Utilitarianisme
 | Artikel iki prelu dirapèkaké supaya jumbuh karo wewaton artikel WikipédiaPanjenengan bisa mbiyantu ngrapèkaké artikel iki kanthi mérang dadi paragraf-paragraf utawa wikifikasi. Sawisé dirapèkaké, tandha iki kena dibusak. |
Utilitarianisme asalipun saking tèmbung Latin utilis, ingkang tegesipun migunani, mupangati, berfaedah, utawi nguntungaken.[1] Istilah punika ugi asring dipunsebat minangka téyori kebahagiaan terbesar (the greatest happiness theory).[2] Utilitarianisme sebagai téyori sistematis pertama kali dipunpaparaka\èn déning Jeremy Bentham[3] dan muridnya, John Stuart Mill.[2][4] Utilitarianisme punika suatu paham etis ingkang gadhah gègayutan manawi ingkang saé inggih punika ingkang migunani, berfaedah, lan nguntungakèn.[1][5] Sawalikè, ingkang jahat utawi buruk inggih punika ingkang boten mupangati, boten berfaedah, lan merugikan.[1] Amargi punika, saé lan alanipun prilaku an perbuatan dipuntétépakèn saking segi migunani, berfaedah, lan nguntungakèn utawi tidak. Saking prinsip punika, tersusunlah téyori tujuan perbuatan.[1]
Téyori Ancas Perbuatan
[besut | besut sumber]Miturut kaum utilitarianisme, ancas perbuatan kirang-kirangipun nghindari utawi ngirangi kerugian ingkang dipunsebabagen déning perbuatan ingkang dipunlampahi, manawi kanggé diri sendiri tiyang sanès.[5] Utawi maksimalipun ya iku kaliyan ngagengaken kegunaan, mupangat, lan keuntungan ingkang dipunkasilaken déning perbuatan ingkang badhé dipunlampahi.[1] Perbuatan kedah dipunusahakaken supados mendatangkan kebahagiaan manawi penderitaan, mupangat manawi kesia-siaan, keuntungan manawi kerugian, kanggé sapérangan ageng tiyang.[1] Manawi makaten, perbuatan manungsa baik kanthi etis lan mbeta dampak sebaik-baik kanggé piyambakipun lan tiyang sanès.[1]
Pinten-pinten Ajaran Pokok
[besut | besut sumber]- Seseorang hendak nglampahi makaten rupa, sehingga memajukan kebahagiaan (kesenangan) ingkang ageng saking sejumlah ageng tiyang.[2]
- Tindakan kanthi moral saged dipuleresaken manawi piyambakipun ngasilaken langkung kathah kabacikan manawi kejahatan, dipunbandingaken tindakan ingkang manawi dipunpendhet ing salebeting kaanan lan kondisi ingkang sami.[2]
- Secara umum, harkat utawi aji moral tindakan dipunnilai miturut kasaenan lan keburukan akibatipun.[2]
- Ajaran bahwa prinsip kagunaan ingkang ageng hendaknya dados kriteria ing prakara etis.[2] Kriteria punika kedah dipunterapaken ing konsekuensi-konsekuensi ingkang timbul saking putusan-putusan etis.[2]
Utilitarianisme Peraturan
[besut | besut sumber]- Kriteria penilaian moral angsal dhasar ing ketaatan kaliyan perilaku moral umum.[5][6]
- Tindakan moral ingkang dipunleresaken inggih punika tindakan ingkang dhedhasar ing peraturan moral ingkang ngasilaken akibat-akibat ingkang langkung saé.[5]
Cathetan suku
[besut | besut sumber]- ↑ a b c d e f g A. Mangunhardjana. 1997. Isme-isme ing Etika saking A ngantos Z. Jogjakarta: Kanisius. Hal.228-231.
- ↑ a b c d e f g Lorens Bagus. 2000. Kamus Filsafat. Jakarta: PT. Gramedia Pustaka Utama. Hlm. 1144.
- ↑ Encyclopedia of Philosophy
- ↑ Bryan Magee. 2001. The Story of Philosophy. Jogjakarta: Kanisius
- ↑ a b c d Robert Audi. 1995. The Cambridge Dictionary of Philosophy. United Kingdom: Cambridge University Press. Hlm. 824-825.
- ↑ Rosen, Frederick. 2003. Classical Utilitarianism from Hume to Mill. Routledge, p. 28. ISBN 0-415-22094-7