Անտառային կաչաղակ
| Անտառային կաչաղակ | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||
| Garrulus glandarius
(Linnaeus, 1758)
|
||||||||||||
| Հատուկ պահպանություն | ||||||||||||
| Տարածում | ||||||||||||
 | ||||||||||||
|
|
Անտառային կաչաղակ (լատին․՝ Garrulus glandarius), ագռավների ընտանիքի թռչուն։ Նստակյաց է, տարածված։
Արտաքին կառուցվածք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թևի վերին մեծ ծածկափետուրները երկնագույն են, սև շերտերով, առաջին կարգի թափահարող փետուրները՝ սև։ Մարմնի երկարությունը 34-35 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 52-58 սմ, քաշը՝ 160 գ։ Ճակատը սպիտակավուն է, գագաթը՝ սև, մարմինը՝ բաց մոխրաշիկավուն, պոչը՝ սպիտակ։ Մարմինը խամրած վարդագույն է, գոտկատեղն ու ներքնապոչը՝ սպիտակ։ Գագաթը, բեղաշերտը, թափահարողները և պոչը՝ սև։ Թևերը կարճ են, կլորավուն, երկրորդայինները՝ սև՝ սպիտակ շերտով, թևավերևը՝ կապույտ ու սև զոլավոր հատվածով։ Սպիտակ գոտկատեղն ու թևի կապտավուն հատվածները հատկապես նկատելի են թռիչքի պահին։ Սովորաբար թաքնվում է ծառերի ու թփուտների սաղարթում։ Աղմկոտ է, ձայնը՝ կոպիտ, բարձր, ընդօրինակում է այլ թռչունների ձայները։ Թռչում է թևերի խոր ու անհավասար թափահարումներով։ Ընդունակ է տրամաբանական որոշ գործողությունների։ Ձմռանը կազմում է փոքր երամներ։ Բնակվում է սաղարթավոր անտառներում, ծառածածկ գետահովիտներում։
Սննդառություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սնվում է անողնաշարավորներով, մանր ողնաշարավորներով, պտուղներով։ Հարսանեկան զույգերը ձևավորվում են ապրիլի ընթացքում։ Էգի ընտրությունը կատարվում է արուների ոչ թեժ կռիվներում։
Բազմացում և զարգացում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բույնը գավաթաձև է՝ բարակ ճյուղերից՝ ծառերի խիտ սաղարթում, կառուցում են էգն ու արուն։ Ձվերը լրիվ քանակով հայտնվում են ապրիլի վերջին, կրկնակի բնադրման դեպքում՝ հունիսի ընթացքում։ Դնում է 31 մմ տրամագծով, կապույտ՝ բաց դեղնադարչնագույն պտերով 3-6 ձու։ Թխսակալում են էգը և արուն՝ 16-17 օր։ Ձագերը հայտնվում են մայիսի 2-րդ կեսից, թռիչքին տիրապետողները բնից հեռանում են հունիսի 1-ին կեսից։ Երիտասարդներն ընտանեկան խմբից բաժանվում են հուլիս-օգոստոսին։ Կրկնակի բնադրման դեպքում բնից նոր դուրս եկած ձագեր են հայտնվում օգոստոսի սկզբին։ Թևի կապույտի և կոպիտ ագռավային ձայների շնորհիվ լավ ճանաչելի է դաշտային պայմաններում։
Տարածվածություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Տարածված է Եվրոպայում, Ասիայում, Աֆրիկայի հյուսիս–արևմուտքում, Ռուսաստանում, Ուկրաինայում՝ հիմնականում Ղրիմի, ինչպես նաև Կովկասյան անտառներում։
Հայաստանի անտառներում և այգիներում հանդիպում է կովկասյան ճայը։ Սնվում է միջատներով ու թրթուրներով, հատապտուղներով, սերմերով, անտառներում՝ հիմնականում կաղինով, որը ձմռան համար թաղում է հողում և այդպիսով նպաստում կաղնու տարածմանը։
Վնասակար է. ոչնչացնում է այլ տեսակների (օրինակ՝ Խոսրովի անտառ արգելոցում՝ սև ցինի, փոքր շահնարծվի և ճուռակի) ձագերն ու ձվերը։
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]-
Կապույտ ճայեր -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
_(1547)_-_Relic38.jpg)
.JPG)
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
| Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։
|
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անտառային կաչաղակ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անտառային կաչաղակ» հոդվածին։ |
| ||||||||||
