დარფურის სასულთნო
| დარფურის სასულთნო არაბ. سلطنة دارفو სასულთნო | |||||||||
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
 დარფურის სასულთნო და მისი მეზობელი ქვეყნები 1750 წელს. | |||||||||
| დედაქალაქი | ელ-ფაშირი–1790 წლიდან. | ||||||||
| ენა | ფური, არაბული. | ||||||||
| დინასტია | აბსოლუტური მონარქია | ||||||||
| - 1603-1637 | სულეიმან სოლონი (პირველი) | ||||||||
| - 1873-1874 | იბრაჰიმი (ბოლო) | ||||||||
| ადრეული თანამედროვე პერიოდი | |||||||||
| ისტორია | |||||||||
| - დაარსება. | 1603 | ||||||||
| - გაუქმება. | 6 ნოემბერი 1916 | ||||||||
დარფურის სასულთნო — ნილოსის ხეობაში კოლონიალიზმამდე არსებული სახეელმწიფო, დღევანდელი სუდანის ტერიტორიაზე. ის დამოუკიდებლობას 1603–1874/1898–1916 წლებში ინარჩუნებდა.
წყაროების მიხედვით XIV საუკუნეში მიგრირებული დაჟუები და ტუნჯურები იყო პირველი ძალა, რომლებმაც ნაყოფიერი მარას მთიანეთის მიდამოებში ორგანიზებული სახელმწიფო შექმნეს. სასულთნოს გამორჩეული მმართველი იყო დალი, რომელიც დედის მხრიდან ეკუთვნოდა ფურების ტომს. მან სამეფო დაყო პროვინციებად და შემოიღო ყურანზე დამყარებული სამართალი. მისი შვილიშვილი სულეიმანი (ფურები მოიხსენიებენ ეპიტეთიტ სოლონი, რაც არაბს ან წითელს ნიშნავს), იყო გამორჩეული მერძოლი. სულეიმან სოლონი მიიჩნევა კირას დინასტიის და დარფურის სასულთნოს დამაარსებლად.
პირველ მსოფლიო ომში დარფურის სასულთნოს ოსმალეთისთვის დახმარების გამო, 1916 წელს ბრიტანელები შეიჭრნენ დარფურში და ბრძოლაში მოკლეს მისი ბოლო სულთანი ალი დინარი. შედეგად დარფური მოექცა ანგლო–ეგვიპტური სუდანის შემადგენლობაში.
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- R. S. O'Fahey: The Darfur Sultanate: A History. Columbia University Press, New York 2008