1781
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]
- 6 jannewarie - Op de Royal Square in Saint Helier op 't Kenaaleilandj Jersey versjlaon de Èngelsje de Franse in de Sjlaag óm Jersey (Èngelsj: Battle of Jersey). Zoawaal de Britse aanveurder majoor Peirson es de Franse aanveurder barón De Rullecourt blieve doad.
- 1 miert - Mèt de ratificatie door Maryland es lètste van de Dertieën kolonië waere de Artikele van Confederatie van krach.
- 13 miert - Astronoom William Herschel óntdèk de planeet Uranus. Hae bewies ouch 't besjtaon van de infraroaj sjtrale, die boete 't zichbaar sjpectrum ligke.
- mei - De Amerikaanse gezant John Adams vreug de Sjtate-Generaal óm erkènning van de Verenigde Sjtate van Amerika.
- juli - Keizer Jozef II reis incognito es Graaf Von Frankenstein door de Nederlande.
- 5 augustus - Sjlaag biej de Doggersbank. De Èngelsje vloot vilt ein Nederlands konvooi aan biej de Doggersbank. De sjlaag blif feitelik ónbesjlis, mèr wirt in Nederlandj es ein graotse euverwinning gevierd en wirt daonao jaorliks door de patriotte herdach mèt toesjprake en bankette.
- 22 september - Franse troepe ónger Lafayette en Rochambeau ómsingele same mèt de Amerikaanse opsjtendelinge Yorktown.
- 26 september - Joan van der Capellen tot den Pol publiceert anoniem zien pamflet "Aan 't volk der Nederlande", wo-in kritiek op de sjtadhawwer Willem V wirt geuut.
- 19 oktober - In Yorktown, Virginia, geuf 't ingesjlaote Èngelsje legerke van Charles Cornwallis zich euver aan George Washington. Dit mement wirt gezeen es 't militair eindj van de Amerikaanse ónaafhankelikheidsaorlog.
- 12 november - Jozef II vaardigt ein decreet euver de tolerantie oet. "Neet-katholieke", d.w.z. joade mèr ouch protesjtante kriege in Belsj godsdeensvriejheid, de cultusvriejheid blif beperk tot de privésfeer.
Gebore
[bewirk | brón bewèrke]
- 30 jannewarie - Adelbert von Chamisso, Duutsje dichter
- 14 fibberwarie - Valentín Gómez Farías, Mexicaans president (1833 en 1846-1847)
- 17 fibberwarie - René Laënnec, Franse arts (gesjtorve 1826)
- 13 miert - Karl Friedrich Schinkel, Duutsje architect
- 9 juni - George Stephenson, Èngelsje oetvènjer van de sjtoumlocomotief
- 6 juli - Thomas Stamford Raffles, oprichter van de London Zoo (gesjtorve 1826)
- 3 september - Eugène de Beauharnais, graothertog van Frankfurt en van 1805 pes 1814 - Óngerkeuning van Italië
- 22 oktober - Lodewijk Jozef van Frankriek, awtste zoon van Lodewijk XVI en van Marie-Antoinette
Gesjtorve
[bewirk | brón bewèrke]- 15 fibberwarie - Gotthold Ephraim Lessing (52), Duutsje sjriever oet de Verlichting
- 22 april - Josef Ferdinand Norbert Seger (65), Boheemse componist
- 11 mei - Ignatius van Laconi (80), Italiaanse lekebroeder en heilige
