Jean Baudrillard
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Jean Baudrillard (Reims, 20 juli 1929 - Paries, 6 miert 2007) waor 'ne Franse socioloog, mediaweitesjapper, cultuurcriticus en posmodern filosoof. Heer waor eine vaan de meis intellectuele figure vaan de iewwisseling vaan de 20e nao 21e iew dee filosofie, sociale theorie en cultuurele metafysica combineerde die reflecteerde op sleutebezeje vaan fenomene dit tiedperk. Heer had 'n sjerpe kritiek op de allewijl maotsjappij, kultuur en dinke. Baudrillard weurt dèks gezeen es de groete guru vaan de Franse posmoderne theorie, al weurt heer ouch gezeen es provocatief sjriever en sjöpper vaan versjèllende nui vörm vaan sjrieve. Heer heet mie es daarteg beuk gesjreve en waor commentateur vaan de meise oetspringende culturele en sociologische fenomene vaan de allewijl periood, inclusief de oetwissing vaan de distinctie vaan geslachte, rasse en klasse, die de gestructureerde modern samelevinge zawwe höbbe veranderd in de nui posmoderne consumintemaatsjappije mèt häöre groete force vaan media en technologie; de veranderende rólle vaan köns en sjoenegheidslier; fundamentele veranderinge in polletiek, cultuur en de mins; en de impact vaan de nui media, informatie, en cybernet-technologieë in de creatie vaan 'n qualitatief aandere sociale hierarchie, die fundamentele mutaties vaan de mins en 't sociaal leve mèt häör mèt brink.
Veur 'n aontal jaore waor Baudrillard e cultfiguur vaan de posmoderne theorie, mer heer góng wijer es 't posmodern discourse vaan de vreuge tachteger jaor nao 't allewijl, door 'n individualistische theorie te oontwikkeleke roontelum filosofische analyse. Baudrillard steit bekind es 'nen theoris dee ziech constant bewoog tösse sociale theorie en posmoderne theorie door middel vaan filosofische analyses, 'nen theoris dee via nui weeg 't leve vaan symboliek en de impact vaan technologie op sociaal leve sjetsde, en iemes dee systematisch geaccepteerde menere vaan modern dinke bekritiseerde, wijl heer zien eige filosofische perspectieve bleef oontwikkele.
Baudrillard waor d'n iersten academicus in zien familie. Tiejes zien studèntetied, wie heer ouch de studènteperteste vaan Paries mètmaakde, waor heer 'nen euvertuigde marxis. Naodat heer vaanaof 1956 wèrkzaom waor op 'n Frans middelbaar sjaol, begós heer in de vreug zèsteger jaor wèrk te publicere. Heer waor in ierste instantie germanis en vertaolde 't Duits wèrk vaan o.a. Peter Weiss en Bertolt Brecht in 't Frans, mer ouch revolutionair beuk wie die vaan Wilhelm Mülmann. Gedäörende die periood bestuurde heer o.a. Henri Lefebvre en Roland Barthes. Die twie brachte Baudrillard d'r op serieus wèrk gedäörende ziene studèntetied te make in 't veld vaan sociaal theorie, semiologie en psychoanalyse. Zien ierste book waor groetsdeils op die drei gebasseerd, le système d'objets (1968). Gevolg door 't book La société de consommation in 1970 en twie jaor later Critique de l'économie politique du signe. 't Gief hei nog väöl vaan 't polletiek-ikkenomisch dinke vaan Karl Marx in mer week hei ummertouw mie vaanaof door de "klassestrijd" mie links te laote en zien eige consumeringsmaotsjappij de introducere. Mie es eerder, volges Baudrillard, spreke veer neet mie vaan 'n concurrente-ikkenemie mer 'n consumeringsikkenemie, boe groete monopolies aon 't wèrk zien die veural bezeg zien mèt de lui zeut te hawwe en boe "teikes"/"symbole" (les signes) de einegste euvergebleve weerdes zien in eus wereld. De conclusie die heer hei maak nömp groetsdeils aofsjeid vaan 't marxisme: 't geit neet mie um de orde die in Marx' aajd regime vaan de orde waor (produk > weerde > produk, me verköp 'n produk en köp dao 'n beter produk veur), noch leve veer in wat Marx nump 't nuij regime (weerde > produk > weerde, 't produk geit d'r neet mie um in 't modern kapitalisme, mer 't geld; me köp veur 'n bepaolde weerde e produk um d'r mie weerde veur trök te kriege). Nein, zeet Baudrillard, veer leve in 'n consumeringsmaotsjappij: ederein kin noe de produkte en de weerdes kriege es heer of zie de hel veur wèrk, daodoor geit de prestige d'r vaanaof en dus ouch de weerde. Veer zien op zeuk nao nui weerdes, die allein nog mer kinne weure geprizzentierd in symboliek. Zoonder tot 't daodwèrkelijk materieel mie weerd zaw mótte zien, weure bepaolde sjeun däörder es aander sjeun, sömpelweeg umtot veer eus weerde noe laote vertaole in de symboliek. De ikkenemie dreit vaanaof noe um luxe en prestige, neet mie um wèrkeleke materiele mach.