&ei=5070|work=The New York Times|date=2002-09-10|accessdate=2008-09-16|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090204193802/http://www.nytimes.com/2002/09/10/national/10PLOT.html?ex=1221624000&en=30bc6f683535b59f&ei=5070|archivedate=2009-02-04}}</ref><ref name="Yosri">{{cite news|first=Yosri|last=Fouda|title=Chilling message of the 9/11 plots|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article656440.ece|work=The Sunday Times|date=2006-10-01|accessdate=2008-09-24|location=London|archivedate=2008-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080706181828/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article656440.ece}}</ref><ref>{{cite news|title=Video of 9/11 ringleader Mohammed Atta posted by British news site|url=https://www.usatoday.com/news/world/2006-10-01-sept11-video_x.htm|work=USA Today|date=2006-10-01|accessdate=2008-09-24|archivedate=2008-12-02|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081202160747/http://www.usatoday.com/news/world/2006-10-01-sept11-video_x.htm}}</ref><ref name="ABC News">{{cite news|last=Ross|first=Brian|title=FBI Informant Says Agents Missed Chance to Stop 9/11 Ringleader Mohammed Atta|url=http://abcnews.go.com/Blotter/Whistleblowers/911-ringleader-mohammed-atta-stopped-fbi-informant/story?id=8540605|accessdate=2011-09-10|newspaper=ABC News|date=2009-09-10|archivedate=2013-12-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131230234554/http://abcnews.go.com/Blotter/Whistleblowers/911-ringleader-mohammed-atta-stopped-fbi-informant/story?id=8540605}}</ref>.
'''Երկրաշարժի կանխատեսումը''' ենթադրություն է, որ որոշակի [[Մագնիտուդ|մագնիտուդով]] երկրաշարժ տեղի կունենա որոշակի վայրում որոշակի ժամանակում (կամ որոշակի ժամանակային միջակայքում): Չնայած սեյսմոլոգների զգալի հետազոտական ​​ջանքերին, առայժմ հնարավոր չէ նման կանխատեսում տալ մեկ օրվա կամ ամսվա ճշտությամբ<ref name="ludwin">[http://www.geophys.washington.edu/SEIS/PNSN/INFO_GENERAL/eq_prediction.html Earthquake Prediction] {{Wayback|url=http://www.geophys.washington.edu/SEIS/PNSN/INFO_GENERAL/eq_prediction.html|date=20091007165545}}. Ruth Ludwin, U.S. Geological Survey.</ref> ։ և հասնել նրան, որ կանխված կորուստները հետևողականորեն գերազանցեն կեղծ ահազանգերի տնտեսական վնասը։


Родился в 1968 году в городе [[Кафр-эш-Шейх]] в дельте Нила, в 10-летнем возрасте вместе с семьёй переехал в Каир. Учился на архитектора в [[Каирский университет|Каирском университете]], после его окончания в 1990 году продолжил обучение в Гамбурге, где при посещении мечети познакомился с будущими соучастниками [[:en:Marwan al-Shehhi|Марваном аш-Шеххи]] и [[Джаррах, Зияд-Самир|Зиядом Джаррахом]], а также членом [[Аль-Каида|«Аль-Каиды»]] [[:en:Ramzi bin al-Shibh|Рамзи ибн аш-Шибхом]], сформировашими ячейку радикальных исламистов. Несколько раз посещал Афганистан, где в конце 1999-х — начале 2000-х годов встречался с [[Усама бен Ладен|Усамой бен Ладеном]] и другими руководителями «Аль-Каиды». Члены гамбургской группы были завербованы бен Ладеном и [[Халид Шейх Мохаммед|Халидом Шейхом Мохаммедом]] для совершения терактов. Вернувшись в Германию в феврале 2000 года, Атта в июне того же года вместе с аш-Шеххи прибыл в США для обучения лётному делу. Оба проходили занятия в лётной школе в городе [[:en:Venice, Florida|Венис]], штат Флорида. В мае 2001 года встречал прибывавших в страну сообщников, которым отводился угон самолётов. В июле прилетел в Испанию на встречу с аш-Шибхом, на которой обсуждались детали плана, в августе в качестве пассажира присутствовал на нескольких рейсах, обдумывая действия заговорщиков.
Երկրաշարժերից վնասները նվազագույնի հասցնել հնարավոր չէ, խնդիրը լուծելը բարդ է և մեծ գումարներ է պահանջում։ Ամենից հաճախ ֆինանսի ձեռքբերման հնարավորությունը,որն անհրաժեշտ է հետազոտություններ կատարելու համար, որոշվում է օբյեկտի կարևորությամբ և ռիսկի մակարդակով, որը կարելի է ընդունելի համարել դրա ոչնչացման դեպքում: Որքան շատ գիտնականները իմանան երկրաշարժերի մասին, այնքան ավելի շատ հնարավորություններ կունենան նվազեցնելու դրանց պատճառած վնասները: Ուսումնասիրման համար նախատեսված գործիքները կազմված են հատուկ քարտեզների տեսքով, որոնք ցույց են տալիս սեյսմիկ վտանգի տարածական-ժամանակային բաշխումը կամ ցնցումների ամենահավանական ուժը: Այս քարտեզները կառուցված են արդեն տեղի ունեցած երկրաշարժերի մասին տեղեկատվության հիման վրա: Ըստ այդմ՝ որքան շատ լինեն դրանց մասին տվյալները, այնքան ավելի բարձր կլինի կանխատեսման ճշգրտությունը։ Այնուամենայնիվ, միշտ չէ, որ տեղեկություններ կան երկրաշարժերի մասին, ոչ թե այն պատճառով, որ դրանք տեղի չեն ունեցել, այլ այն պատճառով, որ գործիքային սեյսմիկ դիտարկումներ են իրականացվել միայն վերջին հարյուր տարվա ընթացքում, և չկան ստույգ տվյալներ երկրաշարժերի պարամետրերի վերաբերյալ ([[Էպիկենտրոն|էպիկենտրոնի]] կոորդինատներ, կիզակետային խորություն, հզորություն) նախորդ ժամանակաշրջանի համար<ref>{{Cite web|url=https://ridero.ru/books/katastrofy_vprirode_zemletryaseniya/|title=Катастрофы в природе: землетрясения - Батыр Каррыев - Ridero|publisher=ridero.ru|archive-url=https://web.archive.org/web/20180724155832/https://ridero.ru/books/katastrofy_vprirode_zemletryaseniya/|archive-date=2018-07-24|accessdate=2016-03-14|deadlink=no}}</ref>:


В начале сентября прибыл в округ [[Принс-Джорджес (округ, Мэриленд)|Принс-Джорджес]], Мэриленд, где к тому времени находился ещё один террорист [[Хенджор, Хени|Хени Хенджор]], затем выехал в Бостон, 10 сентября с [[Абдулазиз аль-Омари|Абдулазизом аль Омари]] добрался до [[Портленд (Мэн)|Портленда]], штат Мэн. Утром 11 сентября вместе с аль-Омари вылетел рейсом [[Colgan Air]] обратно в Бостон, где они сели на рейс 11 American Airlines. Спустя 15 минут после взлёта террористы захватили контроль над самолётом, управление которым Атта взял на себя. В 8:46 по местному времени Boeing-767 врезался в Северную башню Всемирного торгового центра<ref name="ntsb">{{cite web|url=http://www.ntsb.gov/info/Flight_%20Path_%20Study_AA11.pdf|title=Flight Path Study – American Airlines Flight 11|date=2002-02-19|publisher=[[National Transportation Safety Board]]|format=PDF|archive-url=https://web.archive.org/web/20080910002501/http://www.ntsb.gov/info/Flight_%20Path_%20Study_AA11.pdf|archive-date=2008-09-10|accessdate=2008-05-25|deadlink=no}}</ref>.Все пассажиры,включая Атту и угонщиков,погибли.
Գիտնականները դեռևս չգիտեն երկրաշարժերի հետ կապված ֆիզիկական պրոցեսների բոլոր մանրամասները և այն մեթոդները, որոնցով հնարավոր է դրանք ճշգրիտ կանխատեսել: Մի շարք երևույթներ այժմ համարվում են երկրաշարժերի հավանական նախադրյալներ՝ իոնոլորտի փոփոխություններ, էլեկտրամագնիսական տարբեր տիպի ցուցիչներ, այդ թվում՝ [[ինֆրակարմիր ճառագայթներ]],[[ռադիոալիքներ]], [[Ռադոն|ռադոնի]] արտանետումներ, կենդանիների տարօրինակ վարքագիծ։


== Ранняя жизнь ==
Երկարաժամկետ կանխատեսումներում (տարիներ կամ տասնամյակներ) հաջողության հասնելը շատ ավելի հավանական է, քան ամսական ճշգրտությամբ կանխատեսման հասնելը: Ճշգրիտ կարճաժամկետ կանխատեսումներ (ժամերից օրեր) այս պահին հնարավոր չէ:
Родился в обеспеченной семье юриста{{sfn|McDermott|2005|p=9—11}}<ref name="cloud">{{cite news|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1101011008-176917,00.html|title=Atta's Odyssey|work=Time|date=2001-09-30|author=Cloud, John|accessdate=2008-09-16|archivedate=2008-12-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081210050403/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1101011008-176917,00.html}}</ref><ref name="hooper">{{cite news|url=http://www.guardian.co.uk/world/2001/sep/23/september11.education|title=The Shy, Caring, Deadly Fanatic|work=The Guardian|date=2001-09-23|author=Hooper, John|location=London|accessdate=2016-03-07|archivedate=2013-04-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130424082358/http://www.guardian.co.uk/world/2001/sep/23/september11.education}}</ref>. В возрасте 10 лет вместе с семьёй переехал в каирский район Абдин близ центра города. Отец не разрешал ему общаться с соседскими детьми, и Атта большую часть времени тратил на учёбу, выделяясь среди одноклассников в успеваемости{{sfn|McDermott|2005|p=12—14}}<ref name="abc-20011112">{{cite web|url=http://www.abc.net.au/4corners/atta/transcript.htm|title=Transcript: A Mission to Die For|date=2001-11-12|publisher=Four Corners / ABC (Australia)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080917001606/http://www.abc.net.au/4corners/atta/transcript.htm|archivedate=2008-09-17|accessdate=2008-09-16|deadlink=yes}}</ref>. В 1985 году поступил в Каирский университет, где обучался архитектуре. В 1990 году окончил его<ref name="newsweek">{{cite news|title=The Day That Changed America|work=Newsweek|date=2001-12-31}}</ref>, затем вступил в [[Братья-мусульмане|«Братья-мусульмане»]]<ref name="hooper" />, в течение нескольких месяцев после выпуска работал в каирском центре городского развития<ref name="timeline">{{cite web|url=http://www.911myths.com/index.php/File:Hijackers_Timeline_OCR.pdf|title=Hijackers' Timeline|date=2008-02-04|publisher=9/11 Myths|format=PDF|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110607150225/http://www.911myths.com/index.php/File:Hijackers_Timeline_OCR.pdf|archivedate=2011-06-07|accessdate=2008-08-01|author=Federal Bureau of Investigation|deadlink=yes}}</ref>.


=== Пребывание в Германии ===
== Երկրաշարժերի կանխատեսման հիմնախնդիրներ ==
[[Файл:Mohammed Atta Pekka Tanner TUHH.jpg|мини|Атта (крайний слева) во время учёбы в Германии, 1993 год]] По настоянию отца, недовольного оценками сына, Мухаммед начал готовиться к учёбе за границей: изучал немецкий в каирском [[Институт имени Гёте|институте Гёте]]{{sfn|Fouda and Fielding|2003|p=78}} и в июле 1992 года уехал в Германию по обмену, где в [[Гамбургский технический университет|Техническом университете Гамбурга]] обучался городскому планированию<ref name="cloud" />. Немецкой паре, у которой жил Атта, не нравилась его крайняя замкнутость, набожность и неодобрительное отношение к их незамужней дочери с ребёнком<ref>{{cite news|title=9/11 haunts hijacker's sponsors; German couple talks of living with pilot Atta|work=Chicago Tribune|date=2003-03-07|author=Swanson, Stevenson}}</ref><ref name="mcdermott-20020127">{{cite news|title=A Perfect Soldier; Mohamed Atta, whose hard gaze has stared from a billion television screens and newspaper pages, has become, for many, the face of evil incarnate|author=McDermott, Terry|work=Los Angeles Times|date=2002-01-27}}</ref>{{sfn|McDermott|2005|p=22—23}}, что к началу 1993 года вынудило его съехать в общежитие, где он оставался до 1998 года. Из-за замкнутости Мухаммеда его отношения с новыми соседями также не сложились{{sfn|McDermott|2005|p=25}}.
Որպես երկրաշարժերի կանխատեսման գիտական ​​աշխատանքի մաս՝ սեյսմոլոգներն ուսումնասիրել են գալիք երկրաշարժի կապը երկրակեղևի շարժման<ref>{{книга|год=1977|часть=Precursory Land Tilt prior to the Tonankai Earthquake of 1944|заглавие=Some Precursors prior to Recent Great Earthquakes along the Nankai Trough|journal=Journal of Physics of the Earth|том=25 (Suppl.)|страницы=115—121|язык=en|автор=Sato, H.}}</ref><ref>{{статья|заглавие=Temporal variation of crustal deformation during the days preceding a thrust-type great earthquake--The 1944 Tonankai earthquake of magnitude 8.1|издание=Pure and Applied Geophysics|том=122|страницы=765—780|язык=en|тип=journal|автор=Mogi, K.|год=1984}}</ref>, հորերի ստորերկրյա ջրերի մակարդակի փոփոխության <ref>{{статья|заглавие=Water level and strain changes preceding and following the August 4, 1985 Kettleman Hills, California, earthquake|издание=Pure and Applied Geophysics|том=149|страницы=21—60|doi=10.1007/BF00945160|язык=en|тип=journal|автор=Roeloffs, E. et al.|год=1997}}</ref>, [[Ռադոն|ռադոնի]] կամ [[Ջրածին|ջրածնի]] արտազատման<ref>{{статья|заглавие=Precursory chemical changes in ground water: Kobe earthquake, Japan|издание=Science|том=269|страницы=61—63|doi=10.1126/science.269.5220.61|pmid=17787705|номер=5220|язык=en|тип=journal|автор=Tsunogai, U. & Wakita, H.|год=1995}}</ref><ref>{{книга|год=1996|заглавие=Earthquake chemistry II, collected papers, edn|том=II|издательство=Laboratory for Earthquake Chemistry, Faculty of Science, University of Tokyo, Tokyo|язык=en|автор=Wakita, H.}}</ref>, [[Էլեկտրամագնիսական դաշտ|էլեկտրամագնիսական դաշտերի]] կողմից [[Սեյսմիկ ալիքներ|սեյսմիկ ալիքների]] արագացման<ref>{{статья|заглавие=Prediction of an earthquake at Blue Mountain lake (needs completion)|язык=en|тип=journal|автор=Talwani et al.|год=1971}}</ref>,Էլեկտրամագնիսական դաշտերի (սեյսմոէլեկտրամագնիսականություն)<ref>{{статья|заглавие=Low-frequency magnetic field measurements near the epicenter of the Ms 7.1 Loma Prieta earthquake|издание={{Нп3|Geophysical Research Letters}}|том=17|страницы=1465—1468|doi=10.1029/GL017i009p01465|номер=9|bibcode=1990GeoRL..17.1465F|язык=en|тип=journal|автор=Fraser-Smith, A.C., Bernardi, A., McGill, P.R., Ladd, M.E., Helliwell, R.A. & Villard Jr., O.G.|год=1990}}</ref>, հողի ջերմաստիճանի լայնածավալ փոփոխությունների<ref name="swaaf2011">{{статья|ссылка=http://derstandard.at/1297821185783/Interview-Da-rumort-es-staendig-im-Untergrund|заглавие=Da rumort es ständig im Untergrund", Interview with Pier Francesco Biagi|издание={{Нп3|Der Standard}}|язык=de|тип=magazin|автор=De Swaaf, Kirt|число=22|месяц=3|год=2011|archivedate=2011-03-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110327091256/http://derstandard.at/1297821185783/Interview-Da-rumort-es-staendig-im-Untergrund}}</ref>, [[Իոն|իոնների]] կոնցենտրացիաների փոփոխությունների հետ իոնոլորտում<ref name="swaaf2011" />։


В университете обучался под начальством декана, профессора Дитмара Мешуле, специалиста по Ближнему Востоку{{sfn|McDermott|2005|p=24}}. Атта высказывал недовольство строительством там в 1960-х — 1970-х годах массивных, обезличенных и часто уродливых жилых зданий, уничтожавших исторические кварталы и лишавших людей приватности и чувства гордости, негативно относясь к заимствованиям из западной культуры<ref name="newsweek" />. Сфокусировался на изучении древнего сирийского города [[Алеппо]], а именно его урбанистических ландшафтов и конфликта между арабской цивилизацией и современностью, критикуя строительство высотных зданий, ликвидирующих общественное пространство и изменяющих панораму города.
Երկրաշարժի գործընթացների առեղծվածը հաճախ դրդում է մարդկանց, ովքեր հատուկ պատրաստված չեն այդ նպատակով, պնդել, որ գտել են երկրաշարժի կանխատեսման խնդրի լուծումը: Երկրաշարժի կանխատեսման նրանց ֆանտաստիկ տեսությունները ներառում են եղանակային պայմանները և արտասովոր ամպերը, լուսնի փուլերը<ref>{{Cite web|url=http://www.earthmagazine.org/earth/article/1fe-7d9-4-7|title=Earthquake prediction: Gone and back again|date=2009-04-07|publisher=Earth magazine (confirmation of partial list)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090430072015/http://www.earthmagazine.org/earth/article/1fe-7d9-4-7|archivedate=2009-04-30|accessdate=2011-08-08|deadlink=no}}</ref>: Բայց սրանք բոլորը կեղծ գիտական ​​տեսություններ են<ref>{{Cite web|url=geology.about.com/cs/eq_prediction/a/aa030903a.htm|title=The Bogeyman of Earthquake Prediction|last=Alden|first=Andrew|publisher=Geology.[[about.com]]|archiveurl=https://www.webcitation.org/6A9n6rVhy?url=geology.about.com/cs/eq_prediction/a/aa030903a.htm|archivedate=2012-08-24|accessdate=2011-02-25|deadlink=no}}</ref>:


В 1994 году вместе с Мешуле на три дня посетил Сирию с целью археологических изысканий<ref>{{cite web|url=http://www.abc.net.au/4corners/atta/interviews/machule.htm|title=Interview with Professor Dittmar Machule|date=2001-10-18|publisher=ABC (Australia)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080618213410/http://www.abc.net.au/4corners/atta/interviews/machule.htm|archivedate=2008-06-18|accessdate=2008-08-01|deadlink=yes}}</ref>. Самостоятельно провёл несколько недель в Алеппо в августе и декабре того же года<ref>{{cite web|url=http://www.abc.net.au/4corners/atta/maps/europe/default.htm|title=A Mission to Die For – Europe Map|date=2001-10-18|publisher=ABC (Australia)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080930145530/http://www.abc.net.au/4corners/atta/maps/europe/default.htm|archivedate=2008-09-30|accessdate=2008-08-01|deadlink=yes}}</ref>. В середине 1995 года в рамках гранта три месяца находился в Каире, где изучал последствия перестройки [[Исламский Каир|исламского города]] в туристических целях{{sfn|McDermott|2005|p=29—31}}{{sfn|Corbin|2003|p=122}}.
== Հետազոտական ​​ծրագրերի պատմություն ==


В Гамбурге сменил несколько мест работы: с 1992 года по середину 1997 года неполный рабочий день трудился по специальности в компании, занимавшейся городским проектированием, но с сокращением числа контрактов и приобретением [[Система автоматизированного проектирования|САПР]] был уволен<ref name="hooper" />{{sfn|McDermott|2005|p=47}}, работал уборщиком и в автосалоне<ref name="Washpost">{{cite news|title=A Fanatic's Quiet Path to Terror; Rage Was Born in Egypt, Nurtured in Germany, Inflicted on U.S.|work=The Washington Post|date=2001-09-22|author=Finn, Peter}}</ref>. После завершения учёбы в Германии хотел вернуться на родину, но не сделал этого из-за отсутствия перспектив трудоустройства по причине отсутствия у его семьи нужных связей<ref name="cbs-20030305">{{cite news|url=http://www.cbsnews.com/stories/2002/10/09/60II/main524947.shtml|title=The Mastermind|date=2003-03-05|publisher=CBS News|accessdate=2008-09-16|archivedate=2002-10-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20021020210145/http://www.cbsnews.com/stories/2002/10/09/60II/main524947.shtml}}</ref><ref name="prospect">{{cite news|url=http://www.prospect-magazine.co.uk/article_details.php?id=5362|title=Portrait: Atta in Hamburg|work=Prospect|date=2002-08-29|author=Lappin, Elena|accessdate=2008-09-16|archivedate=2009-05-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090529191945/http://www.prospect-magazine.co.uk/article_details.php?id=5362}}</ref>, а также из-за опасений подвергнуться аресту из-за собственных убеждений{{sfn|Corbin|2003|p=123}}.
=== ԱՄՆ–ում ===
[[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ-ում]] երկրաշարժերի կանխատեսման խնդիրը բարձրացվել է 1960-ականների կեսերին։ Շատ կոնֆերանսներ անցկացվեցին Ճապոնիայի հետ համատեղ, սակայն լուրջ արդյունքներ չգրանցվեցին մինչև 1977 թվականին Երկրաշարժի վտանգի նվազեցման ազգային ծրագրի ({{lang-en|National Earthquake Hazards Reduction Program}}) ստեղծումը.<ref>Scholz, C., What Ever Happened to Earthquake Prediction? Geotimes, Vol 17, March 1997</ref>: Այդ ծրագրի նպատակներից մեկը երկրաշարժերի կանխատեսման տեխնիկայի և վաղ նախազգուշացման համակարգերի մշակումն էր.<ref>{{Cite web|url=http://www.nehrp.gov/about/history.htm|title=NEHRP website|archive-url=https://web.archive.org/web/20110807201611/http://www.nehrp.gov/about/history.htm|archive-date=2011-08-07|access-date=2011-08-08|deadlink=no}}</ref>: Այնուամենայնիվ, 1990 թվականին գործողությունների վեկտորը կանխատեսումից տեղափոխվեց վնասի մեղմացման վրա<ref>. Mervis, Jeffrey, [http://f1000scientist.com/article/display/9981/ Earthquake Scientists Hope That Recent Rumblings Will Lead To More Funding]{{Недоступная ссылка|date=Декабрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}, ''The Scientist'', April 2, 1990</ref>։


== Религиозность ==
1984 թվականին սկսվել է Փարքֆիլդի փորձը<ref>Bakun, W.H. & Lindh, A.G.. The Parkfield, California, earthquake prediction experiment, Science 229, no., 619—624, 1985</ref>, սակայն այն չկարողացավ ճիշտ կանխատեսել երկրաշարժ Սան Անդրեասի խզվածքի վրա.<ref>Roeloffs, E. & Langbein, J., The earthquake prediction experiment at Parkfield, California, Reviews of Geophysics 32, no., 315—335, 1994.</ref>։ 1995 թվականին Գիտությունների ազգային ակադեմիան անցկացրեց կոլոկվիում «Երկրաշարժերի կանխատեսում. մարտահրավեր գիտության համար» թեմայով, որը չէր կարողացել տրամադրել որևէ նոր տեղեկատվություն կանխատեսման համար<ref>Earthquake Prediction: The Scientific Challenge, Proceedings of The National Academy of Science, v. 93, no. 9, 1996.</ref>:
[[Файл:Marienstraße 54.JPG|thumb|upright|Гамбургская улица Мариенштрассе, где в 1998—2000 проживали Атта, [[:en:Said Bahaji|Бахаджи]] и аш-Шибх]] С момента прибытия в Германию в 1992 году стал более набожным, часто посещал мечеть<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/childhood-clues-to-what-makes-a-killer-748415.html|title=Childhood clues to what makes a killer|last=Buncombe|first=Andrew|work=The Independent|date=2001-10-12|accessdate=2010-09-08|location=London|archivedate=2010-01-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100119084047/http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/childhood-clues-to-what-makes-a-killer-748415.html}}</ref>. Тамошние друзья описывали его как умного, религиозного и политизированного человека, недовольного политикой США в отношении Ближнего Востока, а именно подписанием [[Соглашения в Осло|соглашений в Осло]] и [[Война в Персидском заливе|войной в заливе]]<ref>{{cite web|url=http://www.abc.net.au/4corners/atta/interviews/hauth.htm|title=Four Corners – Volker Hauth interview|date=2001-10-18|publisher=ABC (Australia)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080618181916/http://www.abc.net.au/4corners/atta/interviews/hauth.htm|archivedate=2008-06-18|accessdate=2008-08-01|deadlink=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.abc.net.au/4corners/atta/interviews/bodenstein.htm|title=Four Corners – Ralph Bodenstein interview|date=2001-10-18|publisher=ABC (Australia)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080617121230/http://www.abc.net.au/4corners/atta/interviews/bodenstein.htm|archivedate=2008-06-17|accessdate=2008-08-01|deadlink=yes}}</ref>, крайне негативно относившегося к египетской правящей элите и преследованию с её стороны «Братьев-мусульман»<ref>{{cite web|url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/network/etc/script.html|title=Inside the Terror Network|last=Loeterman|first=Ben|author2=Hedrick Smith|date=2002-01-17|work=Frontline|publisher=PBS|archive-url=https://web.archive.org/web/20190124052249/https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/network/etc/script.html|archive-date=2019-01-24|accessdate=2010-09-08|deadlink=no}}</ref>.


1 августа 1995 года вернулся в Египет для трёхмесячного обучения{{sfn|Fouda and Fielding|2003|p=82}}, перед этим в знак приверженности исламу и в качестве политического жеста отрастив бороду. 31 октября Атта прибыл в Германию и той же осенью отправился на [[хадж]] в Мекку<ref name="Washpost" /><ref>{{cite web|url=http://www.abc.net.au/4corners/atta/interviews/hauth.htm|title=Volker Hauth interview|date=2001-10-18|work=Four Corners|publisher=Australian Broadcasting Company (ABC)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080618181916/http://www.abc.net.au/4corners/atta/interviews/hauth.htm|archivedate=2008-06-18|accessdate=2010-09-08|deadlink=yes}}</ref>.
=== Ճապոնիայում ===
[[Ճապոնիա|Ճապոնիայում]] երկրաշարժերի կանխատեսման ծրագիրը սկսվել է 1964 թվականին<ref name="Bormann">Bormann, P., 2011, «From Earthquake Prediction Research to Time-Variable Seismic Hazard Assessment Applications», Pure and Applied Geophysics 168 (2011), 329—366, DOI 10.1007/s00024-010-0114-0</ref>՝ հնգամյա ծրագրով<ref name=":0">Rikitake, T. (1966) «A five year plan for earthquake prediction research in Japan», Tectonophysics, 3, 1-15.</ref>։ 1978 թվականին ծրագիրը կանխատեսել է 8 բալ և ավելի ուժգնությամբ երկրաշարժ Տոկայում՝ [[Տոկիո|Տոկիոյի]] մերձակայքում, որը կարող էր դառնալ Ճապոնիայի և ամբողջ համաշխարհային տնտեսության պատմության մեջ ամենամեծ աղետը։ Այժմ Ճապոնիան ունի սեյսմիկ ալիքների գրանցման, երկրակեղևի դեֆորմացիաների հայտնաբերման, ստորերկրյա ջրերի հատկությունների և էլեկտրամագնիսական փոփոխությունների ուսումնասիրման լավագույն համակարգը<ref name=":1">Japan Meteorological Survey (1991), «Earthquake and tsunami monitoring and counter measures», 27 pp.</ref>։ Այս ամենը երկրաշարժերի նախապատրաստման գործընթացները հասկանալու հսկայական ջանքերի մի մասն է:


В Гамбурге посещал суннитскую мечеть [[:en:Al-Quds Mosque Hamburg|аль-Кудс]], проповеди в которой отличались радикальным фундаментализмом{{sfn|McDermott|2005|p=2—3}}, где завёл знакомства, в частности, подружился с будущим соучастником [[:en:Ramzi bin al-Shibh|Рамзи ибн аш-Шибхом]], время от времени преподавал и сформировал религиозную группу{{sfn|McDermott|2005|p=34—37}}. 11 апреля 1996 года, в день начала израильской [[Операция «Гроздья гнева»|операции в Ливане]] и будучи разозлённым ей, подписал в мечети завещание, нёсшее печать [[Салафия|салафизма]]<ref>{{cite news|url=http://old.911digitalarchive.org/crr/documents/1017.pdf|title=Will Gives a Window into Suspect's Mind|author=Finn, Peter and Charles Lane|work=Washington Post and 9/11 Digital Archive|date=2001-10-06|format=PDF|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080228003140/http://old.911digitalarchive.org/crr/documents/1017.pdf|archivedate=2008-02-28}}</ref>. В этом документе декларировал приверженность исламу и готовность пожертвовать жизнью, давал указания по поводу собственного захоронения<ref name="will">{{cite web|url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/network/personal/attawill.html|title=Mohamed Atta's Last Will and Testament|publisher=PBS Frontline|archive-url=https://web.archive.org/web/20080930214842/http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/network/personal/attawill.html|archive-date=2008-09-30|accessdate=2008-08-01|deadlink=no}}</ref>{{sfn|Fouda and Fielding|2003|p=77}}.
=== Գերմանիայում ===
Գերմանացի գիտնականները, ովքեր երկար ժամանակ ուսումնասիրել են մրջյունների վարքագիծը սեյսմիկ ակտիվության տարբեր ժամանակահատվածներում, եզրակացրել են, որ նրանք փոխել են իրենց կենսակերպը միայն երկրաշարժի նախօրեին, որի ուժգնությունը եղել է առնվազն 2 բալ։ Ըստ Դույսբուրգի համալսարանի գիտնականների՝ մրջյունների վարքագծի մեջ նկատվել է ակտիվության և հանգստության փուլերի կայուն փոփոխություն. երկրաշարժից մի քանի ժամ առաջ քնի փուլի փոխարեն տեղի է ունեցել ակտիվության դրսևորում։ Ակտիվություն չի դիտվել 24 ժամվա ընթացքում: Մասնագետների կարծիքով՝ դա բացատրվում է նրանով, որ երկրաշարժից առաջ կարող են թունավոր գազ արտանետվել՝ մարդկանց համար անտեսանելի, բայց որոնք ազդում են մրջյունների վարքագծի վրա<ref name="муравьи">{{cite web|url=http://independent-news.ru/?p=49750|title=Муравьи открыли ученым новый метод прогноза землетрясений|date=2013-04-12|archiveurl=https://www.webcitation.org/6GEXfwss4?url=http://independent-news.ru/?p=49750|archivedate=2013-04-29|accessdate=2013-04-22|author=Ирина Семчишина|deadlink=no}}</ref>։


После своего сокращения из проектировочной фирмы летом 1997 года на зимних каникулах покинул Германию в неизвестном направлении на три месяца, объясняя это вторым паломничеством в Мекку. Вернулся в страну с новым паспортом, заявив, что потерял старый{{sfn|McDermott|2005|p=57}}, отрастив густую и длинную бороду, казался товарищам ещё более серьёзным и замкнутым<ref name="Washpost" />. В 1998 году в телефонном разговоре с куратором заявил, что у него были семейные проблемы, о которых он не хочет говорить<ref>{{cite news|title=In hindsight, more suspicion called for; Hamburg was early hotbed for plotters|work=Chicago Tribune|date=2001-09-21|author=Sly, Liz}}</ref>{{sfn|McDermott|2005|loc=Chapter 5}}.
=== Չինաստանում ===
2013 թվականին, [[Չինաստան|Չինաստանի]] [[Սիչուանի երկրաշարժ (2008)|Սիչուան]] նահանգում տեղի ունեցած հզոր երկրաշարժից հետո, որոշվեց ավելի քան 300 միլիոն դոլար ներդնել սեյսմիկ ցնցումների կանխատեսման համար.Երկրի ամենավտանգավոր շրջաններում ստեղծվել է 5000 մոնիտորինգի կայաններից բաղկացած ցանց, որի նպատակն է ուժեղ երկրաշարժերի վաղ նախազգուշացումը<ref name="ргру">{{cite web|url=http://www.rg.ru/2013/04/24/kitay.html|title=Китай выделит 300 млн долларов на систему прогноза землетрясений|date=2013-04-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20130425084415/http://www.rg.ru/2013/04/24/kitay.html|archive-date=2013-04-25|accessdate=2013-04-24|author=Аркадий Симонов|deadlink=no}}</ref>։


К середине 1998 года съехал из университетского общежития в квартиру неподалёку, которую снимал вместе с друзьями [[:en:Said Bahaji|Саидом Бахаджи]] и аш-Шибхом. К началу 1999 года закончил и в августе защитил свою диссертацию{{sfn|McDermott|2005|loc=Chapter 5}}. В середине 1998 года работал на складе, где упаковывал компьютеры{{sfn|McDermott|2005|p=58}}. Зимой этого же года вместе с соседями по квартире переехал на улицу Маринштрассе близ университета. В трёхкомнатных апартаментах в доме 54, где в разное время проживали многие члены «Аль-Каиды», включая непосредственного соучастника Мухаммеда [[Марван аш-Шеххи|Марвана аш-Шеххи]], сформировалась [[Гамбургская ячейка|ячейка]] радикальных исламистов<ref>{{cite news|author=Bernstein, Richard Bernstein|url=https://www.nytimes.com/2002/09/10/national/10PLOT.html?ei=5070&en=81b2bc66ebffd6b4&ex=1139374800|title=On Path to the U.S. Skies, Plot Leader Met bin Laden|work=The New York Times|date=2002-09-10|accessdate=2008-09-16|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081202180005/http://www.nytimes.com/2002/09/10/national/10PLOT.html?ei=5070&en=81b2bc66ebffd6b4&ex=1139374800|archivedate=2008-12-02}}</ref>, члены которой собирались три-четыре раза в неделю для осуждения действий США и выработки плана атак{{нет АИ|17|03|2017}}.
=== Ռուսաստանում ===
Ռուս գիտնականները երկրաշարժերի պրեկուրսորների վերլուծության համալիր մեթոդ են մշակել, որը հնարավորություն է տվել ստեղծել ուժեղ ցնցումների կարճաժամկետ կանխատեսման աշխատանքային համակարգ։ Ըստ ՌԴ Գիտությունների ակադեմիայի Տիեզերական հետազոտությունների ինստիտուտի գլխավոր գիտաշխատող Սերգեյ Պուլինեցի՝ արբանյակային տեխնոլոգիաներն օգտագործվում են իոնոսֆերայի ընդհանուր էլեկտրոնի պարունակությունը, ինչպես նաև մթնոլորտի ստորին շերտերում ջերմաստիճանը և մի շարք այլ տեխնոլոգիաներ վերահսկելու համար։ Այս փուլում գիտնականները կարող են կանխատեսել 5,5 մագնիտուդից մեծ երկրաշարժեր՝ մինչև հինգ օր ճշգրտությամբ, իսկ վիճակագրության համաձայն՝ կանխատեսումների միայն 60%-ն է հաջողված<ref name="риа">{{cite web|url=http://ria.ru/eco/20130411/932140957.html|title=Служба прогноза землетрясений вскоре может появиться в России|date=2013-04-11|archiveurl=https://www.webcitation.org/6GEXhdmrk?url=http://ria.ru/eco/20130411/932140957.html|archivedate=2013-04-29|accessdate=2013-04-22|deadlink=no}}</ref>։


В конце 1999 года Атта, аш-Шеххи, Бахаджи, аш-Шибх и ещё один участник будущих терактов 11 сентября [[Джаррах, Зияд-Самир|Зияд Джаррах]] решили направиться в Чечню для участия в [[Вторая чеченская война|войне]] на стороне боевиков, однако в последний момент были убеждены одним из членов «Аль-Каиды» уехать вместо этого в Афганистан, куда они направились на две недели в конце ноября. 29 ноября Мухаммед самолётом [[Turkish Airlines]] прибыл из Гамбурга в Стамбул, оттуда рейсом этой же авиакомпании в пакистанский [[Карачи]]<ref name="Yosri" />. По прибытии они, будучи образованными, имеющими опыт проживания на Западе и умеющими говорить на английском, были отобраны заместителем [[Усама бен Ладен|бен Ладена]] [[:en:Mohammed Atef|Абу Хафсом]] для участия в «плане с самолётами». Близ Кандагара с ними встретился сам глава «Аль-Каиды»<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2002/09/10/national/10PLOT.html?pagewanted=all|title=On Path to the U.S. Skies, Plot Leader Met bin Laden|last=Bernstein|first=Richard|date=2002-09-10|work=The New York Times|accessdate=2010-09-07|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140417114220/http://www.nytimes.com/2002/09/10/national/10PLOT.html?pagewanted=all|archivedate=2014-04-17}}</ref>, потребовавший клятвы верности и готовности пожертвовать жизнью, на что они согласились, после чего были направлены к Абу Хафсу и обратно в Карачи к [[Халид Шейх Мохаммед|Халиду Шейху Мохаммеду]] для подробного инструктажа{{sfn|McDermott|2005|p=180}}. После этого проходил обучение в лагерях «Аль-Каиды» в Афганистане<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/2213701.stm|title=Atta 'trained in Afghanistan'|publisher=BBC|date=2002-08-24|accessdate=2010-09-07|archivedate=2018-07-26|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180726041129/http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/2213701.stm}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2002/08/24/world/germans-lay-out-early-qaeda-ties-to-9-11-hijackers.html|title=Germans Lay Out Early Qaeda Ties to 9/11 Hijackers|last=Frantz|first=Douglas|author2=Desmond Butler|date=2002-08-24|accessdate=2010-09-07|work=The New York Times|archivedate=2018-12-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181214123245/https://www.nytimes.com/2002/08/24/world/germans-lay-out-early-qaeda-ties-to-9-11-hijackers.html}}</ref>. 24 февраля вылетел из Карачи в Стамбул, откуда прибыл в Гамбург. Сразу после возвращения в Германию вместе с аш-Шеххи и Джаррахом подал заявление об утере паспорта с целью скрыть факт въезда в Афганистан<ref>{{cite web|url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/network/etc/script.html|title=Inside the Terror Network|date=2002-01-17|work=Frontline|publisher=PBS|archive-url=https://web.archive.org/web/20190124052249/https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/network/etc/script.html|archive-date=2019-01-24|accessdate=2008-09-16|deadlink=no}}</ref>.
2010 թվականին Ռուսաստանի Գիտությունների ակադեմիայի Երկրի ֆիզիկայի ինստիտուտի սեյսմոլոգիայի ամբիոնի վարիչ Գենադի Սոբոլևը «Ռուսաստանում երկրաշարժերի կանխատեսում» կոնֆերանսի ժամանակ ասաց, որ Ռուսաստանը չունի երկրակեղևի տեղաշարժերը վերահսկելու կայաններ: Նրա խոսքով, սեյսմոլոգները բավարար սարքավորումներ չեն ունեցել ստորգետնյա գործունեությունը վերահսկելու համար<ref name="утро">{{cite web|url=http://www.utro.ru/articles/2010/03/04/878208.shtml|title=России нечем следить за землетрясениями|date=2010-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20120414212035/http://www.utro.ru/articles/2010/03/04/878208.shtml|archive-date=2012-04-14|accessdate=2013-04-22|deadlink=no}}</ref>։


== Пребывание в США ==
2011 թվականին Երկրի ֆիզիկայի ինստիտուտի փոխտնօրեն Եվգենի Ռոգոժինը «Երկրաշարժերի կանխատեսում. պատրա՞ստ են Ռուսաստանն ու աշխարհը դրանց» կոնֆերանսում հայտարարեց, որ պրեկուրսորների ուսումնասիրության թույլ կողմն այն է, որ Ռուսաստանում չկա հատուկ ծառայություն, որը կիրականացնի բոլոր պրեկուրսորների համալիր մոնիտորինգ<ref name="аиф">{{cite web|url=http://www.aif.ru/pc/news/83349|title=Эксперт: Предвестники землетрясений есть, но нет комплексных наблюдений|date=2011-03-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110811025032/http://www.aif.ru/pc/news/83349|archivedate=2011-08-11|accessdate=2013-04-22|deadlink=no}}</ref>։
Весной 2000 года отправил 50—60 писем в различные американские лётные школы с просьбой о зачислении группы будущих террористов<ref name="moussaoui-march7">{{cite web|url=http://cryptome.org/usa-v-zm-030706-02.htm|title=Zacarias Moussauoi v. the United States (trial testimony)|date=2006-03-07|publisher=Cryptome / United States District Court – Eastern District of Virginia|archive-url=https://web.archive.org/web/20131223174907/http://cryptome.org/usa-v-zm-030706-02.htm|archive-date=2013-12-23|accessdate=2008-09-16|deadlink=no}}</ref>, 18 мая получил туристическую визу в берлинском посольстве, не подвергнувшись серьёзной проверке из-за того, что пять лет прожил в Германии, и благодаря положительной университетской характеристике<ref name="travel">{{cite web|url=http://govinfo.library.unt.edu/911/staff_statements/911_TerrTrav_Monograph.pdf|title=9/11 and Terrorist Travel|year=2004|work=Staff Report|publisher=National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States|format=PDF|archive-url=https://web.archive.org/web/20120916110951/http://govinfo.library.unt.edu/911/staff_statements/911_TerrTrav_Monograph.pdf|archive-date=2012-09-16|accessdate=2008-09-26|deadlink=no}}</ref>. 2 июня в целях конспирации автобусом уехал в Прагу, день спустя вылетел в [[Ньюарк (аэропорт)|аэропорт Ньюарк]]<ref name="911-ch7">{{книга|ссылка=http://www.9-11commission.gov/report/911Report_Ch7.htm|заглавие=9/11 Commission Report|часть=Chapter 7|издательство=National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States|язык=en|автор=9/11 Commission|месяц=6|год=2004|archivedate=2013-10-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131023214223/http://www.9-11commission.gov/report/911Report_Ch7.htm}}</ref>{{sfn|McDermott|2005|p=194}}. Вместе с аш-Шеххи проживал в отелях и съёмном жильё в Нью-Йорке, продолжая подавать заявления на приём в лётные школы. В июле террористы переехали во флоридский город [[:en:Venice, Florida|Венис]], где завели банковские счета, на который перечислял деньги племянник [[Халид Шейх Мохаммед|Халида Шейха Мохаммеда]]<ref name="timeline" /><ref name="911-ch7" />, и 6 числа были зачислены в лётную школу. Пилот [[Рейс 93 United Airlines 11 сентября 2001 года|рейса 93]] [[Джаррах, Зияд-Самир|Зияд Джаррах]] обучался пилотированию в том же городе, но в другом учебном заведении<ref name="timeline" />. В Венисе Атта и аш-Шеххи проживали в доме библиотекаря школы в незанятой комнате, но из-за неуважительного отношения к хозяевам были вынуждены съехать в небольшой дом близ [[Нокомис (Флорида)|Нокомиса]], где жили следующие 6 месяцев<ref>{{cite news|url=http://www.sptimes.com/News/100201/Floridian/The_terrorists_next_d.shtml|title=The terrorists next door|author=Allison, Wes|date=2001-10-02|work=St. Petersburg Times|accessdate=2008-09-16|archivedate=2008-09-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080930182654/http://www.sptimes.com/News/100201/Floridian/The_terrorists_next_d.shtml}}</ref><ref>{{cite news|title=Landlord: Steve Kona|author=Whittle, Patrick|date=2006-09-10|work=Herald Tribune (Sarasota, Florida)|url=http://www.heraldtribune.com/article/20060910/NEWS/609100876/-1/MULTIMEDIA0201|accessdate=2008-09-16|archivedate=2008-09-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080930184836/http://www.heraldtribune.com/article/20060910/NEWS/609100876/-1/MULTIMEDIA0201}}</ref>.


Начав тренировки 7 июля, занимался ими практически каждый день, и к концу месяца и Атта, и аш-Шеххи совершили полёты без инструктора. Получив лицензию частного пилота в сентябре, заговорщики поступили в лётную школу в [[Сарасота|Сарасоте]], но после того, как провалили первый этап экзамена, в середине октября вернулись в учебное заведение в Венисе. В ноябре Мухаммед получил допуск к [[Правила полётов по приборам|полётам по приборам]], месяц спустя — лицензию коммерческого пилота<ref name="timeline" />. В декабре террористы продолжили обучение: подали заявки на тренировки на [[McDonnell Douglas DC-9]] и [[Boeing 737 Classic|Boeing 737—300]], занимались на симуляторах [[Boeing 727]] и [[Boeing 767|767]], Атта приобрёл видеосъёмки кабин пилотов [[Boeing 747#747-200|Boeing 747—200]], [[Boeing 757|757-200]], [[Boeing 767#767-300ER|767-300ER]]<ref name="timeline" />.
2012 թվականին Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի Սիբիրի մասնաճյուղի և Երկրաբանության, երկրաֆիզիկայի և հանքային ռեսուրսների Սիբիրի գիտահետազոտական ​​ինստիտուտի մասնագետները մշակել են մոնիտորինգի ակտիվ մեթոդ, որն օգտագործում է մինչև 100 տոննա հզորությամբ թրթռման աղբյուրներ՝ երկրաշարժերը կանխատեսելու համար: Վիբրացիայի աղբյուրները հնարավորություն են տալիս տվյալներ ստանալ երկրի ընդերքի կառուցվածքի վերաբերյալ։ Այնուամենայնիվ, երկրաշարժերի կանխատեսման համակարգի ստեղծման ուղղությամբ աշխատանքները դեռ շարունակվում են Բիստրովկայի տարածքում<ref name="рг">{{cite web|url=http://www.rg.ru/2012/09/13/reg-sibfo/vibratory.html|title=Геофизики потрясли землю|date=2012-09-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20120915034325/http://www.rg.ru/2012/09/13/reg-sibfo/vibratory.html|archive-date=2012-09-15|accessdate=2013-04-22|author=Алексей Хадаев|deadlink=no}}</ref>։


В январе 2001 года аш-Шеххи готовился уехать в Марокко, и 2 числа в посольство поступил звонок с телефонного номера Мухаммеда. Два дня спустя он вылетел в Испанию для встречи с аш-Шибхом, вернувшись в США 10 января. Несколько месяцев террористы жили в [[Лоренсвилл (Джорджия)|Лоренсвилле]], штат [[Джорджия]], где Атта вместе со вторым пилотом совершал полёты в районе Атланты. 3 апреля заговорщики арендовали почтовый ящик в [[Верджиния-Бич]] в штате Виргиния. 11 апреля они сняли жильё во флоридском городе [[Корал-Спрингс]]<ref>{{cite web|url=http://www.coralsprings.com/frontpage2/attacoralsprings.htm|title=アーカイブされたコピー|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090207000314/http://www.coralsprings.com/frontpage2/attacoralsprings.htm|archivedate=2009-02-07|accessdate=2009-01-25}}</ref> и организовали встречу прибывавших в страну непосредственных угонщиков. 2 мая после штрафа за недействительное водительское удостоверение получил новое<ref>{{cite news|url=http://www.sptimes.com/2002/09/01/911/Florida__terror_s_lau.shtml|title=Florida: Terror's Launching Pad|work=The St. Petersburg Times|last=Tobin|first=Thomas C.|date=2002-09-01|publisher=St. Petersburg Times|accessdate=2002-09-05|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20020905151317/http://www.sptimes.com/2002/09/01/911/Florida__terror_s_lau.shtml|archivedate=2002-09-05}}</ref>. 27 июня вылетел из [[Форт-Лодердейл]]а в Бостон, затем добрался до Сан-Франциско, рейсом оттуда 28 июня прибыл в Лас-Вегас, где встретился с тремя остальными пилотами-соучастниками<ref>{{cite news|url=http://www.reviewjournal.com/lvrj_home/2001/Sep-29-Sat-2001/news/17113504.html|title=Algerian accused in Britain of training hijackers|publisher=Las Vegas Review-Journal|date=2001-11-29|accessdate=2008-09-16|archivedate=2012-07-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120716183403/http://www.reviewjournal.com/lvrj_home/2001/Sep-29-Sat-2001/news/17113504.html}}</ref>.
== Նախանշաններ ==
Շատ երկրաշարժերի, հատկապես խոշոր երկրաշարժերի, նախորդել են տարածքին ոչ բնորոշ որոշ երեւույթներ։ 17-21-րդ դարերի խոշոր երկրաշարժերի տվյալների, ինչպես նաև երկրաշարժերի հետ կապված իրադարձություններ հիշատակող տարեգրությունների համակարգման արդյունքում հաստատվել են մի շարք բնորոշ երևույթներ, որոնք կարող են ծառայել որպես երկրաշարժերի գործառնական նախադրյալներ։ Քանի որ երկրաշարժերն ունեն առաջացման տարբեր մեխանիզմներ և տեղի են ունենում տարբեր երկրաբանական պայմաններում, օրվա և տարվա տարբեր ժամանակներում, կարող են տարբեր լինել նաև ուղեկցող երևույթները:


7 июля вылетел из Майами в Цюрих<ref>{{cite web|url=http://www.vaed.uscourts.gov/notablecases/moussaoui/exhibits/prosecution/OG00013.pdf|title=Hijackers' True Name Usage|publisher=U.S.D.C. Eastern District of Virginia|format=PDF|archive-url=https://web.archive.org/web/20161229114539/http://www.vaed.uscourts.gov/notablecases/moussaoui/exhibits/prosecution/OG00013.pdf|archive-date=2016-12-29|accessdate=2008-09-16|deadlink=yes}}</ref>, в аэропорту которого день спустя приобрёл два швейцарских ножа и некоторое количество шоколада<ref>{{cite news|url=http://transcripts.cnn.com/TRANSCRIPTS/0110/20/cp.00.html|title=Investigating Terror|publisher=CNN|date=2001-10-20|accessdate=2008-09-16|archivedate=2016-12-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161206070655/http://transcripts.cnn.com/TRANSCRIPTS/0110/20/cp.00.html}}</ref>, затем улетел в Мадрид, где остановился в гостинице близ аэропорта и позвонил связному аш-Шибха<ref name="irujo">{{cite news|url=http://www.elpais.com/articulo/espana/Atta/recibio/Tarragona/joyas/miembros/comando/11-S/hiciesen/pasar/ricos/saudies/elpepiesp/20040321elpepinac_11/Tes/|title=Atta recibió en Tarragona joyas para que los miembros del 'comando' del 11-S se hiciesen pasar por ricos saudíes|work=El País|date=2004-03-21|author=Irujo, José María|accessdate=2008-09-16|language=spanish|archivedate=2018-12-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181225172140/https://elpais.com/diario/2004/03/21/espana/1079823611_850215.html}}</ref>. 9 июля на арендованном автомобиле<ref name="irujo" /><ref name="stip">{{cite web|url=http://www.vaed.uscourts.gov/notablecases/moussaoui/exhibits/prosecution/ST00001A.pdf|title=Stipulation|publisher=U.S.D.C. Eastern District of Virginia|format=PDF|archive-url=https://web.archive.org/web/20190207163520/http://www.vaed.uscourts.gov/notablecases/moussaoui/exhibits/prosecution/ST00001A.pdf|archive-date=2019-02-07|accessdate=2008-01-27|deadlink=yes}}</ref> встретил аш-Шибха в аэропорту [[Реус (аэропорт)|Реус]]. В [[Таррагона|Таррагоне]] они провели несколько дней в убежище «Аль-Каиды» для её испанских оперативников, где провели встречу, на которой присутствовали аш-Шеххи, Халид Шейх Мохаммед и [[:en:Said Bahaji|Саид Бахаджи]]{{sfn|Fouda and Fielding|2003|p=216}}, с целью окончательно утвердить план действий<ref name="madrid">{{cite news|title=War Without Borders – The Madrid Bombing|publisher=Canadian Broadcasting Corporation (CBC)|work=The Fifth Estate|date=2004-12-01|url=http://www.cbc.ca/fifth/warwithoutborders/bombing.html|accessdate=2008-09-16|archivedate=2008-12-02|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081202182629/http://www.cbc.ca/fifth/warwithoutborders/bombing.html}}</ref>. Через аш-Шибха бен Ладен передал свои указания относительно скорейшего начала операции и список целей, включавший здание Конгресса, [[Всемирный торговый центр]] и Пентагон как «символы США», отбрасывавший ранее обсуждавшуюся атаку на АЭС. Атта указал на то, что ему потребуется ещё пять-шесть недель для проработки деталей, и на личные разногласия с Джаррахом. Аш-Шибх опасался, что тот откажется от участия, и на замену Джарраху предположительно была предложена кандидатура [[Муссауи, Закариас|Закариаса Муссауи]]<ref name="travel" /><ref name="911-ch7" />. 16 июля аш-Шибх вылетел в Германию, три дня спустя Мухаммед с пересадкой в Атланте самолётом прибыл в Форт-Лодердейл<ref name="travel" /><ref name="911-ch7" />.
2010-ականների սկզբի գրեթե բոլոր նախադրյալ երևույթները գիտական ​​բացատրություն ունեն: Այնուամենայնիվ, չափազանց հազվադեպ են դրանք օգտագործել արագ նախազգուշացման համար, քանի որ նախորդող երևույթները հատուկ չեն երկրաշարժերին: Օրինակ՝ մթնոլորտային լույսի երևույթները կարող են առաջանալ գեոմագնիսական փոթորիկների ժամանակաշրջաններում կամ կրել տեխնածին բնույթ, իսկ կենդանիների զանգվածային անկարգությունները կարող են առաջանալ մոտեցող ցիկլոնի պատճառով։


25 июля на очередном арендованном автомобиле высадил в аэропорту Майами Джарраха, севшего на рейс в Германию. На следующий день вылетел из Форт-Лодердейла в [[Ньюарк (Нью-Джерси)|Ньюарк]], 30 числа вернулся обратно<ref name="timeline" />. 4 августа предположительно должен был встретить в [[Орландо (аэропорт)|аэропорту Орландо]] одну из кандидатур на роль [[:en:20th hijacker|двадцатого угонщика]] [[:en:Mohammed al-Qahtani|Мухаммеда аль-Кахтани]], но после того, как ему было отказано во въезде в США, Атта совершил из таксофона звонок по одному из номеров, связанных с «Аль-Каидой»<ref>{{cite news|url=http://www.baltimoresun.com/news/nationworld/bal-te.hijackers27jan27,0,3333483.story|title=Sept. 11 hijacker raised suspicions at border|author=Sullivan, Laura|date=2004-01-27|work=Baltimore Sun|accessdate=2008-09-16|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070927193334/http://www.baltimoresun.com/news/nationworld/bal-te.hijackers27jan27,0,3333483.story|archivedate=2007-09-27}}</ref>. Три дня спустя приобрёл билет туда и обратно из Форт-Лодердейла в Ньюарк после отмены бронирования аналогичного билета по причине «проблем со здоровьем у члена семьи», однако обратным проездным документом не воспользовался и вылетел из [[Арлингтон (округ)|арлингтонского]] [[Вашингтонский национальный аэропорт имени Рональда Рейгана|аэропорта имени Рейгана]] в Лас-Вегас<ref name="timeline" />, куда впоследствии дважды летал в качестве пассажира с целью проработки действий угонщиков на практике. Сами они с той же целью также несколько раз присутствовали на рейсах в Лас-Вегас. На протяжении лета раз в месяц с целью обсудить прогресс подготовки операции встречался с одним из захвативших [[Рейс 77 American Airlines 11 сентября 2001 года|рейс 77]] террористов [[Наваф аль-Хазми|Навафом аль-Хазми]]<ref name="lats">Los Angeles Times, [http://articles.latimes.com/2002/sep/27/nation/na-intel27 Document links al Qaeda paymaster, 9/11 plotter] {{Wayback|url=http://articles.latimes.com/2002/sep/27/nation/na-intel27|date=20110123064953}}, September 27, 2002</ref>. 23 августа, как сообщалось, [[Моссад]] передал ЦРУ список из 19 имён предполагаемых террористов, планировавших атаки в ближайшем будущем, включая Атту, аш-Шеххи, [[Халид аль-Михдар|Халида аль-Михдара]] и аль-Хазми<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/world/europe/2294487.stm|title=Report details US 'intelligence failures|publisher=BBC News|author=Broomby, Rob|date=2002-10-02|accessdate=2008-09-16|archivedate=2019-10-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191008171656/http://news.bbc.co.uk/2/hi/world/europe/2294487.stm}}</ref>.
Ներկայումս բացահայտված են հետևյալ երևույթները, որոնք կարող են ծառայել որպես երկրաշարժերի նախադրյալներ՝ ֆորշոկներ, անոմալ մթնոլորտային երևույթներ, ստորերկրյա ջրերի մակարդակի փոփոխություններ, կենդանիների անհանգիստ վարքագիծ։


== Սեպտեմբերի 11–ի իրադարձություններ ==
Իտալիայի սեյսմիկ ակտիվ շրջանում կենդանիների՝ վեց կովերի, հինգ ոչխարների և երկու շների վարքագծի ֆիքսված սենսորների օգտագործմամբ իրականացված հետազոտությունը ցույց է տվել, որ երկրաշարժից ամենաշատը 20 ժամ առաջ նրանց վարքագիծը փոխվում է․ որքան մոտ է էպիկենտրոնը, այնքան ավելի վաղ են տեղի ունենում փոփոխությունները։Ամենազգայունը շներն են, որոնց հաջորդում են կովերը<ref>{{статья|заглавие=Животные — предсказатели землетрясения|издание=[[Наука и жизнь]]|номер=2|год=2021|страницы=72—73}}</ref><ref>{{статья|автор=Martin Wikelski et al|заглавие=Potential short-term earthquake forecasting by farm animal monitoring|издание=Ethology|язык=en|том=126|выпуск=9|год=2020|страницы=931—941}}</ref>։
10 сентября Атта и аль-Омари выехали из Бостона и провели ночь в отеле в [[Саут-Портленд (Мэн)|Саут-Портленде]]<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2001/10/05/us/a-nation-challenged-the-night-before-a-mundane-itinerary-on-the-eve-of-terror.html?pagewanted=print&src=pm|title=A Mundane Itinerary on the Eve of Terror|last=Belluck|first=Pam|date=2001-10-05|newspaper=The New York Times|accessdate=2008-09-16|archivedate=2018-12-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181214163708/https://www.nytimes.com/2001/10/05/us/a-nation-challenged-the-night-before-a-mundane-itinerary-on-the-eve-of-terror.html?pagewanted=print&src=pm}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.theatlantic.com/features/archive/2015/02/what-isis-really-wants/384980/|title=What ISIS Really Wants|last=Wood|first=Graeme|date=2015-03|work=The Atlantic|publisher=Atlantic Media|archive-url=https://web.archive.org/web/20190628210305/https://www.theatlantic.com/features/archive/2015/02/what-isis-really-wants/384980/|archive-date=2019-06-28|accessdate=2015-03-05|deadlink=no}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.nbcnews.com/id/14686192/ns/msnbc-hardball_with_chris_matthews/t/mystery-what-was-atta-doing/#.VPkQCvnF98E|title=What was Atta doing on 9/10? — msnbc — Hardball with Chris Matthews {{!}} NBC News<!-- Заголовок добавлен ботом -->|archive-url=https://web.archive.org/web/20150227202458/http://www.nbcnews.com/id/14686192/ns/msnbc-hardball_with_chris_matthews/t/mystery-what-was-atta-doing#.VPkQCvnF98E|archive-date=2015-02-27|access-date=2016-04-30|deadlink=no}}</ref>. В 5:40 утра по местному времени два террориста прибыли в портлендский аэропорт, где Атта был выбран для сканирования багажа, однако проверка не выявила ничего подозрительного<ref name="staff">{{cite web|url=http://www.9-11commission.gov/staff_statements/staff_statement_3.pdf|title=The Aviation Security System and the 9/11 Attacks – Staff Statement No. 3|publisher=9/11 Commission|format=PDF|archive-url=https://web.archive.org/web/20080528201527/http://www.9-11commission.gov/staff_statements/staff_statement_3.pdf|archive-date=2008-05-28|accessdate=2008-09-16|deadlink=no}}</ref>, и в 6:00 заговорщики сели на рейс [[Colgan Air]] в бостонский [[Логан (аэропорт)|аэропорт Логан]]<ref name="911-ch1">{{cite web|url=https://www.archives.gov/legislative/research/9-11/staff-report-sept2005.pdf|title=Staff Report – "We Have Some Planes": The Four Flights – a Chronology|publisher=9/11 Commission|format=PDF|archiveurl=https://www.webcitation.org/5T7H27edX?url=http://www.archives.gov/legislative/research/9-11/staff-report-sept2005.pdf|archivedate=2007-11-05|accessdate=2008-05-25|deadlink=yes}}</ref>. Через 45 минут уже находившемуся в Бостоне Мухаммеду поступил звонок от пилота-угонщика [[Рейс 175 United Airlines 11 сентября 2001 года|рейса 175 United Airlines]] аш-Шеххи с целью подтвердить начало атак, после чего Атта зарегистрировался на рейс 11 American Airlines и через некоторое время занял своё место в бизнес-классе. В 7:59 самолёт с 81 человеком на борту вылетел в Лос-Анджелес<ref name="911-ch1" />.


В 8:14, через пятнадцать минут после взлёта, с началом раздачи обедов угонщики захватили воздушное судно, после чего пилоты прекратили отвечать авиадиспетчеру и самолёт начал уклоняться с курса<ref name="ntsb" />. В 8:18 стюардессы начали совершать звонки в авиакомпанию; одна из женщин сообщила начальству об отсутствии доступа к кабине и ранениях пассажиров<ref name="911-ch1" /><ref name="Ong">{{cite news|last=Sullivan|first=Laura|title=9/11 victim calmly describes hijack on haunting tape|url=http://www.baltimoresun.com/news/custom/attack/bal-te.terror28jan28,0,6896536.story|date=2004-01-28|work=[[The Baltimore Sun]]|accessdate=2008-05-22|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110604182608/http://www.baltimoresun.com/news/custom/attack/bal-te.terror28jan28,0,6896536.story|archivedate=2011-06-04}}</ref>. С 8:24 голос, вероятно, принадлежавший Мухаммеду<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-us-canada-14846854|title=9/11: Hijacker says 'we have some planes'|publisher=BBC|archive-url=https://web.archive.org/web/20140712004606/http://www.bbc.com/news/world-us-canada-14846854|archive-date=2014-07-12|accessdate=2016-04-30|lang=en|deadlink=no}}</ref>, видимо по ошибке, намереваясь обратиться к пассажирам, несколько раз обратился к авиадиспетчерам: {{начало цитаты}}У нас несколько самолётов. Не дёргайтесь, и всё будет хорошо. Не шумите.{{конец цитаты}}{{начало цитаты}}Не двигайтесь, и всё будет в порядке. Если вы будете двигаться, вы подвергнете опасности и себя, и самолёт.{{конец цитаты}}{{начало цитаты}}Никому не двигаться. Мы возвращаемся в аэропорт. Не делайте глупостей.{{конец цитаты}} Самолётный радиолокационный ответчик был выключен в 8:28. В 8:46 «Боинг-767» врезался в Северную башню ВТЦ<ref name="ntsb" />.
=== Ֆորշոկ ===
Նախալեռնային ցնցումները կամ ֆորշոկները չափավոր երկրաշարժեր են, որոնք նախորդում են ուժեղ երկրաշարժին: ֆորշոկային բարձր ակտիվությունը՝ այլ երևույթների հետ համակցված, կարող է ծառայել որպես օպերատիվ ազդակ։ Օրինակ, [[Չինաստան|Չինաստանի]] սեյսմոլոգիական բյուրոն այս հիմքով սկսեց տարհանել մեկ միլիոն մարդու 1975 թվականի<ref>{{cite web|url=http://www.eserc.stonybrook.edu/wise/HSfall2001/QuakePrediction.html|title=Earthquake Prediction: Haicheng, China - 1975|date=2001|publisher=Earth Science Educational Resource Center|archiveurl=https://www.webcitation.org/6A9n7OuFi?url=http://www.eserc.stonybrook.edu/wise/HSfall2001/QuakePrediction.html|archivedate=2012-08-24|accessdate=2006-10-22|author=Glenn Richard|deadlink=yes}}</ref> ուժեղ երկրաշարժից մեկ օր առաջ<ref name="ludwin" />:


По неясной причине багаж Атты не был погружён в самолёт. В сумках были обнаружены комплекты униформы сотрудников авиакомпании, лётные руководства, копия завещания Мухаммеда и напутствие заговорщикам, призывавшее воплотить в жизнь клятву умереть, сохранять спокойствие и называвшее жертв трагедии «животными», которым «не нужно чинить неудобства во время убоя»<ref>{{cite news|url=http://www.newsday.com/news/nationworld/nation/ny-uslugg274705186apr17,0,6096142.story?coll=ny-nationalnews-print|title=Unraveling 9–11 was in the bags|newspaper=[[Newsday]]|location=New York|date=2006-04-17|author=Dorman, Michael|accessdate=2008-09-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080526011027/http://www.newsday.com/news/nationworld/nation/ny-uslugg274705186apr17,0,6096142.story?coll=ny-nationalnews-print|archivedate=2008-05-26}}</ref>.
Թեև խոշոր երկրաշարժերի կեսին նախորդում են ֆորշոկներ, սակայն դրանք կազմում են երկրաշաժերի ընդհանուր թվի միայն 5-10%-ը։ Սրա հետևանքով լինում են կեղծ ահազանգեր<ref name="ludwin" /><ref name="expert">{{Cite web|url=http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=102804333|title=Expert: Earthquakes Hard To Predict. All Things Considered|date=2009-04-06|archiveurl=https://www.webcitation.org/6A9n94KL1?url=http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=102804333|archivedate=2012-08-24|accessdate=2011-08-11|deadlink=no}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=102964813|title=Can Scientists Predict When Quakes Will Strike?|archiveurl=https://www.webcitation.org/6A9n9vqow?url=http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=102964813|archivedate=2012-08-24|accessdate=2011-08-11|deadlink=no}}</ref>։


== Սխալ նույնականացում ==
=== Օպտիկական երևույթներ մթնոլորտում ===
После обнародования имён террористов Атту первоначально ошибочно идентифицировали как гражданина США<ref name="autogenerated1">{{cite news|author=O'Sullivan, Arieh|work=Jerusalem Post|title=Internet rumors aside, WTC attacker not held by Israel|date=2001-11-08|accessdate=2008-09-16}}</ref> Махмуда Махмуда Атту, в 1986 взорвавшего автобус с израильтянами на [[Западный берег реки Иордан|западном берегу реки Иордан]]<ref>{{книга|автор=Edward F. Mickolus, Susan L. Simmons|заглавие=The Terrorist List|издательство=[[ABC-CLIO]]|год=2011|isbn=0313374724}}</ref>, после чего уехавшего в Венесуэлу, откуда он был депортирован в США и в конце концов передан Израилю<ref name="autogenerated1" />. Как сообщалось, Махмуд Махмуд Атта посещал международную офицерскую школу при авиабазе [[:en:Maxwell Air Force Base|Максвелл]] в городе [[Монтгомери (Алабама)|Монтгомери]], штат Алабама, однако различия в биографиях, в частности, значительная разница в возрасте, позволили установить ошибку<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/ac2/wp-dyn/A38270-2001Sep15?language=printer|title=2nd Witness Arrested; 25 Held for Questioning|author=Gugliotta, Guy and David S. Fallis|work=The Washington Post|date=2001-09-15|accessdate=2008-09-16|page=A29|archivedate=2009-03-31|archiveurl=https://www.webcitation.org/query?url=https%3A%2F%2Fbackend.710302.xyz%3A443%2Fhttp%2Fwww.washingtonpost.com%2Fac2%2Fwp-dyn%2FA38270-2001Sep15%3Flanguage%3Dprinter&date=2009-03-31}}</ref>.
Հին ժամանակներից նկատվել է, որ շատ մեծ երկրաշարժերին նախորդում են մթնոլորտում օպտիկական երևույթներ, որոնք անսովոր են տվյալ տարածքի համար՝ բևեռափայլերի նման փայլատակումներ, լույսի սյուներ, տարօրինակ ձևի ամպեր: Նրանք հայտնվում են ցնցումներից անմիջապես առաջ, բայց երբեմն դրանք կարող են առաջանալ մի քանի օր առաջ: Քանի որ այս երևույթները սովորաբար պատահաբար նկատվում են հատուկ պատրաստվածություն չունեցող մարդկանց կողմից, ովքեր չեն կարող օբյեկտիվ նկարագրություն տալ մինչև շարժական ֆոտո և վիդեո սարքերի զանգվածային հայտնվելը, նման տեղեկատվության վերլուծությունը շատ դժվար է։ Միայն վերջին տասնամյակում, արբանյակային մթնոլորտի մոնիտորինգի, շարժական լուսանկարչության և մեքենայի դիպչող տեսախցիկների մշակմամբ, անսովոր նախաերկրաշարժային օպտիկական երևույթները հուսալիորեն գրանցվել են, հատկապես Սիչուանի երկրաշարժից առաջ:


* После атак 11 сентября министерство внутренних дел Чехии заявило, что 8 апреля 2001 года Атта посещал Прагу, где встречался с агентом иракской разведки, консулом Ахмедом аль-Ани<ref>{{cite news|author=Edward Jay Epstein|url=http://www.opinionjournal.com/editorial/feature.html?id=110007584|title=Atta in Prague|publisher=OpinionJournal|date=2005-11-22|accessdate=2008-09-16|archivedate=2008-09-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080930190824/http://www.opinionjournal.com/editorial/feature.html?id=110007584}}</ref>. После передачи этой информации ФБР и совместного расследования выяснилось, что такой встречи в действительности не происходило, а основанием для подозрений чешских спецслужб стала путаница между прибывшим в страну 31 мая 2000 года, за 2 дня до террориста, пакистанским бизнесменом с иным написанием имени и его тёзкой-заговорщиком<ref>{{cite news|url=http://www.radio.cz/en/article/57782/limit|title=A Tale of Two 'Attas': How spurious Czech intelligence muddied the 9/11 probe|publisher=Radio Praha|date=2004-09-03|author=Kenety, Brian|accessdate=2008-09-16|archivedate=2009-02-03|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090203054004/http://www.radio.cz/en/article/57782/limit}}</ref><ref>{{cite news|title=In Prague, a tale of 2 Attas; Mistaken identity muddied 9/11 probe|work=Chicago Tribune|date=2004-08-29|author=Crewdson, John}}</ref>{{sfn|Burke|2003|p=[https://books.google.com/books?id=-_FJFFrit8AC&pg=PA17&dq=%22Credit+card+documents+proved+Atta+to+have+been+in+America+at+the+time+of+the+alleged+meeting%22 17]}}.
Ժամանակակից հասկացությունների համաձայն, մթնոլորտում արտասովոր օպտիկական երևույթները կապված են ապագա երկրաշարժի գոտում այնպիսի գործընթացների հետ, ինչպիսիք են.
* В 2005 году подполковник армии США Энтони Шеффер и конгрессмен Курт Уэлдон обнародовали информацию о том, что в ходе работы проекта министерства обороны по сбору разведывательной информации [[:en:Able Danger|«Able Danger»]] в начале 2000 года якобы было установлено, что Атта, [[Наваф аль-Хазми|аль-Хазми]], [[:en:Khalid al-Mihdhar|аль-Михдар]] и [[Марван аш-Шеххи|аш-Шеххи]] являлись членами ячейки «Аль-Каиды» в Бруклине<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2005/08/09/politics/09intel.html?pagewanted=print|title=Four in 9/11 Plot Are Called Tied to Qaeda in '00|author=Jehl, Douglas|date=2005-08-09|work=The New York Times|accessdate=2008-09-29|archivedate=2008-04-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080406160538/http://www.nytimes.com/2005/08/09/politics/09intel.html?pagewanted=print}}</ref>. Заявления Шеффера базировались на информации, полученной от капитана ВМС Скотта Филпота, от которой он позже отказался<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/09/21/AR2006092101831.html|title=Hijackers Were Not Identified Before 9/11, Investigation Says|work=The Washington Post|date=2006-09-22|author=White, Josh|accessdate=2008-09-29|archiveurl=https://www.webcitation.org/query?url=https%3A%2F%2Fbackend.710302.xyz%3A443%2Fhttp%2Fwww.washingtonpost.com%2Fwp-dyn%2Fcontent%2Farticle%2F2006%2F09%2F21%2FAR2006092101831.html&date=2009-03-31|archivedate=2009-03-31}}</ref><ref name="oig">{{cite web|url=http://www.dodig.mil/fo/foia/ERR/r_H05L97905217-PWH.pdf|title=Office Inspector General's Report|date=2006-09-18|publisher=Department of Defense|format=PDF|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120216064401/http://www.dodig.mil/fo/foia/ERR/r_H05L97905217-PWH.pdf|archivedate=2012-02-16|accessdate=2008-09-29|deadlink=yes}}</ref>. Пятеро свидетелей, допрошенных в рамках расследования генерального инспектора министерства, впоследствии заявили о том, что в итоговом докладе их показания были искажены<ref name="foxnews.com">{{cite news|first=Catherine|last=Herridge|url=http://www.foxnews.com/politics/2010/10/04/exclusive-witnesses-defense-department-report-suggest-cover-findings/|title=Exclusive: Witnesses in Defense Dept. Report Suggest Cover-Up of 9/11 Findings|work=Fox News|date=2010-10-04|accessdate=2015-06-11|archivedate=2015-05-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150516210737/http://www.foxnews.com/politics/2010/10/04/exclusive-witnesses-defense-department-report-suggest-cover-findings/}}</ref>.


== Мотивация ==
# Գազերի արտանետումը մթնոլորտ լարված ապարների գոլորշիներից․ երևույթների տեսակն ու բնույթը կախված են արտանետվող գազերից. դյուրավառ [[Մեթան|մեթանը]] և ջրածնի սուլֆիդը կարող են բոց առաջացնել, ինչը նկատվել է, օրինակ, մինչև Ղրիմի երկրաշարժերը, ռադոնը սեփական ռադիոակտիվության ազդեցության տակ ֆլուորեսվում է կապույտ լույսով և առաջացնում։ Մթնոլորտային այլ գազերի, ծծմբային միացությունների ֆլյուորեսցենցիան կարող է առաջացնել քիմլյումինեսցենտություն:
Существуют различные взгляды на мотивацию и поведение Атты: по одной версии, он и его сообщники всего лишь подчинились деструктивному влиянию бен Ладена<ref>Weaver, Carolyn. (October 6, 2004). [http://www.militaryinfo.com/news_story.cfm?textnewsid=2149 «New video shows 9/11 hijackers Mohammed Atta, Ziad Jarrah at Al-Qaida meeting.»] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110929172646/http://www.militaryinfo.com/news_story.cfm?textnewsid=2149|date=2011-09-29}} Voice of America News.</ref>, по другой — он совершил террористический акт в политических целях и был психически здоров, а его характеристика как депрессивного, не способного наслаждаться жизнью и отчуждённого от друзей и общества не так очевидна<ref>Pape, Robert. (2005). ''Dying to Win: The Strategic Logic of Suicide Terrorism'', New York: Random House, p. 220</ref>. Высказывалось мнение, что Атта имел суицидальные наклонности и демонстрировавшиеся им социальная изоляция, депрессия, чувства вины и позора, ощущение безнадёжности и гнев характерны для самоубийц и убийц, совершающих самоубийство, и религиозные и политические взгляды Мухаммеда, хоть и повлияли на выбор им способа суицида и цели для атаки, не являлись причиной его поведения<ref>Lankford, Adam. (2013). The Myth of Martyrdom: What Really Drives Suicide Bombers, Rampage Shooters, and Other Self-Destructive Killers. ISBN 978-0-230-34213-2</ref>.
# Լարված ապարների էլեկտրիֆիկացում, որն առաջացնում է էլեկտրական լիցքաթափումներ երկրի մակերևույթի վրա և մթնոլորտում ապագա աղբյուրի տարածքում<ref name="WMN201812">{{статья|автор=Эрик Ванс|заглавие=Землетрясения в небесах|издание=[[В мире науки]]|год=2018|номер=12|страницы=68—74}}</ref>։


Отец Атты полностью отрицал связь сына с терактами и обвинил [[Моссад]] и правительство США в том, что они подставили Мухаммеда<ref name="prospect" />, также опровергая сообщения СМИ о том, что его сын много пил, и описывая его как тихого, не вовлечённого в политику и увлечённого архитектурой<ref>{{cite news|url=https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9F00E2D8123BF93AA2575AC0A9679C8B63|title=Father Denies 'Gentle Son' Could Hijack Any Jetliner|author=MacFarquhar, Neil|date=2001-09-19|work=The New York Times|accessdate=2008-09-16|archivedate=2008-12-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081207201503/http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9F00E2D8123BF93AA2575AC0A9679C8B63}}</ref>, заявив, что разговаривал с ним по телефону 12 сентября. В конце 2012 года дал интервью [[Bild]], в котором утверждал, что Мухаммед жив и скрывается, а ответственность за теракты несут на себе американские христиане<ref>{{cite news|url=http://www.guardian.co.uk/world/2002/sep/02/september11.usa|title=Father insists alleged leader of attack on WTC is still alive|work=The Guardian|author=Connolly, Kate|date=2002-09-02|accessdate=2008-09-16|location=London|archivedate=2008-09-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080930182207/http://www.guardian.co.uk/world/2002/sep/02/september11.usa}}</ref>. Три года спустя отец Атты заявил, что сына убил [[Моссад]]<ref>{{Cite web|url=http://www.msnbc.msn.com/id/3067635|title='He Never Even Had a Kite' Mohamed Atta’s father talks about his son, the alleged hijacker|archive-url=https://web.archive.org/web/20080724043007/http://msnbc.msn.com/id/3067635|archive-date=2008-07-24|access-date=2016-03-07|deadlink=no}}</ref>.
=== Ստորերկրյա ջրերի մակարդակի փոփոխություններ ===
Այն հաստատվել է այն բանից հետո, երբ բազմաթիվ խոշոր երկրաշարժերին նախորդել են ստորերկրյա ջրերի մակարդակի աննորմալ փոփոխություններ՝ ինչպես հորերում և հորատանցքերում, այնպես էլ աղբյուրներում։ Մասնավորապես, Չույայի երկրաշարժից առաջ հողի մակերեսի վրա տեղ-տեղ հանկարծակի հայտնվեցին բազմաթիվ աղբյուրներ, որոնցից ջուրը սկսեց բավականին արագ հոսել։ Այնուամենայնիվ, երկրաշարժերի զգալի մասը չի առաջացրել ջրատար հորիզոնների փոփոխություններ:


== Примечания ==
=== Կենդանիների անհանգիստ վարքագիծ ===
{{примечания|2}}
Հուսալիորեն փաստագրված է, որ շատ ուժեղ երկրաշարժերի հիմնական ցնցումներին նախորդում է կենդանիների անբացատրելի անհանգստությունը: Ամենայն հավանականությամբ, կենդանիները զգում են անսովոր թրթռումներ կամ արձագանքում են ինֆրաձայնային թրթիռներին: Դա նկատվել է, օրինակ, 1927 թվականի Ղրիմի երկրաշարժերի ժամանակ, Աշխաբադի երկրաշարժից առաջ և Չուի երկրաշարժից առաջ։ Բայց մինչ Սպիտակի երկրաշարժը և Նեֆտեգորսկի երկրաշարժը կենդանիների զանգվածային անոմալ վարքագիծ չի նկատվել։


== Литература ==
== Կանխատեսուման փորձեր ==


* {{книга|год=2003|заглавие=Al-Qaeda: The True Story of Radical Islam|издание=2006 revised|место=New York|издательство=[[I.B. Tauris|IB Tauris]]|isbn=978-1-85043-666-9|ref=Burke|язык=en|автор=Burke, Jason}}
=== Իտալիա ===
* {{книга|заглавие=Al-Qaeda: In Search of the Terror Network that Threatens the World|издательство=Nation Books|год=2003|isbn=1-56025-523-4|ref=Corbin|язык=en|автор=Corbin, Jane}}
2011 թվականի սեպտեմբերի 20-ին իտալացի վեց հրաբխային երկրաֆիզիկոսներ դատարանի առաջ կանգնեցին Լ'Աքվիլայի երկրաշարժի (2009 թ.) աղետալի հետևանքները չկանխատեսելու մեղադրանքով։
* {{книга|заглавие=Inside 9-11: What Really Happened|издательство=Diane Pub Co|год=2002|isbn=0-312-98748-X|язык=en|автор=Der Spiegel}}
* {{книга|заглавие=Masterminds of Terror|год=2003|издательство={{Нп3|Arcade Publishing}}|isbn=1-55970-717-8|ref=Fouda and Fielding|язык=en|автор=Fouda, Yosri and Nick Fielding}}
* {{книга|заглавие=Perfect Soldiers: The 9/11 Hijackers: Who They Were, Why They Did It|ссылка=https://archive.org/details/perfectsoldiersh0000mcde_j5h0|издательство=[[HarperCollins]]|год=2005|isbn=0-06-058469-6|ref=McDermott|язык=en|автор=McDermott, Terry}}
* ''The 9/11 Commission Report'', (W.W. Norton & Company) ISBN 0-393-32671-3
* {{книга|заглавие=For Love of the Father: A Psychoanalytic Study of Religious Terrorism|ссылка=https://archive.org/details/forloveoffatherp0000stei|издательство=Stanford Univ. Press|год=2010|isbn=978-0804763059|язык=en|автор=Ruth Stein}}


=== Չինաստան ===
== Ссылки ==


* [https://web.archive.org/web/20090531193734/http://www.abc.net.au/4corners/atta/interviews/ Интервью с теми, кто знал Атту до терактов]
==== Հայչենգի տարհանում ====
* [https://web.archive.org/web/20080618213410/http://www.abc.net.au/4corners/atta/interviews/machule.htm Интервью с университетским куратором Атты профессором Дитмаром Мешуле, октябрь 2001 (англ.)]
Մի շարք երկրածարժերից հետո (որոնցից մի քանիսը որոշակի վնաս են հասցնել շենքերին), որոշ տեղական ղեկավարներ տարհանենլ ենբնակչությանը։ Որոշ ժամանակ անց տեղի ունեցավ մեծ երկրաշարժ՝ 7.3 մագնիտուդ ուժգնությամբ։ Ու թեև մի քանի տարի առաջ խոսվում էր Չինաստանի հյուսիս-արևելքում նման երկրաշարժի հավանականության մասին, սակայն կոնկրետ կանխատեսում չէր ձևակերպվել։
* [https://web.archive.org/web/20090708002529/http://www.abc.net.au/4corners/atta/resources/documents/will1.htm Завещание Атты, написанное им в апреле 1996 (англ.)]

* [http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,176917,00.html Биография Атты, в октябре 2001 опубликованная журналом] [[Time|«Тайм»]] {{Wayback|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,176917,00.html|date=20130602032602}}
Սակայն Տանգշանի երկրաշարժը, որը պաշտոնական տվյալներով 242 հազար մարդու կյանք է խլել։ Այն հնարավոր չի եղել կանխատեսել։ Որոշ ժամանակ այդ փաստը կասկածի տակ է դրել երկրաշարժերի կանխատեսման հետազոտությունները:

=== Ճապոնիա ===
1892 թվականին [[Ճապոնիա|Ճապոնիայի]] կառավարությունը հիմնեց Կայսերական երկրաշարժերի հետազոտման կոմիտեն՝ M8.0 Նոբի ավերիչ երկրաշարժից հետո (1891) (Mino-Owari)<ref>{{Cite web|url=http://www.nature.com/nature/debates/earthquake/equake_16.html|title=R.J.Geller, ''Without progress no funding'', Nature debates, 18 May 1999|archive-url=https://web.archive.org/web/20110629002021/http://www.nature.com/nature/debates/earthquake/equake_16.html|archive-date=2011-06-29|access-date=2011-08-21|deadlink=no}}</ref>:

== Ծանոթագրություններ ==
{{примечания}}

== Տես նաև ==

* [[Երկրաշարժ]]

09:25, 26 հունվարի 2024-ի տարբերակ

Мухаммед Атта (արաբ․՝ محمد محمد الأمير عوض السيد عطا‎‎) — международный террорист, авиаугонщик, один из лидеров 19 смертников, осуществивших террористический акт 11 сентября 2001 года. Пилотировал захваченный самолёт рейса 11 American Airlines; осуществил таран Северной башни Всемирного торгового центра. Уроженец Египта[1][2][3][4][5].

Родился в 1968 году в городе Кафр-эш-Шейх в дельте Нила, в 10-летнем возрасте вместе с семьёй переехал в Каир. Учился на архитектора в Каирском университете, после его окончания в 1990 году продолжил обучение в Гамбурге, где при посещении мечети познакомился с будущими соучастниками Марваном аш-Шеххи и Зиядом Джаррахом, а также членом «Аль-Каиды» Рамзи ибн аш-Шибхом, сформировашими ячейку радикальных исламистов. Несколько раз посещал Афганистан, где в конце 1999-х — начале 2000-х годов встречался с Усамой бен Ладеном и другими руководителями «Аль-Каиды». Члены гамбургской группы были завербованы бен Ладеном и Халидом Шейхом Мохаммедом для совершения терактов. Вернувшись в Германию в феврале 2000 года, Атта в июне того же года вместе с аш-Шеххи прибыл в США для обучения лётному делу. Оба проходили занятия в лётной школе в городе Венис, штат Флорида. В мае 2001 года встречал прибывавших в страну сообщников, которым отводился угон самолётов. В июле прилетел в Испанию на встречу с аш-Шибхом, на которой обсуждались детали плана, в августе в качестве пассажира присутствовал на нескольких рейсах, обдумывая действия заговорщиков.

В начале сентября прибыл в округ Принс-Джорджес, Мэриленд, где к тому времени находился ещё один террорист Хени Хенджор, затем выехал в Бостон, 10 сентября с Абдулазизом аль Омари добрался до Портленда, штат Мэн. Утром 11 сентября вместе с аль-Омари вылетел рейсом Colgan Air обратно в Бостон, где они сели на рейс 11 American Airlines. Спустя 15 минут после взлёта террористы захватили контроль над самолётом, управление которым Атта взял на себя. В 8:46 по местному времени Boeing-767 врезался в Северную башню Всемирного торгового центра[6].Все пассажиры,включая Атту и угонщиков,погибли.

Ранняя жизнь

Родился в обеспеченной семье юриста[7][8][9]. В возрасте 10 лет вместе с семьёй переехал в каирский район Абдин близ центра города. Отец не разрешал ему общаться с соседскими детьми, и Атта большую часть времени тратил на учёбу, выделяясь среди одноклассников в успеваемости[10][11]. В 1985 году поступил в Каирский университет, где обучался архитектуре. В 1990 году окончил его[12], затем вступил в «Братья-мусульмане»[9], в течение нескольких месяцев после выпуска работал в каирском центре городского развития[13].

Пребывание в Германии

мини|Атта (крайний слева) во время учёбы в Германии, 1993 год По настоянию отца, недовольного оценками сына, Мухаммед начал готовиться к учёбе за границей: изучал немецкий в каирском институте Гёте[14] и в июле 1992 года уехал в Германию по обмену, где в Техническом университете Гамбурга обучался городскому планированию[8]. Немецкой паре, у которой жил Атта, не нравилась его крайняя замкнутость, набожность и неодобрительное отношение к их незамужней дочери с ребёнком[15][16][17], что к началу 1993 года вынудило его съехать в общежитие, где он оставался до 1998 года. Из-за замкнутости Мухаммеда его отношения с новыми соседями также не сложились[18].

В университете обучался под начальством декана, профессора Дитмара Мешуле, специалиста по Ближнему Востоку[19]. Атта высказывал недовольство строительством там в 1960-х — 1970-х годах массивных, обезличенных и часто уродливых жилых зданий, уничтожавших исторические кварталы и лишавших людей приватности и чувства гордости, негативно относясь к заимствованиям из западной культуры[12]. Сфокусировался на изучении древнего сирийского города Алеппо, а именно его урбанистических ландшафтов и конфликта между арабской цивилизацией и современностью, критикуя строительство высотных зданий, ликвидирующих общественное пространство и изменяющих панораму города.

В 1994 году вместе с Мешуле на три дня посетил Сирию с целью археологических изысканий[20]. Самостоятельно провёл несколько недель в Алеппо в августе и декабре того же года[21]. В середине 1995 года в рамках гранта три месяца находился в Каире, где изучал последствия перестройки исламского города в туристических целях[22][23].

В Гамбурге сменил несколько мест работы: с 1992 года по середину 1997 года неполный рабочий день трудился по специальности в компании, занимавшейся городским проектированием, но с сокращением числа контрактов и приобретением САПР был уволен[9][24], работал уборщиком и в автосалоне[25]. После завершения учёбы в Германии хотел вернуться на родину, но не сделал этого из-за отсутствия перспектив трудоустройства по причине отсутствия у его семьи нужных связей[26][27], а также из-за опасений подвергнуться аресту из-за собственных убеждений[28].

Религиозность

[[Файл:Marienstraße 54.JPG|thumb|upright|Гамбургская улица Мариенштрассе, где в 1998—2000 проживали Атта, Бахаджи и аш-Шибх]] С момента прибытия в Германию в 1992 году стал более набожным, часто посещал мечеть[29]. Тамошние друзья описывали его как умного, религиозного и политизированного человека, недовольного политикой США в отношении Ближнего Востока, а именно подписанием соглашений в Осло и войной в заливе[30][31], крайне негативно относившегося к египетской правящей элите и преследованию с её стороны «Братьев-мусульман»[32].

1 августа 1995 года вернулся в Египет для трёхмесячного обучения[33], перед этим в знак приверженности исламу и в качестве политического жеста отрастив бороду. 31 октября Атта прибыл в Германию и той же осенью отправился на хадж в Мекку[25][34].

В Гамбурге посещал суннитскую мечеть аль-Кудс, проповеди в которой отличались радикальным фундаментализмом[35], где завёл знакомства, в частности, подружился с будущим соучастником Рамзи ибн аш-Шибхом, время от времени преподавал и сформировал религиозную группу[36]. 11 апреля 1996 года, в день начала израильской операции в Ливане и будучи разозлённым ей, подписал в мечети завещание, нёсшее печать салафизма[37]. В этом документе декларировал приверженность исламу и готовность пожертвовать жизнью, давал указания по поводу собственного захоронения[38][39].

После своего сокращения из проектировочной фирмы летом 1997 года на зимних каникулах покинул Германию в неизвестном направлении на три месяца, объясняя это вторым паломничеством в Мекку. Вернулся в страну с новым паспортом, заявив, что потерял старый[40], отрастив густую и длинную бороду, казался товарищам ещё более серьёзным и замкнутым[25]. В 1998 году в телефонном разговоре с куратором заявил, что у него были семейные проблемы, о которых он не хочет говорить[41][42].

К середине 1998 года съехал из университетского общежития в квартиру неподалёку, которую снимал вместе с друзьями Саидом Бахаджи и аш-Шибхом. К началу 1999 года закончил и в августе защитил свою диссертацию[42]. В середине 1998 года работал на складе, где упаковывал компьютеры[43]. Зимой этого же года вместе с соседями по квартире переехал на улицу Маринштрассе близ университета. В трёхкомнатных апартаментах в доме 54, где в разное время проживали многие члены «Аль-Каиды», включая непосредственного соучастника Мухаммеда Марвана аш-Шеххи, сформировалась ячейка радикальных исламистов[44], члены которой собирались три-четыре раза в неделю для осуждения действий США и выработки плана атакԿաղապար:Нет АИ.

В конце 1999 года Атта, аш-Шеххи, Бахаджи, аш-Шибх и ещё один участник будущих терактов 11 сентября Зияд Джаррах решили направиться в Чечню для участия в войне на стороне боевиков, однако в последний момент были убеждены одним из членов «Аль-Каиды» уехать вместо этого в Афганистан, куда они направились на две недели в конце ноября. 29 ноября Мухаммед самолётом Turkish Airlines прибыл из Гамбурга в Стамбул, оттуда рейсом этой же авиакомпании в пакистанский Карачи[3]. По прибытии они, будучи образованными, имеющими опыт проживания на Западе и умеющими говорить на английском, были отобраны заместителем бен Ладена Абу Хафсом для участия в «плане с самолётами». Близ Кандагара с ними встретился сам глава «Аль-Каиды»[45], потребовавший клятвы верности и готовности пожертвовать жизнью, на что они согласились, после чего были направлены к Абу Хафсу и обратно в Карачи к Халиду Шейху Мохаммеду для подробного инструктажа[46]. После этого проходил обучение в лагерях «Аль-Каиды» в Афганистане[47][48]. 24 февраля вылетел из Карачи в Стамбул, откуда прибыл в Гамбург. Сразу после возвращения в Германию вместе с аш-Шеххи и Джаррахом подал заявление об утере паспорта с целью скрыть факт въезда в Афганистан[49].

Пребывание в США

Весной 2000 года отправил 50—60 писем в различные американские лётные школы с просьбой о зачислении группы будущих террористов[50], 18 мая получил туристическую визу в берлинском посольстве, не подвергнувшись серьёзной проверке из-за того, что пять лет прожил в Германии, и благодаря положительной университетской характеристике[51]. 2 июня в целях конспирации автобусом уехал в Прагу, день спустя вылетел в аэропорт Ньюарк[52][53]. Вместе с аш-Шеххи проживал в отелях и съёмном жильё в Нью-Йорке, продолжая подавать заявления на приём в лётные школы. В июле террористы переехали во флоридский город Венис, где завели банковские счета, на который перечислял деньги племянник Халида Шейха Мохаммеда[13][52], и 6 числа были зачислены в лётную школу. Пилот рейса 93 Зияд Джаррах обучался пилотированию в том же городе, но в другом учебном заведении[13]. В Венисе Атта и аш-Шеххи проживали в доме библиотекаря школы в незанятой комнате, но из-за неуважительного отношения к хозяевам были вынуждены съехать в небольшой дом близ Нокомиса, где жили следующие 6 месяцев[54][55].

Начав тренировки 7 июля, занимался ими практически каждый день, и к концу месяца и Атта, и аш-Шеххи совершили полёты без инструктора. Получив лицензию частного пилота в сентябре, заговорщики поступили в лётную школу в Сарасоте, но после того, как провалили первый этап экзамена, в середине октября вернулись в учебное заведение в Венисе. В ноябре Мухаммед получил допуск к полётам по приборам, месяц спустя — лицензию коммерческого пилота[13]. В декабре террористы продолжили обучение: подали заявки на тренировки на McDonnell Douglas DC-9 и Boeing 737—300, занимались на симуляторах Boeing 727 и 767, Атта приобрёл видеосъёмки кабин пилотов Boeing 747—200, 757-200, 767-300ER[13].

В январе 2001 года аш-Шеххи готовился уехать в Марокко, и 2 числа в посольство поступил звонок с телефонного номера Мухаммеда. Два дня спустя он вылетел в Испанию для встречи с аш-Шибхом, вернувшись в США 10 января. Несколько месяцев террористы жили в Лоренсвилле, штат Джорджия, где Атта вместе со вторым пилотом совершал полёты в районе Атланты. 3 апреля заговорщики арендовали почтовый ящик в Верджиния-Бич в штате Виргиния. 11 апреля они сняли жильё во флоридском городе Корал-Спрингс[56] и организовали встречу прибывавших в страну непосредственных угонщиков. 2 мая после штрафа за недействительное водительское удостоверение получил новое[57]. 27 июня вылетел из Форт-Лодердейла в Бостон, затем добрался до Сан-Франциско, рейсом оттуда 28 июня прибыл в Лас-Вегас, где встретился с тремя остальными пилотами-соучастниками[58].

7 июля вылетел из Майами в Цюрих[59], в аэропорту которого день спустя приобрёл два швейцарских ножа и некоторое количество шоколада[60], затем улетел в Мадрид, где остановился в гостинице близ аэропорта и позвонил связному аш-Шибха[61]. 9 июля на арендованном автомобиле[61][62] встретил аш-Шибха в аэропорту Реус. В Таррагоне они провели несколько дней в убежище «Аль-Каиды» для её испанских оперативников, где провели встречу, на которой присутствовали аш-Шеххи, Халид Шейх Мохаммед и Саид Бахаджи[63], с целью окончательно утвердить план действий[64]. Через аш-Шибха бен Ладен передал свои указания относительно скорейшего начала операции и список целей, включавший здание Конгресса, Всемирный торговый центр и Пентагон как «символы США», отбрасывавший ранее обсуждавшуюся атаку на АЭС. Атта указал на то, что ему потребуется ещё пять-шесть недель для проработки деталей, и на личные разногласия с Джаррахом. Аш-Шибх опасался, что тот откажется от участия, и на замену Джарраху предположительно была предложена кандидатура Закариаса Муссауи[51][52]. 16 июля аш-Шибх вылетел в Германию, три дня спустя Мухаммед с пересадкой в Атланте самолётом прибыл в Форт-Лодердейл[51][52].

25 июля на очередном арендованном автомобиле высадил в аэропорту Майами Джарраха, севшего на рейс в Германию. На следующий день вылетел из Форт-Лодердейла в Ньюарк, 30 числа вернулся обратно[13]. 4 августа предположительно должен был встретить в аэропорту Орландо одну из кандидатур на роль двадцатого угонщика Мухаммеда аль-Кахтани, но после того, как ему было отказано во въезде в США, Атта совершил из таксофона звонок по одному из номеров, связанных с «Аль-Каидой»[65]. Три дня спустя приобрёл билет туда и обратно из Форт-Лодердейла в Ньюарк после отмены бронирования аналогичного билета по причине «проблем со здоровьем у члена семьи», однако обратным проездным документом не воспользовался и вылетел из арлингтонского аэропорта имени Рейгана в Лас-Вегас[13], куда впоследствии дважды летал в качестве пассажира с целью проработки действий угонщиков на практике. Сами они с той же целью также несколько раз присутствовали на рейсах в Лас-Вегас. На протяжении лета раз в месяц с целью обсудить прогресс подготовки операции встречался с одним из захвативших рейс 77 террористов Навафом аль-Хазми[66]. 23 августа, как сообщалось, Моссад передал ЦРУ список из 19 имён предполагаемых террористов, планировавших атаки в ближайшем будущем, включая Атту, аш-Шеххи, Халида аль-Михдара и аль-Хазми[67].

Սեպտեմբերի 11–ի իրադարձություններ

10 сентября Атта и аль-Омари выехали из Бостона и провели ночь в отеле в Саут-Портленде[68][69][70]. В 5:40 утра по местному времени два террориста прибыли в портлендский аэропорт, где Атта был выбран для сканирования багажа, однако проверка не выявила ничего подозрительного[71], и в 6:00 заговорщики сели на рейс Colgan Air в бостонский аэропорт Логан[72]. Через 45 минут уже находившемуся в Бостоне Мухаммеду поступил звонок от пилота-угонщика рейса 175 United Airlines аш-Шеххи с целью подтвердить начало атак, после чего Атта зарегистрировался на рейс 11 American Airlines и через некоторое время занял своё место в бизнес-классе. В 7:59 самолёт с 81 человеком на борту вылетел в Лос-Анджелес[72].

В 8:14, через пятнадцать минут после взлёта, с началом раздачи обедов угонщики захватили воздушное судно, после чего пилоты прекратили отвечать авиадиспетчеру и самолёт начал уклоняться с курса[6]. В 8:18 стюардессы начали совершать звонки в авиакомпанию; одна из женщин сообщила начальству об отсутствии доступа к кабине и ранениях пассажиров[72][73]. С 8:24 голос, вероятно, принадлежавший Мухаммеду[74], видимо по ошибке, намереваясь обратиться к пассажирам, несколько раз обратился к авиадиспетчерам: Կաղապար:Начало цитатыУ нас несколько самолётов. Не дёргайтесь, и всё будет хорошо. Не шумите.Կաղապար:Конец цитатыԿաղապար:Начало цитатыНе двигайтесь, и всё будет в порядке. Если вы будете двигаться, вы подвергнете опасности и себя, и самолёт.Կաղապար:Конец цитатыԿաղապար:Начало цитатыНикому не двигаться. Мы возвращаемся в аэропорт. Не делайте глупостей.Կաղապար:Конец цитаты Самолётный радиолокационный ответчик был выключен в 8:28. В 8:46 «Боинг-767» врезался в Северную башню ВТЦ[6].

По неясной причине багаж Атты не был погружён в самолёт. В сумках были обнаружены комплекты униформы сотрудников авиакомпании, лётные руководства, копия завещания Мухаммеда и напутствие заговорщикам, призывавшее воплотить в жизнь клятву умереть, сохранять спокойствие и называвшее жертв трагедии «животными», которым «не нужно чинить неудобства во время убоя»[75].

Սխալ նույնականացում

После обнародования имён террористов Атту первоначально ошибочно идентифицировали как гражданина США[76] Махмуда Махмуда Атту, в 1986 взорвавшего автобус с израильтянами на западном берегу реки Иордан[77], после чего уехавшего в Венесуэлу, откуда он был депортирован в США и в конце концов передан Израилю[76]. Как сообщалось, Махмуд Махмуд Атта посещал международную офицерскую школу при авиабазе Максвелл в городе Монтгомери, штат Алабама, однако различия в биографиях, в частности, значительная разница в возрасте, позволили установить ошибку[78].

  • После атак 11 сентября министерство внутренних дел Чехии заявило, что 8 апреля 2001 года Атта посещал Прагу, где встречался с агентом иракской разведки, консулом Ахмедом аль-Ани[79]. После передачи этой информации ФБР и совместного расследования выяснилось, что такой встречи в действительности не происходило, а основанием для подозрений чешских спецслужб стала путаница между прибывшим в страну 31 мая 2000 года, за 2 дня до террориста, пакистанским бизнесменом с иным написанием имени и его тёзкой-заговорщиком[80][81][82].
  • В 2005 году подполковник армии США Энтони Шеффер и конгрессмен Курт Уэлдон обнародовали информацию о том, что в ходе работы проекта министерства обороны по сбору разведывательной информации «Able Danger» в начале 2000 года якобы было установлено, что Атта, аль-Хазми, аль-Михдар и аш-Шеххи являлись членами ячейки «Аль-Каиды» в Бруклине[83]. Заявления Шеффера базировались на информации, полученной от капитана ВМС Скотта Филпота, от которой он позже отказался[84][85]. Пятеро свидетелей, допрошенных в рамках расследования генерального инспектора министерства, впоследствии заявили о том, что в итоговом докладе их показания были искажены[86].

Мотивация

Существуют различные взгляды на мотивацию и поведение Атты: по одной версии, он и его сообщники всего лишь подчинились деструктивному влиянию бен Ладена[87], по другой — он совершил террористический акт в политических целях и был психически здоров, а его характеристика как депрессивного, не способного наслаждаться жизнью и отчуждённого от друзей и общества не так очевидна[88]. Высказывалось мнение, что Атта имел суицидальные наклонности и демонстрировавшиеся им социальная изоляция, депрессия, чувства вины и позора, ощущение безнадёжности и гнев характерны для самоубийц и убийц, совершающих самоубийство, и религиозные и политические взгляды Мухаммеда, хоть и повлияли на выбор им способа суицида и цели для атаки, не являлись причиной его поведения[89].

Отец Атты полностью отрицал связь сына с терактами и обвинил Моссад и правительство США в том, что они подставили Мухаммеда[27], также опровергая сообщения СМИ о том, что его сын много пил, и описывая его как тихого, не вовлечённого в политику и увлечённого архитектурой[90], заявив, что разговаривал с ним по телефону 12 сентября. В конце 2012 года дал интервью Bild, в котором утверждал, что Мухаммед жив и скрывается, а ответственность за теракты несут на себе американские христиане[91]. Три года спустя отец Атты заявил, что сына убил Моссад[92].

Примечания

  1. Fouda, Yosri (2006-10-01). «The laughing 9/11 bombers». The Sunday Times. London. Արխիվացված է օրիգինալից 2011-05-24-ին. Վերցված է 2010-09-04-ին.
  2. Bernstein, Richard (2002-09-10). «On Path to the U.S. Skies, Plot Leader Met bin Laden». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2009-02-04-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  3. 3,0 3,1 Fouda, Yosri (2006-10-01). «Chilling message of the 9/11 plots». The Sunday Times. London. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-07-06-ին. Վերցված է 2008-09-24-ին.
  4. «Video of 9/11 ringleader Mohammed Atta posted by British news site». USA Today. 2006-10-01. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-12-02-ին. Վերցված է 2008-09-24-ին.
  5. Ross, Brian (2009-09-10). «FBI Informant Says Agents Missed Chance to Stop 9/11 Ringleader Mohammed Atta». ABC News. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-12-30-ին. Վերցված է 2011-09-10-ին.
  6. 6,0 6,1 6,2 «Flight Path Study – American Airlines Flight 11» (PDF). National Transportation Safety Board. 2002-02-19. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2008-09-10-ին. Վերցված է 2008-05-25-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  7. McDermott, 2005, էջ 9—11
  8. 8,0 8,1 Cloud, John (2001-09-30). «Atta's Odyssey». Time. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-12-10-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  9. 9,0 9,1 9,2 Hooper, John (2001-09-23). «The Shy, Caring, Deadly Fanatic». The Guardian. London. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-04-24-ին. Վերցված է 2016-03-07-ին.
  10. McDermott, 2005, էջ 12—14
  11. «Transcript: A Mission to Die For». Four Corners / ABC (Australia). 2001-11-12. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-09-17-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  12. 12,0 12,1 «The Day That Changed America». Newsweek. 2001-12-31.
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 Federal Bureau of Investigation (2008-02-04). «Hijackers' Timeline» (PDF). 9/11 Myths. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011-06-07-ին. Վերցված է 2008-08-01-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  14. Fouda and Fielding, 2003, էջ 78
  15. Swanson, Stevenson (2003-03-07). «9/11 haunts hijacker's sponsors; German couple talks of living with pilot Atta». Chicago Tribune.
  16. McDermott, Terry (2002-01-27). «A Perfect Soldier; Mohamed Atta, whose hard gaze has stared from a billion television screens and newspaper pages, has become, for many, the face of evil incarnate». Los Angeles Times.
  17. McDermott, 2005, էջ 22—23
  18. McDermott, 2005, էջ 25
  19. McDermott, 2005, էջ 24
  20. «Interview with Professor Dittmar Machule». ABC (Australia). 2001-10-18. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-06-18-ին. Վերցված է 2008-08-01-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  21. «A Mission to Die For – Europe Map». ABC (Australia). 2001-10-18. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-09-30-ին. Վերցված է 2008-08-01-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  22. McDermott, 2005, էջ 29—31
  23. Corbin, 2003, էջ 122
  24. McDermott, 2005, էջ 47
  25. 25,0 25,1 25,2 Finn, Peter (2001-09-22). «A Fanatic's Quiet Path to Terror; Rage Was Born in Egypt, Nurtured in Germany, Inflicted on U.S.». The Washington Post.
  26. «The Mastermind». CBS News. 2003-03-05. Արխիվացված է օրիգինալից 2002-10-20-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  27. 27,0 27,1 Lappin, Elena (2002-08-29). «Portrait: Atta in Hamburg». Prospect. Արխիվացված է օրիգինալից 2009-05-29-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  28. Corbin, 2003, էջ 123
  29. Buncombe, Andrew (2001-10-12). «Childhood clues to what makes a killer». The Independent. London. Արխիվացված է օրիգինալից 2010-01-19-ին. Վերցված է 2010-09-08-ին.
  30. «Four Corners – Volker Hauth interview». ABC (Australia). 2001-10-18. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-06-18-ին. Վերցված է 2008-08-01-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  31. «Four Corners – Ralph Bodenstein interview». ABC (Australia). 2001-10-18. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-06-17-ին. Վերցված է 2008-08-01-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  32. Loeterman, Ben; Hedrick Smith (2002-01-17). «Inside the Terror Network». Frontline. PBS. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-01-24-ին. Վերցված է 2010-09-08-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  33. Fouda and Fielding, 2003, էջ 82
  34. «Volker Hauth interview». Four Corners. Australian Broadcasting Company (ABC). 2001-10-18. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-06-18-ին. Վերցված է 2010-09-08-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  35. McDermott, 2005, էջ 2—3
  36. McDermott, 2005, էջ 34—37
  37. Finn, Peter and Charles Lane (2001-10-06). «Will Gives a Window into Suspect's Mind» (PDF). Washington Post and 9/11 Digital Archive. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2008-02-28-ին.
  38. «Mohamed Atta's Last Will and Testament». PBS Frontline. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-09-30-ին. Վերցված է 2008-08-01-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  39. Fouda and Fielding, 2003, էջ 77
  40. McDermott, 2005, էջ 57
  41. Sly, Liz (2001-09-21). «In hindsight, more suspicion called for; Hamburg was early hotbed for plotters». Chicago Tribune.
  42. 42,0 42,1 McDermott, 2005, Chapter 5
  43. McDermott, 2005, էջ 58
  44. Bernstein, Richard Bernstein (2002-09-10). «On Path to the U.S. Skies, Plot Leader Met bin Laden». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-12-02-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  45. Bernstein, Richard (2002-09-10). «On Path to the U.S. Skies, Plot Leader Met bin Laden». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2014-04-17-ին. Վերցված է 2010-09-07-ին.
  46. McDermott, 2005, էջ 180
  47. «Atta 'trained in Afghanistan'». BBC. 2002-08-24. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-07-26-ին. Վերցված է 2010-09-07-ին.
  48. Frantz, Douglas; Desmond Butler (2002-08-24). «Germans Lay Out Early Qaeda Ties to 9/11 Hijackers». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-12-14-ին. Վերցված է 2010-09-07-ին.
  49. «Inside the Terror Network». Frontline. PBS. 2002-01-17. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-01-24-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  50. «Zacarias Moussauoi v. the United States (trial testimony)». Cryptome / United States District Court – Eastern District of Virginia. 2006-03-07. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-12-23-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  51. 51,0 51,1 51,2 «9/11 and Terrorist Travel» (PDF). Staff Report. National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States. 2004. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012-09-16-ին. Վերցված է 2008-09-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  52. 52,0 52,1 52,2 52,3 9/11 Commission Chapter 7 // 9/11 Commission Report. — National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States, 2004.
  53. McDermott, 2005, էջ 194
  54. Allison, Wes (2001-10-02). «The terrorists next door». St. Petersburg Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-09-30-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  55. Whittle, Patrick (2006-09-10). «Landlord: Steve Kona». Herald Tribune (Sarasota, Florida). Արխիվացված է օրիգինալից 2008-09-30-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  56. «アーカイブされたコピー». Արխիվացված է օրիգինալից 2009-02-07-ին. Վերցված է 2009-01-25-ին.
  57. Tobin, Thomas C. (2002-09-01). «Florida: Terror's Launching Pad». The St. Petersburg Times. St. Petersburg Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2002-09-05-ին. Վերցված է 2002-09-05-ին.
  58. «Algerian accused in Britain of training hijackers». Las Vegas Review-Journal. 2001-11-29. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-07-16-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  59. «Hijackers' True Name Usage» (PDF). U.S.D.C. Eastern District of Virginia. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-12-29-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  60. «Investigating Terror». CNN. 2001-10-20. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-12-06-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  61. 61,0 61,1 Irujo, José María (2004-03-21). «Atta recibió en Tarragona joyas para que los miembros del 'comando' del 11-S se hiciesen pasar por ricos saudíes». El País (spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2018-12-25-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  62. «Stipulation» (PDF). U.S.D.C. Eastern District of Virginia. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2019-02-07-ին. Վերցված է 2008-01-27-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  63. Fouda and Fielding, 2003, էջ 216
  64. «War Without Borders – The Madrid Bombing». The Fifth Estate. Canadian Broadcasting Corporation (CBC). 2004-12-01. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-12-02-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  65. Sullivan, Laura (2004-01-27). «Sept. 11 hijacker raised suspicions at border». Baltimore Sun. Արխիվացված է օրիգինալից 2007-09-27-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  66. Los Angeles Times, Document links al Qaeda paymaster, 9/11 plotter Արխիվացված է Հունվար 23, 2011 Wayback Machine-ի միջոցով:, September 27, 2002
  67. Broomby, Rob (2002-10-02). «Report details US 'intelligence failures». BBC News. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-10-08-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  68. Belluck, Pam (2001-10-05). «A Mundane Itinerary on the Eve of Terror». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-12-14-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  69. Wood, Graeme (2015-03). «What ISIS Really Wants». The Atlantic. Atlantic Media. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-06-28-ին. Վերցված է 2015-03-05-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  70. «What was Atta doing on 9/10? — msnbc — Hardball with Chris Matthews | NBC News». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-02-27-ին. Վերցված է 2016-04-30-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն); no-break space character in |title= at position 29 (օգնություն)
  71. «The Aviation Security System and the 9/11 Attacks – Staff Statement No. 3» (PDF). 9/11 Commission. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2008-05-28-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  72. 72,0 72,1 72,2 «Staff Report – "We Have Some Planes": The Four Flights – a Chronology» (PDF). 9/11 Commission. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2007-11-05-ին. Վերցված է 2008-05-25-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  73. Sullivan, Laura (2004-01-28). «9/11 victim calmly describes hijack on haunting tape». The Baltimore Sun. Արխիվացված է օրիգինալից 2011-06-04-ին. Վերցված է 2008-05-22-ին.
  74. «9/11: Hijacker says 'we have some planes'» (անգլերեն). BBC. Արխիվացված է օրիգինալից 2014-07-12-ին. Վերցված է 2016-04-30-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  75. Dorman, Michael (2006-04-17). «Unraveling 9–11 was in the bags». Newsday. New York. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-05-26-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  76. 76,0 76,1 O'Sullivan, Arieh (2001-11-08). «Internet rumors aside, WTC attacker not held by Israel». Jerusalem Post. {{cite news}}: |access-date= requires |url= (օգնություն)
  77. Edward F. Mickolus, Susan L. Simmons The Terrorist List. — ABC-CLIO, 2011. — ISBN 0313374724
  78. Gugliotta, Guy and David S. Fallis (2001-09-15). «2nd Witness Arrested; 25 Held for Questioning». The Washington Post. էջ A29. Արխիվացված է օրիգինալից 2009-03-31-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  79. Edward Jay Epstein (2005-11-22). «Atta in Prague». OpinionJournal. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-09-30-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  80. Kenety, Brian (2004-09-03). «A Tale of Two 'Attas': How spurious Czech intelligence muddied the 9/11 probe». Radio Praha. Արխիվացված է օրիգինալից 2009-02-03-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  81. Crewdson, John (2004-08-29). «In Prague, a tale of 2 Attas; Mistaken identity muddied 9/11 probe». Chicago Tribune.
  82. Burke, 2003, էջ 17
  83. Jehl, Douglas (2005-08-09). «Four in 9/11 Plot Are Called Tied to Qaeda in '00». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-04-06-ին. Վերցված է 2008-09-29-ին.
  84. White, Josh (2006-09-22). «Hijackers Were Not Identified Before 9/11, Investigation Says». The Washington Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2009-03-31-ին. Վերցված է 2008-09-29-ին.
  85. «Office Inspector General's Report» (PDF). Department of Defense. 2006-09-18. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012-02-16-ին. Վերցված է 2008-09-29-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  86. Herridge, Catherine (2010-10-04). «Exclusive: Witnesses in Defense Dept. Report Suggest Cover-Up of 9/11 Findings». Fox News. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-05-16-ին. Վերցված է 2015-06-11-ին.
  87. Weaver, Carolyn. (October 6, 2004). «New video shows 9/11 hijackers Mohammed Atta, Ziad Jarrah at Al-Qaida meeting.» Արխիվացված 2011-09-29 Wayback Machine Voice of America News.
  88. Pape, Robert. (2005). Dying to Win: The Strategic Logic of Suicide Terrorism, New York: Random House, p. 220
  89. Lankford, Adam. (2013). The Myth of Martyrdom: What Really Drives Suicide Bombers, Rampage Shooters, and Other Self-Destructive Killers. ISBN 978-0-230-34213-2
  90. MacFarquhar, Neil (2001-09-19). «Father Denies 'Gentle Son' Could Hijack Any Jetliner». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-12-07-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  91. Connolly, Kate (2002-09-02). «Father insists alleged leader of attack on WTC is still alive». The Guardian. London. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-09-30-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  92. «'He Never Even Had a Kite' Mohamed Atta's father talks about his son, the alleged hijacker». Արխիվացված է օրիգինալից 2008-07-24-ին. Վերցված է 2016-03-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

Литература

Ссылки