av
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | av | av |
Îzafe | ava | avên |
Çemandî | avê | avan |
Nîşandera çemandî | wê avê | wan avan |
Bangkirin | avê | avino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | avek | avin |
Îzafe | aveke | avine |
Çemandî | avekê | avinan |
av mê
- Vexwarina bêreng (zelal) û bêtam ku bo hemû heywan û şênkatiyan pêdivî ye, nîşana kîmyayî H2O.
- Ava vexwarinê, ava zelal, ava genî.
- Cil bi av û sabûnê şûştin.
- Avek li xwe kirin. ― Dûş kirin.
- Ew reng dibêt ava zelal
Buhrîn li min çend mah û sal
Qet kes nekir li min sual
Heta giham vê sa'etê — (Feqiyê Teyran) - Nê hezaran salê çûne axirî
Ew nebûbû Adem, hêj av û herî — (Mela Hisênê Bateyî)
- Çem an robar û jêdereke din ya avê.
- Ava Mezin (Dîcle), Ava Şîn (çemek li Başûrê Kurdistanê)
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Herwiha
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Têkildar
[biguhêre]Binêre herwiha
[biguhêre]Anagram
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Hevreha soranî ئاو (aw), kurdiya başûrî aw, lekî aw, zazakî awe, hewramî awî, farisî آب (ab), peştûyî آب (āb) (ab), belûçî آپ (ap), pehlewî 𐭠𐭯 (ap), avestayî 𐬀𐬞 (ap-), hexamenişî 𐎠𐎱𐎡𐎹𐎠 (apiya), sanskrîtî अप् (ap) (áp), hîtîtî 𒄩𒉺𒀸 (ḫa-pa-aš: çem, robar), prûsiya kevn ape (robar, çem), lîtwanî upė (robar, çem), latviyayî upe (robar, çem), bretonî avon (robar, çem), weylsî afon (robar, çem), îrlandiya kevn aub (robar, çem), albanî amë (kanî), latînî amnis (robar, çem)... hemû ji proto-hindûewropî *h₂ep- (av; çem, robar).
Ji bilî peyva *h₂ep-, di makezimanê proto-hindûewropî de du peyvên din jî yên bi maneya "av" hebûn: 1) *wódr̥ ku serekaniya bo nimûne peyva îngilîzî water û ya rusî вода́ (vodá) ye û 2) *h₂ékʷeh₂ ku serekaniya bo nimûne aqua ya latînî û eau ya fransî ye. Anku tevî nêzîkiya dengî ya av/aw ya kurdî û eau ya fransî, ew ji du rehên cuda ne.
Bi zaravayên din
[biguhêre]Werger
[biguhêre]Bo lîsteya dirêj ya wergeran binêrin: av/Werger
- Açiyî: haa
- Afrîkansî: water → af
- Akadî: 𒀀 (mû)
- Albanî: ujë → sq
- Almanî: Wasser
- Aluneyî: 'wele
- Amarayî: eiki
- Ambayî: mereha
- Ambonezî-malezî: air
- Anakalunguyî: wei
- Aramî: ܡܝ̈ܐ (meyya)
- Argunî: wir
- Astûrî: agua → ast
- Asumboayî: ñio
- Atayalî: usiak
- Awhelawayî: we'aha
- Aymarayî: uma → ay
- aynûyî: ワッカ (wakka)
- Azerî: su → az, سو → az
- Babatanayî: mbisi
- Babuzayî: to
- Balînî: yeh
- Bambarayî: ji
- Bangî: beig
- Banjarî: banyu
- Banonî: koromo
- Bantîkî: ake
- Baskî: ur → eu, ura → eu
- Bataktobayî: aek
- wassa :
- Belarusî: вада → be (vada)
- Belûçî: آپ (ap)
- Bembayî: amenshi
- Bengalî: জল → bn (jôl)
- Biwaydokayî: dauda
- Biyakî: wār
- Bîkoliya naverast: tubig
- Bîmayî: oi
- Bîslamayî: water
- Blakfotî: aohkíí
- Bobotî: way, wai
- bolognezî: âcua
- bresanî: aiva
- Bretonî: dour → br, deur
- Bruneyî: aying
- Bugotûyî: bea
- Bukatî: danum
- Bulgarî: вода → bg (voda)
- Bulî: waya
- Burmayî: yei (yei)
- Calabrisch: aqua, acqua
- Bûrî: wae
- Çamoroyî: aqua, hanom
- Çekî: voda → cs m
- Çînî: 水 → zh
- Çîpewî: tú
- Çûkî: chaan, kkónik
- Dagarî: koɔ
- Damariya rojava: 'vio
- Damariya rojhilat: 'er
- Danmarkî: vand → da
- Dehûyî: medrixadra
- Dobûyî: boasi
- Dzoratâi: îguie
- Elmanîşî: Wasser
- Elzassisch: wàsser
- Emayî: vai
- Embalohî: danum
- Endonezyayî: air → id
- Erebî: ماء → ar (māʾ)
- Ermenî: ջոլը (ǰolə)
- Esperantoyî: akvo → eo
- Estonî: vesi → et
- Farisî: آب → fa (ab)
- Ferî: vatn → fo
- Ferrarees: aqua
- Fîjî: wai → fj
- Fînî: vesi → fi
- Fransî: eau → fr m
- Friyolî: aghe
- Frîsî: wetter → fy
- Futuna-anîwayî: vai
- Galîsî: agua → gl m, auga → gl m
- Ganeyî: waya
- Gapapaywayî: okoa
- Garî: ko
- Gayoyî: wih
- Gebeyî: wa
- Gelayî: mbeti
- Gêdagêdî: naz
- Gorontaloyî: taluhu
- grîko salentîno: nerò
- Gujaratî: પાણી → gu (pāṇī)
- Gurcî: წყალი → ka (c̣q̇ali)
- Guwaranî: y → gn, î
- Haîtî: dlo
- Hawayî: wai
- Hereroyî: iva
- Hindî: पानी → hi (pānī)
- Hitûyî: wael
- Hîtîtî: 𒉿𒀀𒋻 (wa-a-tar)
- Hoavayî: kuma heleana
- Holendî: water → nl
- Hopîyî: kuuyi
- Îbanagî: danum
- Îbranî: מים → he
- Îdoyî: aquo → io
- Îlîwunî: ēr, 'e
- Îlokanoyî: danum
- Îmroîngî: 'weje
- Îngilîziya kevn: wæter → ang
- Îngilîzî: water → en
- Înterlîngua: aqua → ia
- Înuîtî: imiq → iu
- Îrarûtûyî: were
- Îrlendî: uisce → ga
- Îtalî: acqua → it m
- Îzlendî: vatn → is, á → is, sjór → is
- Japonî: 水 → ja, みず → ja
- Javayî: banyu → jv, wway, wwe, bañu
- Jaweyî: we
- Kaloyî: pañí, clariosa, jurba
- Kamberayî: wai
- Kanakanabuyî: canúmu
- Kapampanganî: danúm
- Kapîngamarancîyî: wai
- Kapverdî: águ
- Karolînî: schaal
- Katalanî: aigua → ca m
- Kavalanî: ranúm
- Kayrîrûyî: r̃yan
- Kayupulauyî: na
- Keçwayî: yaku → qu, unu
- Kerînçî: ayey
- Keyî: wear
- Kêdangî: wei
- Kîlîvîlayî: sopi-momon
- Kîngalî: wathura (wathura)
- Kînyarwandayî: amazi → rw
- Kîrîbatî: ran
- Kîsarî: oiri
- Kîsî: dan
- Klîngonî: bIQ
- Kodî: wèyo
- Komorî: maji
- Konkanî: उदाक (udāk)
- Koreyî: 물 → ko (mul)
- Kornî: dowr n
- Korsîkayî: acqua → co
- Kosraeyî: kof, sroano
- Kovêyî: eau
- Kowyayî: wálar
- Ladînî: ega
- Ladînoyî: agua
- Lahananî: danum
- Lamboyayî: we
- Lamogayî: urí
- Lampungî: way
- Latînî: aqua → la m, liquor
- Latviyayî: ūdens → lv
- Lawî: kafo
- Leccees: acqua
- Leyponî: d̃an
- Lênakelî: nu
- Leonees: augua
- Lêtîyî: w̃era
- Li’oyî: aē
- Lingalayî: mai → ln
- Lîmbûrgî: water → li
- Lîtwanî: vanduo → lt n
- Lojbanî: djacu → jbo
- Louyî: wei
- Luksembûrgî: waasser
- Madurayî: aeŋ
- Malagasî: rano → mg, siniben-drano, ráno
- Malayalamî: പയസ്സ് → ml (payassŭ)
- Malezî: air → ms
- Maltayî: ilma → mt
- Mambayî: era
- Manamî: daŋ
- Mançûyî: muke
- Manksî: ushtey, ushtaghey
- Mantuaans: aqua
- Maorî: wai → mi, hane
- Maranaoyî: ig
- Maratî: पाणी → mr (pāṇī), जल → mr (jal)
- Marşalî: ren, aiboj
- Masayî: engare
- Mayayiya yukatekî: ha'
- Maysînî: yun
- Mecarî: víz → hu, öntöz → hu
- Mêkêoyî: fei
- Mînangkabawî: aie
- Mîrandî: auga
- Modangî: hanguy
- Modenees: aqua
- Mohawkî: ohnekanos, ohneka
- Mongolî: ус → mn (us)
- Mono-alûyî: atele
- Moûk-arîakî: aki
- Mûrî: rarum
- Mûssaû-emîrakî: ateio
- Nahwatlî: atl → nah
- Napolîtanî: acqua
- Nawrûyî: ebok → na
- Nedersaksî: water → nds
- Nehanî: laur, kodom
- Nîwî: vai
- Norwecî: vann → no, vatn
- Occidentaals Lombardisch: àcqua, àqua
- Oksîtanî: aiga → oc
- Oksîtanî: aiga
- Pugliees: acque
- Oromoyî: bishaan → om, biye
- Paduaans: aqua
- Palawanoyî: danum, danúm
- Palawî: ralm, dáob
- Papyamentoyî: awa
- Parmezaans: acqua
- Pazehî: dalúm, dalom, darūm
- Piëmontees: eva
- Polonî: woda → pl
- Ponpeyî: pihl
- Portugalî: água → pt m
- Puncabî: ਪਾਣੀ → pa (pāṇī), ਜਲ (jal), ਆਬ → pa (āba)
- Rapanuyî: vai
- Rarotongî: vai
- Romaniya vlaks: panì, staven
- Romanî: aqua m
- Romanyayî: apǎ m
- Rusî: вода → ru m (voda)
- Samiya bakurî: čáhci
- Samoayî: vai → sm
- Sanskrîtî: जल → sa (jala)
- Sardînî: abba, àcua
- Sebwanoyî: túbig
- Sesotho: metsi
- Sicîlî: acqua → scn, occa → scn, vuvù
- Sirananî: watra
- Sirboxirwatî:
- Latînî: voda → sh
- Kirîlî: вода
- Skotî: uisge
- Slovakî: voda → sk m
- Slovenî: voda → sl
- Sobeyî: rani
- Somalî: biyo → so, waraabin
- Sonsorolî: saru, tati
- Sorbiya jorîn: woda m
- Sotoyiya bakur: meetse
- Spanî: agua → es m
- Sundanî: cai → su
- Sûmerî: 𒀀 (a)
- Swahîlî: maji → sw
- Swêdî: vatten → sv
- Şonayî: mvura
- Tagalogî: túbig → tl
- Taivoaans: ralum
- Taiwanees: chúi
- Tamîlî: தண்ணீர் → ta (taṇṇīr)
- Tarokoyî: kasia
- Tayî: น้ำ → th (nám)
- Teterî: su → tt
- Tigrînî: mai (mai)
- Tirkî: su → tr
- Tirkmenî: suw → tk
- Tobî: tat, tati, char, taht, tah'roo
- Tohono O'odam: shuhthagi
- Tokelawî: vai
- Tokpisinî: wara → tpi
- Tongî: vai
- Tsongayî: Metsi
- Tswanayî: metsi → tn
- Tumbukayî: maji
- Tupînambayî: 'y
- Tzotzîlî: vo'
- Urdûyî: آب → ur (āb)
- Valenciaans: aigua
- Ûkraynî: вода → uk m (voda)
- ûrartûyî: 𒀀𒈨𒌍 (A.MEŠ)
- Venîsî: aqua → vec, ensa, lensa
- Viyetnamî: nước → vi
- Vîtûyî: naru
- Volapûkî: vat → vo
- Walonî: aiwe → wa, êwe
- Warayî: tubig
- West-Indisch Creools: dlo
- Weylsî: dŵr → cy, dwfr → cy
- Wolofî: ndoh
- Xosayî: amanzi Şablon:kl6
- Yakamulî: riaŋ
- Yapî: rawn, daay
- Yidîşî: וואַסער → yi (vaser)
- Yorubayî: omi
- Yûnaniya kevn: ύδωρ (údōr)
- Yûnanî: νερό o, υδρóβιóς (ydróviós)
- Zazakî: ab
- Zuidelijk Bobo Madaré: zou
- Zuluyî: amanzi
Kurtenav
[biguhêre]av
- kurtkirina ad valorem
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- kurtkirina antivirus
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- kurtkirina audiovisual
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- kurtkirina avenue
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- kurtkirina average
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- kurtkirina avoirdupois
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- kurtkirina have
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Bilêvkirin
[biguhêre]Daçek
[biguhêre]av
- ji
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- ji aliyê ... ve
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *h₂epo. Bo zêdegir agahiyan binêrin paşdaçeka ve ya kurdî.
Kurtenav
[biguhêre]av
Daçek
[biguhêre]av
- ji
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- ji aliyê ... ve
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *h₂epo. Bo zêdegir agahiyan binêrin paşdaçeka ve ya kurdî.
Navdêr
[biguhêre]av
- nêçîr, rav, şikar, seyd
- Babası ava gitmiş. ― Bavê wê çûye nêçîrê.
- Bu gün avımız iyi. ― Îro nêçîra me baş e.
Etîmolojî
[biguhêre]Ji osmanî آو (av) ji tirkiya kevn 𐰉 (āb) ku herwiha serekaniya van peyvên bi heman maneyê ye: azerî ov, ozbekî ov, tirkmenî aaw, oygurî اۋ (aw), qazaxî ау (aw), kirgîzî уу (uu)...
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Amedê
- Deng bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Bidlîsê
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên mê bi kurmancî
- Mînak bi kurmancî
- Jêgirtin bi kurmancî
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî
- Îngilîzî
- Kurtenav bi îngilîzî
- Norwecî
- Deng bi norwecî
- Daçek bi norwecî
- Peyvên norwecî ji proto-hindûewropî
- Spanî
- Kurtenav bi spanî
- Swêdî
- Daçek bi swêdî
- Peyvên swêdî ji proto-hindûewropî
- Tirkî
- Navdêr bi tirkî
- Mînak bi tirkî
- Peyvên tirkî yên mîrasmayî ji osmanî
- Peyvên tirkî ji tirkiya kevn