Nafta
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Nafta (vaan Aajdgrieks νάφθα naphtha 'eerdolie'; oersprunkelek oet 't Perzisch) is e mingsel vaan relatief liechte koolwaterstoffe, die bij 't destillere vaan rouw olie es ierste verdaampe. Me oondersjeit liechte nafta (gecondenseerd bij temperature oonder de 80°C, koolstofgehalte vaan de bestanddeile C≤5) en zwoere nafta (gecondenseerd tot 170°C; C tösse 5 en 10; sommege definties goon tot 200°C en C=12). Liechte nafta besteit, oonder standaardumstendeghede, veural oet gaas, zwoere nafta is 'ne vleujstof. Vaan de gemiddelde eerdolie besteit zoe'n 20% oet nafta.
Nafta weurt nao de ierste destillatie wijer gekraak tot de versjèllende bestanddeile vrijkoume. Dit hoof neet per se in situ (in de have boe ouch de destilleerderij steit) te gebäöre. Zoe löp vaanoet de have vaan Rotterdam'n pieplijn nao Chemelot in Geleen, zoetot me de nafta dao nao wuns kin oetsplitse. 't Mingsel weurt väöl gebruuk bij de productie vaan polymere (plastics), 't geit daan um de bestanddeile etheen, propeen en benzeen, meh zwoere nafta is dèks ouch betrokke bij de productie vaan benzine.