Griichescht Alphabet
D'griichescht Alphabet ass d'Schrëft, an där d'griichesch Sprooch zanter dem 9. Joerhonnert v. Chr. geschriwwe gëtt. Déi griichesch Schrëft ass eng Weiderentwécklung vun der phenizescher Schrëft. Si war déi éischt Alphabetschrëft am engere Sënn. Vum griicheschen Alphabet stamen ë. a. dat laténgescht, kyrillescht a koptescht Alphabet of. Dat griichescht Alphabet huet haut 24 Buschtawen, déi et genee wéi am laténgeschen Alphabet als Groussbuschtawen a Klengbuschtawe virkommen.
Zeechen
[änneren | Quelltext änneren]Klassesch Zeechen
[änneren | Quelltext änneren]| Zeechen | Var.1 | Numm2 (algr. Schreiwung) |
neigr. Numm (neigr. Schreiwung) |
Altgr. Transkriptioun | Neugr. Transkriptioun | Bemierkung |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Α, α | Alpha | álfa (άλφα) | a | |||
| Β, β | ϐ | Beta | víta (βήτα) | b | ||
| Γ, γ | Gamma | gám(m)a (γάμ(μ)α) | g | |||
| Δ, δ | Delta | délta (δέλτα) | d | |||
| Ε, ε | ϵ | Epsilon | épsilon (έψιλον) | e | e | |
| Ζ, ζ | Zeta | zíta (ζήτα) | z | z | ||
| Η, η | Eta | íta (ήτα) | ē | i | ||
| Θ, θ | ϑ | Theta | thíta (θήτα) | th | th | |
| Ι, ι | Iota | ióta (ιώτα) | i | i | ||
| Κ, κ | ϰ | Kappa | káp(p)a (κάπ(π)α) | k | k | |
| Λ, λ | Lambda | lámda (λάμδα) | l | l | ||
| Μ, μ | My | mi (μι) | m | m | ||
| Ν, ν | Ny | ni (νι) | n | n | ||
| Ξ, ξ | Xi | xi (ξι) | x | x | ||
| Ο, ο | Omikron | ómikron (όμικρον) | o | o, fält ewech vir ι | ||
| Π, π | ϖ | Pi | pi (πι) | p | p, μπ = (m)b 5 | |
| Ρ, ρ | ϱ | Rho | ro (ρω) | r(h) | r | |
| Σ, σ | ς 6, ϲ7 | Sigma | sígma (σίγμα) | s | s | |
| Τ, τ | Tau | taf (ταυ) | t | t, ντ = (n)d 5 | ||
| Υ, υ | Ypsilon | ýpsilon (ύψιλον) | y bei αυ, ευ, ου: u |
y, nom Vokal v oder f | ||
| Φ, φ | ϕ | Phi | fi (φι) | ph | f | |
| Χ, χ | Chi | chi (χι) | ch | ch | ||
| Ψ, ψ | Psi | psi (ψι) | ps | ps | ||
| Ω, ω | Omega | oméga (ωμέγα) | ō | o |
Netklassesch Zeechen
[änneren | Quelltext änneren]| Zeechen | Var.1 | Numm2 |
Transkriptioun | Aussprooch3 | Bemierkung |
|---|---|---|---|---|---|
| Ϝ, ϝ | Ͷ, ͷ | Digamma (Wau) | w | Archäesche Buschtaf a spéider d'Zeeche fir d'Zuel 6 | |
| Ϛ, ϛ | Stigma | Mëttelalterlech Ligatur fir στ an als Ersatz fir Ϝ | |||
| Ͱ, ͱ | Heta | h | Historesch Variant vun Eta als Konsonant | ||
| Ϻ, ϻ | San | s | Archaesche Buschtaf, alternativ zu Sigma | ||
| Ϙ, ϙ | Ϟ, ϟ | Koppa | q | Archaesche Buschtaf a spéider d'Zeeche fir d'Zuel 90 | |
| Ͳ, ͳ | Ϡ, ϡ | Sampi | ss | Ionesche Buschtaf, spéider d'Zeeche fir d'Zuel 900 | |
| Ϸ, ϸ | Scho | š | Zousätzleche Buschtaf am Baktreschen (netgriichesch) |
1) Alternativ Glyphe fir de Buschtaf
2) Numm vum Buschtaf an däitscher Transkriptioun
3) Rekonstruéiert Aussprooch am 5. Joerhonnert v. Chr.; kuckt och Algriichesch Phonologie
4) Déi neigriichesch Transkriptioun gëtt net eenheetlech gebraucht. Déi hei gebraucht Transkriptioun riicht sech no där an der Wikipedia gebrauchter Nummkonventioun Neigriichesch.
5) net viru stëmmlose Konsonanten; den n oder m fält nëmme beim Wuertufank ewech.
6) nëmmen an ëmmer um Wuertenn, ausser et et kënnt en Apostroph (Beispill: μέσα kann zu μες oder μεσ' verkierzt ginn.)
7) D'C-änlech Form vum Sigma gëtt am kierchleche Kontext nach reegelméisseg gebraucht.
Buschtawenimm
[änneren | Quelltext änneren]D'Bezeechnunge vun de Buschtawen hunn am Griichesche keng Bedeitung. Si goufe gréisstendeels aus dem Phenizeschen iwwerholl. Do bezeechnen d'Buschtawenimm Begrëffer, deenen no dem akrophonesche Prinzip e Lautwert zougeuerdert gouf. Beispillsweis bedeit aleph „Ochs“ an beth „Haus“.
D'Nimm vun e puer Vokale ginn op d'byzantinesch Zäit zeréck. Hir Bezeechnungen a klassescher Zäit ënnerscheede sech deels, z. B. goufen d'Buschtawen Omikron an Omega einfach [oː] an [ɔː] genannt. Eréischt wéi d'Aussprooch vu béide Stëmmen zesummegefall ass, goufen d'Buschtawen duerch d'Nimmzousätz mikrón a méga ënnerscheet. Omikron bedeit „klengen O“, Omega „groussen O“. D'selwecht verhält et sech bei den Nimm Epsilon („einfachen E“) an Ypsilon („einfachen Y“), déi fir d'Ënnerscheedung zu de gläichkléngende Buschtawekombinatiounen ει an οι agefouert goufen.
Literatur
[änneren | Quelltext änneren]- Johannes Bergerhausen, Siri Poarangan: decodeunicode: Die Schriftzeichen der Welt Hermann Schmidt, Mainz, 2011, ISBN 978-3-87439-813-8
- B. B. Powell: Homer and the Origin of the Greek Alphabet. Cambridge 1991. (engl.)
- Stanislav Segert: Altaramäische Schrift und die Anfänge des griechischen Alphabets. In: Klio 41 (1963), 38–57.
- Andreas Willi: Polytonesch Κάδμος ἀνέθηχε. Zur Vermittlung der Alphabetschrift nach Griechenland. In: Museum Helveticum 62 (2005), 162–171.
- Florian Coulmas: The Blackwell Encyclopedia of Writing Systems. Blackwell Publishers, Oxford 1997. ISBN 0-631-21481-X (engl.)
- Bernard Comrie, Stephen Matthews und Maria Polinksy (Hrsg.): Bildatlas der Sprachen. Bechtermünz Verlag, Augsburg 1998. ISBN 3-8289-0707-5.
- Handbuch der Altertumswissenschaft 1,4
Um Spaweck
[änneren | Quelltext änneren]| Commons: Griichescht Alphabet – Biller, Videoen oder Audiodateien |
- The Unicode Standard, Section 7.2: Greek (PDF-Datei; 670 kB)
- The Unicode Standard, Code Chart Greek and Coptic (PDF-Datei; 133 kB)
- The Unicode Standard, Code Chart Greek Extended (PDF-Datei; 128 kB)
- The Unicode Standard, Code Chart Ancient Greek Numbers (PDF-Datei; 83 kB)
- The Unicode Standard, Section 21.4: Ancient Greek Musical Notation (PDF-Datei; 628 kB)
- The Unicode Standard, Code Chart Ancient Greek Musical Notation (PDF-Datei; 86 kB)
- Direkte Transliteration Lateinisch ↔ Griechisch
- Nick Nicholas: Greek Unicode Issues
- Yannis Haralambous: Keeping Greek Typography alive
- Griechische Schreibschrift
- Altgriechisch tippen (polytonisch und ohne Akzente) mit WINDOWS 2000
- Altgriechisch tippen mit WINDOWS XP
- Herodot 5, 58 (griechisch und deutsch): Herodot schildert die Übernahme der phönizischen Schrift