Jobily

Ny jobily na Jobile dia fankalazana fitsingerean-taona niorenana na nisehoan' ny zavatra iray teo amin' ny tantara, izay mifandraika amin' ny fitsingerenam-potoana isaky ny 50 araka ny ao amin' ny Baiboly.

Fiavian' ny teny hoe jobily

Ny teny hoe jobily na jobile dia fanagasiana avy amin' ny teny anglisy (jubilee) sy teny frantsay (jubilé) ny teny latina hoe jubilaeus na iobeleus; izay avy amin' ny teny hebreo hoe יובל‎ / yobel na yovel, teny androana ny tandroka tsofina mba hanambaràna fety. Ny Prôtestanta malagasy manoratra hoe jobily fa ny Katôlika malagasy kosa manao hoe jobile.

Eo amin' ny jodaisma

Araka ny Baboly

Izay voalaza ao amin' ny Levitikosy

"8 Ary manisà sabatan-taona fito ho anao, dia fito taona impito, ka ny hanisanao ny andron' ireo sabatan-taona fito ireo dia sivy amby efa-polo taona. 9 Dia mitsofa anjomara avo feo amin' ny andro fahafolo amin' ny volana fahafito; dia amin' ny andro fanavotana no hitsofanareo anjomara eran' ny taninareo. 10 Ary hamasino ny taona fahadimam-polo, ka miantsoa fanafahana amin' ny tany ho an' ny mponina rehetra ao aminy; Jobily ho anareo izany, ka samia mody any amin' ny taninareo avy ianareo sy any amin' ny mpianakavinareo avy. 11 Jobily ho anareo izany taona fahadimam-polo izany; aza mamafy ianareo, ary aza mijinja izay maniry ho azy avy tamin' ny voa nihintsana tamin' ny fararano lasa, ary aza mioty ny avy tamin' izay tsy namboarinareo; 12 fa Jobily izany ka ho masina ho anareo. Izay vokatra alaina any an-tsaha no hohaninareo. 13 Amin' izany taona Jobily izany dia samy hody amin' ny taninareo avy ianareo." (Levitikosy 25.8-13).

Fampiharana taloha

Noho izany, ny jobily, ao amin' ny jodaisma taloha, dia mitsiherina isaky taon-tsabata na sabatan-taona fito (hebreo: שמיטה‎ / shmita), izany hoe fito taona impito) miavaka manokana, ankalazaina isaky ny dimampolo taona. Ny Bokin' ny Levitikosy na Levitika (toko faha-25) dia mandidy ny hanokanana taon-tsabata iray isaky ny dimampolo taona:

izay amelana ny tany fambolena hiala sasatra;
amelana ny trosa tsy voaloa;
amotsorana ho afaka ny mpanompo na andevo izay voatery nanao izany noho ny fahantrany;
itsinjarana na amin’ ny ampahany fotsiny aza ny fananana;
amerenana amin’ ny tompony taloha ny tany izay namidiny.

Ankehitriny

Ny lalàna momba ny taon-tsabata dia mbola misy mitandrina ao amin' ny Jiosy mpivavaka ao amin' ny Fanjakan' i Israely, nefa ny jobily efa tsy misy mitandrina hatramin' ny taonjato maro.

Ao amin' ny fivavahana kristiana

Jobile ao amin' ny fiangonana katôlika

Ny jobile dia fankalazana miavaka izay mitsingerina isaky ny taona maromaro voafaritra, mba hanamarihana daty manan-danja eo amin' ny fiainan' ny Kristiana na teo amin' ny tantaran' ny fiangonana. Ny teny hoe "jobile" dia manondro ireo "taona masina" sy ny fitsingerenan-taona manan-danja (ho an' ny mônastera, ny fikambanana masina, ny fianakaviana kristiana) amin' ny fisahanana asam-piangonana, amin' ny fanaovana ôrdinasiôna ny eveka na ny pretra, ny fanambadiana, toy ny faha-25 na faha-50 taona (mariazy volafotsy na mariazy volamena). Manan-kery hatramin' izao izany ao amin' ny Fiangonana katôlika.

Fanorenana ny jobile tamin' ny andron' ny papa Bônifasy

Ny taona masina tsotra dia ankalazaina amin' ny fari-potoana voafaritra. Naorin' ny papa Bônifasy VIII tamin' ny taona 1300 izany, ary ny elanelam-potoana eo amin' ireo taona masina ireo dia noraiketin' ny papa Paoly II ho dimy amby roapolo taona tamin' ny taona 1470. Ny fanajana ny taona masina dia anaovana fivahiniana masina any Rôma na anaovana asa mifandanja amin' izany izay faritan' ny fanambaràna ataon' ny papa. Ireo taona masina miavaka kosa dia ambara amin' ny fotoana sasany toy ny faha-50 taona nanaovana ôrdinasiôna ny papa ho eo amin' ny asam-pisoronana (maha pretra).

Ny Jobile Lehibe tamin' ny taona 2000

Ny jobily notanterahina tamin' ny taona 2000, izay nantsoina hoe "Jobile Lehibe", izay nambaran' ny papa Joany Paoly II tamin' ny alalan' ny taratasiny, Tertio Millennio Adveniente, dia nankalazana ny faha-2000 taonan' ny kristianisma, izay nanomboka tamin' ny 24 Desambra 1999 tamin' ny alalan' ny fanokafana ny Varavarana Masina (latina: Porta Sancta) (ao amin' ny Bazilikan' i Masindahy Piera ao Rôma). Nasaina tamin' izany ny Prôtestanta sy ny Ôrtôdôksa ho mariky ny firaisan' ny samy Kristiana (ekiomenisma). Nifarana tamin' ny 6 Janoary 2001, izay andro ankalazana ny Epifania, izany jobile izany, tamin' ny alalan' ny fanakatonan' ny papa amin' ny fomba manetriketrika izany vavahady izany.