Hirwarrow
| Hirwarrow Tipulidae Efander menhesennow: Triassek Diwedhes – lemmyn 210-0 Ma | |
|---|---|
| |
| Nephrotoma appendiculata (hirwarrow brith) | |
| |
| Pryv dor | |
| Klassans bewoniethek | |
| Gwlaskor: | |
| Fylum: | |
| Klass: | |
| Urdh: | |
| Ughdeylu: | Tipuloidea
|
| Teylu: | Tipulidae Latreille, 1802
|
Hirwarrowyow yw kelyon y'n teylu Tipulidae. Hwesker yns i. Aga semlant yw haval dhe voskitos meur, mes, dihaval dhe voskitos, ny wra hirwarrowyow bratha tus po enevales. Treweythyow i a dheber nektar.
Gelwys yns i niver a henwyn yn Kernewek. An hanow kelyonen aran a dheu dhyworth Sowsnek, crane fly, mes henwyn erel dhedha yw lader an gantol dhyworth an Kembrek, lleidr cannwyll, garanik herwydh Rod Lyon, ha whibez, gwibednaz ha Tubmas an troher herwydh Richard Gendall. Daddy-long-legs yw hanow kemmyn Sowsnek (kyn fo an hanow ma usys treweythyow, yn arbennik yn Amerika rag mejwesyon), ha pryf teiliwr po Jac y Baglau yn Kembrek. Preves hirwarrowyow yw gelwys preves dor (leatherjackets yn Sowsnek).
Kevys yw a-dro dhe 15,000 eghen dhyffrans ha 525 kinda a hirwarrowyow. Hemm a styr bos Tipulidae an teylu moyha a gelyon. An brassa rann a eghennow a veu diskudhys gans unn person, Charles P. Alexander.
An tevesik a vyw saw rag parya ha dedhwi oyow: 10 - 15 dydh yw oll aga bewnans. Yn nebes eghennow, ny wra an tevesik dybri vytholl.
Preves
[golegi | pennfenten]An brassa rann a vewnans hirwarrow yw spenys avel pryv (po larva), gelwys pryv dor. I a dheber gwreydh, yn arbennik gwreydh gwels yn glesinyow, ha losow erel. Nebes preves dor a vyw yn dowr. Preves dor a yll kawsya damach dhe blansow, ha drefen hemma, hirwarrowyow yw konsidrys avel ball glesinyow yn nebes ranndiryow. Rennys yw preves dor dhe dreghow. I a's teves penn apert, ha treghow an torr a's teves ystynnansow hir keherek kepar ha tentaklys.
Semlant
[golegi | pennfenten]
Tevesigyon a's teves garrow pur hir ha torr moon hir. Pur es yw terri aga garrow denti orth assaya ag kachya. Aga shap a yll aga gweres dhe dhiank rag ydhyn a assay aga dybri. An re benow a's teves torrow moy ages an re gorow. Torr an venow a worfenna gans ovipositor bleynyek gans semlant gwaner, mes ny yll hirwarrowyow gwana vytholl. Ny yll hirwarrowyow neyjya yn ta.
Eghennow hag a vyw yn tylleryor temprek, kepar ha Tipula, a yll tevi kemmys ha 60mm. Re trovannel a yll tevi dhe voy ages 100mm, mes re anedha yw pur vyghan, myns moskitos.