Прејди на содржината

Јудита Вајчјунајте

Од Википедија — слободната енциклопедија
Јудита Вајчјунајте
Роден/а12 јули 1937
Каунас, Литванија
Починат/афевруари 11, 2001(2001-02-11) (возр. 63)
Вилнус, Литванија
ЗанимањеПоетеса
Апсолвент наВилнушки универзитет
ПредметМитологија, Вилнус, животите на жените

Јудита Вајчјунајте (12 јули 1937 - 11 февруари 2001) била литванска писателка. Најпозната по нејзиното поетско истражување на урбаните средини и на митолошки жени, таа е една од најпознатите литвански поети од 20-тиот век.[1][2][3]

Ран живот и образование

[уреди | уреди извор]

Јудита Вајчјунајте била родена во 1937 година во Каунас, Литванија.[4][5] Нејзиниот татко бил професор по психијатрија, а нејзината мајка била медицинска сестра. Јудита била особено блиска со нејзината сестра Далија.[4]

По Втората светска војна, таа се преселила во Вилнус со своето семејство.[3] Таму студирала на Вилнушкиот универзитет, дипломирајќи во 1959 година.[6] Вајчјунајте живеела во Вилнус до крајот на својот живот, користејќи го градот како инспирација и централна тема на нејзиното творештво.[1][4]

Кариера

[уреди | уреди извор]

Првата поетска збирка на Вајчјунајте, Pavasario akvarelės („Пролетни акварели“), била објавена во 1960 година.[2] Таа продолжила често да објавува нови збирки, произведувајќи повеќе од 20 книги поезија.[2][6] Таа пишувала и бајки и песни за деца.[2][4]

Вајчјунајте работела како уредник за неколку литературни списанија во Литванија.[6] Таа, исто така, вршила преводи на други поети на литвански, а особено на делата на Ана Ахматова.[7][8] Во 1978 година, таа била прогласена за лауреат на литванскиот Poetry Spring [lt] фестивал.[4]

Во 1996 година, ѝ била доделена наградата за литература, уметност и наука на Балтичкото собрание за нејзината збирка Žemynos vainikai („Вени на Земин“).[4] Истата година таа го објавила мемоарот Vaikystės veidrody, кој претставувал серија на есеи за нејзиниот живот.[4][9] Таа го добила Орденот на големиот литвански војвода Гедиминас во 1997 година, а наградата на Литванскиот сојуз на писатели ја добила во 2000 година.[6]

Литературно творештво

[уреди | уреди извор]

Поезијата на Вајчјунајте се занимавала со широк спектар на теми, вклучувајќи ги литванската и грчката митологија, модерниот џез, историјата и современиот градски живот.[1][3][10] Нејзината урбано-центрирана поезија, често сместена во Стариот град на Вилнус, е можеби нејзината најпозната,[1][2] во време кога повеќето други литвански поети биле од село и се фокусирале на природниот свет во нивните дела.[11][12] Вајчјунајте , исто така, често ја вклучувала мултикултурната историја на градот во нејзините песни.[3][13]

Таа често употребувала драмски монолог во своите дела, најчесто од гледна точка на женски историски и митолошки фигури.[1][13] Нејзината поезија била под влијание на неоромантичкото дело на Саломеја Нерис, првата истакната литванска поетеса.[14] Заедно со Марселијус Мартинаитис, Сигитас Геда и други, таа била дел од генерацијата која тивко ја револуционизирала литванската поезија додека растело незадоволството од советската власт, но неоромантичните тензии опстојуваа.[3][4][9][13]

Вајчјунајте била независна самохрана мајка, но била убедена и во важноста на романтичната љубов. Таа пишувала со феминистички реализам, раскажувајќи ги животите на самохраните жени во градот.[3][4][11]

Смрт и наследство

[уреди | уреди извор]

Јудита Вајчјунајте починала во Вилнус во 2001 година.[4][5][15] Постхумната збирка на селекции од нејзиното творештво, Kristalas: Poezijos Rinktinė, била објавена од Сојузот на писателите на Литванија.[6][13] Во 2018 година, збирка со нејзините дела била објавена во превод на англиски како Vagabond Sun: Selected Poems.[3]

Споменикот посветен на Вајчјунајте се наоѓа во близина на Црквата Света Катерина во Вилнус.[4]

Избрани дела

[уреди | уреди извор]

Поезија

[уреди | уреди извор]
  • Pavasario akvarelės (1960)
  • Kaip žalias vynas (1962)
  • Per saulėtą gaublį (1964)
  • Vėtrungės (1966)
  • Po šiaurės herbais (1968)
  • Žiemos lietus (1987)
  • Žemynos vainikai (1995)
  • Seno paveikslo šviesa (1998)
  • Debesų arka (2000)
  • Kristalas: Poezijos Rinktinė (постхумно, 2010)

Драми

[уреди | уреди извор]
  • Pavasario fleita (колекција, 1980)

Мемоари

[уреди | уреди извор]
  • Vaikystės veidrody (1996)

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „Judita Vaiciunaite“. All Poetry. Посетено на 2021-03-15.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 „Judita Vaičiūnaitė“. Vilnius Review (англиски). 2017-06-19. Посетено на 2021-03-15.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Tsai, Jennifer Lee (2019-03-02). „On 'Vagabond Sun: Selected Poems' by Judita Vaičiūnaitė, translated by Rimas Uzgiris (Shearsman, 2018)“. Ambit. Архивирано од изворникот на 2019-10-30. Посетено на 2021-03-15.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 Bernotienė, Gintarė. „Vaičiūnaitė“. Šaltiniai (литвански). Посетено на 2021-03-15.
  5. ↑ 5,0 5,1 North, Michael (2016). The Baltic : a history. Kenneth Kronenberg. Cambridge. ISBN 978-0-674-42604-7. OCLC 1124433712.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 „from Crystal by Judita Vaičiūnaitė“. Asymptote (англиски). Посетено на 2021-03-15.
  7. ↑ Urban semiotics : the city as a cultural-historical phenomenon. I. A. Pilʹshchikov. Tallinn. 2015. ISBN 978-9985-58-807-9. OCLC 951558037.CS1-одржување: друго (link)
  8. ↑ Venclova, Tomas; Hinsey, Ellen (2014). „Meetings with Anna Akhmatova“. New England Review. 34 (3/4): 170–182, 383, 390. doi:10.1353/ner.2014.0039.
  9. ↑ 9,0 9,1 Transitions of Lithuanian postmodernism : Lithuanian literature in the post-Soviet period. Mindaugas Kvietkauskas. New York: Rodopi. 2011. ISBN 978-94-012-0728-7. OCLC 785782275.CS1-одржување: друго (link)
  10. ↑ Silbajoris, Rimvydas (1980). „Lithuanian literature“. The Columbia Dictionary of Modern European Literature (2. изд.). New York: Columbia University Press.
  11. ↑ 11,0 11,1 Uzgiris, Rimas (2016-04-18). „"Unexpected Vistas": Rimas Uzgiris Translates Judita Vaičiūnaitė“. AGNI Magazine. Посетено на 2021-03-15.
  12. ↑ Silbajoris, Rimvydas (Winter 2002). „Debesu arka“. World Literature Today. 76 (1): 170. doi:10.2307/40157122. JSTOR 40157122.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 Uzgiris, Rimas (2017-06-19). „To Gaze Through Clouds of Dust“. Vilnius Review (англиски). Посетено на 2021-03-15.
  14. ↑ Uzgiris, Rimas (2016-03-15). „Translating Two Neo-Romantic Poems by Judita Vaičiūnaitė“. World Literature Today (англиски). Архивирано од изворникот на 2022-05-28. Посетено на 2021-03-15.
  15. ↑ Lithuania : in her own words : an anthology of contemporary Lithuanian writing. Laima Sruoginis. Vilnius: Tyto alba. 1997. ISBN 9986-16-054-5. OCLC 40545537.CS1-одржување: друго (link)
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Јудита_Вајчјунајте&oldid=4982698“