Фибрин

Фибрин, талшық - түрткіден (фибриногеннен), оған қанның ұю үрдісінде тромбиннің әсер етуінен туындайтын, суда ерімейтін ақуыз (белок).

Фибриннің түзілуі

Фибрин үш кезеңде түзіледі:

1.Бірінші кезеңде тромбиннің әсерінен фибриноген молекуласынан екі пептид А (молекулалық массасы шамамен 2000) және екі пептид В (молекулалық массасы шамамен 2500) бөлініп, екі бірдей суббірліктен тұратын фибрин мономері түзіледі. дисульфидтік байланыстар арқылы. Суббірліктердің әрқайсысы a, b, g деп белгіленген үш түрлі полипептидтік тізбектен тұрады.

2.Екінші кезеңде фибрин мономері өздігінен фибриндік агрегат немесе тұрақсыз фибрин деп аталатын ұйығышқа айналады. Фибрин мономерінің агрегациясына (фибриндік талшықтардың өздігінен жиналуы) молекуланың глобула күйінен фибрил күйіне өтуі жатады.Фибринді агрегаттың түзілуіне сутегі және электростатикалық байланыстар және гидрофобты әрекеттесу күштері қатысады, ол мочевина мен денатурацияны тудыратын басқа агенттердің концентрлі ерітінділерінде әлсіреу мүмкін. Бұл фибрин мономерінің қалпына келуіне әкеледі. Фибрин агрегатының түзілуі оң зарядты (кальций иондары, протамин сульфаты) алып жүретін заттармен жеделдетіледі, ал теріс зарядты қосылыстармен (гепарин) тежеледі.

3.Үшінші кезеңде фибриндік агрегат XIII а (немесе фибринолигаза) фибринді тұрақтандырушы фактордың ферментативті әсерінен өзгерістерге ұшырайды. Осы фактордың әсерінен g- арасында, сондай-ақ фибрин-агрегат молекулаларының а- полипептидтік тізбектері арасында күшті коваленттік байланыстар түзіледі, нәтижесінде ол концентрлі мочевина ерітінділерінде ерімейтін фибрин-полимерге айналады. Ағзада XIII фактордың туа біткен немесе жүре пайда болған жетіспеушілігінде және кейбір ауруларда фибрин агрегаты фибрин полимеріне тұрақтанбайды, бұл қан кетумен бірге жүреді.

Фибрин ұйыған қанды жуу және кептіру арқылы алынады. Әртүрлі хирургиялық операциялар кезінде ұсақ тамырлардан қан кетуді тоқтату үшін фибриннен стерильді губкалар мен пленкалар дайындалады.