حیپۆتالاموس

پێکهاتەیا هیپۆتالاموسئوو رژێنێ هیپۆفیز

د ناڤ دەماخ دە جهێ هیپۆتالاموسێ

قادا سۆر هیپۆتالاموسێ

حیپۆتالاموس بەشەک ژ دەماخێ یە. کارێ سەرەکی یێ هیپۆتالاموسێ، پاراستنا هەڤسەنگیا ناڤەکی یە (هۆمەۆستازی). حیپۆتالاموس وەکی چاڤدەرەک کۆنترۆلا هۆرمۆنئوو مادەیەن ناڤ خوینئوو خانەیان دکە، کا کیژان نزمئە ، کیژان بەرزئە . ژ کۆەنداما دەمار راگیهاندن وەردگرەئوو ب شێوەیەک راستەراستئا ن ژی نەراستەرات باندۆر ل سەر مەتابۆلیزمایا لاشێ دکە.ئا نگۆ هیپۆتالاموس د ناڤبەرا کۆەندەما دەمارئوو رژێنان دە گرێدانێ چێدکە. حیپۆتالموس هۆرمۆنێن دەرپراندنێئوو هۆرمۆنێن وەسترینەرا دەرپراندنێ بەرهەم دکە، ب ڤیئا وایێ ل سەر هۆرمۆنێن لاش، کۆنترۆلا خوە دابین دکە.

ئەرکا هیپۆتالاموسێ

حیپۆتالاموس ڤان کارئوو رەاکسیۆنێن ل ژێر کۆنترۆل دکە.

• رێژەیا لێدانا دلئوو پەستۆیا خوینە،
• پلەیا گەرماهیا لاشێ (تایا لاش)
• پاراستنا هەڤسەنگیائی یۆن، خوەئوو ئا ڤا ناڤ خوینێ
• مادە (یشتاه)ئوو گرانیا لاشێ.(قەلەوبوونئوو لاوازبوون)
• ژ گەدەئوو رووڤی دەردانا ەنزیمئوو هۆرمۆنان
• پەرگالا رازانێ (خەو)
• تێربوون، برچیبوونئوو تیبوونێ
• حۆرمۆنئوو ئە ندامێن پربوونێ.
• ب هۆرمۆنێن دەرپەراندنێ، باندۆر ل سەر رژێنێ هیپۆفیزێ دکە کۆ هیپۆفیز هۆرمۆن دەر بدە.

حیپۆتالاموس گەلەک هۆرمۆن دەر ددە. ب گەلەمپەری خەباتا هیپۆتالاموس ب هیپۆفیزێ رە یە. گاڤا هیپۆتالاموس ژ کۆەندەما دەمارێ هشیاری دگرە، ب خانەیێن دەماری یێن دەردانی هۆرمۆن بەرهەم دکە. ب باندۆرا ڤان هۆرمۆنێن هیپۆتالموسێ، رژێنێ هیپۆفیزئا ن دەردانا هۆرمۆنەک ددە دەسپێکرنئا ن ژی دەردانا هۆرمۆنەکی رادوەستینە.

حۆرمۆنێن سەرەکە یێن هیپۆتالاموسێ

حۆرمۆنا دژی میزتن

(ڤازۆپرەسسین) -ئا نت-دورەتج هۆرمۆنە (ئادح)).ئە ڤ هۆرمۆن ژ جۆگێن گورچکان دوبارە مژنائا ڤێ زێدە دکە ب ڤیئا وایێ میزا کێماڤ ژ گورچکان تێ دەردان.

حۆرمۆنائۆ کسیتۆسین

دوئە رکێن سەرەکە یێن ڤێ هۆرمۆنێ، گرژبوونا ماسوولکەیێن مالزارۆکئوو ژ مەمکان دەردانا شیرئە . ئەڤ هەردو هۆرمۆن ژ خانەیێن دەماری یێن دەردانی بەرهەم دبن.ئا کسۆنێن خانەیێن دەردانی یەن هیپۆتالاموسێ هەتانێ هیپۆفیزا پاش درێژ دبن، رژێنێن خوە ل ڤر دەر ددن.ئا نگۆ هۆرمۆنێن ژ هیپۆفیزا پاش تێن دەردان،نە ژ هیپۆفیزێ لێ ژ هیپۆتالاموسێ تێن دەردان. حیپۆتالاموس ژ بۆ هیپۆفیزا پێش ژی هۆرمۆنێن دەرپراندنێئوو هۆرمۆنێن وێسترینەرێ دەرپراندنێ دەر ددە.

حۆرمۆنا دەرپراندنا رژێنێ تیرۆید

(تهیرۆترۆپن رەلەاسنگ هۆرمۆنە (ترح)).ئا رمانجا ڤێ هۆرمۆنە هیپۆفیزا پێشئە . ب باندۆرا ڤێ هۆرمێنێ رژێنێ هیپۆفیز هۆرمۆنەک هاندەر چێدکە. ناڤێ ڤێ هۆرمێنێ ژی هۆرمۆنا هاندەرا رژێنێ تیرۆیدئە .

حۆرمۆنا دەرپراندنا تووکلائا درەنال

(جۆرتجۆترۆپن-رەلەاسنگ هۆرمۆنە (جرح)). حیپۆتالاموس ب ڤێ هۆرمۆنێ، ژ هیپۆفیزا پێشێ رە پەیام دشینە دا کۆ ژ بۆ رژێنێئا درەنال، هۆرمۆن چێبکەئوو بشینە.

حۆرمۆنا دەرپراندنا رژێنێ زایەندی

گۆنادۆترۆپن-رەلەاسنگ هۆرمۆنە (گنرح)).ئە ڤ هۆرمۆن باندۆر ل سەر هیپۆفیزا پێش دکە.حیپۆفیز هۆرمۆنێن فسحئوو لح دەر ددە.

حۆرمۆنا دەرپراندنا هۆرمۆنا گەشێئوو هۆرمۆنا وەسترینەرا دەرپراندنا هۆرمۆنا گەشێ

گرۆوته هۆرمۆنە-رەلەاسنگ هۆرمۆنە (گحرح)ئا ند گرۆوته هۆرمۆنە-نهبتنگ هۆرمۆنە (گحIح). حیپۆفیز ب باندۆرا ڤان هۆرمۆنان هۆرمۆنا گەشبوونێ(مەزنبوونێ) دەر ددەئا ن ژی دەردانا هۆرمۆنێ رادوەستینە.

حۆرمۆنا دەرپراندنا پرۆلاکتینئوو هۆرمۆنا وەسترینەرا دەرپراندنا پرۆلاکتین

(پرۆلاجتن-رەلەاسنگ هۆرمۆنە (پرح)ئۆ ر پرۆلاجتن-نهبتنگ هۆرمۆنە (پIح)). ب ڤان هۆرمۆنان هیپۆفیزا پێش هۆرمۆنا پرۆلاکتینێ دەر ددەئا ن ژی دەردانا وی رادوەستینە.پرۆلاکتین باندۆر ل سەر رژێنێ شیر دکە.

چاڤکانی

• [1]
• [2]