keç
Xuyakirin
Binêre herwiha: kêç
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | keç | keç |
Îzafe | keça | keçên |
Çemandî | keçê | keçan |
Nîşandera çemandî | wê keçê | wan keçan |
Bangkirin | keçê | keçino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | keçek | keçin |
Îzafe | keçeke | keçine |
Çemandî | keçekê | keçinan |
- Mirovên mê yên hê biçûk:
- keçek û kurek
- Du keçan dilîstin.
- (malbat) Zaroka mê ya kesekî:
- Wê sê keç hene.
- Şêxê weko pênce hec bijarî
Dîn kir te ji bo keça kufarî
Nîlûfer nazperwerî kir — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692) - Bateyî di vê çarîneya xwe de navê keça xwe Asmîn bi kar tîne. Lewre Bateyî di gelek helbestên xwe de navê keçên xwe bi kar aniye. Bateyî, keça xwe wekî şepaleke ango şêreke mê dibine û her wiha keça xwe wekî zêran bûha dihesibîne. — (Di Helbestên Melayê Bateyî de Evîn û Hezkirin, Reşît Rojdar Yildiz, Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi)
- Mirovên mê yên hê şûnekirî.
- Na, mêr nekiriye, hê keç e.
Herwiha
[biguhêre]Hevmane
[biguhêre]Dijmane
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Ji formek berê *kenç, *keniş, *kenij, ji zimanên îranî. Hevreha soranî کچ (kiç), soraniya erdelanî kenîşk, hewramî kina/kinaçê, zazakî keyna/kêna/keynek, gîlekî, teberî کجا (/kica/), farisiya navîn [Peyv?] (/kenîzeg/), sogdî kençîk (kenîg= jin), avestayî 𐬐𐬀𐬥𐬌𐬌𐬁 (kaniiā), 𐬐𐬀𐬌𐬥𐬍𐬐𐬁 (kainīkā), sanskrîtî कन्या (kenya), ji proto-îranî *kanyáH (/kenyeh/), ji proto-hindûîranî *kanyáH, ji proto-hindûewropî *kenyeh₂/*konyeh₂, ji *ken- (“hilbûn, destpêkirin”). Hevreha yekser a albanî qejzë, qyrë, qytë. Wateya pêşîn bakire bûye. qîz ne ji eynî rehê lê ji tirkî kız e. Nêzîkiya keç û kız tesedifî ye anku kız ne ji zimanekî îranî ye.
Bi zaravayên din
[biguhêre]Werger
[biguhêre]Bo wergerên "zarokên mê bi giştî" — binêre keçik
qîz, dot, zaroka mê ya kesekî (2)
- Abxazî: аԥҳа (āpḥā), аҧҳа (āpḥā)
- Açehî: aneuk inöng
- Adîgeyî: ыпхъу (əpχ°), ипшъашъ (ipŝāŝ)
- Afrîkansî: dogter → af meisie → af
- Aghwanî: 𐕐𐔰 (ša)
- Akadî: 𒌉𒊩 (mārtu, DUMU.MUNUS)
- Albanî: bijë → sq m
- Almaniya jêrîn a almanî: Dochter m
- Almaniya Pennsylvania: Dochder m
- Almanî: Tochter → de m
- Alutor: ӈавакык (ŋavakək)
- Amharî: ሴት ልጅ m (set lǧ)
- Andî: йеши
- Aragonî: filla → an m
- Aramî:
- Aromanî: hilji m, hilje m
- Asamî: জী (zi), দুহীতা (duhita), পুত্ৰী (putri)
- Astûrî: fía → ast m
- Avarî: яс (jas)
- Aymarayî: phucha → ay
- Azerî: qız → az
- Baskî: alaba → eu
- Başkîrî: ҡыҙ (qïð)
- Baxterî: λογδο (logdo)
- Belarusî: дачка́ m (dačká)
- Bengalî: মেয়ে → bn (meẏe), বালিকা → bn (balika)
- Bretonî: merc'h → br m, merc'hed → br pj
- Bulgarî: дъщеря́ m (dǎšterjá), ще́рка m (štérka)
- Burmayî: သမီး → my (sa.mi:), သ္မီး (sa.mi:)
- Buryatî: басаган (basagan)
- Çeçenî: йоӏ (joʿ)
- Çekî: dcera → cs m
- Çerokî: ᎤᏪᏥ → chr (uwetsi), ᎤᏪᏥ ᎠᎨᏴ (uwetsi ageyv), ᎠᏇᏥ (aquetsi), ᎠᏇᏥ ᎠᎨᏴ (aquetsi ageyv)
- Çînî:
- Çukçî: н'ээкык
- Çuvaşî: хӗр (hĕr)
- Dalmatî: felja m
- Danmarkî: datter → da g
- Divehî: ދި (di)
- Elfdalî: duotter m
- Endonezyayî: putri → id, anak perempuan → id
- Erebî: اِبْنَة m (ibna), بِنْت m (bint)
- Ermenî: աղջիկ → hy (aġǰik), դուստր → hy (dustr)
- Ermeniya kevn: դուստր (dustr)
- Erzayî: тейтерь (tejterʹ)
- Esperantoyî: filino → eo
- Estonî: tütar → et
- Evenî: хунадь (hunaʒ)
- Evenkî: хутэ (hutə), хунат (hunat)
- Eweyî: vinyɔnu
- Extremaduranî: ija
- Faliskanî: filea (filea)
- Farisiya navîn: duxtar
- Farisî: دختر → fa (doxtar), فرزند → fa (farzand)
- Fenîkî: 𐤁𐤕 m (bt)
- Ferî: dóttir → fo m
- Fînî: tytär → fi
- Fransî: fille → fr m
- Friyolî: fie m, frute m
- Frîsiya bakur:
- Frîsî: dochter → fy g
- Gaelîka skotî: nighean → gd m, nighneag → gd m, nìonag → gd m
- Galîsî: filla → gl m
- Gooniyandiyî: ngaliganyi
- Gotî: 𐌳𐌰𐌿𐌷𐍄𐌰𐍂 m (dauhtar)
- Gujaratî: દીકરી (dīkrī)
- Gurcî: ქალი → ka (kali), ასული (asuli), ქალიშვილი → ka (kališvili), შვილი nt (švili)
- Guwaranî: ajýra (tajýra/rajy/itajýra), memby
- Haîtî: fi
- Hawayî: kaikamahine
- Hawsayî: 'ya, ɗiya
- Hindî: बेटी → hi m (beṭī), लड़की → hi m (laṛkī), पुत्री → hi m (putrī)
- Holendî: dochter → nl m
- Iştihardî: تِتیَه (tetiya)
- Îbranî: בַּת m (bat)
- Îdoyî: filiino → io
- Îlokanoyî: anak
- Îngilîziya kevn: dohtor, ċild → ang
- Îngilîzî: daughter → en
- Îngûşî: йоӏ (joʿ)
- Înterlîngua: filia → ia
- Înupîakî: panik
- Îrlendî: iníon → ga m
- Îtalî: figlia → it m
- Îzlendî: dóttir → is
- Japonî: 娘 → ja (むすめ, musume), お嬢さん → ja (おじょうさん, ojōsan)
- Javayî: anak wadon
- Kabardî: пхъу (pχ°)
- Kabîlî: ⵢⴻⵍⵍⵉ (yelli)
- Kalalîsûtî: panik
- Kalmîkî: күүкн (küükn)
- Kannadayî: ಮಗಳು → kn (magaḷu)
- Karaçay-balkarî: къыз
- Karakalpakî: qız
- Karelî: tytär
- Kaşûbî: córa m
- Katalanî: filla → ca m
- Keçwayî: wawa → qu, ususi
- Keşmîrî: کوٗر → ks (kūr)
- Khinalugî: риши (riši)
- Kirgizî: кыз → ky (kız)
- Kîkûyûyî: mwarĩ 1
- Kîngalî: දුව → si (duwa)
- Komî-permyakî: ныв (nyv)
- Koreyî: 딸 → ko (ttal), 따님 → ko (ttanim)
- Kreyoliya fransî ya Louisiana: fiy
- Latgalî: meita, mārga
- Latînî: filia → la m, nata → la m
- Latviyayî: meita → lv m
- Lawsî: ລູກສາວ (lūk sāo)
- Lezgînî: руш (ruš)
- Lîgûrî: fìggia m
- Lîtwanî: duktė → lt m, dukra → lt m
- Lueyî: ᦟᦴᧅᦍᦲᧂ (luukyiing)
- Luksembûrgî: Duechter m
- Mòçenoyî: tochter m
- Makedonî: ќе́рка m (ḱérka)
- Malagasî: zazavavy
- Malayalamî: പുത്രി → ml (putri)
- Malezî: anak perempuan → ms, anak → ms
- Maltayî: bint m
- Mançûyî: ᠰᠠᡵᡤᠠᠨ
ᠵᡠᡳ (sargan jui) - Manksî: inneen m
- Maorî: tamāhine → mi, tamawahine, kōtiro, hine
- Maratî: मलगी m (malgī)
- Mariya rojhilatî: ӱдыр
- Mazenderanî: دتر
- Mecarî: lány → hu
- Megleno-romanyayî: il'ă m
- Misrî:
(zꜣt m),
(šrjt m) - Mîrandî: filha
- Mokşayî: стирь (stirʹ)
- Mongolî: охин → mn (ohin)
- Nahuatl:
- Klasîk: ichpoch, ichpochtli, cihuaconetl; xocotzin
- Napolîtanî: figlia m
- Navajoyî: hatsiʼ, achʼéʼé
- Nawrûyî: ñait ân
- Nenetsiya tundra: не ню
- Nepalî: छोरी → ne (chorī)
- Normandî: fil'ye m
- Norsiya kevn: dóttir m
- Norwecî:
- Ohloniya bakur: ká̄nakkānaim'in
- Ojibweyî: indaanis
- Oksîtaniya kevn: filla
- Oksîtanî: filha → oc m
- Oriyayî: ଝିଅ → or (jhiô)
- Osetî: чызг (ḱyzg)
- Osmanî: قیز (kız)
- Oygurî: قىز (qiz)
- Ozbekî: qiz → uz
- Peştûyî: لور → ps m (lur)
- Pîttcantcatcarayî: uṉṯal
- Plodîşî: Dochta m
- Polonî: córka → pl m
- Portugalî: filha → pt m
- Puncabî: ਧੀ (dhī), ਪੁਤਰੀ (putrī)
- Qazaxî: қыз → kk (qyz)
- Qiptî:
- Rohingyayî: zíi
- Romagnolî: fiöla m
- Romancî: brit m, figlia m
- Romanî: ćhaj m
- Romanyayî: fiică → ro m
- Rusî: дочь → ru m (dočʹ), до́чка m (dóčka)
- Rusînî: дї́вка m (djívka), донька́ m (donʹká)
- Sahoyî: barhä
- Saksoniya kevn: dohtar
- Samiya bakurî: nieida
- Samiya skoltî: nijdd
- Sanskrîtî: दुहितृ → sa m (duhitṛ), पुत्री → sa m (putrī), सुता → sa m (sutā), नन्दिनी → sa m (nandinī)
- Sardînî: filla m, fiza m, fitza m
- Sebwanoyî: anak
- Sidamoyî: beetto
- Silesî: cera m
- Sindhî: ڌيءَ (dhī'a)
- Sirboxirwatî:
- Skotî: dochter
- Slaviya kevn:
- Slaviya rojavayî ya kevn: дочи m (doči)
- Slovakî: dcéra → sk m
- Slovenî: hči → sl m
- Somalî: gabadh → so
- Sorbî:
- Spanî: hija → es m
- Sûdovî: dukte m
- Sûmerî: 𒌉𒊩 (TUR.SAL)
- Swahîlî: binti → sw
- Swêdiya kevn: dōttir m
- Swêdî: dotter → sv g
- Tabasaranî: риш (riš)
- Tacikî: духтар → tg (duxtar)
- Talysh:
- Talişî: کلا (kəlâ)
- Tagalogî: anak → tl
- Tamîlî: மகள் → ta (makaḷ)
- Taosî: phȉwéna
- Tarifitî: yeǧi m
- Tayî: ลูกสาว → th
- Telûgûyî: కూతురు → te (kūturu), కుమార్తె → te (kumārte), పుత్రిక → te (putrika), అమ్మాయి → te (ammāyi)
- Teteriya krîmî: qız
- Teterî: кыз → tt (qız)
- Tigrînî: ጓል → ti (gʷal)
- Tirkî: kız → tr, kız evlat → tr
- Tirkmenî: gyz, gyyz
- Tîbetî: བུ་མོ (bu mo), སྲས་མོ (sras mo)
- Toxarî A: ckācar
- Toxarî B: tkācer
- Tswanayî: morwadi
- Tupînambayî: aîyra (t-, t-), membyra
- Tuvanî: кыс (kıs), уруг (urug)
- Udmurtî: ныл (nyl)
- Ugarîtî: 𐎁𐎚 (bt)
- Urdûyî: لڑکی m (laṛkī, herfiyen “girl”), بیٹی m (beṭī), پتری m (putrī), کڑی m (kuṛī), دختر m (duxtar)
- Ûkraynî: дочка́ m (dočká), до́нька m (dónʹka)
- Venîsî: fìa m, fioła m
- Viyetnamî: con gái → vi
- Volapûkî: daut → vo
- Walonî: feye → wa m, båshele → wa m
- Weylsî: merch → cy m, merched → cy m pj
- Wîlamowî: tohter
- Wolofî: doom ju jigéen
- Xârâcùù: nêêwâ
- Xakasî: хызы (xızı)
- Ximêrî: កូនស្រី (kounsrəy), តនយា → km (tɑnyiə), ធីតា → km (thiitaa), បុត្រី → km (botrii)
- Xosayî: intombazana
- Yakutî: кыыс оҕо (kııs oğo), кыыс (kııs)
- Yamanayî: ma-kipa
- Yidîşî: טאָכטער m (tokhter)
- Yorubayî: o̩mo̩ obìnrin
- Yupîkiya navendî: panik
- Yûnanî: κόρη → el m (kóri), θυγατέρα → el m (thygatéra)
- Kevn: θυγάτηρ m (thugátēr)
- Zhuangî: lugsau, lugnyingz, lwgmbwk
- Zuluyî: indodakazi → zu
- Ev gotar ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Amedê
- Deng bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Bidlîsê
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên mê bi kurmancî
- Bilêvkirinên kurmancî bi k-ya nerm
- Bilêvkirinên kurmancî bi ç-ya nerm
- Mînak bi kurmancî
- Malbat bi kurmancî
- Ji wêjeya klasîk (kurmancî)
- Jêgirtin bi kurmancî
- Peyvên kurmancî ji zimanên îranî
- Peyvên kurmancî ji proto-îranî
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûîranî
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî