Кариб деңизинин каракчылары: Кара берметтин каргышы

Кариб деңизинин каракчылары: Кара берметтин каргышы
Продюсер	Джерри Брукхаймер
Сценарийи	Тед Эллиот Терри Росио Стюарт Битти
Оператору	Дариуш Вольский
Тартылгандар	Джонни Депп Орландо Блум Кира Найтли Джеффри Раш Джек Дэвенпорт Джонатан Прайс Ли Аренберг Маккензи Крук Дэмиан О’Хейр Джиллз Нью
Музыкасы	Клаус Баделт
Директору	Гор Вербински
Студия	Walt Disney Pictures Jerry Bruckheimer Films
Чыккан жылы	2003
Узактыгы	137 мүн.
Өлкөсү	АКШ
Бюджети	140 млн
Киреше	654 264 015

«Кариб деңизинин каракчылары: Кара берметтин каргышы» (англ. Pirates of the Caribbean: The Curse of The Black Pearl, орус. Пираты Карибского моря: Проклятие Чёрной жемчужины) - 2003-жылы тартылган америкалык фэнтези. Тасма Диснейдеги "Кариб деңизинин каракчылары" тематикалык паркына жана "Кариб деңизинин каракчылары" тасмаларына негизделген. Тасманын режиссёру Горе Вербински жана Walt Disney Pictures менен Жерри Брахемир продюсерлик кылышкан. Тасма Капитан Жек Таранчы (Жонни Депп) жана темир уста Уилл Төрнер (Орландо Блум), уурдалган Элизабет Свонду ( Кира Найтли) түн ичинде өлбөс сөөккө айланып, каргашаланган "Кара бермет" кемесин башкарган Гектор Барбоссадан куткаргандыгын баяндайт.

Тасманын дүйнөлүк премьерасы 2003-жылы, 28-июнда Калифорниядагы, Анахайм аймагындагы Диснейленд Паркында болгон. Ал киносынчылардын жалаң гана жагымдуу сын-пикирлерине ээ болуу менен, күтүүсүз ийгиликке жетип дүйнө жүзү боюнча 654 миллиондон ашуун АКШ долларын тапкан. Жонни Депп башкы ролду мыкты аткаргандыгы үчүн "Гилдия" сыйлыгынын "Эң мыкты эркек актёр" наамын жеңип, "Оскар" сыйлыгынын "Эң мыкты актёр", "BAFTA" сыйлыгынын "Башкы ролдогу эң мыкты актёр" жана "Алтын Глобус" сыйлыгынын "Эң мыкты актёр" наамдарына көрсөтүлгөн. "Кариб деңизинин каракчылары: Кара берметтин каргышы" "Оскар" жана "BAFTA" сыйлыктарынын төрт башка наамына да көрсөтүлгөн. Бул тасма 2006-2007-жылдары чыккан "Өлгөн адамдын көкүрөгү" жана "Дүйнөнүн соңунда" аттуу тасмалардын биринчи чыгарылышы болуп саналат. Ал эми төртүнчү бөлүм "Бөтөн жээкте" 2011-жылы тартылган жана бешинчи бөлүм "Өлгөндөр жомок айтышпайт" 2017-жылы чыгууга пландалып жатат.

Сюжет

XVII кылымдын аягы. Порт-Ройалдан чыккан Падышалык флоттун кемеси Кариб деңизинен жарылган кемени көрүшөт. Элизабет Суонн, губернатордун кызы, кеменин жанынан Уилл Тёрнерду таап алат. Аны бортко алып чыгышканда, Элизабет андан каракчылардын медальонун көрүп калып, башкалар аны каракчы экенин билип калбасын деп алып алат.

Андан бери 10 жыл өтөт. Элизабет дагы деле медальонду сактап жүрөт жана аны тагынып көрүүнү чечет. Уилл болсо темир устанын жардамчысы болуп иштейт жана ага (Элизабет) болгон сезимдери күчөйт. Бирок командор Джеймс Норрингтон Элизабеттин колун сурап койгон. Ал учурда, жаш каракчы — капитан Джек Таранчы — Порт-Ройалга келет. Күзөтчүлөргө өзүнүн эски кемеси болгон — «Кара берметти» кайтарып алуу үчүн кеме таап жана ага команда топтоо максатында келгенин айтат. «Колго түшүргүч» деген кеменин бортуна чыккан кезде Элизабеттин командор менен сейилдеп жүргөн кезде жаңы көйнөгүнүн корсети денесин кысып, аба жетпей калгандыктан, жардан сууг акула кетет.

Муну көргөн Джек Таранчы анын артынан секирип түшүп, кемеге чыгарып, корсетти алып салат. Анда жүргөн каракчылардын медальону Джекке тааныш көрүнөт. Бирок ошол кезде командор аны өлтүрүүгө буйрук кылат. Элизабеттин ага болушайын деген аракеттеринен улам аны туткунга алып, качып кетет. Джек Уилл иштеген темир устанын ишканасында жашынып калат. Уилл көптөн бери каракчы менен салгылашкысы келип жүргөн жана ал менен кармаша кетет. Жыйынтыгында Джек тапанча менен Тёрнерди атайын деп жатканда дайыма мас болгон Уиллдин устаты мистер Браун аны башына бөтөлкө менен чаап, эсин жоготот. Колго түшкөн каракчыны түрмөгө алып барышат жана таң заарында башка каракчылар менен өлүм жазасына буйруй тургандыгын айтышат. Түн ичинде «Кара бермет» портко келип токтоп, 10 жыл мурда Джек Таранчыга каршы көтөрүлүш чыгарган каракчылар жана аларды баштаган Гектором Барбосса келип түшүшөт. Алар көтөрүлүштөн кийин Джекти адам жашабаган аралга шпага жана бир эле огу бар тапанча менен таштап кетишкен болчу.

Уламыш боюнча, Джек ал аралдан деңиз таш бакаларынын жардамы менен чыгып, эми өзүнүн кемесин кайтарып алып, Гектордун өпкөсүн үзгүсү келип жүргөн. Бул портко көптөн бери келип жүргөн каракчылар шаарга кол салышат. Түрмөгө капыстан атылган ок Джектен башка бардык камактагылардын бошонуп кетүүсүнө мүмкүндүк берет. Анткени Башкалар кармалган бөлмөлөрдүн дубалдары сынып, Джектики урабай калган. Көрсө каракчылар медальон үчүн келишкен болот, бирок Элизабет каракчылар аны уурдап кетүүгө келишкен деп ойлойт. Ошондуктан ал каракчылардын «мыйзамы» боюнча, капитанга алып баруусун айтат. Барбоссага ал өзүн Элизабет Тёрнер деп тааныштырат. Каракчылар фамилияны таанып, Элизабетти кармап алып, кетип калышат. Эртеси Уильям командордун каракчылар кайда кетиши мүмкүн деп ойлонуп атканда Джек Таранчыдан сурап көрүүнү айтат, бирок ал болбой коёт. Анда Уильям Джекти бошотуп, андан жардам сурайт. Джек анын атын угуп, «Шартылдак» деген ат менен таанылган Билл Тёрнердин уулу экенин билип, алар чогуу «Колго түшүргүч» кемесине билинбей кирип, каракчылардын базасы болгон — Исла-де-Муэрте аралына кетишет.

Джек жолдон Уиллге анын атасы каракчы экенин айтат. Тёрнердин жини келет, бирок айла жоктон улам Джекке эч нерсе дебей, Тортуга аралына жол тартышат. Ал жактан Джек өзүнүн мурдагы боцманы (кемеде чарбалык иштерин жүргүзгөн адам) — Джошами Гиббске жолугуп, Уиллдин жардамы менен алар Барбоссанын өпкөсүн үзүп, өзүнүн кемесин кайтарып алууну айтат. Бул учурда Барбосса Элизабет менен кечки тамактануу учурунда көп жыл мурда кудайлардын каргышына калган ацтек индей уруусунун алтындары тууралуу уламышты айтып берет. Алардын арасында Барбосса сандыктан уурдап алган 663 алтын этелик топчунун бири болгон — Элизабеттин медальону да бар болчу.

Мындан кийин алар өлбөс болушуп, Айдын жарыгында Элизабет алардын чыныгы жүзүн көрөт. Алар өлүп да кала алышпайт, бирок ошол эле кезде жашоонун жыргалчылыгын да сезе алышпайт. Алар өзүлөрүнө жашоону кайрып алуу үчүн сандыктан уурдалган алтындарды ар бир каргышка калган каракчынын каны менен жуулган бойдон кайтарып берүү керек. Бир гана «Шартылдак» Тёрнердин каны жетишпей жаткан, ал эми Элизабет анын фамилиясын атаган соң, ал анын кызы экен деп ала кетишкен. Мистер Гиббс «Тартып алуучуга» команда топтоп, анын капитаны Анна-Мария болот, Джек андан уруксаты жок кемесин алып кеткен болчу.

Гиббс жолдон Уиллге аралда калган Джектин окуясын айтып берет. Джек аман-эсен чыккандан кийин ага берген бир октуу тапанчаны Барбоссадан өч алуу үчүн сактап жүрөт. Ага чейин «Кара бермет» башта аталган жерге жеткен болчу. Джек Уиллди өзү билип, каракчыларга каршы чыкпа дегенин укпай коёт. Алар келген кезде каракчылар эчак алтындарды кайтарып, Элизабеттин каны менен кошулганда 662 алтын болот.

Элизабеттин каны кошулган медальон кайтарылса да, каракчылар каргышынан кутулбай, сыйкыр күч болбой калат. Элизабет Тёрнердин кызы эмес экендигин билип, кырдан сууга түртүп жиберет. Суудан Элизабетти канжалаган медальону менен Уилл алып чыгат. Барбосса медальондун уурдалганын билип калып, каракчыларды издетет. Бул кезде Джек пайда боло калып, кулагы тунуп, өзүнө келе электе аны туткунга алышат. Элизабет «Тартып алуучудан» Уиллге медальонду берет жана каракчылардын — «Ким артта калса, аны күтпөйт» мыйзамы боюнча кетип калышат. Бирок «Кара бермет» кемеси катуу жүргөндүктөн, аларды бат эле кууп жетет.

Салгылашуу болуп, жыйынтыгында Барбосса медальонду тартып алып, бүтүндөй команданы туткунга алат. Уилл өзүн-өзү өлтүрөм деп коркутат. Ансыз каракчылардын каргышы чечилбейт болчу. Бирок Барбосса команданы камап, Элизабет менен Джекти 10 жыл мурда таштаган аралга бир огу бар тапанчадан берип таштап кетет. Ал аралдан Джек деңиз таш бакаларынын жардамы менен эмес, контрабандисттер менен чыкканын айтат. Джек тамак-аш жана ром катылган жерди ачып, кечинде Элизабет экөө сайраңдашат. Бирок эртеси Элизабет деңизден кемелер байкоосу үчүн ромдун барын жана пальма токоюн өрттөп жиберет. Джек ромду абдан жакшы көргөндүктөн, Элизабетти бул кылыгы үчүн жаман көрөт. Бирок аларды «Жарадар кылуучу» деген кеме байкап калып, экөөнү сактап калат, бирок Джек баары бир өлүм жазасына буюрулат.

Элизабеттин суранычы боюнча Джекке келишим сунушташат — Исла-де-Муэртеге жолду көрсөтүп берсе, аны коё беришмекчи болушат. Аралга эки кеме келип калган болот. Джек командорго сунуш айтат, ал сунуш боюнча Джек ал эки кемени деңизден алаксытат, ал эми «Жарадар кылуучу» аларды аткылап кирмек. Элизабет аларды өлтүрө албайсыңар десе да аны укпай коюшат. Джек Таранчы Уиллдин канын кудайга курмандыкка чалайын деп жатканда аралга сүзүп келип калат жана аларга флоттун келе жатканын айтып, бул курмандыкты кийинчерээк кылууга үндөйт. Барбоссанын жөөкөрлөрү «Жарадар кылуучу» менен салгылашууга кетишсе, Барбосса Джек менен кылычташууга калат. Элизабет болсо кайыктан түшө калып, аралга сүзүп барып, Барбоссанын аралда калган каракчылары менен салгылашат. Барбосса Джекти кылыч менен сайып жибергенде алтындын жардамы менен өлбөс болуп калат. Ал алтынды Уиллге ыргытканда, ал колун тилип, канын кошуп, сандыкка салат. Ошондо бардык каргыштар чечилип, Джек Барбоссаны катып жүргөн тапанчасы менен атып өлтүрөт. Барбоссанын бардык каракчылары ажалдуу болуп калышкандарын сезишип, колго түшүп беришет (Алардын андан арткы турмушу белгисиз, бирок өлүм жазасы күтүп тургандыгы баарына анык).

Баары Порт-Ройалга кайтып келишет. Джекти жардам бергенине карабай, кайрадан дарга асууга буйрушат. Анда Уилл Джекти дарга аскан кезде бутунун астына шпагасын сайып, сактап калат. Элизабет Джек Таранчыга боору оруп, ал тарапта болот. Мурдагыдай аба жетпей жатат деген шылтоо менен калп эле эсин жоготуп, командорду жана анын адамдарын алаксытып жаткан кезде Джек качып кетет. Ошондо командор анын тапкычтыгына баа берип, бир күн эркиндик берет. Джек болсо, жаш түгөйлөр менен коштошуп, жээкте токтоп турган «Кара берметке» барат жана Анна-Мария аны капитан кылып шайлайт. Барбоссанын кээ бир каракчылары Джектин тобуна өтөт.

Титрден кийинки сцена

Титрден кийин Исла-де-Муэртеде болгон окуя тууралуу кыскача сцена болот. Барбоссанын аралда калып калган маймылы ацтектердин каргышы бар алтындар салынган сандыкка барып, бирди уурдап алат. Айдын жарыгында анын кайрадан каргышка калгандыгы жана өлбөс болгондугу көрүнөт. Ушул себептен улам ал фильмдин кийинки бөлүктөрүндө өлбөс бойдон калат.

Ролдордо

• Джонни Депп — Джек Таранчы, башкы каарман жана кайыгы жок каракчы;
• Орландо Блум — Уилл Тёрнер, Билл Тёрнердин баласы, темир устанын шакирти жана Элизабет Суонндун бала кеден берки курдашы;
• Кира Найтли — Элизабет Суонн, губернатор Суонндун кызы жана Уиллдин сүйгөнү;
• Джеффри Раш — Гектор Барбосса, «Кара бермет» кемесиндеги каракчылардын башчысы, мурда Джек менен дос, кийин анын душманы болуп калат;
• Кевин Макнелли — Джошами Гиббс, Джектин досу жана эң биринчи жардамчысы;
• Джек Дэвенпорт — Джеймс Норрингтон, Элизабетке ашык болгон Падыша флотунун офицери, бардык каракчыларды жок кылгысы келет;
• Джонатан Прайс — Губернатор Суонн, Порт-Ройалдын башчысы жана Элизабеттин атасы;
• Маккензи Крук — Раджетти, Барбоссанын тобундагы бир көздүү каракчы;
• Ли Аренберг — Пинтел, бул да Барбоссанын тобундагы таз баш каракчы;
• Мартин Клебба — Марти, Джектин командасындагы матрос-карлик;
• Дэвид Бэилай — Коттон, Джектин кеме башкарчу адамы жана дудук каракчы, тоту кушту өзүнүн ордуна сүйлөтүп алган, Коттон дудук болгондуктан анын ордуна тоту куш сүйлөп турат;
• Зои Салдана — Анамария, Джектин мурдагы сүйгөнү, ага кеме берем деп Джек чогуу алып алган;
• Ралф П. Мартин — мистер Браун, темир уста, аракеч жана Уиллдин кожоюну.

Сыйлыктар жана номинациялар

• 2004 — «Оскар» сыйлыгында 5 номинация: мырзалар арасында мыкты роль (Джонни Депп), мыкты грим (Ве Нил, Мартин Сэмюэл), мыкты үн (Кристофер Бойс, Дэвид Паркер, Дэвид Е. Кемпбелл, Ли Орлофф), мыкты үн монтажы (Кристофер Бойс, Джордж Уоттерс II), мыкты визуалдык эффекттер (Джон Нолл, Хэл Т. Хикел, Чарльз Гибсон, Терри Д. Фрэйзи)
• 2004 — «Алтын глобус» сыйлыгында комедия же мюзиклдагы мыкты мырзалар арасындагы роль номинациясы (Джонни Депп)
• 2004 — Мыкты грим боюнча BAFTA сыйлыгы (Ве Нилл, Мартин Сэмюэл), мындан тышкары дагы 4 номинация: мырзалар арасындагы мыкты роль (Джонни Депп), мыкты костюмдар (Пенни Роуз), мыкты үн (Кристофер Бойс, Дэвид Паркер, Дэвид Е. Кемпбелл, Ли Орлофф), мыкты визуалдык эффекттер (Джон Нолл, Хэл Т. Хикел, Чарльз Гибсон, Терри Д. Фрэйзи)