Menyang kontèn

Xinjiang

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Owahan 2 Novèmber 2022 02.44 déning Labdajiwa (parembugan | pasumbang) (Ndandani cithakan rujukan (en:Help:CS1 errors))
() ← Révisi sadurungé | Révisi wekasan (bé) | Révisi sabanjuré → (bé)
Left: Brown-haired and blue-eyed Indo-Aryan, Indo-Iranian or Central Asian (possibly Tocharian?) and right: Fair-skinned East Asian (Han?, Tibetan?) Buddhist monks, Bezeklik, Eastern Tarim Basin, 9th–10th centuries CE.[1]
The Tarim Basin in the 3rd century CE.
Westerner on a Bactrian camel, Tang Dynasty
The Battle of Oroi-Jalatu in 1756 between the Chinese and western Mongol armies.
Flag of the First East Turkestan Republic, which was a short-lived attempt at independence of the lands around Kashgar.
The Soviet-backed Second East Turkestan Republic existed in what is now the Ili, Tarbagatay and Altay districts of Xinjiang
Uighur:شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى
Shinjang Uyghur Aptonom Rayoni
Tionghoa:新疆维吾尔自治区
Xīnjiāng Wéiwú'ěr Zìzhìqū
Singkatan: 疆 (pinyin: Jiāng)
center|250px|thumb|Peta Cina menunjukkan lokasi Xinjiang (merah tuwa)
Ètimologi 新 xīn-baru
疆 jiāng-wates
"Perbatasan baru"
Tipe administrasi Laladan otonomi
Kutha krajan dan
kutha terbesar
Urumqi
Sekretaris Komite Xinjiang CCP Wang Lequan
Ketua Umum Ismail Tiliwaldi
Wewengkon 1.660.000 km²
Penduduk (2002)
 -Kepadatan
19.050.000 jiwa
11,5/km²
PDB (2003)
 -per kapita
187,8 milyar yuan
9.710 yuan
Etnis (2000) Uighur-45%
Han-41%
Kazakh-7%
Hui-5%
Kirgiz-0,9%
Mongol-0,8%
Dongxiang-0,3%
Tajik-0,2%
Xibe-0,2%
ISO 3166-2 CN-65

Xinjiang (Tionghoa: 新疆; pinyin: Xīnjiāng; Wade-Giles: Hsin1-chiang1; Uighur: شىنجاڭ), asma jangkèpipun Laladan Otonomi Uighur Xinjiang, inggih punika sawijining laladan otonomi ing Républik Rakyat Cina. Xinjiang kawatèsan kaliyan Laladan Otonomi Tibet ing sisih kidul lan Provinsi Qinghai sarta Gansu ing kidul-kulon. Wewengkon punika ugi wewatesan kaliyan Mongolia ing sisih wétan, Ruslan ing lor, sarta Kazakhstan, Kirgizstan, Tajikistan, Afganistan, lan Kashmir ing kilèn. Xinjiang ugi nyangkup dados wewengkon Aksai Chin — didhaku déning India dados péranganing Praja Jammu lan Kashmir.

"Xinjiang" kanthi barès bermakna 'Perbatasan Baru' utawi 'Laladan Baru',[2] asma ingkang dipunparingakè semasa Dinasti Qing Manchu. Asma mau dipunanggep dados sebutan sinis[2] dan terkesan nyakitaken manah para pendukung kemerdekaan Xinjiang ingkang langkung condong ing ngginakaken asma lokal ingkang bersejarah utawi beretnik kados ta Turkestan Cina, Turkestan Timur utawi Uighuristan. amargi katiga asma punika gegayutan raket kaliyan obahan kemerdekaan, pamaréntah Cina lan kathah warga lokal suku Han nganggep ofensif.[butuh sitiran]

Penduduk

[besut | besut sumber]

Penduduk asli Xinjiang asalipun saking ras-ras Turki ingkang beragama Islam, utama suku Uighur (45,21%) lan suku Kazakh (6,74%).[3]

Gerakan kemerdekaan lan tuduhan terorisme

[besut | besut sumber]

Perlawanan kaliyan kekuasaan Cina sampun kalangsungan sampun lami ing Xinjiang. ing wanci punika, kathah pemimpin perlawanan wonten ing pengasingan, antawisipun ing Turki, Jerman lan Amérikah Sarékat. Kathah obahan punika ya iku obahan karemenan ingkang sekuler, manawi kaliyan pinten-pinten obahan ingkang berideologi Islam.[4]

Sejak Peristiwa 11 September ing Amérikah Sarékat, pamaréntah Cina ugi ngklaim kaliyan obahan terorisme internasional ing Xinjiang, ingkang dipuntuduh gegayutan kaliyann Gerakan Taliban ing Afganistan. Miturut laporan pamaréntah Cina ing taun 2002, punika antawis 57 tiyang tewas punika serangan teroris ing Xinjiang.[5]

Pelanggaran hak asasi manungsa

[besut | besut sumber]

Pamaréntah Cina dipunlaporaken sampun nglampahi pelanggaran-pelanggaran hak asasi manungsa (HAM) ing Xinjiang, antawisipun pelanggaran kebebasan beragama, kebebasan berkumpul lan berpendapat, hambatan atas pendidikan, diskriminasi, sarta hukuman pejah kaliyan tahanan pulitik.[2][4][6] Keberadaan sekolah Islam, masjid lan imam dipunkontrol kanthi ketat, lan para imam dipunkedhahaken "madeg ing sisih pamaréntah kaliyan teguh lan nyampaiaken pendapatipun kaliyan boten samar-samar.".[7] Sejak 1995 hingga 1999, pamaréntah sampun meruntuhaken 70 panggènan ngibadah sarta ncabut surat izin 44 imam.[8][9] Pamaréntah ugi kanthi resmi menerapkan larangan ngibadah perorangan ing panggènan-panggenanganipun kagunagara. Larangan punika ugi ncakup larangan salat, puasa ing wulan Ramelan ing kantor utawa sekolah kagunganipun nagara.[4] Kepemilikan Al-Qur'an kémawon ugi saged dipunhukum, lan pihak keamanan nglampahi pencarian rutin kaliyan "penerbitan ilegal" sarta "bahan-bahan agama ilegal".[4]

Cathetan suku

[besut | besut sumber]
  1. The Mummies of Xinjiang. DISCOVER Magazine. April 1, 1994.
  2. a b c Qassim, Abu Bakker (2006-09-17). "The View From Guantánamo". The New York Times. Dibukak ing 2007-11-02.
  3. Departemen Statistik Populasi, Sosial, Sains lan Teknologi, Biro Statistik Nasional Cina (国家统计局人口和社会科技统计司) lan Departemen Pembangunan Ékonomi, Komisi Urusan Etnis Nagara Cina (国家民族事务委员会经济发展司), eds. Tabulasi Kebangsaan saking Sensus Penduduk Cina 2000 (《2000年人口普查中国民族人口资料》). 2 volume. Beijing: Penerbit Kebangsaan (民族出版社), 2003. (ISBN 7-105-05425-5)
  4. a b c d "China: Human Rights Concerns in Xinjiang". Human Rights Watch Backgrounder. Human Rights Watch. Oktober 2001. Diarsip saka asliné ing Novèmber 12, 2008. Dibukak ing Dhésèmber 4, 2016.
  5. "Religious Repression of Uighurs in Xinjiang, II. Background". Human Right Watch. April 2005.
  6. "Amnesty International Report 2007: China". Amnesty International. 2007. Diarsip saka sing asli ing 2013-07-03.
  7. Human Right Watch mengutip Xinjiang Daily edisi 18 Oktober 1998
  8. "Religious Repression of Uighurs in Xinjiang, V. Implementation: Restrictions on Freedom of Religion in Practice". Human Right Watch. April 2005.
  9. Buku Tahunan Urumqi 2000 (Urumqi: Xinjiang People’s Press), 2001, h.250-251. [乌鲁木齐年鉴 2000, 乌鲁木齐:新疆人民出版社, 2001, 250-251页].

Cithakan:Templat:Provinsi RRC


Cithakan:Républik Rakyat Cina-geo-stub