Pagsasao nga Iban
Iban | |
---|---|
Jaku Iban | |
Patubo iti | Malaysia, Indonesia, Brunei |
Rehion | Borneo |
Etnisidad | Tattao nga Iban |
Patubo a mangisasao | 790,000 (2013)[1] 700,000 Dagiti L2 nga agsasao idiay Malaysia (2013)[1] |
Latin, Dunging | |
Kodkodigo ti pagsasao | |
ISO 639-2 | iba |
ISO 639-3 | iba |
Glottolog | iban1264 |
Ti pagsasao nga Iban (jaku Iban) ket insasao babaen dagiti Iban, ti sanga ti grupo ti etniko ti Dayak a dati nga ammo kas "Dayak Baybay" nga agtataeng idiay Sarawak, ti probinsia ti Indonesia ti Kalimantan Barat ken idiay Brunei. Daytoy ket tagikua ti sasao a Malayiko ti sanga ti Malayo-Polinesio ti pamilia ti pagsasao nga Austronesio, ken kabagian ti Malayo, ken as-asideg iti Malayo Sarawak. Naipagpagarup a ti pagtaengan ti sasao a Malayiko ket idiay akinlaud a Borneo, nga adda pay laeng idiay ti sasao nga Ibaniko. Ti sanga ti Malayano ket mangirepresenta ti sekondario a pannakaiwarwaras, mabalin a manipud iti tengnga a Sumatra ngem mabalin pay a manipud idiay Borneo.[2]
Dagiti dialekto
[urnosen | urnosen ti taudan]Mabalin a mabingbingay ti Iban kadagiti nadumadumaa a grupo ti sub-etniko, ti tunggal maysa ket makasao kadagiti nadumaduma a dialekto. Ti kapormalan, agpakatengnga, ken agob-obra a dialekto ket ti dialekto a Saribas, ken kangrunaan ti Betong ken Saratok. Dagiti dadduma pay a kas ti Balau, Sebuyau, Ulu Ai, ken Rejang ket agsinnaranay a maawatanda iti amin a paset ti rehion ti Sarawak. Ti mailaksid ket ti dialekto ti Iban a Remun/Milikin, a maaw-awatan pay laeng dagiti Iban manipud kadagiti sabali a distrito. Iti Laud a Kalimantan, dagiti dialekto a kas ti Bugau, Seberuang, Mualang, Chengkang, Sebaru, ken Dau ket aduda nga agduduma.
Panangiyasping dagiti dialekto
[urnosen | urnosen ti taudan]Ilokano | Balau (Sarawak) | Mualang (Kalimantan) |
---|---|---|
Kawitan | Manuk | Renyau |
Angot | Nyium | Lulum |
Kuneng | Tuyu, banga | Mawa |
Singin | sapit | Rakup |
Tawa | Penyinga/jenila | Telingu' |
Ama | Apai | Mpai |
Rikna | Asai | Asa' |
Ken | Enggau | Aba' |
Ayup | Jelu | Ibun |
Urnos | Tusun | Tunsun, tipan |
Anges | Seput | Penyuan |
Ilokano | Pagalagadan nga Iban | Remun/Milikin |
---|---|---|
Saan | Enda | Entai |
Kitaen | Meda | Ngilau |
Ammo | Nemu | Badak |
Kamiseta | Gari | Kelatang |
Agtaray | Belanda | Belawa |
Agulimek! | Anang inggar | Sengian |
Kuneng | Beli'/Palui/bangka | Labuan |
Saan | Nadai | Entai |
Intono bigat | Pagila | Pagi |
Later | Lagi/legi | Ila |
Kamen | Tikai | Kelaya |
Nasayat | Manah | Nyelaie |
-Dagiti wadan a sao iti Iban Remun-
- Entai ku ngilau – "Nadai aku meda." (Saanko a nakita.)
- Entauk ku badak – "Enda ku nemu." (Sanko nga ammo.)
Ilokano | Pagaalagaadan nga Iban | Sebuyau/Kua' |
---|---|---|
Sika | Nuan | Kua' |
Apay | Lapa | Mentang |
Kuneng | Tuyu, beli | Banga |
San | Enda | Adai |
Madamdam | Lagi | Ila |
Intono bigat | Pagila | Pagi |
Ammo | Nemu | Siba |
Agalisto | Beguai/Berumban | Temengat |
Dadduma a sida | Engkayu | Hempah |
Rummuar | Pansut | Temenyul |
Alimbasagen | Kekasak | Kekajal |
Narugit | Temerak | Kemada |
Kasla daytoy | Baka nya | Baka nia |
Gapuanan | Ngasuh | Mela |
Nakigtot | Tekenyit | Tekanyat |
Nabuntog | Lubah | Lumbu |
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ a b Iban iti Ethnologue (Maika-18 nga ed., 2015)
- ^ Bellwood, Peter; Fox, James J.; Tryon, Darrell (dagiti ed.). The Austronesians: Historical and Comparative Perspectives (iti Ingles). Canberra: ANU Press. doi:10.22459/a.09.2006. ISBN 978-1-920942-85-4.
Adu pay a mabasbasa
[urnosen | urnosen ti taudan]- Richards, Anthony (1981). An Iban-English Dictionary (iti Ingles). New York: Oxford University Press.
- Asmah Haji Omar (1969). The Iban Language of Sarawak: A Grammatical Description (Tesis) (iti Ingles). SOAS University of London.
- Asmah Haji Omar (1981). The Iban Language of Sarawak: A Grammatical Description (iti Ingles). Kuala Lumpur: Kementarian Pelajaran Malaysia.
- Steinmayer, Otto (1999). Jalai Jako' Iban: A Basic Grammar of the Iban Language of Sarawak (iti Ingles). Kuching: Klasik Publishing House.
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]- Ator Sambiang Mass Baru: The Holy Eucharist in Iban (1980) Anglican eucharistic liturgy digitized by Richard Mammana