Haorsters

Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Haorsters, es te dit dialek sjpriks.

't Haorsters is 't dialek wat in de plaots Haors gesproke weurt. Dit dialek weurt ouch gesproke in Haegelsem, De Melderse en De Mieëterik, dewijl 't plat vaan Lottem hendeg op 't Haorsters liek. In de ander dörper vaan de gemeinte Haors aan de Maas weure ander, dèks zelfs hiel ander, dialekte gesproke.

Indeiling en probleme daobij

't Haorsters is 'n ech euverganksdialek, wat tösse de versjèllende breukliene tösse 't Limburgs ten zuie en de Zuid-Gelders/Noord-Limburgs/Kleverlandse gróp te noorde ligk. Zoewie Haors tösse Venroj en Venlo in ligk, zoe ligk ouch zien taol tösse 't Venrods en 't Venloos in. 't Hingk vaan de gebruukde definitie aof of me 't Haorsters e Limburgs, Gelders/Kleverlands of zelfs Braobants dialek neump.

Noordeleke en westeleke kinmerke

In de volgende zake slut 't Haorsters ziech aon bij 't Gelders/Kleverlands en soms ouch bij 't Braobants:

't Pronoom ik veur de ierste persoon inkelvoud nominatief, neet ich (kump ouch veur in 't Venloos!);
't Pronoom meej neet mich, veur de ierste persoen inkelvoud datief-accusatief.
't Oontbreke vaan doe en dich veur de twiede persoen inkelvoud, boe geej en ów veur gebruuk weurt.
't Ingweoons hoe in plaots vaan 't continentaol wie; oonder wie versteit me in Haors 't Limburgs wae of wee.
Monoftongering vaan de aw vocaole ai en au; daodoor been en boom in plaots vaan bein en boum (dit kump evels ouch in 't oostelek Heuvelland weer veur!).
Behaajd vaan de clusters alt en olt: Daodoor ald en gold (dit kump tot in Venlo veur).

Zuideleke, Limburgse kinmerke

In de volgende zake geit 't Haorsters mèt de ander Limburgse dialekte mèt:

Behaajd vaan 't versjèl tösse sleiptoen en stoettoen, en wel in oppositie mètein. Direk te noorde en weste vaan Haors hèlt dit versjijnsel op: in Amerika en Brokeze kump 't al neet mie veur.
Behaajd vaan de aw vocaol û, gesjreve es oe; daodoor hoes en neet huus (Gelders/Kleverlands) of huis (Braobants).
Behaajd vaan de aw ê en ô; daodoor neet en good tegeneuver Gelders/Kleverlands én Braobants nie en goed.

Intern links

Noord-Limburgs, 'n artikel wat de euvergank vaan 't Limburgs nao 't Gelders/Kleverlands behandelt

Extern links

Haorsterse vastelaovesleedsjes
Taolkaart vaan Noord-Limburg, mèt 'n aontal belangrieke isoglosses steit aongegeve wie 't Limburgs in 't Gelders/Kleverlands euvergeit