Viking 1
|
|
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda. |
Viking 1 l'è stàda 'na misiù spasiàla progetàda e realizàda de la NASA endei agn setànta del sècol XX, che la g'ha reprezentàt giöna de le tàpe piö 'mportànte de la stória de l'esplorasiù del pianeta Marte. Ensèma col a sò sónda zemèla, la Viking 2, la fàa part del Programa Viking.
Töte dò chèste sónde i éra furmàde de 'na part ciamàda orbiter, che la duzìa restà en òrbita entùren al pianéta e de 'na part ciamàda lander che a 'n momènt precìs la gh'ìa de destacàs del orbiter e nà a postàs söl pianéta. Le dò unità i éra stüdiàde per fà che apéna dòpo che le destacàa le püdìes laurà ognöna de per sò cönt, sènsa bezògn de cumunicà 'ntra de lùre e püdì cumunicà co la Tèra en maniéra endependènta.
Dopo éser riàda endèn'òrbita stàbil entùren a Marte, l'orbiter el duzìa fà 'na prìma mapadüra de la superfìce del pianeta, isé de localizà 'n pòst adàt a fà aterà 'l lander.
La Viking 1 la gh'ìa, töta 'nsèma, 'na màsa de 3527 chìli; dòpo la separasiù de le dò unità e l'ateràgio del lander, le dò màse i éra calàde a 900 kg (orbiter) e 600 kg (lander), per vìa del carbürànt cönsömàt endela procedüra de ateràgio.
La misiù l'è costàda 'n totàl entùren al miliardo de dòlari americà.
La misiù
[Modifega | modifica 'l sorgent]Dòpo de 'n viàs de dés més, l'orbiter el s'è colocàt endel'òrbita de Marte ai 19 de zögn del 1976; l'orbita l'è stàda stabilizàda du dé dòpo, e le prime 'nsomeànse i è riàde sö la Tèra ai 24 del stès més. Sö la bàze de le fóti che la sonda la mandàa, el cèntro de contròl de la NASA el g'ha catàt fò el pòst piö adatàt per fà aterà el lander; gh'è stat catàt fò la pianüra ciamàda Chryse Planitia. La separasiù e l'ateràgio del lander i è avignìde ai 20 de löi del stès an.
El lander del Viking 1 el g'ha funsiunàt per 2245 sols (che i è i dé de Marte) che corespónt a 2306 dé de la Tèra, cioè preapóch 6 agn), 'nfìna ai 11 de noèmber del 1982 quan che 'n comàndo sbagliàt mandàt del cèntro de contròl de la NASA el g'ha fat pèrder i contàcc. El comàndo el gh'ìa l'obietìf de riscrìer el sotware de ricàrica de la baterìa co l'intensiù slongàga en pó la vìta, ma per erùr l'è nat a surascrìer la part de memória endoche gh'ìa scriìt i dati che el lander el dopràa per orientà l'antèna. Töcc i tentatìf de contatà el lander facc endei quàter més söcesìf, bazàcc sö la puzisiù iputizàda de l'antèna, i è però falìcc.
