Драчево
- Оваа статија се однесува на селото. За населбата, видете Драчево (населба).
Драчево | |
План на Драчево | |
Координати 41°56′12″N 21°31′18″E / 41.93667° СГШ; 21.52167° ИГД | |
Општина | Кисела Вода |
Население | 9.573 жит. (поп. 2021)[1]
|
Пошт. бр. | 1050 |
Шифра на КО | 25845 |
Надм. вис. | 240 м |
Слава | Спасовден |
Драчево на општинската карта Атарот на Драчево во рамките на општината | |
Драчево на Ризницата |
Драчево — село во Општина Кисела Вода. Драчево е физички споено со истоимената населба на северозапад, која поради нејзиниот урбан статус претставува ексклава на населеното место Скопје, а не и селото Драчево поради неговиот рурален статус. Сепак, бидејќи селото Драчево припаѓа во Општина Кисела Вода, тоа припаѓа во административната единица Град Скопје.
Потекло и значење на името Драчево
[уреди | уреди извор]Точното значење на името Драчево во нашата наука сè уште не е утврдено. Села со имиња Драчево, постојат во повеќе словеногласни земји: Русија, Хрватска, Босна и Херцеговина, Бугарија, Србија. Името Драчево го носи уште едно село во Зихненско во Егејска Македонија, а во државата Македонија постојат и две села со имиња Драчевица (Демиркаписко и Скопско во релативно непосредна близина на Драчево). Во Албанија постои градот Драч, а со коренот „драч“, постојат и други населени места во Македонија (Драчиште, Драче) и други земји.
Сепак постојат две главни претпоставки, односно теории за потеклото на името Драчево. Првата теорија смета дека во основата на името Драчево може да се наоѓа личното име Драче кое претставува деминутивно образување изведено од антропонимот Драгољуб, Драгомир, Драгослав.[2] Личното име Драче во Македонија е регистрирано во XVI век, а во XV век е забележано личното име Драчо, па оттука некои проучувачи сметаат дека името Драчево, означува „село кое му припаѓало на Драче“.[2] Втората теорија за потеклото на името се поврзува со растението што се вика драч или драча (драка) (лат. Paliurus aculeatus) и има значење на „место каде што има драч“.[2] Драчот бил име за сите бодликави грмушки, а до ден денес за изгребување или бодење се користат глаголите „дречи“, „драскање“. Втората теорија, дека името на Драчево означува место каде што има трнливи и бодликави грмушки е потврдена и во делата на истражувачите Петар Скок и Јован Трифуноски.[3]
Географија и местоположба
[уреди | уреди извор]Драчево се наоѓа во јужниот дел на Скопската Котлина на 10 километри оддалеченост (воздушна линија) од средиштето на Скопје (во југоисточен правец). Населбата е рамничарска и низ неа минува месен пат за повеќе скопски села. Со Скопје, Драчево е поврзано преку автобуски линии, а исто така Драчево претставува и железничка станица на пругата Скопје - Гевгелија. Драчево е сместено на јужниот раб на Скопската Котлина во подножјето на планината Китка, дел од најголемиот македонски планински масив Мокра Планина, под возвишението наречено Марков Рид, на надморска височина помеѓу 240 и 250 метри[4]. Непосредно на запад Драчево е расположено на десниот брег на Маркова Река. На северозапад, селото Драчево граничи со физички споената и истоимена населба Драчево. Од малку подалечните населени места, селото Драчево граничи со: Долно Лисиче на север, Студеничани југоисток, атарот на село Драчевп граничи со Пинтија и на северозапад, Батинци на запад и Горно Лисиче на северозапад. Од Драчево водат и регионални патни правци кон: Горно Количани и селата во подножјето на планината Китка (кон југ), Зелениково и селата по течението на Вардар кон Таорската Клисура (кон исток) како и кон Јурумлери, Илинден и Скопското Поле (кон север). Низ селото Драчево тече потокот Мала Рада.
Во селото Драчево постојат повеќе маала именувани по селските родови кои се распоредени горе и долу од главната улица „Јустинијан Први“ (порано именувана како „Драчевска“) како и околу улица „Китка“ која ја сече главната, а тоа се: Саве, Тоше и Кече Маала во горниот дел и Крко, Арсо, Крџе и Дашко Маало во долниот дел[5].
Историја
[уреди | уреди извор]Доцен среден век и нов век
[уреди | уреди извор]Во пишаните историски извори, Драчево за првпат е споменато во 1300 година.[6] Во XV век, Драчево било дел од Скопскиот Санџак, а според пописот од 1452/53 година во Драчево живееле 40 семејства и тројца неженети (околу 200 жители), сите православни Македонци, со исклучок на само 1 муслиман[7]. Потоа во XV век Драчево од страна на османлискиот султан Мехмед II, било дадено на Исак-бег кој на 13 август 1466 го завештал на медресата и теќето во Скопје[6]. На следните пописи во XVI век бројната состојба на населението била следна: во 1528/59 година во Драчево живееле 127 македонски христијански семејства, 7 неженети и 4 муслимански семејства, во 1544/45 живееле 155 македонски христијански и 3 муслимански семејства, а во 1568/69 живелее 149 македонски христијански семејства и 59 неженети ергени, без муслимани[8]. Во тој период Драчево било едно од најголемите населени места во Скопската Нахија и воедно едно од економски најнапредните места со највкалитетни земјоделски производи и обврска за плаќање на данок од 34909 акчиња годишно[8]. По овие записи долго време немало никакви споменувања на Драчево со до средината на XVIII век, при што може да биде заклучено дека за време на османлиското владеење, можно е Драчево во еден период да замрело со живот, па повторно да било обновено.[9]
Како и повеќето скопски села, Драчево било раселено кон крајот на XVII век, во периодот по 1689 година Карпошовото востание и повлекувањето на австриската војска. Дел од жителите на Драчево се иселиле заедно со повлекувањето на австриската војска преку Дунав, а селото по овој период запустело[10]. Останатиот дел од Македонците од Драчево се преселиле во месноста (селото) Салаково (Бразда) на планината Караџица дел од масивот на Мокра Планина во околината на Драчев.о[11] Во месноста Салаково која се наоѓа во непристапен шумовит предел на билото на Караџица, идеален предел за засолнување на незаштитеното население, пребегнатите жители на запустеното Драчево живееле еден век, сè до крајот на XVIII век и почетокот на XIX век, кога започнале повторно да се враќаат и населуваат на старите огништа на сегашното место долу во подножјето на планината и рамничарскиот предел на Скопското Поле.[11] Во овој предел на Караџица, како сведоштво од засолнетите Драчевци постои месноста-потегот наречен Драчевска Планина, на кој за време на летото, бил напасуван добитокот.[11] Поради својата големина и бројноста на македонското население за време на отоманското владеење, Драчево никогаш не било почифлижено и не постоеле чифлизи на турски бегови и аги, туку жителите на Драчево биле слободни и имале свои поседи, при што имале обврска да плаќаат даноци.
Македонскиот просветител Јордан Хаџи-Константинов - Џинот во својот напис „Јужна страна скопска“ објавен на 1 мај 1855 во „Цариградски весник“, за селото Драчево запишал дека е едно од богатите села кое со кромид и други градинарски производи и зеленчуци може да ги снабдува (храни) Скопје, Велес, Прилеп и Битола.[12] Џинот исто така запишал дека Драчево има нов црковен храм „Свети Спас“ и едно мало училиште кое пустее без учител.[12] Добрите, гостољубиви и богати драчевски селани биле изгубени во црквата поради тоа што им служел патријаршиски поп, кој богослужел на грчки јазик, од што селаните ништо не разбирале.[12] Македонскиот револуционер Ѓорче Петров во својата книга „Материјали по изучувањето на Македонија“ од 1896 година, за Драчево запишал дека се наоѓа на 2 часа на југ од Скопје и 1⁄2 час од десниот брег на Вардар, расположено во полињата помеѓу две тумби, при што целото село и околината биле потонати во зеленило кое било одмор за очите.[13] Понатаму, Ѓорче Петров запишал дека на драчевските бавчи близу до Вардар, бил одгледувн кромид, грав, пипер со кои било снабдувано Скопје, а покрај земјоделството, градинарството било втор извор на богатство за селаните, а 20 до 30 куќи се занимавале и со грнчарство. Драчево било прво село по благосостојба и богатство во Скопско, а второ по големина (после Кучевиште), броело 150 куќи од кои најголемиот дел биле слободни и независни (не биле чифлигари во чифлизи на османлиските бегови и аги)[13]. За староста на Драчево, Ѓорче Петров, запишал дека тоа е ново село, додека старото било на полињата на Китка Планина и било нарекувано Драчевица со околу 10-15 куќи чии рушевини и камени огради сè уште постоеле во шумата, а се раселило поради својата положба меѓу торбешките села и изложеноста на разбојници.[14] Во времето на национално-ослободителното движење со својот македонски родољубив дух, жители на Драчево се приклучиле во скопската чета на ТМОРО (подоцна ВМРО) предводена од војводата Васил Аџаларски. Членови на скопската чета на ВМРО од Драчево биле: Спасе Шиндар, Велко Грчки, Ангелко и Панче Пормовски, Велко и Трпе Ашиковски, Блажо Павлевски, Трајче Китановски, Јане Велковски, Веле Домазетовски, а од нив прочуен по своите подвизи и храброст бил Блажо Павлевски кој го убил Турчинот Алим и загинал во нерамна борва со Османлиите, при што овој подвиг бил опеан во народна песна од жителите на Сопиште каде што се криел одредено време.[15]
Во XIX век, селото било дел од нахијата Каршијак во Скопската каза во Отоманското Царство.
20 век
[уреди | уреди извор]Поради својата големина и значајна местоположба, од времето по отоманското владеење, за време на српската, бугарската, и југословенската окупација, па сѐ до периодот непосредно по Втората светска војна до шеесеттите години на XX век, Драчево било седиште на Општина Драчево.[16]
По разорниот Скопски земјотрес во 1963 година, со одлука на советот на тогашната Општина Драчево бил усвоен урбанистички план во договор со Град Скопје за изградба на приградска населба во атарот на селото Драчево, односно во непосредна близина на селото, во која требало да се вселат 3.000 семејства од Скопје кои ги загубиле своите домови во земјотресот. Таа населба го добила името Драчево. Во 1965 година, Општина Драчево престанала да постои, а селото Драчево (заедно со населбата Драчево) било припоено кон Општина Кисела Вода, општина која била (и сеуште е) во рамки на административната единица Град Скопје.[2]
Стопанство
[уреди | уреди извор]Драчево е економски високо развиено и активно населено место. Поради поволната географска положба во Драчево постои многу активен економско-стопански живот на населението. Населението на Драчево во најголем дел е вработено во фирми во Скопје и работи секундарни и терциерни стопански дејности, меѓутоа значаен дел од населението коешто живее во селото сѐ уште се занимава со земјоделство-полјоделство, односно градинарство. Во Драчево во сè поголем пораст е и приватното претприемништво преку отворање на сопствени бизниси и помали претпријатија на неговите жители.
Земјоделство и градинарство
[уреди | уреди извор]Во Драчево, посебно во селото, сè уште значаен дел од населението се занимава со земјоделство, односно градинарство во најголема мера, а потоа и полјоделство, овоштарство и сточарство. Земјоделското производство, за разлика од минатото, денес претежно е за сопствени домашни потреби, но вишокот производи и натаму се продава на пазарите во Скопје и во населбата Драчево. Од вкупно 1145 ха обработлив површина на селото, 200 ха се државно земјиште, а 945 ха се приватна сопственост, 70% се во рамничарскиот, а 20% во ридестиот дел[4]. Од обработливата површина под градинарство се 338 хектари, под жита се 229 хектари, по индустриски култури 70 хектари, под фуражни култури 60 ха, а останатите 448 хектари се под лозја, овошни насади и необработено земјиште (утрини, за напасување)[4]. Најзастапени полјоделски култури се житните (пченица, пченка и јачмен) и градинарските (кромид и млад кромид, праз, домати, зелена и црвена пиперка, зелка, морков, марула, спанаќ, компир, краставици, тиква и др.), а во многу помала мерка и индустриските култури. Драчево отсекогаш, како и денес важело за место со најразвиено градинарство и раноградинарство во Скопско, посебно одгледувањето на кромид, лук, праз, марула, зелка кои и денес највеќе се одгледуваат во драчевските бавчи и ниви. Уште од минатото па и сè до денес Драчево е најпознато по производството на кромид и лук, од посебните високовалитетни драчевски сорти кои „траат од ново до ново“[17]. Градинарските култури се одгледуваат под пластеници, но во голем дел се одгледуваат и на отворено без оранжерискиот начин. Во минатото во Драчево се одгледувале и многу индустриски култури, најповеќе тутун, а во помала мера и коноп, лен, кои по Скопскиот земјотрес во 1963 биле напуштени и исчезнале[17]. Голем дел од населението на селото Драчево се занимава со расадничарство и продажба на расад за градинарски растенија како кромид, лук, марула, домат (познатата сорта скопски јабучар), млад кромид и лук (арпаџик), пиперки како и расад за овошки и цвеќиња. Продажбата на расад е најзастапена во пролетните месеци, кога на многу куќи во селото го нудат на продажба. Покрај полјоделството, доста застапени се и лозарството и овоштарството преку одгледување на овошки и лозја на ридскиот предел јужно од Драчево. Во селото Драчево доста е развиено живинарството, пред сè одгледување кокошки, а ситното сточарство е во многу мала речиси незначителна застапеност и највеќе се одгледуваат кози и овци за сопствени потреби. Повеќе семејства се занимаваат и со одгледување на расад за цвеќиња, а во селото Драчево работи приватната фирма за одгледување и расадник за цвеќиња „Китка“. Поради местоположбата и близината на други села, за потребите на земјоделството во селото Драчево работи земјоделска аптека, продавница на „Агроунија“ за семенски материјал и земјоделски вештачки ѓубрива, продавница за делови земјоделска механизација (трактори, комбајни) и техника. Покрај овие стопански субјекти во селото Драчево постојат и мелница за жито и брашно, фурна за производство на леб и бели печива, приватна поликлиника, занаетчиски дуќани (берберница) и други услужни објекти.
Занаетчиство
[уреди | уреди извор]Селото Драчево во минатото покрај градинарството и земјоделието, било надалеку познато во Скопско и по грнчарството и грнчарскиот занает, за кој доаѓале ученици и од Скопје, а во 1935 година, била изградена и фабрика за тули и керамика.[18] Доказ за ова е родот Чапкуновци чиј предок од Скопје дошол да го изучи грнчарскиот занает во Драчево и така останал и го основал родот таму, а покрај нив со грнчарство се занимавале и други родови како Грначаровци, Дандаровци и други. Поради развиеноста на грнчарскиот занает, во минатото грнчарски производи од Драчево се продавале во околните села и на пазарот во Скопје. Покрај овој занает во минатото во Драчево биле развиени и фурнаџискиот, шивачкиот, ќурчискиот, коларскиот, берберскиот и чевларскиот занает. Со постапката на индустријализација, најголемиот дел од овие занаети згаснале, а денес преовладуваат современите модерни занаети како: автомеханичарство, автолакерство, автолимарство, пекарство, слаткарство, берберници и фризерски салони.
Индустрија, трговија и бизнис
[уреди | уреди извор]Драчево е сместено непосредно до индустриската зона југоисточно од Скопје. Покрај големите индустриски капацитети изградени во социјализмот, и денес активно се отвораат сè повеќе фабрики, погони, хали и магацини од двете страни на патот (ул. „Борис Трајковски“ (поранешна „Првомајска“)) кој води кон Драчево. Во Драчево работат пазар и голем број на трговски и услужни дуќани. Економскиот живот на населбата Драчево е многу поинаков и голем дел од нејзиното население е вработено во секундарни и терциерни стопански дејности од областите на трговијата, индустриското производство, науката, безбедноста, просветата и културата. Во населбата Драчево постои трговски центар со огромен број на трговски претпријатија, продавници, аптека, продавници за компјутери и бела техника, занаетичски дуќани, ресторани, кафе-барови, спортски обложувалници, услужни претпријатија, механичарски работилници, вулканизери и авто-сервиси. Во самото Дрчаево или во непосредната близината се наоѓаат и голем број на индустриски капацитети од хемиската и металната индустрија (како „ОХИС“ (изграден во атарот на Горно Лисиче), „Тулана“ некогашно „ТИПО“, новоотворената фабрика за челични конструкции „Прототип Стил“), стоваришта, сервиси и работилници, пункт на шумското стопанство „Караџица“.
Население
[уреди | уреди извор]Според опширните османлиски дефтери за населението на Скопската Каза од 1832/33 година, селото било христијанско, со 104 христијански домаќинства. На овој попис биле забележани 375 мажи христијани, со 35 новороденчиња. Се проценува дека селото во тој период имало 820 жители и било второ по големина во Скопско, после Кучевиште.[19]
Стефан Верковиќ во 1857 година, запишал дека Драчево имало 1144 жители.[20]
Според една германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија во 1931 година, селото имало 1.850 Македонци и 50 други жители.[21]
Според религијата најдоминантна религија е христијанството (православието) со околу 97% од населението.
Според пописот од 2002 година, жители на Драчево по народност биле:
Народност | Број на жители |
Македонци | 7,741 |
Албанци | 22 |
Турци | 106 |
Роми | 339 |
Власи | 16 |
Срби | 64 |
Бошњаци | 268 |
Останати | 85 |
Вкупно | 8,641 |
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 9.573 жители, од кои 7.286 Македонци, 185 Албанци, 438 Турци, 142 Роми, 20 Власи, 42 Срби, 364 Бошњаци, 60 останати и 1.036 лица без податоци.[22]
Родови
[уреди | уреди извор]Македонски
- Јаковчевци (10 к.) , Дашковци (5 к.), Ѓечовци (9 к.), Серовци (2 к.), Трипуновци (1 к.), Газиновци (5 к.), Домазетовци (4 к.), Крџовци (1 к.), Манчовци (2 к.), Арсовци (4 к.), Штроковци (3 к.) Кушовци ( 9к.). Овие родови може да бидат сметани за староседелци, кои се доселиле од збегот односно некогашното село Бразда-Салаково на Мокра Планина и го возобновиле Драчево кон крајот на XVIII век. Овие родови најверојатно пребегнале од Драчево на блиската планина кон крајот на XVII век во времето на Карпошевото востание и продорот на Австријците во војната со Турците кога голем дел од селата во полето биле уништени, за после еден век повторно да се вратат. Во родот Јаковчевци се знае следното родословие: Васил (жив на 70 г. во 1950 година) Здравко-Крсте-Трпче-Јаковче, основачот на родот доселен од Бразда-Салаково; Павлевчиња (21 к.) доселени се кон крајот на XVIII век од Велешко; Полтурчиновци (16 к.) доселени се во исто време кога и претходниот род, доселени се од кумановско; Ашиковци (13 к.) доселени се од околината на Врање во Србија (некои кажуваат од Обреновац). Се делат на Желковци и Кафтановци; Богевци (3 к.) доселени се од селото Богомила кај Велес. Го знаат следното родословие: Ѓорге (жив на 50 г. во 1950 година) Васил-Петре-Стефан-Боге, кој се доселил. Од старото место се доселиле двајца браќа, Боге се доселил во Драчево, а другиот брат во селото Сопиште (Бабунци); Бабунци (7 к.) доселени се од некое село кај Бабуна во Велешко; Муровци (11 к.) доселени се од околината на Врање во Србија. Името го добиле бидејќи сите жители на родот биле со потемен тен; Коларовци (2 к.) доселени се од селото Добри Дол, а таму се доселени од прилепско; Грнчаровци (7 к.) доселени се од Велес, од некое мало на левата страна од Вардар; Жежоски (2 к.) доселени се од селото Огњанци; Морчани (1 к.) доселени се од селото Морани; Шиндра (1 к.) доселени се од селото Јажинце кај Сириниќ; Соманѓеловци (2 к.) доселени се од селото Пагаруша; Марлиговци (3 к.) и Барџовци (2 к.) доселени се од некое село во Порече; Ќирковци (2 к.) доселени се од селото Огњанци; Амаловци (1 к.) доселени се од селото Морани; Јабанџиоски (3 к.) доселени се од селото Усје; Чапкуновци (2 к.) доселени се од Скопје; Мишевци (4 к.) доселени се од селото Идризово; Китановци (7 к.) доселени се од некое село во скопска Блатија; Билимбеговци (2 к.) доселени се од селото Билимбегово; Дандаровци (2 к.) доселени се од некое село во Велешко; Десковци (2 к.) доселени се од селото Виниче; Деривол (1 к.) доселени се од селото Батинци; Пеце (1 к.) доселени се од селото Осинчани; Стојчевци (1 к.) доселени се од селото Пагаруша; Боцевци (1 к.) доселени се од селото Добри Дол; Манчевци (1 к.) доселени се од селото Усје; Пановци (1 к.) доселени се од селото Пагаруша; Трајановци (1 к.) доселени се од селото Осинчани; Коста (1 к.) доселени се од околината на Јанина во Грција, порано во овој род се зборело грчки; Лазо (1 к.) доселени се после 1918 година од мијачкото село Галичник; Крсто (1 к.) доселени се од Дебар; Ристо (1 к.) доселени се после 1918 година од тетовско; Никола (1 к.) доселени се од Скопје; Велко (1 к.) доселени се од селото Таор; Крковци (4 к.), Тутевци (1 к.), Ѓуревци (3 к.), Станкоски (2 к.), Модревци (1 к.), Вујчиновци (1 к.), Блацки (2 к.), Кудески (1 к.), Грчки (8 к.), Главиновци (3 к.), Чаршиовци (1 к.) и Зилковци (4 к.) доселени се, но не се знае од каде се доселени.
Ромски
- Имер (1 к.), Изет (2 к.) и Ариф (1 к.) доселени се од Скопје како ковачи.
Турски
- Речко (1 к.) доселени се од Скопје.[23]
Општествени установи
[уреди | уреди извор]Во Драчево дејствува ОУ „Климент Охридски“, како и Средното училиште за православна богословија „Свети Климент Охридски“.
Самоуправа и политика
[уреди | уреди извор]Во рамките на Општина Кисела Вода, селото Драчево е претставувано од Месната заедница Село Драчево и Месната заедница Подстаница.[24]
Избирачко место
[уреди | уреди извор]Број на избирачко место | Установа кадешто се наоѓа | Женски гласачи | Машки гласачи | Регистрирани гласачи |
---|---|---|---|---|
2789 | ИГМ „Партизанка“ | 878 | 907 | 1785 |
2793 | ОУ „Климент Охридски“ | 511 | 497 | 1008 |
2794 | ОУ „Климент Охридски“ | 418 | 418 | 836 |
2795 | ОУ „Климент Охридски“ | 534 | 528 | 1062 |
Вкупно | 2,341 | 2,350 | 4,691 |
- Мал дел од гласачите на одредени избирачки места, се од населбата Драчево.
Со споената статистика за селото и населбата Драчево, на парламентарните избори во 2024 година, гласале вкупно 10.148 жители, каде 65% од гласовите освоила Коалицијата „Твоја Македонија“ предводена од ВМРО-ДПМНЕ, 11% Коалицијата „За Европска Иднина“ предводена од СДСМ и 12% партијата Левица.[27]
Културни и природни знаменитости
[уреди | уреди извор]Сместено на рид јужно од Драчево, се наоѓа културно-рекреативен центар Три Круши. Порано, за потребите за културниот живот во Драчево, работело Киното „Драчево“, чија зграда се наоѓа пред училиштето „Св. Климент Охридски“, во која е сместена Месната заедница „Село Драчево“, а киното не функционира повеќе години.
Цркви и манастири
[уреди | уреди извор]- Црква „Св. Спас“ - Драчево - изградена во 1849 година
- Црква „Св. Петка“ - Драчево - храм кој се наоѓа во месноста Три Круши над селото Драчево;
- Црква „Св. Лазар“ — гробјанска црква;
- Црква „Свето Преполовение“ - Драчево - главна манастирска црква на манастирот Пеленица;
- Црква „Св. Климент Охридски“ - параклис во православната богословија;
- Црква „Воведение на Пресвета Богородица“ - осветување и поставување камен-темелникот на 11 јуни 2008 година. Се наоѓа во дворот на компанијата Графички ценар БАТО & ДИВАЈН[28]
- Црква „Св. Нектариј Егински“ - параклис изграден во 2004. Храм на расколничката ПОА;
Археолошки наоѓалишта
[уреди | уреди извор]- Археолошки наоѓалишта[29]
- Белчевица — некропола од римско време;
- Љубуш — старохристијански ротонди;
- Пинтија — старохристијански ротонди; и
- Тресалиште — осамен наод од доцноантичкото време.
Редовни настани
[уреди | уреди извор]Во Драчево е одржувана манифестацијата Културно лето Три Круши. Настанот е одржуван секое лето во Културно рекреативниот центар Три Круши. Секој петок и сабота во малиот амфитеатар настапуваат естрадни уметници, глумци, театри, продефилируваат членови на повеќе културно-уметнички друштва, настапуваат гости од повеќе земји од Европа. Во селото Драчево постои традиција уште од дамнешното минато да се коле жртва („курбан“) за празникот на денот на Свети Атанасиј (31 јануари).[30] Прославата на Свети Атанасиј е масовна од сите жители, иако црковните свештени лица не го одобруваат колењето на животни. Пред најголемиот христијански празник Велигден, постои традицијата „Покрсти“ која е одржувана до денешни дни кога голема поворка на жители со црковни знамиња и икони (литија) пешачи од селската црква, преку Марков Рид до месноста и манастирот Пеленица и назад. Голем општонароден собор секоја година се одржува и на Спасовден, патрониот празник на селската црква.[30]
Сообраќај
[уреди | уреди извор]Во северниот дел на Драчево, е сместена Железничката станица „Драчево“ која е поставена на железничката линија Скопје-Велес.
- Автобуски услуги
Низ Драчево сообраќаат неколку автобуски линии од ЈСП Скопје. Четири линии се со крајно одредиште до Драчево, додека пет линии само минуваат низ Драчево, како транзит до останатите околни населени места. Тие се:[31]
- 41 - Фабрика Типо/ЖС „Драчево“ - Транспортен центар, меѓу населбите Пролет и Мичурин
- 41а - Сретсело/Говедариште - Клинички центар, Водно
- 42 - Сретсело/Говедариште - Железара
- 163 - Сретсело/Говедариште - Општина Илинден
- 31 - Долно Лисиче - Транспортен центар (оваа линија минува низ Драчево)
- 51 - Студеничани - Транспортен центар (оваа линија минува низ Драчево)
- 51а - Морани - Транспортен центар (оваа линија минува низ Драчево)
- 67 - Зелениково - Транспортен центар (оваа линија минува низ Драчево)
- 74 - Долно Количани - Транспортен центар (оваа линија минува низ Драчево)
Личности
[уреди | уреди извор]- Бобан Трпков (1968 – 2001), македонски бранител, припадник на ЕБИ Лавови
- Игор Костески (1975 – 2001), македонски бранител, водник во БСН Волци, еден од загинатите во масакрот кај Вејце
- Тијана Дапчевиќ (1976), пејачка
- Теодор Стојановски (1977 – 2001), македонски бранител, граничар на АРМ
- Тамара Тодевска (1985), пејачка
- Александар Трајковски, фудбалер и репрезентативец
- Дејан Блажевски, фудбалер
- Илија Спасов (1920-1945) — македонски партизан, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ
- Петре Митевски (1918-1945) — македонски партизан, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ
Култура и спорт
[уреди | уреди извор]Културно-уметничкото друштво „Китка“ било создадено во 1968 година, и е еден од заштитните обележја на Драчево. Постои во Драчево и Ансамбл „Драчево 2012“.
Во селото Драчево дејствува фудбалскиот клуб Драчево. Во минатото постоел и ФК Партизан каде што почнал да игра познатиот македонски фудбалер, Мирко Петров. Има и една женска кошаркарска екипа ЖКК Младинец која се натпреварува во Првата кошаркарска лига за жени на Македонија и машкиот кошаркарски клуб КК Ангели, кој се натпреварувал во сите рангови на лиги во Македонија. Исто така, на 15 март 2009 година, бил основан и ракометниот клуб Драчево кој веќе се натпреварува во Првата машка ракометна лига.[32] Во Драчево има голем број на планинари и функционира планинарското друштво ПСК „Драчево“ кое стопанисува и управува со планинарскиот дом „Караџица“.
Иселеништво
[уреди | уреди извор]На поголемиот дел од населението корените на семејствата им се од Драчево, но има и многу доселеници кои бараат помирен живот надвор од центарот градот а да се во контакт со новите случувања. Има повеќе семејства коишто ја напуштиле населбата и заминале во Австралија. Иселеници од Драчево се забележани во Горно Лисиче, Долно Лисиче, Морани, Орешани, Билимбегово (денес Илинден), Огњанци, Трубарево, Бањани, Скопје и во Бугарија[33].
Галерија
[уреди | уреди извор]-
Западниот влез на Драчево
-
Поглед кон средишниот и источниот дел на Драчево. Поглед од месноста Три Круши.
-
Поглед на главната улица „Јустинијан Први“ („Драчевска“), и сретсело „Говедариште“
-
Говедариште, сретсело Драчево, со крстот на Три Круши во позадината.
-
Поглед на дел од селото Драчево со возвишението Марков Рид
-
Поглед на Драчево
-
Поглед на источниот дел на Скопската Котлина (Скопско Поле). Поглед од месноста Три Круши.
-
Поглед на дел од Драчево со православната богословија и дел од Скопската Котлина. Поглед од манастирот „Св. Петка“, Три Круши.
-
Поглед на дел од Драчево со православната богословија
-
Поглед на дел од селото Драчево со возвишението Марков Рид, од патот за Три Круши.
-
Влезната порта на црквата „Св. Спас“
-
Стара и нова македонска куќа
-
Местото Говедариште, сретсело.
-
Црквата „Св. Петка“ во месноста Три Круши, непосредно јужно од Драчево
-
Улицата „Јустинијан Први“ (порано „Драчевска“), главната улица во Драчево.
-
Марков Рид гледан од подножјето на месноста/поранешното село Аџево
-
Карта на селото (југоисток) и населбата Драчево (северозапад), со нагласени граници на КО Драчево 2 (атарот на Драчево).
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Малковски, Ѓорѓи. „Драчево - од античко време до денес“. Скопје, 2007. стр. 17
- ↑ Малковски, Ѓорѓи. „Драчево - од античко време до денес“. Скопје, 2007. стр. 18
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Малковски, Ѓорѓи. „Драчево - од античко време до денес“. Скопје, 2007. стр. 9
- ↑ Трифуноски Ф. Јован. „Слив Маркове Реке - антропогеографска проматрања“. Филозофски факултет Скопје, 1958. стр. 111
- ↑ 6,0 6,1 Трифуноски Ф. Јован. „Слив Маркове Реке - антропогеографска проматрања“. Филозофски факултет, Скопје, 1958. стр. 34
- ↑ Малковски, Ѓорѓи. „Драчево - од античко време до денес“. Скопје, 2007. стр. 31-32
- ↑ 8,0 8,1 Малковски, Ѓорѓи. „Драчево - од античко време до денес“. Скопје, 2007. стр. 35
- ↑ Исто
- ↑ Малковски, Ѓорѓи. „Драчево - од античко време до денес“. Скопје, 2007. стр. 40
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Малковски, Ѓорѓи. „Драчево - од античко време до денес“. Скопје, 2007. стр. 42
- ↑ 12,0 12,1 12,2 Хаџи Константинов, Јордан - Џинот. Избрани страници - приредил Блаже Конески - Скопје, Мисла, 1987 г. стр. 81
- ↑ 13,0 13,1 Малковски, Ѓорѓи. „Драчево - од античко време до денес“. Скопје, 2007. стр. 47
- ↑ Малковски, Ѓорѓи. „Драчево - од античко време до денес“. Скопје, 2007. стр. 48
- ↑ Малковски, Ѓорѓи. „Драчево - од античко време до денес“. Скопје, 2007. стр. 50-51
- ↑ „Ќе се спои Кадина со Маркова Река“ 24.3.1957 - рубрика Ретро на весникот „Нова Македонија“ бр.22239, четврток, 24.3.2011 (печатено издание)
- ↑ 17,0 17,1 Малковски, Ѓорѓи. „Драчево - од античко време до денес“. Скопје, 2007. стр. 153
- ↑ Малковски, Ѓорѓи. „Драчево - од античко време до денес“. Скопје, 2007. стр. 84
- ↑ Османлиски документи за историјата на Македонија - пописи од XIX век на христијанското население - Скопски Санџак, каза Скопје. Скопје: д-р Емил Крстески. 2021.
- ↑ Верковиќ, Стефан (1889). Топографическо-этнографическій очеркъ Македоніи. Санкт Петербург.
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
- ↑ Трифуноски Ф., Јован (1958). Слив Маркове Реке - антропогеографска проматрања. Скопје: Филозофски факултет.
- ↑ „Месни / урбани заедници“. Општина Кисела Вода. 11 август 2012 (првичен датум на создавање). Архивирано од изворникот на 2 март 2024. Посетено на 19 јуни 2024. Проверете ги датумските вредности во:
|date=
(help) - ↑ Состојба 5.2024.
- ↑ „Избирачки список“.
- ↑ „Резултати парламентарни избори 2024 - 08.05.2024“. line feed character во
|title=
во положба 36 (help)[мртва врска] - ↑ Поставен камен-темелник на параклис Воведение на Пресвета Богородица- Скопје[мртва врска]
- ↑ Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069
- ↑ 30,0 30,1 Трифуноски Ф. Јован. „Слив Маркове Реке - антропогеографска проматрања“. Филозофски факултет Скопје, 1958. стр. 114
- ↑ Возен ред, ЈСП Скопје, пристапено на 21 јуни 2024.
- ↑ Службена страница на РК Драчево
- ↑ Трифуноски Ф. Јован. „Слив Маркове Реке - антропогеографска проматрања“. Филозофски факултет, Скопје, 1958. стр. 115
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]
|