Wy/mr/ओंकार मांधाता

ॐकारेश्वर एक हिंदू मंदिर आहे. हे मध्य प्रदेशच्या खंडवा जिल्ह्यात आहे. हे नर्मदा नदीमध्ये मन्धाता अथवा शिवपुरी नामक बेटावर वसलेले आहे. हे भगवान शंकराच्याच्या बारा ज्योतिर्लिंगांपैकी एक आहे. हे मोरटक्का गाव पासून जवळपास १२ मैल (२० कि.मी.) अंतरावर आहे. हे द्वीप हिन्दू पवित्र चिन्ह ॐ च्या आकारामध्ये बनले आहे. येथे दोन मंदिरे आहेत.

ॐकारेश्वर
अमरेश्वर

ॐकारेश्वर ची निर्मिती नर्मदा नदी पासून झाली आहे. ही नदी भारताची अत्यंत पवित्र नदी आहे. आणि आता हिच्या वर जगातील सर्वाधिक मोठे धरण निर्माण होत आहे. ज्या ओंकाराचे उच्चारण सर्वप्रथम सृष्टिकर्ता विधाताच्या मुख पासून झाले, वेदातील पाठ याच्या उच्चारण केल्या शिवाय होत नाहीत. येथे एकूण ६८ तीर्थ आहे. येथे ३३ कोटी देवता राहतात अशी कल्पना आहे. याशिवाय २ ज्योतिस्वरूप लिंग यासहित १०८ प्रभावशाली शिवलिंग आहे.. मध्यप्रदेश मध्ये प्रसिद्ध 12 ज्योतिर्लिंगों मध्ये पासून २ ज्योतिर्लिंग आहेत. एक उज्जैन मध्ये महाकाल येथे आणि दुसरे ओंकारेश्वर मध्ये ममलेश्वर (अमलेश्वर) येथे आहे.

इतिहास

देवी अहिल्याबाई होळकर ची कडे पासून येथे नित्य माती चे च्या ची १८ सहस्र शिवलिंग तैयार कर/तैयार करून त्यांचे पूजन करण्या चे च्या ची पश्चात त्यांना नर्मदा मध्ये विसर्जित केले जाते.ओंकारेश्वर नगरी चे/तील मूळ नाव 'मान्धाता' आहे.

कथा

राजा मान्धाता ने येथे नर्मदा किनारे या/याच्या/हिच्या पर्वत वर घोर तपस्या करून भगवान शिव ला प्रसन्न केले आणि शिवजी चे च्या ची प्रकट झाल्या वर त्यांच्याकडून येथेच निवास करण्याचे चे/तील वरदान मागून घेतले. तेव्हा पासून ही प्रसिद्ध तीर्थ नगरी ओंकार-मान्धाता चे च्या ची रूप मध्ये ओळखली जाऊ लागली. ज्या ओंकार शब्द चे/तील उच्चारण सर्वप्रथम सृष्टिकर्ता विधाता चे च्या ची मुख पासून झाले, वेद चे/तील पाठ याच्या उच्चारण केल्या शिवाय नाही होत. या/याच्या/हिच्या ओंकार चे/तील भौतिक विग्रह ओंकार क्षेत्र आहे. यात ६८ तीर्थ आहे. येथे ३३ करोड़ देवता परिवार सहित निवास करते आहे.

मान्यता

नर्मदा क्षेत्र मध्ये ओंकारेश्वर सर्वश्रेष्ठ तीर्थ आहे.शास्त्र मान्यता आहे की कोणीही तीर्थयात्री देश चे च्या ची भले ही सारे तीर्थ करून घेऊ दे परंतु जोपर्यंत तो/ती/ते ओंकारेश्वर येऊन केलेल्या तीर्थों चे/तील जल आणून येथे नाही चढवत त्याचे/तीचे सारे तीर्थ अपुर्ण मानले जातात. ओंकारेश्वर तीर्थाचे सोबत नर्मदा नदीलासुद्धा विशेष महत्त्व आहे. शास्त्र मान्यतेनुसार यमुने मध्ये १५ दिवस चे/तील स्नान शिवाय गंगाजी मध्ये ७ दिवस चे/तील स्नान जे फळ प्रदान करते, तेवढे पुण्यफल नर्मदेच्या दर्शन मात्र पासून प्राप्त केले जाते.

ओंकारेश्वर तीर्थ क्षेत्र मध्ये चोविस अवतार, माता घाट (सेलानी), सीता वाटिका, धावड़ी कुंड, मार्कण्डेय शिला, मार्कण्डेय संन्यास आश्रम, अन्नपूर्णाश्रम, विज्ञान शाला, बड़े हनुमान, खेड़ापति हनुमान, ओंकार मठ, माता आनंदमयी आश्रम, ऋणमुक्तेश्वर महादेव, गायत्री माता मंदिर, सिद्धनाथ गौरी सोमनाथ, आड़े हनुमान, माता वैष्णोदेवी मंदिर, चाँद-सूरज दरवाजे, वीरखला, विष्णु मंदिर, ब्रह्मेश्वर मंदिर, शेगावचे गजानन महाराज चे/तील मंदिर, काशी विश्वनाथ, नरसिंह टेकडी, कुबेरेश्वर महादेव, चन्द्रमोलेश्वर महादेवाचेमंदिरसुद्धा दर्शनीय आहे.

नर्मदा च एक अशी नदी आहे जीचे/ज्याचे लाखों भक्तांद्वारे १ हजार ७८० मैल ची लांब परिक्रमा केली जाती आहे. नियम पासून ही नर्मदा परिक्रमा ‎ १०८ दिवसांमध्ये मध्ये संपन्न केली जाती आहे.

वहातूक

ओंकारेस्वराला जाण्याचा मार्ग इंदूरपासुन ७७ किमी आहे. तो मार्ग इंदूर- खांडवा महामार्गापासून सुरु होतो.
ॐकारेश्वर रोड रेल्वेस्थानक १२ किमी अंतरावर आहे.
नर्मदा नदीत होड्या सुरु असतात जे प्रवासी वहातूक करतात.

हेही पाहा

नर्मदा परिक्रमा

बाह्य दुवे