بێ
بلێڤکرن
[دەستکاری]داچەک
[دەستکاری]بێ
- سەربخوە، نە پێ، نە ل گەل، نە ب تشتەکێ/ی یان کەسەکێ/ی
- ئەم بێ دەستوورا وان هاتنە.
- یا / یێ کو تشتەک نینە / تنە.
- بێمال. ― یا / یێ کو مال نینە.
ژ وێژەیا کلاسیک
[دەستکاری]- حەر چی بکتئە و قادرئە
ئەو خالقێ بێ بابئوو دا
خەلقنۆ! ژ کێ رائە ڤ قەسە — (فەقیێ تەیران، )
حەروها
[دەستکاری]بئا لفابەیێن دن
[دەستکاری]دژمانە
[دەستکاری]ئەتیمۆلۆژی
[دەستکاری]ژ پرۆتۆ-هندووەورۆپی *ه₂ەپó (“دوور، دەر”).
حەڤرەها ڤە-، ڤە، ب- (پێشگرا بلانی/فەرمانی)، فارسی بی (بی)، روسی без (بێز)، لیتوانی بە، فارسیا ناڤین ەپێ.
ل گۆر دەنگناسیا کوردی، /ەب/'ائی رانکیا ناڤین ڤیا ب کوردی ببە /ڤێ/ئا ن /وێ/ (وەک /ەبە/ > ڤە-، /ەبەر/ > وەر-)، کو د ماتەناداران مس 7117 دە وها هاتیە تۆمارکرن، لێ داویێ فۆرما سەرکەتیئا نووژەن بێ بوویە.
وەرگەر
[دەستکاری]بێیی، نە ب
- ئالبانی: پا → سق
- ئالمانی: ۆهنە → دە
- ئەلمانیشی: ۆۆن
- ئارامی: די לא
- ئاستووری: ەنسن → است
- ئازەری: -سıز
- باسکی: گابە، بارک
- بەلاروسی: без (بژەز)
- بەنگالی: ছাড়া → بن (جهاṛا)، বিনা → بن (بنا)
- برەتۆنی: هەپ → بر
- بولگاری: без → بگ (بەز)
- بورمایی: မ...ဘဲ (ما....بها:)
- چەکی: بەز → جس، بەزە → جس
- چینی:
- دالماتی: سانسا
- دانمارکی: ودەن → دا، فۆرودەن
- ئەندۆنەزیایی: تانپا → د
- ئەرەبی: بِدُونِ (بدūن)، بِغَيْرِ (بḡایر)، بِلَا (بلā)، مِنْ دُونِ (من دūن)
- ئەرمەنی: առանց → هی (اṙانجʻ)
- ئەسپەرانتۆیی: سەن → ەۆ
- ئەستۆنی: لما → ەت + -تا
- فارسی:
- فەری: وتتان
- فینی: لمان → ف، -تتا → ف، ڤاللا → ف
- فرانسیا کەڤن: سەنز
- فرانسی: سانس → فر، پاس دە → فر، اڤەج پاس دە ن، هۆرمس → فر، à ل'ەخجلوسۆن دە → فر
- فریۆلی: جەنجە
- فریسی: سووندەر
- گاەلیکا سکۆتی: گون، àسئا ۆناس
- گالیسی: سەن → گل
- گۆتی: 𐌹𐌽𐌿 (نو)
- گورجی: გარეშე (گارەšە)، უ- -ო (و- -ۆ)، უ- -ოდ (و- -ۆد)
- حایتی: سان
- حاوایی: نەلە، ʻۆلە
- حندی: ...के बिना → ه (...کە بنā)، बग़ैर (باġار)، बिना → ه (بنā)، विना → ه (ڤنā)
- حۆلەندی: زۆندەر → نل
- ئیبرانی: בְּלִי → هە (بل)
- ئیدۆیی: سەن → ۆ
- ئینگلیزیا کەڤن: بūتان
- ئینگلیزی: وتهۆوت → ەن
- ئینگریی: لمان
- ئینتەرلینگوا: سن → ا
- ئیرلەندی: گان → گا
- ئیستریۆتی: سەنسا
- ئیتالی: سەنزا → ت
- ئیزلەندی: áن → س
- ژاپۆنی: ...なしで → ژا (...ناسه دە)، ...無し → ژا (...なし، ...ناسه)
- کاتالانی: سەنسە → جا
- کەچوایی: -نناق
- کرگزی: -сыз (-سıز)
- کۆرەیی: ...없이 → کۆ (...ەۆپس)، ...없으면 → کۆ (...ەۆپسەومیەۆن)
- کۆرنی: هەب
- لادینۆیی: سن
- لاتگالی: بەز
- لاتینی: سنە → لا، ابسقوە، ەخپەرس نئا ن مئا ن نت، نودوس ن، نودا م، نودوم نت، ەخپەرس، نەرس
- لاتڤیایی: بەز
- لاوسی: ບໍ່ (بǭ)، ປອດ → لۆ (پǭت)، ຢ່າງໄຮ້ (یāنگ ها)
- لیتوانی: بە → لت
- لیڤۆنی: لمõ، īلما، بäس
- لوکسەمبوورگی: ۆون
- ماکەدۆنی: без (بەز)
- مالای:
- مالتایی: منگħاژر
- ماۆری: کۆرە → م
- مەجاری: نéلکüل → هو، انéلکüل، هۆگی
- مۆنگۆلی:
- ناڤاژۆیی: تʼááگééد
- نۆرماندی: سانس
- نۆرسیا کەڤن: áن
- نۆروەجی:
- ئۆکسیتانیا کەڤن: سەس
- ئۆکسیتانی: سەنس → ۆج
- ئۆسەتی: ӕнӕ (æنæ)
- ئۆزبەکی: -سز
- پاپیامەنتۆیی: سن
- پەشتوویی: بې → پس (بە)
- پیتتجانتجاتجارایی: ویا
- پۆلۆنی: بەز → پل، بەزە → پل
- پۆرتوگالی: سەم → پت
- قازاخی: -сыз (-سیز)، -сіз (-سıز)
- راپانویی: کۆکۆرە
- رۆماگنۆلی: سéنزا
- رۆمانیایی: فăرă → رۆ
- روسی: без → رو (بەز)
- سامیا باکوری: تاگا، هاگا، هاهتتá
- سانسکریتی: विना → سا (ڤنā)
- ساردینی: سèنە، سèنا، جهèنتزا
- سربۆخرواتی:
- سلۆڤاکی: بەز → سک
- سلۆڤەنی: برەز → سل
- سۆربی:
- سۆربیا ژێرین: بźەز
- سپانی: سن → ەس
- سوێدی: وتان → سڤ
- شینگازیجایی: پڤاتسنا
- تاجکی: бе → تگ (بە)
- تایی: ไร้ → ته (رá)، ไม่มี (مâ-م)
- ترکی: -سز → تر، -سıز → تر، -سوز → تر، -سüز
- ترکمەنی: -سیز
- ئوردوویی: ... کے بنا (... کە بنā)، کے بنا (کە بنā)، بغیر (باġار)، بدون (بادūن)
- ئووکراینی: без → وک (بەز)
- ڤەنیسی: سەنسا
- ڤیەتنامی: کهôنگ جó → ڤ
- ڤۆلاپووکی: نەن → ڤۆ
- ڤۆرۆیی: لما
- والۆنی: سنس → وا
- وەیلسی: هەب
- خمێری: គ្មាន → کم (کمəن)، ដោយគ្មាន (داۆیکمəن)
- یاگنۆبی: бе
- یدیشی: אָן (ۆن)
- یوونانی: χωρίς → ەل (جهۆرíس)، δίχως → ەل (دíجهۆس)، άνευ → ەل (áنەف)
- ئەڤ قسمێ وەرگەرێ ژئا گاهیێن ناڤەرۆکا ڤێ گوهەرتۆیا گۆتارا وەکهەڤئا ل سەر ویکیفەرهەنگائی نگلیزی پێک تێ.
گرێدەک
[دەستکاری]بێ
- گرێدەکەکئە بۆ چێکرنا پرسێن نەراستەرێ
- نزانم بێ ساخئە یان مریە. (نزانم کائە و ساخئە یان نا. / نزانم،ئە و ساخئە یان نا.)
حەڤمانە
[دەستکاری]وەرگەر
[دەستکاری]کا، گەلۆ
- ئالمانی: ۆب → دە
- بەلاروسی: ці → بە (ج)
- بولگاری: дали́ → بگ (دالí)
- چەکی: زدا → جس، زدال → جس
- چینی:
- دانمارکی: ۆم → دا، هڤۆرڤدت
- ئەرەبی: إِذَا مَا (ʾḏā مā)، إِذَا (ʾḏā)
- ئەسپەرانتۆیی: ĉو → ەۆ
- فارسی: آیا → فا (âیâ)
- فینی: -کۆ → ف
- فرانسی: س → فر، قوە → فر، سۆت → فر، سئۆ وئۆ و نۆن → فر
- گالیسی: سە → گل
- حۆلەندی: ۆف → نل
- ئیبرانی: האם → هە (ها`íم)، אם → هە (íم)
- ئینگلیزی: وهەتهەر → ەن
- ئیتالی: سە → ت، ندپەندەنتەمەنتە → ت
- ئیزلەندی: هڤۆرت → س
- ژاپۆنی: かどうか (...کا دō کا)، か → ژا (کا)
- کۆرەیی: -는지 (نەونژ)، -ᆫ지 (نژ)
- لیتوانی: ار → لت
- ماکەدۆنی: дали (دال)
- مالاگاسی: راها → مگ
- مەجاری: -ە → هو، ڤاژۆن → هو
- نۆروەجی:
- ئۆکسیتانی: سە → ۆج، س
- پەشتوویی: که → پس (کا)
- پۆلۆنی: جزی → پل
- پۆرتوگالی: سە → پت ن
- رۆمانیایی: داجă → رۆ
- روسی: ли → رو (ل)
- سجۆتتسه گاەلج:
- سربۆخرواتی: دا ل
- سلۆڤاکی: č
- سلۆڤەنی: čە → سل
- سپانی: س → ەس، س ...ئۆ
- سوێدی: ۆم → سڤ، فالل → سڤ، هوروڤدا → سڤ
- ترکی: اجابا → تر
- ئووکراینی: чи → وک (čی)
- ڤیەتنامی: جó ... کهôنگ
- وەیلسی: ا → جی، ا
- یوونانی:
- ئەڤ قسمێ وەرگەرێ ژئا گاهیێن ناڤەرۆکا ڤێ گوهەرتۆیا گۆتارا وەکهەڤئا ل سەر ویکیفەرهەنگائی نگلیزی پێک تێ.
فۆرمەکە لێکەرێ 1
[دەستکاری]بێ
- فۆرمەک تەواندی ژ لێکەرا هاتن.
- ئەوئێ (دێ) بێ مالێ. (بێ=وەرە)
- ئەر سەلەتە بەری خوارنێ بێئا مادەکرن، ڤیتامین ژێ کێم دبن.
حەڤمانە
[دەستکاری]فۆرمەکە لێکەرێ 2
[دەستکاری]بێ
حەڤمانە
[دەستکاری]فۆرمەکە ناڤدێرێ
[دەستکاری]بێ نێر
- رەوشا چەماندی بناڤکری یەکژمار یا با.
- کەتن بەر بێ (کەتن بەر بایی)
حەروها
[دەستکاری]فۆرمەکە لێکەرێ
[دەستکاری]بێ
ناڤدێر
[دەستکاری]بێ
چاڤکانی
[دەستکاری]
پۆلەکان:
- کورمانجی
- بلێڤکرنا Iپئایێ ب کورمانجی
- دەنگێن کورمانجی ژ بدلیسێ
- دەنگ ب کورمانجی
- داچەک ب کورمانجی
- میناک ب کورمانجی
- ژ وێژەیا کلاسیک (کورمانجی)
- ژێگرتن ب کورمانجی
- پەیڤێن کورمانجی ژ پرۆتۆ-هندووەورۆپی
- گرێدەک ب کورمانجی
- فۆرمێن لێکەران ب کورمانجی
- پەیڤێن کورمانجی ژ رهایێ
- فۆرمێن ناڤدێران ب کورمانجی
- زازاکی
- فۆرمێن لێکەران ب زازاکی
- ژێگرتن ب زازاکی
- ڤیەتنامی
- ناڤدێر ب ڤیەتنامی
- حەیوان ب ڤیەتنامی