I Генри (Англия королі)
Генрих I, Боклерк атағымен мәлім (ағылш. Henry I Beauclerc; қыркүйек 1068, Селби, Йоркшир, Англия — 1 желтоқсан 1135, Лион-ла-Форе, Нормандия) — Вильгельм Шапқыншының ұлы, Англия королі (1100—1135) және Нормандия герцогы (1106—1135). Аңызға сүйенсек, Генрих І (фр. Beauclerc — білімді) деген атақты өзінің ғалымдығы арқасында алған болатын. Генрих І императордың билігі 1106 жылы Роберт Куртгёзді жеңгеннен кейін англоамерикандық монархия бірлігін қалпына келтірумен, сол сияқты жоғарғы ортағасыр кезеңіндегі Англияның мемлекеттік жүйесінің негізінде жатқан әкімшілік және қаржылық жағының жаппай реформалануымен ерекшеленді. Соның ішінде шахматты тақта Палатасы құрылды, ағылшын монархтанының бекітуімен еркіндік хартиясы туындады, жергілікті әкімшілік пен сот жүйесі реттелді. [1].Матильда Шотландскаямен ГенрихІ некесі англия ұлтының туындауына алып келген англосаксондық карольдер ұрпақтарына нормандиялық аристократия мен елдің англосаксондық тұрғындарының жақындауына себепкерлік етті.[2]. Генрих І өзінен кейін ер жынысты заңды мұрагерлер қалдырмады және оның қазасынан кейін Англияда оның қызы Матильда мен жиені Стефанның арасында ұзаққа созылған азамат соғысы жүрді.[3].
Жастық шағы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Генрих Вильгельма Жаулап алшы мен Матильда Фландрскаяның ең кіші ұлы болатын. Ол 1068 жылдың мамыр айы немесе 1069 жылдың мамыр айында Вильгельм І королінің нормандықтарды жаулап алғаннан кейін Англияда дүние есігін ашқан жалғыз ұлы болып Йоркширде дүниеге келген. [4]. Өзінің есімін жас принц Франция королі Генрих І құрметіне алған еді. Сол уақыттардағы әдеттерге сай , әрі отбасындағы кіші ұлды шіркеу мансабына ағалары Роберт пен Вильгельммен салыстырғанда білімдірек болғандығынан дайындайды. Вильяма Мальмсберийдің айтуы бойынша, Генрих бір күні білімсіз король тәжкиген есекке тең болатынын айтқан. Әлбетте, Ол корольдің Англияны басып алғаннан кейінгі англосаксондық тілді меңгерген король еді.
Мінезі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Таққа отыруы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]1100 жылдың 2 тамызында Уильям Руфус Патша Норман ақсүйектерімен, Генрихпен және біраз аңшымен бірге аңға шығады. Сол жерде Патшаға садақтың оғы тиіп, Патша қайтыс болады.
Көп ұзамай, Уинчестерде таққа кім отырады деген дау басталады. Біраз ұрыс-керістен кейін Генрих жеңіске жетіп, Уинчестер қамалын басып алады да, қазынаны өз қолына алады.
Генрих 5 тамыз күні Вестминстер сарайында патша атанады.
Нормандияны жаулап алу
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Генрих І басқаруы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Нормандиядағы саясат
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Англиядағы саясат
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Шіркеу саясаты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
архиепископ Кентерберийский
Сыртқы саясат
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Франция
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Германия
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Шотландия
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Уэльс
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Тақ мәселесі мен қаза болуы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Балалары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Вильям Мальмсберийский. Gesta Regum Anglorum. Извлечения о Генрихе I в переводе на русский язык
- Ордерик Виталий. Ecclesiastical History. Извлечения о Генрихе I в переводе на английский язык Мұрағатталған 29 маусымның 2011 жылы.
- Англосаксонская хроника 1102 — 1154 (ағыл.)
- Генеалогия Генриха I (ағыл.)
- Хронология правления Генриха I Мұрағатталған 14 қыркүйектің 2008 жылы. (ағыл.)
- Биография Генриха I на сайте Британского королевского дома (ағыл.)
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Эпоха крестовых походов / под редакцией Лависса Э. и Рамбо А. — Мәскеу: АСТ. — Б. 682—687.
- ↑ Эпоха крестовых походов / под редакцией Лависса Э. и Рамбо А. — Мәскеу: АСТ, 2005. — Б. 680.
- ↑ Эпоха крестовых походов / под редакцией Лависса Э. и Рамбо А. — Мәскеу: АСТ, 2005. — Б. 691—692.
- ↑ Вильям Мальмсберийский Gesta Regum Anglorum Русский перевод. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 тамыз 2011. Тексерілді, 7 желтоқсан 2009.
5. Hollister, C. Warren (2003). Frost, Amanda Clark (ed.). Henry I. New Haven, US and London, UK: Yale University Press. ISBN 978-0-3000-9829-7. 102-103 бб.
 |
Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Henry I of England |