Naar inhoud springen

Anatomie

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Mondino dei Liuzzi, Anathomia, 1541

Anatomie (van Aadgrieks: ἀνά (aná), op/aop, en τομή (tomé), sni-j) is d'n tak vanne biologie dae de structuur enne organisaasje van organisme behanjeltj. Me óngersjèdj: zoötomie (deerlike anatomie) en plantjenanatomie.

De wichtigste tek vanne anatomie zeen vergeliekendje anatomie en miensjelike anatomie. Andreas Vesalius wuuertj betrach es de gróndjlègker vanne modern miensjelike anatomie.

De deerlike anatomie kan de studie vanne structuur van versjillige bieëster beslaon. In dit geval sprèk me van vergeliekendje anatomie of deerlike morfologie. 't Kan ouch toet slechs ei bieës waere bepirk, wobie van speciaal anatomie wuuertj gespraoke.

Vanoet 'n utilitair standjpuntj is de studie van luuj de wichtigste aafdeiling van speciaal anatomie en dees miensjelike anatomie kan van versjillige standjpuntje waere genieëk. Det vanne biologie besteitj oet 'n nejkäörige kènnis vanne vorm, positie, gruuedje en verhajing vanne versjillige structure van 't gezóndj miensjelik leef, en aan dees studie wuuertj de term besjrievendje of topografische miensjelike anatomie gegaove. Kènnis op dit gebied kan ónger anger waere toegepas inne genaeskónde.

't Miensjelik lief is zoea ingewikkeldj det slechs e klein aantaal proeffesioneel miensjelike anatomie, nao jaore van gedöljige observatie, gans meister zeen van alle details; de meiste specialisere zich op bepaoldje deiler, wie 't herren of de derm. De topografische anatomie mót door kóntinu óntlejing en inspectie van doeaj miensjelike liever waere gelieërdj.

De pathologische anatomie (of gekrenkdjeanatomie) is de studie van kranke organe, dewiel secties van normaal anatomie, die op versjillige doelènj waere toegepas, speciaal name höbbe wie medische, chirurgische en gynaecologische anatomie. De vergelieking vanne anatomie van versjillige rasse van luuj maak deil oet vanne weitesjap vanne fysische antropologie of antropologische anatomie.