Azərbaycan Respublikasının İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu

1

İpoteka kreditləri almaq üçün hara müraciət etmək lazımdır?

İpoteka kreditini almaq üçün Elektron Hökumət Portalında ( www.e-gov.az) mövcud olan “Elektron ipoteka və kredit zəmanət” sisteminə gücləndirilmiş elektron imza (e-imza, asan imza) ilə qeydiyyatdan keçərək müraciət etmək olar.

2

İpoteka kreditləri hansı şərtlərlə verilir?

İpoteka kreditlərinin verilməsi şərtlərinə bax.

3

İpoteka kreditləri almaq üçün minimal əmək haqqına tələb varmı?

Xeyr, əmək haqqına minimal tələb qoyulmamışdır.

4

Borcalanın ilkin qiymətləndirilməsi üçün hansı sənədlər tələb olunur?

Bunun üçün heç bir sənədin təqdim olunması tələb olunmur. İlkin qiymətləndirmə zamanı bankda müvafiq ərizənin doldurulması və lazımi məlumatların təqdim edilməsi nəzərdə tutulur.

5

Kreditin alınması ilə bağlı borcalan hansı xərcləri ödəyir?

İpoteka kreditinin alınması ilə bağlı xərclərə bax.

6

Kreditin alınmasında yaş məhdudiyyəti varmı?

Kreditin son ödəniş tarixinə borcalanın və ya birgə borcalanın yaşı qanunvericiliklə müəyyən olunmuş pensiya yaş həddindən (kişilər-65 yaş, qadınlar-65 yaş) çox olmamalıdır. Yəni, kredit müqaviləsi bağlanan ana borcalanın 50 yaşı varsa, müqavilə 15 ildən artıq müddətə bağlanıla bilməz.

7

Mülkiyyətində yaşayış sahəsi olan şəxs ipoteka krediti ala bilərmi?

Bəli, ala bilər.

8

İpoteka krediti vasitəsi ilə rayonda yerləşən mənzil və ya ev almaq olarmı?

İpoteka kreditləşməsi Azərbaycan Respublikasının bütün ərazisini əhatə edir.

9

İpoteka krediti ilə alınacaq yaşayış sahəsinin qiymətləndirilməsində hansı meyarlar əsas götürülür?

Yaşayış sahəsinin qiymətləndirilməsi zamanı müvəkkil qiymətləndiricilər tərəfindən yaşayış sahəsinin təmirlilik səviyyəsi, yerləşdiyi ərazi, otaqların sayı, ilkin və ya təkrar bazar göstəriciləri nəzərə alınır.

10

İpoteka krediti ilə hansı yaşayış sahəsini almaq olar?

İpoteka krediti, üzərində mülkiyyət hüququ dövlət qeydiyyatına və ya qabaqcadan qeydiyyata alınmış yaşayış sahəsinin, o cümlədən Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinə uyğun olaraq barəsində təminat qeydi aparılmış tikintisi başa çatmayan binanın yerləşdiyi torpaq sahəsində tərkib hissələrin bağlı olduğu payın alınmasına verilir.

11

Torpaq sahəsi əldə etmək üçün ipoteka krediti almaq olar?

Xeyr, almaq olmaz.

12

Aylıq məcmu gəlir nədir?

Aylıq məcmu gəlir - borcalanın (borcalanların) yalnız sabit və sənədlə təsdiq edilən bütün növ gəlirlərinin ortaaylıq məbləğinin məcmusudur.

13

İpoteka verilməsi zamanı potensial borcalanın qeyri-rəsmi gəlirləri nəzərə alınırmı?

Xeyr, ipoteka kreditlərinin verilməsi zamanı potensial borcalanın yalnız rəsmi gəlirləri nəzərə alınır. Bunlara aşağıdakılar aiddir:

1.Muzdlu işlə əlaqədar aylıq məcmu gəlir:

iş yeri üzrə əsas və əlavə gəlir (əmək haqqı, əmək haqqına əlavə, mükafat və s.);

istehsalat qəzası və yaxud peşə xəstəliyi nəticəsində sağlamlığın pozulmasına görə davamlı ödənclər.

2. Qeyri-sahibkarlıq fəaliyyətindən əldə edilən gəlir

faiz gəliri;
dividend;
qiymətli kağızlardan əldə olunan gəlirlər;
əmlakın icarəyə verilməsindən gəlir;
royalti.

Bu gəlirlər ipoteka kreditinin verilməsi üçün tələb olunan aylıq gəlirin ən çoxu 50 faizi həcmində nəzərə alınır.

3. Sahibkarlıq fəaliyyətindən gəlir:

Sahibkarlıq fəaliyyətindən əldə edilən gəlirlər Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsinə əsasən müəyyən edilir. Bu zaman borcalan (borcalanlar) ən azı son 12 (on iki) ay müddətində sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olmalıdır. Sadələşdirilmiş vergi ödəyiciləri üzrə nəzərə alınan aylıq məcmu gəlirin məbləği, gəlir və xərclərin əsaslandırılmış təhlili əlavə olunmaqla, ticarət və istehsal sahələri üzrə ortaaylıq dövriyyənin 20 faizindən, xidmət sahələri üzrə isə 70 faizindən çox ola bilməz.

4. Cari transfertlər (əmək pensiyaları, sosial müavinətlər (birdəfəlik müavinətlər istisna olmaqla), təqaüdlər, sığorta ödənişləri, maddi yardımlar (birdəfəlik maddi yardımlar istisna olmaqla) və aliment).

14

Borcalanın orta aylıq gəliri necə hesablanır?

Borcalanın (borcalanların) ortaaylıq gəliri aşağıdakı qaydada hesablanır:

- borcalanın (borcalanların) tarif (vəzifə) maaşının azalması halları istisna olmaqla, borcalanın (borcalanların) müraciətindən əvvəlki ardıcıl gələn 12 (on iki) ay müddətində olan ümumi gəlirlərinin 12-yə bölünməsi yolu ilə;

- borcalanın (borcalanların) tarif (vəzifə) maaşının azalması halları istisna olmaqla, borcalanın (borcalanların) muzdlu işlə əlaqədar və cari transfertlər üzrə gəlirlərinin formalaşma müddəti borcalanın (borcalanların) müraciətindən əvvəlki ardıcıl gələn 12 (on iki) aydan az olduğu hallarda (6 (altı) aydan az olmamaqla), ümumi gəlirlərinin faktiki ayların sayına bölünməsi yolu ilə;

- borcalanın (borcalanların) müraciətindən əvvəlki ardıcıl gələn 12 (on iki) ay müddətində tarif (vəzifə) maaşı azaldıqda, ortaaylıq gəlir müvafiq dəyişiklikdən sonrakı formalaşmış gəlirlərin faktiki ayların sayına bölünməsi yolu ilə.

Borcalanın (borcalanların) ortaaylıq gəliri hesablanarkən vergi, sosial sığorta haqları və digər məcburi dövlət ödənişləri borcalanın (borcalanların) gəlirindən çıxılır.

15

İlkin ödəniş mütləqdirmi?

Bəli. “Azərbaycan Respublikasının İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun vəsaiti hesabına ipoteka kreditinin, o cümlədən güzəştli ipoteka kreditinin verilməsi Qaydası"na əsasən güzəştli ipoteka kreditinin məbləği kreditin verildiyi tarixə ipoteka ilə yüklü edilən yaşayış sahəsinin qiymətinin 90 faizindən, güzəştli ipotekaya aid olmayan kreditin məbləği isə 85 faizindən çox olmamalıdır. Belə ki, alınan yaşayış sahəsinin qiymətinin ən azı 15% -dək olan hissəsi (güzəştli kreditlər üçün ən azı 10%) borcalanın şəxsi vəsaiti hesabına ödənilməlidir. Borcalan tərəfindən ödənilən ilkin ödənişin məbləği müstəqil qiymətləndirici şirkətlər tərəfindən alınan yaşayış sahəsinin bazar dəyərinin qiymətləndirilməsi nəticəsində müəyyən olunur və satıcıya çatır.

16

Sığorta və qiymətləndirici şirkətlərin seçimində bankın iştirakı mütləq şərtdirmi?

Hər bir borcalan Azərbaycan Respublikası İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun müvəkkil təşkilatlarının siyahısına daxil olan qiymətləndirici şirkətlərin seçimində tam azaddır. Lakin sığorta şirkətinin seçilməsi müvəkkil bankla razılaşdırılmış qaydada həyata keçirilir.

17

Bir ailədən neçə nəfər ipoteka krediti ala bilər?

Ailə üzvlərinin maddi vəziyyəti imkan verdiyi, hər bir ailə üzvünün saxlanılması üçün xərc ödənildiyi halda ipoteka kreditinin verilməsinə dair heç bir məhdudiyyət qoyulmur. Güzəştli ipoteka kreditindən istifadə etmək hüququ olan ailə və ya şəxs bu hüquqdan yalnız bir dəfə istifadə edə bilər.

18

İpoteka krediti alarkən ipoteka (girov) tələb olunurmu?

İpoteka krediti mülkiyyət hüququ rəsmiləşdirilmiş yaşayış sahəsinin özünün girov qoyulması şərtilə verilir.

19

Mən ev tikdirmək istəyirəm. Bunun üçün ipoteka krediti götürə bilərəmmi?

Xeyr. İpoteka krediti evin tikintisi üçün deyil, yalnız fərdi yaşayış evi və ya çoxmənzilli yaşayış evində ayrıca mənzilin alınması məqsədilə verilir.

20

Həyat sığortası müqaviləsi mütləqdirmi?

Bəli. Qeyd etdiyiniz sığorta növü həyatınızın və ya əmək qabiliyyətinizin itirilməsi halında sizin kredit müqaviləsi üzrə qalıq borcunuza bərabər məbləğin sığorta şirkəti tərəfindən ödənilməsi üçün lazımdır. Bu zaman mənziliniz sizin mülkiyyətinizdə (və ya sizin varislərinizin mülkiyyətində) qalacaqdır. Sizin kredit borcunuz isə tam ödəniləcəkdir.

21

Mən ipoteka ilə aldığım mənzili satmaq istəyirəm, bu mümkündürmü?

Qanunvericiliyə əsasən ipoteka müqaviləsində ayrı qayda nəzərdə tutulmayıbsa, ipoteka predmeti ipoteka qoyan tərəfindən yalnız ipoteka saxlayanın yazılı razılığı ilə digər şəxsə özgəninkiləşdirilə bilər və ya ona dair digər sərəncamlar verə bilər (istifadə, icarə və sair). “İpoteka haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 30.6-cı maddəsinə əsasən ipoteka predmetinin özgəninkiləşdirilməsinin əsas öhdəlik üzrə tələblərin ödənilməsinə kifayət etdiyi hallarda, ipoteka qoyan ipoteka saxlayanın razılığı olmadan ipoteka predmetini özgəninkiləşdirə və ipoteka saxlayana əsas öhdəlik üzrə borclarını ödəyə bilər. Bu zaman ipoteka saxlayan notariusa təqdim etmək üçün ipoteka qoyana əsas öhdəliyin həcmi barədə arayış vermək vəzifəsi daşıyır.

22

Vətəndaşa hansı məbləğdə ipoteka krediti düşür?

Bu zaman vətəndaş Azərbaycan Respublikasının İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun rəsmi internet səhifəsinə (www.mcgf.az) daxil olub "İpoteka Kalkulyatoru" bölməsi vasitəsi ilə hansı məbləğdə ipoteka krediti əldə edə biləcəyi haqqında məlumat ala bilər bilər.

23

İpoteka krediti üzrə zəmanət nədir?

İpoteka kreditlərinə zəmanətlərin verilməsi əsas məqsədi əhalinin daha böyük təbəqəsinin ipoteka kreditlərinə çıxışını təmin etmək, eyni zamanda, kredit təşkilatlarını ipoteka kreditinin defoltu səbəbilə yarana biləcək itkilərdən qorumaqdır. İpoteka krediti üzrə zəmanətin verilməsi potensial borcalana daha aşağı ilkin ödəniş məbləği ilə ipoteka krediti almağa imkan verir.

24

İpoteka krediti üzrə zəmanəti kimlər və hansı qaydada ala bilər?

İpoteka kreditləri üzrə zəmanət “Azərbaycan Respublikasının İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun vəsaiti hesabına ipoteka kreditinin, o cümlədən güzəştli ipoteka kreditinin verilməsi Qaydası”na uyğun olaraq rəsmiləşdirilmiş ipoteka kreditlərinə verilir. Zəmanətin verilməsi ilə bağlı rəsmiləşdirilmə işləri borcalanın müraciət etdiyi bank tərəfindən həyata keçirilir.

25

İpoteka krediti üzrə zəmanət hansı şərtlərlə verilir?

İpoteka kreditlərinə zəmanətlərin verilməsi şərtlərinə bax

26

İpoteka krediti üzrə zəmanətin alınması ilə bağlı borcalan tərəfindən hər hansı ödənişin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulurmu?

Bəli. Borcalan ipoteka kreditinə zəmanət verilməsi ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının İpoteka və Kredit Zəmanət Fonduna zəmanət haqqı ödəyir. Zəmanət haqqı birdəfəlik və hissəvi olmaqla 2 növdən ibarətdir. Zəmanət haqqının kreditin müddətindən və kreditin məbləğinin girova olan nisbətindən asılı olaraq müxtəlif illik tarif dərəcələri mövcuddur. İpoteka kreditlərinə zəmanətlərin verilməsi şərtlərinə bax.

Müntəzəm verilən suallar