Blesgæs
| Blesgæs | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Blesgæs á beit.
| ||||||||||||||
| Ástand stofns | ||||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Tvínefni | ||||||||||||||
| Anser albifrons (Scopoli, 1769) | ||||||||||||||
| Þrínefni | ||||||||||||||
| A. a. albifrons (Scopoli, 1769) | ||||||||||||||
| A. a. flavirostris ( Scott, 1948) |
Blesgæs (fræðiheiti: Anser albifrons) er fugl af andaætt sem tilheyrir ættkvísl gæsa. Tegundin er náskyld fjallgæs (Anser erythropus), smávaxinni austurevrópskri gæsategund, sem svipar mjög að blesgæs í útliti.
Hvanneyrarjörðin og fleiri jarðir í Andakíl eru friðlýstar sem mikilvægt búsvæði fyrir blesgæs sem hefur þar viðkomu vor og haust á leið til og frá varpstöðvum á Grænlandi[1]
Veiðar á blesgæs eru bannaðar á Íslandi.
Flokkun
[breyta | breyta frumkóða]Líkt og aðrar gráar gæsir hefur blesgæs ættkvíslarheitið Anser og er því náskyld öðrum tegundum af sömu ættkvísl. Hún er af andaætt og til heyrir því yfirættbálki gás- og hænsnfugla (Galloanserae).
Lýsing
[breyta | breyta frumkóða]Fuglinn er miðstór af gæs að vera, og er að meðaltali um 64 - 78 cm löng með 130 - 160 cm vænghaf. [2]
Háls blesgæsar er stuttur, fætir rauð-appelsínugulir og fullorðinn fugl hefur einkennandi hvíta blesu, sem gefur fuglinum nafn sitt. Líkt og aðrar gráar gæsir er blesgæsin grábrún, og er dekkri á baki en kviði, blesgæsin er dekkst gráu gæsanna sem sjást á Íslandi. Fullorðnir kynþroska einstaklingar hafa svartar þverrákir á kviði líkt og aðrar tegundir í sömu ættkvísl. Karl og kvenfuglar eru ekki áreiðanlega sundurgreinanlegir frá útliti eða stærð. [2][3]
Sú undirtegund blesgæsa sem helst er að finna á íslandi hefur dekkra höfuð en undirtegundin sem heldur til Síberíu.
Dreifing og búsvæði
[breyta | breyta frumkóða]Blesgæs má ekki telja til íslenskra varptegunda, en fuglinn er aðeins umferðarfugl hér á landi. Því má oft sjá blesgæsir snemma á vorin í stórum hópum, einna helst á suðurlandi, þar sem þær safnast saman og byrgja sig upp fyrir áframhaldandi flug til Grænlands (Undirtegund: A. albifrons flavirostris). [3]
Hluti Evrópustofnsins hefur þó varplönd í túndrunni í Síberíu, og tilheyrir annarri undirtegund (A. albifrons albifrons) en þeir einstaklingar sem verpa í Grænlandi.[2]
Fuglarnir sem staldra hér við á leið sinni norð-vestur eru flestir frá Írlandi og Skotlandi.[2]
Þrjár undirtegundir er að finna í Norður-Ameríku, en þeir fuglar hafa almennt vetursetu í Alaska fylki og norður Kanada.
Blesgæsir er helst að finna á stórum túnum þar sem þær liggja á beit.
Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]
