Fiainana mandrakizay

Ny fiainana mandrakizay dia fiainana sambatra mitohy tsy manam-pahataperana, araka ny finoan' ny olona sy ny fampianaran' ny fivavahana sasany. Ilazana ny fiainana sambatra mitohy aorian' ny fahafatesana izany. Ao amin' ny fivavahana kristiana no tena ampianarana azy amin' izao, nefa misy fivavahana hafa koa ahitana izany. Ny fiainana mandrakizay dia fiheverana teolojika jiosy sy kristiana momba an' Andriamanitra sy ny olombelona.

Ny fiainana mandrakizay sy ny Testamenta Taloha

Tsy miresaka mivantana firy ny amin' ny fiainana mandrakizay ny Testamenta Taloha. Ao amin’ ny Pentateoka, izay tranainy indrindra amin' ny boky ao amin’ ny Baiboly, dia tsy ekena ny hananan’ ny zavaboary fiainana mandrakizay satria toetr’Andriamanitra irery ihany izany. Ao amin' ireo boky faramparany ao amin' ny Baiboly anefa dia ahitana ny fitenenana ny amin' ny "olo-marina" izay ampanantenain' Andriamanitra fa hiaina mandrakizay. Ao amin' ny Bokin'i Daniela dia ahitana andalana miresaka izany.

Ao amin' ny Pentateoka

Ao amin’ ny Testamenta Taloha, ny fiainana mandrakizay dia voantitrantitra ho toetra maha Andriamanitra an' Andriamanitra. Izao no tenin' Andriamanitra ao amin' ny Deoteronomia:

"Fa manangana ny tanako amin' ny lanitra Aho ka manao hoe: Raha velona koa Aho mandrakizay" (Deo. 32.40).

Mifanohitra amin’ izany ny fiainan’ ny zavaboary izay anterina ao amin'ireo boky ireo fa mandalo sady fohy^[1].

Miresaka ny amin' ny olombelona izay tsy nomena ny fiainana mandrakizay ny Bokin'ny Genesisy:

"ka dia nesorin'i Jehovah Andriamanitra tamin'ny saha Edena izy hiasa ny tany izay nanalana azy" (Gen. 3.22).

Mety ho ahafaka niaina mandrakizay ny olombelona raha nahahinana ny hazon' aina tao amin' ny paradisa. Nefa tsy nitranga izany satria tsy izany no sitrapon' Andriamanitra: tsy afaka ny hihinana amin' ilay hazon' aina i Adama sy i Eva fa noroahina avy tao amin' ny saha Edena. Ny Bokin'ny Genesisy dia manamafy ny maha zava-mihelina fotsiny ny olombelona:

"Ary hoy Jehovah: Tsy mba hanapaka mandrakariva ao amin' ny olona ny Fanahiko, fa amin' ny faniavany dia nofo izy; nefa ho roa-polo amby zato taona ny androny. (Gen. 6.3)^[2].

Ao amin' ireo bokin' ny olonkendry sy mpaminany

Manahy ny mpanoratra ny Bokin'ny Mpitoriteny izay angamba nosoratana tamin'ny taonjato faha-3 tal. J.K., araka izao:

"18 Hoy izaho anakampo: Noho ny amin'ny zanak'olombelona izany, mba hizahan'Andriamanitra toetra azy, ka ho hitany fa raha ny tenany ihany, dia biby izy. 19 Fa zavatra sendrasendra foana ny zanak'olombelona, ary zavatra sendrasendra foana koa ny biby, mitovy ihany ny mihatra amin'izy roa tonta; fa toy ny ahafatesan'ny iray no ahafatesan'ny iray koa; eny, iray ihany no fofonaina ananan'izy rehetra; ary tsy misy ihoaran'ny olona noho ny biby; fa samy zava-poana izy rehetra. 20 Izy rehetra samy mankamin'ny fitoerana iray: avy tamin'ny vovoka izy rehetra, ary hiverina ho amin'ny vovoka indray izy rehetra. 21 Iza no mahalala ny fanahin'ny olombelona, na miakatra any ambony izy, na tsia, ary ny fanahin'ny biby, na midina amin'ny tany izy, na tsia?" (Mpitor. 3.18-21).

Misy anefa soratra manantena ny tsara kokoa ao amin' ireo soratra taty aoriana ao amin' ny Testamenta Taloha voasoratra tamin' ny taonjato faha-2 tal. J.K., dia ny Bokin'i Daniela (taonjato faha-3 tal. J.K.) sy ny Bokin'ny Fahendrena ary ny Boky faharoan'ny Makabeo (samy tamin' ny taonjato voalohany tal. J.K.). Ny Katolika dia manao an' ireo roa farany ireo ho boky deoterokanonika fa ny Protestanta kosa manao azy ireo ho boky apokrifa.

Ao amin' ireo soratra ireo dia nino ny Jiosy tamin' ny andro helenistika fa tsy hamela ny olony ho faty mandrakizay aorian' ny fahafatesana Adriamanitra, fa hamaly soa amin' ny fanomezany azy ireo ny fiainana mandrakizay. Ny Bokin'i Daniela dia miresaka momba ny fitsanganan'ny tena amin'ny maty:

"2 Ary maro amin'izay matory ao amin'ny vovoky ny tany no hifoha: ny sasany ho amin'ny fiainana mandrakizay, ary ny sasany ho amin'ny henatra sy ny latsa mandrakizay. 3 Ary izay hendry dia hamirapiratra toy ny famirapiratry ny lanitra; ary izay mamerina ny maro ho amin'ny fahamarinana dia ho tahaka ny kitana mandrakizay doria." (Dan. 12.2-3).

Izao koa ny tenin' ny mpanjaka Nebokadnetsara araka ny hita ao amin'ny Bokin'i Daniela:

"Ary rehefa tapitra ny andro, izaho Nebokadnezara nanandrandra ny masoko tamin' ny lanitra, ary nody tamiko indray ny saiko, ka dia nisaotra ny Avo Indrindra aho ary nidera sy nankalaza Izay velona mandrakizay, ny fanapahany dia fanapahana mandrakizay, ary ny fanjakany hahatratra ny taranaka fara mandimby" (Dan. 4.31).

Ahitana fampanantenana sahala amin' io koa ao amin' ny Bokin'ny Fahendrena (Fahendrena 3.1-8; 5.14-15). Ny olo-marina dia voalaza fa mahery noho izay hahazo ny tsy feteza-maty fa ny ratsy fanahy kosa hohelohina any amin' ny fahafatsana mandrakizay. Ny Boky faharoan'ny Makabeo dia miresaka ny amin' ny finoana ny fiainana mandrakizay tsy ho azon' ny mpanenjika fa ho an' ny mpanompo mahatokin' Andriamanitra (2Mak. 7.8; 7.14; 7.36.).

Itovian' ny mpanoratra jiosy ao amin' ny Baiboly tamin' ny taonjato faha-2 tal. J.K. ny finoany ny fiainana mandrakizay izay heveriny ho tombontsoan' ny olo-marina. Tsy ny olon-drehetra no hahazo ny fiainana mandrakizay. Ao amin' ny Bokin'i Daniela, na dia hita ao aza ny fananganan-ko velona ny ratsy fanahy, dia natokana ho an' ny marina ny fiainana mandrakizay. Nefa ny ao amin' ny Bokin'i Daniela dia miresaka ny amin' ny fitsanganan-ko velona eto an-tany sy ny amin' ny Fanjakan'Andriamanitra eto an-tany fa ny Boky faharoan'ny Makabeo kosa miresaka momba ny fiainana mandrakizay any an-danitra, izay hamelomana indray ny olo-marina avy amin' ny fahafatesana. Araka ny hevitry ny mpanoratra dia tsy aorian' ny fitsarana farany hataon' Andriamanitra no hitrangan' izany fa raha vantany vao maty ny olona.

Tranga manokana ny fampakarana velona ny olona sasany miavaka amin' ny finoana izay raisin' Andriamanitra any an-danitra; isan' izany i Henoka (izay resahina ao amin' ny Genesisy 5.24: "Ary niara-nandeha tamin' Andriamanitra Enoka; ka tsy hita izy, fa nentin' Andriamanitra.") sy i Elia. Amin' ireo rehetra ireo, ny fampakarana velona any amin' ny fiainana mandrakizay na ny fampakarana velona any an-danitra dia heverina ho asan' Andriamanitra manokana ho an' ny olom-boafidiny^[3]. Ny olo-marina dia mifandray amin' ny fomba tsy hay simbaina amin' ny Mpahary izay namorona azy ho tandindon' ny maha mandrakizay azy^[4].

Ny fiainana mandrakizay ao amin'ny Testamenta Vaovao

Ny Testamenta Vaovao dia ahitana fanambaràna maro momba ny fiainana mandrakizay izay fanomezan' Andriamanitra ho an' ireo mpino mahatoky. Ny finoana an' i Jesosy Kristy, izay zavatra tsy maintsy iainana hananana ny fiainana mandrakizay, dia mitana ny anjara asany lehibe tokoa.

In-43 no miresaka ny amin' ny fiainana mandrakizay ny Testamenta Vaovao, ka in-17 ao amin' ny Filazantsaran'i Joany ary in-6 ao amin' ny Epistily voalohan'i Joany. Ao amin' ny Vaovao mahafaly sinoptika sy ao amin' ireo Taratasin'i Paoly ny fiainana mandrakizay dia heverina amin' ny ankapobeny ho zavatra hiainana amin' ny hoavy na aorian' ny fitsarana farany (Marka 10.30; Matio 18.8-9)^[5].

Ao amin'ireo Vaovao Mahafaly sinoptika

Ny Filazantsara sinoptika dia ahitana andalana 15 ahitana ny teny hoe fiainana ka ny valo amin' izany arakarahin' ny teny hoe mandrakizay^[6]. Ao amin' ny Evanjelin'i Lioka dia manomboka amin' ny resaka momba ny fiainana mandrakizay ny fanoharana ny amin' ilay Samaritana tsara fanahy (Lio. 10.25) raha nanontany an' i Jesosy ireo mpanoradalàna ny amin' izay tokony hataony mba handovany ny fiainana mandrakizay.

Ny Evanjely araka an'i Matio dia ahitana andalana momba ny fiainana mandrakizay (Mat. 19.16; 19.29; 25.46). Ny andalana ao amin' ny Mat. 19.16 dia ahitana ny fanoharana nataon'i Jesosy sy ilay tovolahy mpanan-karena izay hita ao amin' ny Evanjely araka an'i Marka sy Lioka (Mar. 10.17-31; Lio. 18.18). Izany fanoharana izany dia mampifandray ny fiainana mandrakizay amin' ny fidirana ao amin' ny Fanjakan'Andriamanitra. Izany fanoharana izany dia manomboka amin' ny fanontanian' ilay tovolahy mpanan-karena tamin' i Jesosy hoe: "Inona no hataoko hahazoako ny fiainana mandrakizay?" ary i Jesosy nanoro hevitra azy mba hitandrina ny didy sady niresaka ny amin' ny fidirana ao amin' ny Fanjakan' Andriamanitra.

Ao amin'ny literatiora johanika

Ao amin' ny Evanjely nosoratan'i Joany

Ny Vaovao mahafaly araka an'i Joany kosa dia miavaka noho izy manantitra ny amin' ny fiainana mandrakizay izay efa azo iainana amin' izao anio izao (Joa. 5.24)^[7]. Araka izany dia tsy andrasana amin' ny fotoana ho avy, tahaka ny voalaza ao amin' ireo Filazantsara sinoptika, ny fiainana mandrakizay, fa zavatra azo amin' izao ankehitriny izao, araka an'i Joany. Efa manana ny fiainana mandrakizay izay manana an' i Jesosy (Joa. 5.24). Ny hanome fiainana mandrakizay ny olombelona no antony nahatongavan' ny Teny ho nofo, nahafatesany, nitsanganany ho velona ary nanomezam-boninahitra azy. I Jesosy tenany dia niresaka ny amin' ny fiainana mandrakizay, ohatra ny ao amin' ny Joa. 11.26; 3.16; 17.3 ohatra.

Ao amin' ireo literatiora johanika dia tsy mitovy amin' izay hita ao amin' ireo Evanjely sinoptika ny firesahana momba ny fiainana mandrakizay. Tsy zavatra andrasana amin' ny hoavy ny fiainana mandrakizay fa iainana amin' izao fotoana izao ho an' izay mino ny tenin' i Jesosy sy matoky an' i Iahveh (Joa. 5.24). Manamafy izany ny andalana iray momba ny fitiavan' Andriamanitra an' izao tontolo izao izay nanomezany ny Zanany lahitokana (Joa. 3.16).

Ampiasaina in-37 ny teny hoe fiainana ao amin' ny Evanjelin'i Joany ka ny antsasany amin' ireo dia miresaka ny amin' ny fiainana mandrakizay.

Ao amin' ny Filazantsaran'i Joany koa i Jesosy dia miresaka ny amin' ny fihinanana ny nofony sy fisotroana ny rany izay ahazoana ny fiainana mandrakizay (Joa. 6.51). Tanterahin' ny Kristiana amin' ny alalan'ny Eokaristia na ny Fanasan'ny Tompo izany fihinanana sy fisotroana izany.

Ao amin'ny Joa. 10.27-28 i Jesosy dia mampitaha ny mpanaraka azy amin' ny ondry izay homeny ny fiainana mandrakizay. Ao amin' ny Joa. 17.3 koa dia atoron' i Jesosy ny atao hoe "fiainana mandrakizay". Misy ifandraisany amin' izay voalaza ao amin' ny Bokin'ny Fanambaràna izany.

Ao amin'ny epistily nosoratan'i Joany

Miseho in-6 io teny io ao amin' ny Epistily voalohany nosoratan'i Joany. Ny teny hoe fiainana mandrakizay dia mety ho hafohezina fotsiny amin' ny hoe fiainana amin' ny toerana sasany. Mifandray amin' ny teny hoe "rano velona" ny fiainana mandrakizay araka izay hita ao amin' ny Joa. 4.14.

Ao amin'ny epistilini Paoly

Ao amin' ireo epistily nosoratan' i Paoly, izay lahatsoratra tranainy indrindra ao amin' ny Testamenta Vaovao, dia afaka misy ny fiainana mandrakizay ao amin' ny personan' i Kristy, izay ahafahan' ny olona ny fanomezana ny fiainana mandrakizay, amin' ny alalan' ny fahasoavan' Andriamanitra sy noho ny finoana an' i Kristy^[8].

Epistily ho an'ny Galatiana

Amin'i Paoly, araka ny voasoratra ao amin'ny Epistily ho an'ny Galatiana (Gal. 6.8) dia vokatry ny Fanahy Masina izay mitoetra mandritra ny fiainan'ny olombelona eto an-tany ny fiainana mandrakizay hoavy. Manazava ny fifandraisan'ny fiainanan mandrakizay amin'ny Fanahy Masina koa i Paoly, raha milaza fa ny fiarahana amin'ny Fanahy dia mitarika ho amin'ny fiainana mandrakizay, araka ny hita ao amin'ny Epistily ho an'ny Galatiana (Gal. 6.8): "Fa izay mamafy ho an'ny nofony dia hijinja fahasimbana avy amin'ny nofo; ary izay mamafy ho an'ny Fanahy dia hijinja fiainana mandrakizay avy amin'ny Fanahy."^[9]. Amin' i Paoly dia vokatry ny fitoeran' ny Fanahy Masina mandritra ny fiainana ankehitriny ny fiainana mandrakizay, ary ny fifandraisan' ny firesahany ny fiainana amin' izao fotoana izao sy ny Fanahy ary ny endriky ny fiainana hoavy dia zava-dehibe amin'ny fampianarana ny lohahevitry ny Epistily ho an'ny Galatiana.

Epistily ho an'ny Romana

Ny fahotana dia vato misakana ny fahazoana ny fiainana mandrakizay, araka ny voalaza ao amin' ny Epistily ho an'ny Romana (Rom. 6.23). Ny fiainana mandrakizay no valisoa amin' ny hoavy ary io no fikendrena eskatolojika izay ezahin'ny mpino mpino ho tratrarina. Araka ny ao amin'ny Epistily ho an'ny Romana (Rom. 6.23) dia manantitra i Paoly fa ny fiainana mandrakizay dia tsy karama fa fanomezana avy amin' Andriamanitra: "Fa fahafatesana no tambin'ny ota; ary fiainana mandrakizay no fanomezam-pahasoavana avy amin'Andriamanitra ao amin'i Kristy Jesosy Tompontsika."^[10] Noho izany dia mampifanohitra ny fahotana amin'ny fiainana mandrakizay io Rom. 6.23 io: ny vokatry ny fahotana dia ny fahafatesana, fa izay mitoetra ao amin'i Kristy dia hahazo ny fiainana mandrakizay^[11].

Epistily voalohany ho an'i Timoty

Ao amin'ny Epistily voalohany ho an'i Timoty (1Tim 1.16) dia mamaritra ny maha Kristiana amin'ny fampifandraisana azy amin'ny fiainana mandrakizay, ary ny 1Tim 6.12 dia mananatra azy ireo mba hiady ny ady tsaran'ny finoana ka hihazona ny fiainana mandrakizay.

Ny fampianarana isam-piangonana

Araka ny teolojia tamin' ny Andro Taloha sy Andro Antenantenany

Tamin' ny andron' ireo Rain'ny Fiangonana, ny ady hevitra momba ny fiainana mandrakizay dia tsy nanantitra ny amin' ny faharetany fa ny amin' ny fombany. Izany faianana mandrakizay izany dia misy fiadanana, ka tsy ahitana na aretina na ireo loza mpiseho amin' ny fiainana ety an-tany. Ny maha tsy manam-petra ny faharetan' ny fiainana mandrakizay dia fahazoana tsy ampy ny hevitry ny hoe "mandrakizay". Noho izany dia nanoratra i Aogostino fa ao amin' ny "fiainana sambatra" dia tsy ahataperan' ny andro hafa ny fanombohan' ny andro iray. Tsy misy ny andro tonga na lasa, ka tsy manam-pahataperana ny fiainana, ny andro rehetra dia miseho amin' ny fotoana iray^[12]. Araka ny famaritan' ilay filozofa kristiana atao hoe Boetio dia fananana ny fiainana manontolo miaraka tsy manam-petra ny fiainana mandrakizay^[13].

Amin' ny teolojia dogmatika dia voarakitra ao amin' ny fanekem-pinoana ny fampianarana ny amin' ny fiainana mandrakizay. Ao amin’ ny Fanekem-pinoana apostolika dia ahitana ny fanambaràna ny finoana ny fiainana mandrakizay ("Izaho mino … ny fiainana mandrakizay"). Ao amin' ny Fanekem-pinoan'i Nikea-Konstantinopoly dia ahitana andalana momba ny finoana ny fiainana mandrakizay koa. Toraka izany koa ny ao amin' ny Fanekem-pinoan'i Atanasio. Mitovy amin' ny hoe "fahasambarana mandrakizay" anefa ny "fiainana mandrakizay" ka tsy mahakasika ny fisiana mandrakizain' ireo voaheloka mandrakizay^[14].

Ao amin' ny teolojia skolastika tamin' ny Andro Antenantenany kosa dia fototra iaingan' ny fahazoana ny hevitry ny fiainana mandrakizay ampanantenaina ny mpino ny fisiana mandrakizain' Andriamanitra. Anterina amin' izany ny tsy feteza-miova izay toetra mampiavaka ny mandrakizay. I Tomà avy any Akoino, tamin' ny taonjato faha-13, dia nanao fivoasana ny amin' ny fiainana mandrakizain' ny zavaboary izay fandraisana anjara ao amin' ny tsy feteza-miovan' Andriamanitra. Izany fandraisana anjara izany anefa dia heverin' i Tomà ho tsy maintsy manam-petra^[15].

Ny fiainana mandrakizay ao amin' ny katolisisma

Iray amin' ireo lohahevitra hita ao amin' ny fiekem-pinoan'ny fiangonana katolika, ny fiainana mandrakizay, ankoatry ny Trinite sy ny fiangonana masina ary ny famelan-keloka. Hita ao amin' ny Fiekem-pinoana apostolika sy ao amin' ny Fiekem-pinoan'i Nikea-Konstantinopoly izany, izay manohy ny finoan' ny fitsanganan'ny tena amin'ny maty. Izany dia midika fa tsy ny fisarahan' ny fanahy amin' ny vatana ihany no toetra faran' ny olombelona fa ho velona indray izany vatana izany amin' ny andro farany ka ho lasa tsy mety lo^[16]. Izany fiainana mandrakizay izany dia efa manomboka alohan' ny fitsanganan-ko velona farany, raha vantany vao maty ilay olona satria ny fanahiny dia tsy mety maty rahateo^[17].

Ny Katesizin' ny Fiangonana katolika dia mampianatra fa tafasaraka amin' ny vatana ny fanahy noho ny fahafatesana, nefa amin' ny fitsanganan-ko velona Andriamanitra dia hanome fiainana tsy mety lo ho an' ny vatana izay hiova noho ny fikambanany amin' ny fanahy. Sahala amin' ny nitsanganan' i Kristy ho velona sy hiaina mandrakizay no hitsanganan' ny mpino rehetra amin' ny andro farany.

Ny fiainana fiainana mandrakizay araka ny Fiangonana adventista

Ny Fiangonana adventista mitandrina ny andro fahafito no lazaina eto. Ampianarina ao amin' io fiangonana io fa Andriamanitra irery ihany no manana ny tsy feteza-maty, ary amin' ny fotoana ahafatesan' ny olona iray dia torimason-tsy fahatsiarovan-tena iandrasana ny fitsanganana amin' ny maty ihany ny fahafatesana. Tohanany amin' izay voalaza ao amin' ny Bokin'ny Mpitoriteny (Mpitor. 9.5) sy ny Epistily voalohany ho an'ny Tesaloniana izany (1Tes. 4.13-18) izay inoany fa milazalaza ny toetran' ny maty mitsangan-ko velona avy ao am-pasana amin' ny fiavian'i Kristy fanindroany.

Araka ny fampianaran' ny Adventista mitandrina ny andro fahafito, ao amin' ireo andalana maro ao amin' ny Baiboly izay miresaka ny amin' ny fanahy dia tsy ahitana filazana momba ny tsy feteza-matin' ny fanahy na ny faharetany mandrakizay. Andriamanitra ihany no voalaza ho tsy mety maty (1Tim. 1.17; 6.16). Mampianatra koa izy ireo fa amin' ny fiavian' iJesosy fanindroany ety an-tany no hisehoan' ny fitsanganan' ny marina ho amin' ny fiainana ka hampakarana azy ireo honina any an-danitra.

Ny fiainana mandrakizay araka ny Vavolombelon' i Jehovah

Mino ny Vavolombelon'i Jehovah fa ny teny hoe fanahy (hebreo: nefesh na grika: psukhê) dia ampiasaina ao amin' ny Baiboly hilazana ny olona na ny biby na ny fiainana ananan' ny olombelona na ny biby. Noho izany dia tsy ampahany amin' ny olombelona no lazaina amin' ny teny hoe fanahy fa ny olombelona manontolo. Noho izany, rehefa maty ny olona na biby iray dia maty koa ny fanahiny ary ny fahafatesana dia toetry ny zavatra tsy manam-pisiana, araka ny hita ao amin' ny Bokin'ny Salamo (Sal. 146.4) sy ny Bokin'i Ezekiela (Ez. 18.4) sy ny andalana hafa koa. Ny helo (grika: hades) dia tsy toeram-pampijaliana fa ny fasana, toerana tsy ahatsiarovan-tena.

Misy vondron' olona vitsy miisa 144 000 izay hahazo ny tsy feteza-maty sady hiakatra any an-danitra ho mpanjaka sy mpisorona hanapaka miaraka amin' i Kristy mandritra ny arivo taona. Ny sisa amin' ny olombelona rehetra kosa, aorian' ny fitsarana farany, dia hahazo ny fiainana mandrakizay ao amin' ny paradisa eto an-tany raha olo-marina.

Ireo izay nahazo ny tsy feteza-maty any an-danitra ireo dia tsy mety maty tokoa na amin' ny fomba inona na amin' ny fomba inona ka na dia Andriamanitra tenany aza tsy afaka mamono azy. Mampianatra ny Vavolombelon' i Jehovah fa i Jesosy no voalohany amin' ireo izay nahazo ny tsy feteza-maty ary ireo 144 000 no manampy isa azy (araka ny fivoasana ny Apokalipsy 7.4; 14.1-3) ka ho velona tsy mitady zavatra ivelan' ny tenany hitazomany ny ainy (sakafo, hazavan' ny masoandro, sns.).

Avahan' ny Vavolombelon' i Jehovah ny tsy feteza-maty sy ny fiainana madrakizay satria ny olona afaka tamin' ny fitsarana farany sady hovalian-tsoa amin' ny alalan' ny fanomezana azy ny fiainana mandrakizay dia mbola mety ho faty ihany raha manota amin' ny fotoana any aoriana, na dia tsy ho fatin' aretina na fahanterana aza. Mbola mitady sakafo sy rano ary rivotra ireo olona ireo hihazonany ny tenany ho velona.

Ny fiainana mandrakizay araka ny Olomasin' ny Andro Farany

Teti-panavotana araka ny bokin'ny Olomasin'ny Andro Farany.

Araka ny teolojian' ny Fiangonan'i Jesoa Kristy ho an'ny Olomasin'ny Andro Farany dia fitambaran' ny fanahy (anglisy: spirit) sy ny vatana (anglisy: body) ny fanahin' ny olombelona (anglisy: soul). Na dia mety maty aza ny vatan'olombelona eto an-tany, dia mino izy ireo fa ny fanahy (anglisy: spirit) dia tsy hitsaha-pisiana ka indray andro any dia hitambatra indray ny fanahy (spirit) sy ny vatan' ny olombelona rehetra. Izany fampianarana izany dia avy amin' ny finoany fa ny fitsanganan' i Jesoa Kristy amin' ny maty dia miantoka ny fahazoan' ny olona rehetra ny tsy feteza-maty.

Misy soratra hafa koa ao amin' ny Baiboly izay miresaka ny amin' ny ambaratongam-boninahitra, araka ny hita ao amin' ny Epistily voalohany ho an'ny Korintiana:

"40 Ary misy tenan'ny any an-danitra, ary misy tenan'ny etỳ an-tany; fa hafa ny voninahitry ny any an-danitra, ary hafa ny an'ny etỳ an-tany. 41 Hafa ny voninahitry ny masoandro, ary hafa ny voninahitry ny volana, ary hafa ny voninahitry ny kintana; fa ny kintana anankiray dia hafa voninahitra noho ny kintana anankiray." (1Kor. 15.40-41).

I Joseph Smith, ilay mpanorina ny mormonisma, dia nanoritsoritra ny amin' ny zavatra misy aorian' ny fahafatesana izay fantany tamin' ny alalan' ny fahitana azony, ka noraiketina an-tsoratra ao amin' ny boky atao hoe Fotopampianarana sy Fanekempihavanana. Araka ny fizaràna faha-76 ao amin' io soratra io dia misy dingana telo na fanjakam-boninahitra ny toerana alehan' ny olona aorian' ny fahafatesana, izay atao hoe "Fanjakana selestialy" sy "Fanjakana terestialy" ary "Fanjakana telestialy"^[18].

Ireo olona vitsy izay tsy handova na iray amin' ireo tontolon' ny fanahy (ambaratongam-boninahitra) miisa telo ireo, na aorian' ny fitsanganany amin' ny maty aza, dia hitoetra any amin' ny toeran' ny aizina izay hanamelohana ireo atao hoe "zanaky ny fahaverezana".

Araka ny fampianaran' ny Olomasin' ny Andro Farany dia tsy afangaro ny tsy feteza-maty sy ny fiainana mandrakizay. Satria noho ny fanavotana nataon' i Jesosy teny amin' ny hazo fijaliana dia mahazo ny tsy feteza-maty ny olombelona rehetra, izany hoe hisy mandrakizay izy amin' ny maha olona afaka mahatsapa azy. Fa ny fiainana mandrakizay kosa dia midika ho fiainam-pianakaviana akaikin' Andriamanitra ao amin' ny "Fanjakana selestialy" izay ahafaha-miteraka zanaka ara-panahy.

Ny fiainana mandrakizay amin'ireo fivavahana tsy kristiana

Ny fiainana mandrakizay ao amin' ny fivavahan' ny Egiptiana taloha

Ao amin' ny fedrà egiptiana, i Isisy anadahy sy vadin' i Osirisy, dia andriamanibavy miahy ny fandevenana. Rehefa hitany ny 13 tamin' ireo zavatra 14 mamorona ny vatan' ny vadiny, izay novonoin' i Seta rahalahiny sy nendahany hoditra, dia nomen' i Osirisy ny fofonain' ny fiainana mandrakizay i Isisy taorian' ny nanaovany azy momia.

Mba hahafahan' ny maty mianoka amin'ny fiainana mandrakizay dia mitahiry ny vatan' ny maty tsy misy nanombinana sy ny anarany ny Egiptiana taloha. Fanasaziana fara tampony mahazo ilay maty ny tsy fitehirizana ny vatany na ny anarany. Niharan' izany i Akenatona izay nofafana anarana hatraiza hatraiza.

Ny fiainana mandrakizay ao amin' ny fampianarana spirita

Araka ny fampianaran' ireo Spirita dia manana fanahy mandrakizay ny olombelona izay sisa velona amin' ny fahafatesan' ny vatana azo tsapain-tanana sady mivoatra miha tonga lafatra hatrany. Tonga nofo ao amin' ny vatana hafa im-betsaka araka izay ilaina izy mba hahatratrarany ny dingana izay hahafahany mitoetra mandrakizay ao amin' ny tontolon' ny fanahy^[19].

Jereo koa:

Rohy ivelany

Fampianarana momba ny Fiainana mandrakizay:

Fampianaran'ny Fiangonana Loterana: jereo eto Archived Septambra 18, 2018 at the Wayback Machine
Fampianaran'ny Olomasin'ny Andro Farany: jereo eto
Fampianaran'ny Fiangonana Adventista: jereo eto Archived Aprily 23, 2021 at the Wayback Machine

Loharano sy fanamarihana

↑ Horst Seebass: Leben. II. Altes Testament. In: Theologische Realenzyklopädie, Bd. 20, Berlin 1990, S. 520-524, hier: 521.
↑ Hermann Spieckermann: Eternal Life. I. Ancient Near East and Hebrew Bible/Old Testament. In: Encyclopedia of the Bible and its Reception (EBR), Bd. 8, Berlin/Boston 2014, p. 59-61.
↑ Ulrich Kellermann: Auferstanden in den Himmel. 2 Makkabäer 7 und die Auferstehung der Märtyrer, Stuttgart 1979, pp. 9-12, 79-85, 90-93.
↑ Ulrich Kellermann: Auferstanden in den Himmel. 2 Makkabäer 7 und die Auferstehung der Märtyrer, Stuttgart 1979, p. 102
↑ Donald E. Gowan - The Westminster theological wordbook of the Bible - 2003 ISBN 0-664-22394-X pp. 114–116
↑ Donald E. Gowan - The Westminster theological wordbook of the Bible - 2003 ISBN 0-664-22394-X pages 296–298
↑ International Standard Bible Encyclopedia: E-J by Geoffrey W. Bromiley 1982 ISBN 0-8028-3782-4 page 161
↑ Darrell Bock, The Bible Knowledge Word Study, 2006 ISBN 0-7814-3445-9 page 162.
↑ James D. G. Dunn, The Theology of Paul the Apostle, 2006 ISBN 0-8028-4423-5 p. 479
↑ Brenda B. Colijn, Images of Salvation in the New Testament, 2010 ISBN 0-8308-3872-4 pp. 87-90
↑ Arland J. Hultgren, Paul's Letter to the Romans: A Commentary, 2011 ISBN 0-8028-2609-1 p. 264.
↑ Augustinus, Brief 130,8,15.
↑ Boethius, Consolatio philosophiae 5,6,4.
↑ Jürgen Hübner: Leben. V. Historisch/Systematisch. In: Theologische Realenzyklopädie, Bd. 20, Berlin 1990, p. 530-561.
↑ Konzept Michael J. Dodds: The Unchanging God of Love, 2. Auflage, Washington (D. C.) 2008, p. 5-45.
↑ Catéchisme de l'Église catholique (CEC) abrégé, articles 202 et suivants (tahiry)
↑ Catéchisme de l'Église catholique (CEC) abrégé, articles 207 (tahiry)
↑ Vakio eto
↑ Allan Kardec, Le livre des Esprits

[1] Horst Seebass: Leben. II. Altes Testament. In: Theologische Realenzyklopädie, Bd. 20, Berlin 1990, S. 520-524, hier: 521.

[2] Hermann Spieckermann: Eternal Life. I. Ancient Near East and Hebrew Bible/Old Testament. In: Encyclopedia of the Bible and its Reception (EBR), Bd. 8, Berlin/Boston 2014, p. 59-61.

[3] Ulrich Kellermann: Auferstanden in den Himmel. 2 Makkabäer 7 und die Auferstehung der Märtyrer, Stuttgart 1979, pp. 9-12, 79-85, 90-93.

[4] Ulrich Kellermann: Auferstanden in den Himmel. 2 Makkabäer 7 und die Auferstehung der Märtyrer, Stuttgart 1979, p. 102

[5] Donald E. Gowan - The Westminster theological wordbook of the Bible - 2003 ISBN 0-664-22394-X pp. 114–116

[6] Donald E. Gowan - The Westminster theological wordbook of the Bible - 2003 ISBN 0-664-22394-X pages 296–298

[7] International Standard Bible Encyclopedia: E-J by Geoffrey W. Bromiley 1982 ISBN 0-8028-3782-4 page 161

[8] Darrell Bock, The Bible Knowledge Word Study, 2006 ISBN 0-7814-3445-9 page 162.

[9] James D. G. Dunn, The Theology of Paul the Apostle, 2006 ISBN 0-8028-4423-5 p. 479

[10] Brenda B. Colijn, Images of Salvation in the New Testament, 2010 ISBN 0-8308-3872-4 pp. 87-90

[11] Arland J. Hultgren, Paul's Letter to the Romans: A Commentary, 2011 ISBN 0-8028-2609-1 p. 264.

[12] Augustinus, Brief 130,8,15.

[13] Boethius, Consolatio philosophiae 5,6,4.

[14] Jürgen Hübner: Leben. V. Historisch/Systematisch. In: Theologische Realenzyklopädie, Bd. 20, Berlin 1990, p. 530-561.

[15] Konzept Michael J. Dodds: The Unchanging God of Love, 2. Auflage, Washington (D. C.) 2008, p. 5-45.

[16] Catéchisme de l'Église catholique (CEC) abrégé, articles 202 et suivants (tahiry)

[17] Catéchisme de l'Église catholique (CEC) abrégé, articles 207 (tahiry)

[18] Vakio eto

[19] Allan Kardec, Le livre des Esprits

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]