မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

ၜိုပ်၊ ဂစေံ

နူ ဝဳကဳပဳဒဳယာ
Swan (Hansa, हंस) is the symbol for Brahman-Atman in Hindu iconography.[2][3]
အဟာန် နကဵု ဘာသာအင်္ဂလိက် swan ၜိုပ်မန်ဂှ် ဒှ်အဟာန်ဏအ်မာန်ရ၊၊[1]
အဟာန် နကဵုဘာသာအင်္ဂလိက် goose [1]

ၜိုပ် (အၚ်္ဂလိက်: Hamsa, Burmese: ဟင်္သာ)ဂှ် ဒှ်သတ်ဂစေံ မမံင် ပ္ဍဲဍာ်မွဲ ညံင်ရဴ အဟာန် ကေုာံ အဒါတအ်ကီုရ၊၊[] ၜိုပ်ဂှ် နဒဒှ်သင်္ကေတ ဂကူမန်မွဲဂှ် ဂကူမန်တအ် စွံလဝ် ၚုဟ်မးတုဲ နကဵုနာမဝိသေသန ဂကူမန်မွဲဂှ် စကာကၠုင် ပ္ဍဲလိက်ပတ်ကီုရ၊၊ ပါဲနူ ဂကူမန်တုဲ ပ္ဍဲအိန္ဒိယကီု သီုကဵုဂကူ ပ္ဍဲရးအာယှဒိုဟ်အဂၞဲဂှ် ရပ်စပ်ကၠုင်ဒၟံင် ရုပ်ၜိုပ် နဒဒှ်သင်္ကေတ မခိုဟ်ပြဲ၊ မဆာဲ မၞုံကဵုကြဳဇှ်ကီုရ၊၊

ၜိုပ် မကော် ဗီုသံသကြိုတ် ဟံသ ဂှ် Monier Williams ကၠာဲလဝ် ဗီုအင်္ဂလိက် goose, gander, swan, flamingo, or other aquatic bird of passage ရ၊၊ ဟံသ ဂှ် နကဵု ဂစေံဒဏ္ဍာရဳမွဲလေဝ် စကာဒၟံင်ကီုရ၊၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဣလဵုဒှ် ၜိုပ်ဇေတ်တ်ရောဂှ် ဟီုဝါတ်ကၠုင်ရ၊၊ အတိုင်လိက် Rig Veda, မဒှ်လိက်ဘာသာဟိန္ဒူမ္ဂး ချူလဝ် ဗီုဏအ်ရ၊၊ ၜိုပ်ဂှ် ဒှ်ဂစေံ မၞုံအစောံ မပါ်ကရေက် သောမ နကဵုဍာ်ဂွံ အခိင်ကာလ မဖနှဴစုတ်မ္ဂး၊ စၞးသောမ ဂှ် ဗွဲကြဴ ညးတအ်ချူ ဂစေံ မပါ်ကရေက် ဍာ်တှ် နူကဵုဍာ်ဂွံ၊၊ ပ္ဍဲလိက်ပတ်ဒဿန အိန္ဒိယဂှ် ဟံသ ဂှ် ဒှ်ဝိဉာဏ် ကောန်မၞိဟ်တအ် (မၞုံကဵု အသာ်လျးတ္ၚဲအသာ်ဗတာင် မတုပ်ညံင်အသာ်အဟာန်ဗတာင်ကီုရ၊၊ []

သၞာံ ၁၉၅၂ Jean Vogel ပတိုန်ဂလာန် ယဝ်ရ မအရေဝ်သံသကြိုတ် ဟံသ ဂှ် ကၠာဲ swan မ္ဂး၊ တၠပညာလပါ်ဂစေံ ဂကူဒါတ် (Dutch ornithologists GC Junge and ED van Oort) swan အိန္ဒိယဂှ် ဒှ် Goose (Anser indicus)ရ၊၊ အတိုင်လညာတ် Vogel မ္ဂး အစာလိက်ရးပလိုတ် ကဵု အစာလိက်အိန္ဒိယ ကၠာဲ ဟံသ နဒဒှ် swan ဟိုတ်နူကဵု goose ဂှ် ညးတအ်ကော် swan ဟံသဂှ် flamingo လေဝ် ဒှ်မာန်ရ၊၊[]

သၞာံ ၁၉၅၂ Paul Johnsgard ဟီု mute swan (Cygnus Olor) ဂှ် ဇၟာပ်ပ် မစိုပ်အခိင်မုဟ်ကျာ ပ္ဍဲအိန္ဒိယမ္ဂး ဍေဟ်တအ် ပြံင်အာမံင် ဒၞာဲဗွဲဒိုဟ်ဗာယပ် ပ္ဍဲဒေသဟိမဝန္တ (Himalayan) ရိုဟ်ဒဒှ်သၞာံရ၊၊ မပြံင်ဂှ် မွဲဂၠံင်မ္ဂး နွံလၟိဟ် ဇမ္ၚောဲ ၁၀၀၀ တိုင်၊၊ [] ညံင်ရဴသာ်ဂှ်ကီု တၠပညာလပါ်ဂစေံ ဗြိတိန် British ornithologist Peter Scott ဟီု ပ္ဍဲလိက်တင်ဏှ် ပရူသတ်ဂစေံဍာ်ဂၠးတိ (Key to the Wildfowl of the World) ဒဒှ်ရ ပ္ဍဲဒၞာဲဍုင်အိန္ဒိယ ဒေသဗွဲဒိုဟ်ဗာယပ်ဂှ် ဒှ်ဒၞာဲဒတန် mute swan မပြံင်ကၠုင်ဒၟံင် ပ္ဍဲအခိင်ကာလမုဟ်ကျာရ၊၊ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၀၃ ဂှ် Grewal, Harvey Pfister တအ် အာလ္ၚတ်လဝ် mute swan မပြံင်မံင် ပဒတဴ ပ္ဍဲအခိင်မုဟ်ကျာ ပ္ဍဲဒေသ ဗွဲဗာယပ်ဍုင်အိန္ဒိယ၊ ဗွဲဨသာန်ဍုင်ပါကာတ်သတာန် ဗွဲတၟေင် ပ္ဍဲဒေသ ကာသ်မိလ် ကေုာံ ဒၞာဲဒေသ သၠုင်ကျာဍုင်ပါကာတ်သတာန်ရ၊၊[]

နကဵု သံသကြိုတ်ကီု သီုကဵုပါဠိဂှ် မကော်စ goose နကဵုဝေါဟာရတၞဟ် ဇလပဒ၊ ဓမရ၊ စကြဂကဳ၊ မဇ္ဇုဂမန၊ ၐဝေတဂရုတ [] []

Dave ဟီု ဂါထာ နူကဵု လိက်Rigveda ပ္ဍဲလိက်ဟိန္ဒူ ကေုာံ လိက်ပုရဏဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် မအရေဝ် မဆေင်ကဵု ဟံသ(हंस) မပ္တံ မဟာဟံသ၊ ရာဇဟံသ၊ ကလ်ဟံသ တအ် ဒှ်တမ်ရ၊၊ သီုဖအိုတ်ဂှ် စၞောန်ကဵု ဂကူ swan ဗွဲမဂၠိုင် ဗွဲတၟေင် mute swan လ္ၚဵုဂှ် ဒှ်အဟာန်ရ၊၊ Dave ဗမံက်ထ္ၜး ၜိုပ် အတိုင်မချူဗၟံက်ထ္ၜးလဝ် ပရူဘဝ ၜိုပ် နူလိက်သံသကြိုတ် ဗီုရမ္သာင်၊ ဗီုမပြံင်ပဆုဲအာကၠုင် ကေုာံ ဌာန်ဒတန်တအ်ရ၊၊ တုဲပၠန် Dave ဟီု ပ္ဍဲလိက်သံသကြိုတ်လ္ၚဵုဂှ် သီုချူဗၟံက်ထ္ၜးလဝ် ဗီုတၞဟ်ခြာ ဟံသ ကေုာံ ကဒမ္ဗ ကီုရ၊၊ [] ရုပ်ကသူခေတ်တြေံ နူကဵုအိန္ဒိယ ပ္ဍဲကဵု ထီုအဇန္တ မချူလဝ် ဇာတ်သၟိင်ၜိုပ် ဟံသဇာတ် မဓဇက်လဝ် ဗီုဍေဟ်တအ် မပဝ်အာ ဇရေင်ဂြိုပ်ဟေမဝန် ရ၊၊


နူကဵု ပြကိုဟ်ဂိုန်ဒစိတ် ကျာ်ဇၞော်ကောသလ္လ ကွာန်မုဟ်ဒုင် တကအ်ခၟိုင် ပ္ဍဲမုက်လိက် ၁၄ ကဗျ ဂၞန် ၃၂ ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် ဗီုဏအ်ရ၊၊

က္ဍိုပ်ၜိုပ်ဗတာင် ဇကုဗ္တာင်သ္အး ဇၞော်ကၠးဣဒ္ဓိ
သီုတဲၜါစိ ဒမၠိရပ်ဒၟံင် ဒတှ်ညံင်ဗိုတ်
သြဿဝတဳ မၞးသရဳဒွး သီုညးဖအိုတ်
မိတ်မတုပ်စိုတ် တိုင်စရိုတ်အဲ ကဵုအဲဂွံညိ၊၊

က္ဍိုပ်ကီု ဇကုကီုဂှ် ဒှ်ဒၟံင် အသာ်ဗတာင်ဗု၊ ဒတှ် (?) ဂှ် ပလေဲတၟးဒၟံင် ညံင်ကဵု ဗိုတ် (စိန်း)၊၊ တုဲပၠန် မဒှ်သရဳ/ဖ္ဍိုက် သြဿဝတဳရ၊၊ ထံက်ရံင်ကဵု ပိုဒ်ဗွဲလတူတေအ် Dave ကဵု Jean Vogel မထံက်ထ္ၜးလဝ်ဂှ် ဟံသ ဂှ် ဒှ် swan ဂှ် ကိတ်ညဳ ကုကဗျဏအ်ရ၊၊ swan အဟာန် မွဲဂကူကီုဂှ်လေဝ် အသာ်ဗုဗ္တာင်ဒၟံင်ကီုရ၊၊ ဒတှ် ညံင်ဗိုတ်ဂှ် မတ်ဍေဟ်ၜါမ ညးမိက်ဂးဟာဂှ် ထေက်ကဵု ဒးချပ်ရ၊၊

ပ္ဍဲကဵု ဒွက်သရဿဝတဳ မၞုံ (၉) ပိုဒ် ပ္ဍဲပိုဒ် မရနုက်ကဵု (၇)ဂှ် အတိုင်ဗွဲသၟဝ်ဝွံရ၊၊

ဍိုက်ၜိုပ်ဗတာင် ဒမၠိရပ်လဝ် ဒကဟ်ထဝ်ဗိုတ်၊
သရဿဝတဳ နာဲလေပ်စဳကၠး သီုညးဖအိုတ်၊
ရဟ်သုဘာသိုက် အိုတ်တမအ်ဗြဴ ကဵုရဴဂဴညိ၊
သံင်သာကောမိ ဘုံပိကာလ ထ္ၜးညိရနာဲ၊၊[]

ရံင်ကဵု ကဗျဏအ်တုဲ ဒဒှ်ရ ၜိုပ်ဂှ် ဒှ်အသာ်ဗုဂှ် ဟီုမာန်ရ၊၊

ဝှာင်:Mahabharata01ramauoft 0024 01.jpg
ဟံသ ကေုာံ သြဿဝတဳ ရုပ်ကသူ ပ္ဍဲအိန္ဒိယ နူ ၁၉ ဗွဝ်ကၠံHamsa with goddess Saraswati (Indian painting, 19th century)
သၟိင်ဗြီု လတူဟံသာ ဗီုနူကဵု ၜိုတ် ၁၇၀၀ God Brahma on hamsa (~1700 CE)

ပ္ဍဲဘာသာဟိန္ဒူ

ဟံသ (ဝါ) ၜိုပ် ပ္ဍဲဘာသာဟိန္ဒူဂှ် ဒှ်လက်သန် သင်္ကေတ ဝိဉာဏ်မသၠုင်ပြဲအိုတ်၊ ဒဒှ်မဍာံစၟတ် ဟွံသေင်မ္ဂး သၟိင်မဟာဗြီုရ၊၊ [၁၀] ရုပ်ၜိုပ်ပဝ်ဂှ် မဒှ် သင်္ကေတ မောၐ (मोक्ष, mokṣa) မဂွံအဓိပ္ပါယ် မတိတ်ဗၠး နူဝဲသံသာ၊၊ [၁၁]

ဟံသ (ဝါ) ၜိုပ်ဂှ် သီုဒှ် ထ္ဍိုတ် (ဝါဟန) သရသွတဳ (सरस्वती, Sarasvatī) (ဝါ) မဒှ်အရာ သရသွတဳ မဍိုက်မွဲကီုရ၊၊ သရသွတဳဂှ် ဒှ်ဒေဝတဴ မဆေင်ကဵု ပညာတုဲ မဒှ်သမ္ဘာ သၟိင်ဗြီု၊၊ ဟီုမွဲသာ်ပၠန် ၜိုပ်ဂှ် ဒှ်သင်္ကေတ မရေင်တၠုင်ကဵု ပညာ မြဴသာ်ဝွံလေဝ် ကံက်အဓိပ္ပါယ်ဂွံကီုရ၊၊

ပ္ဍဲဂကူမန်

ဂတဵုမုက် လုပ်ဍုင်ဗဂေါ

အခိင်ကျာ်တြဲဂေါတမ မက္ညကၠုင် ဍုင်သဓီု ပ္ဍဲအခိင် မစိုပ် ဒၞာဲဍုင်ဗဂေါလၟုဟ်ဂှ် ပ္ဍဲအခိင်ဂှ် ဒၞာဲဍုင်ဗဂေါဂှ် ဒှ်ဒၟံင်ၜဳမှာသၟိတ်တုဲ ပ္ဍဲအခိင်ဍာ်စှ်ေမ္ဂး တိတကအ်ဒၟံင် ဆဒၞာဲၜိုပ်မွဲဍုန်ဓဝ်ရ၊၊ ၜိုပ်ၝောအ် ကဵု ၜိုပ်ကၟက် မပဝ်ကၠုင် နူဒိုဟ်အဂၞဲ နူတရဴဇမ္ၚောဲတုဲ ဍောင်ၜိုတ် သၟိက်မိက်ဂွံဇူရ၊၊ ပ္ဍဲဒၞာဲဂှ် နွံဒၟံင် ဆအယာံမာတ် ၜိုပ်မွဲဍုန်ဟေင်တုဲ ၜိုပ်ကၟက်ဂှ် ဍုန်စှ်ေတုဲ လတူၜိုပ်ကၟက်ဂှ် ၜိုပ်ၝောအ်ဂှ် ဍုန်လတူစး ၜိုပ်ကၟက်ဂှ်ရ၊၊ ကာလဂှ် ကျာ်တြဲဂေါတမ မဂွံညာတ်ကေတ် ၜိုပ်ၜါဂှ်တုဲ ပကာဂအီရ၊၊ မှာထေရ်အာနန် သၟာန် ဟိုတ်မဂွံပကာဂအီဂှ်တုဲ ကျာ်တြဲ ဟီုတွဟ်ကဵု ပ္ဍဲဒၞာဲၜိုပ်ၜါမဍန်လၟုဟ်ဝွံ ပ္ဍဲသာသနာညး ၁၁၁၆ မ္ဂး ဍုင်ဂကူမန်တအ် ကြက်တန်တုဲ သာသနာတၠဳမၞုံကဵုပိုန်ကျာ်တြဲလေဝ် ဂဵုလဟဵု မြဟ်တမ္ညဝ်ရောင်၊၊ ဟိုတ်ပျးဒိုဟ်ကျာ် မတွဟ်လဝ် ဗီုဂှ်တုဲ ဍုင်ဂှ် ဍုင်ဟံသဝတဳ/ ဟံသာဝတဳ မဂွံအဓိပ္ပါယ် ဍုင်ၜိုပ် ရ၊၊

ၜိုပ်ဂှ် နဒဒှ် တဆိပ်ကြာ ဍုင်ဟံသာဝတဳဂှ် ညးတမၠာတအ် စၟတ်သမ္တီလဝ်တုဲ ဗွဲကြဴ အဝဵုဟံသာဝတဳဂှ် ပကောံဂွံ ဂကူမန်ဖအိုတ်ရ၊၊ တဆိပ်ကြာ ဍုင်ဟံသာဝတဳဂှ် ဒှ်အာ နဒဒှ် သင်္ကေတလက်သန် ဂကူမန်တအ်ကီုရ၊၊ ၜိုပ် (ဝါ) ဟံသာဂှ် နဒဒှ်ဝိသေသန ဂကူမန် ဗီုဏအ်လေဝ် စၟတ်သမ္တီကၠုင်ကီုရ၊၊

ဒဏ္ဍာရဳဝင်ဍုင်ဗဂေါဟံသာဝတဳဂှ် ဗွဲကြဴ ဗွဲတၟေင် ခမဳသင်မန် ညးမဒုင်ကေတ်လဝ် မၞိဟ်တြုဟ် ပါရမဳ ကြံင်နူ မၞိဟ်ဗြဴဏီတအ် ဒဒှ်ရ ရုပ်ၜိုပ်ၝောအ် မၞုံလတူ ၜိုပ်ကၟက်ဂှ် ဟွံဒးဂၞပ်တုဲ နူကဵု လိက်ဂတာပ်ခေတ်ကၞပ်ပိ(?)ဂှ် စချူဗီုပြင်တၞဟ် ၜိုပ်ၝောအ်ကဵုၜိုပ်ကၟက်ၜါ မဍုန်ဒၟံင်ရေင်င်ရ၊၊ ဗီုရုပ် ၜိုပ်ၝောအ် မဍုန်ဒၟံင် လတူၜိုပ်ကၟက်ဂှ် ဗၟာတအ် မဖန်လဝ် ညံင်ဂကူမန် ဂွံယုတ်သဝ်စှ်ေ ဗီုဗီုဏအ် ကလေင်ဟီုတွဟ်ချူတုဲ ဂကူမန်တအ် ဗွဲမဂၠိုင် ဗက်စ အတိုင်လဟီုဂှ် နွံတၟာဂလိုင်ကီုရ၊၊

ဒဏ္ဍာရဳဝွံ ၜိုန်ရ မဒှ်အရာ မဒှ်လဝ်ဇေတ်တ် ဟွံသေင် ကီုလေဝ် နူကဵုဒဏ္ဍာရဳဂှ် ကံက်ကေတ်အဓိပ္ပါယ် ပရေင်မၞိဟ် ကေုာံ ဗီုဓဝ်ပတှ်ေ ညးတမၠာဂကူဂှ် ဂွံတၟာဂလိုင်ရ၊၊ အတိုင်ဒဏ္ဍာရဳတြေံ ၜိုပ်ၝောအ် မဍုန် လတူၜိုပ်ကၟက်ဂှ် ပိုဲတအ် ကံက်ကေတ် အဓိပ္ပါယ် ဂွံမွဲဂှ် ဂကူမန်ပိုဲ နူကၠာ ဟွံဒုင်ကေတ် ဓဝ်ကွေတ်ဗုဒ္ဓဘာသာဏီဂှ် မၞိဟ်တြုဟ်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ်ပါရမဳ မသၠုင်နူ မၞိဟ်ဗြဴ ဗီုဏအ် ညးတအ် ဟွံကေတ်လဝ်ဂှ် ပိုဲဂွံတီကေတ်မာန်ရ၊၊ တုဲပၠန် ပ္ဍဲ အခိင်ကာလမစိုပ်ဒဒိုက်မ္ဂး ဇကုမွဲဓဝ် ခိုဟ်စတှ်ေတုဲ ဗီုဂှ်ဟွံသေင်၊ ညးမွဲကုညးမွဲ ဒးရီုဗင်ထ္ၜလဘာ်ရေင်သကအ် ဒၞာဲနွံဆမွဲလေဝ် ညံင်သီုညးၜါ ဂွံဒှ်တသိုက်ဂှ် ဖန်မာန် ကၠောန်ကဵု ညံင်ဂွံမာန်ရ၊၊ မၞိဟ်တြုဟ် ဒှ်မၞိဟ်ဒြဟတ်ထတ် ကြံင်ညိမ္ဂး ဒးဒုင်ဂိ လတူညးဗြဴရ၊၊ ဟီုမွဲသာ်ပၠန် ကုညးမထတ်ခိုင်တအ်ဂှ် ဒးဗိုင်ထ္ၜလဘာ် လတူမၞိဟ်မဍိုန်လျတအ်ရ၊၊ ညံင်ရဴဒဏ္ဍာရဳဏအ်ကီု ပ္ဍဲလိက်မူလမူလဳ မဒှ်လိက် မန်တအ်မပတှ်ေကေတ် ဗီုဂၠးတိ ကေုာံ ကောန်မၞိဟ်တအ် မကတဵုဒှ်ကၠုင်ဂှ် ပ္ဍဲမန်ဂှ် မၞိဟ်ဗြဴ ကတဵုဒှ်ကၠုင်ကၠာ၊ မၞိဟ်ဗြဴဂှ် ဂၠာဲသကအ် ဂွံစုက်လုက် ကုမၞိဟ်တြုဟ်၊၊ ဒဏ္ဍာရဳမန် မွဲပၠန်ဂှ် ဒှ်ပြေင်မိနင်ဂလိုင်ရ၊၊ အရာအိုတ်သီု ပ္ဍဲဒဏ္ဍာရဳမန်ဂှ် ၝောအ်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ်တမ်မူလ ဒှ်မၞိဟ်အဓိကမွဲရ၊၊

´ ဒဏ္ဍာရဳဝွံ ၜိုန်ရ မဒှ်အရာ မဒှ်လဝ်ဇေတ်တ် ဟွံသေင် ကီုလေဝ် နူကဵုဒဏ္ဍာရဳဂှ် ကံက်ကေတ်အဓိပ္ပါယ် ပရေင်မၞိဟ် ကေုာံ ဗီုဓဝ်ပတှ်ေ ညးတမၠာဂကူဂှ် ဂွံတၟာဂလိုင်ရ၊၊ အတိုင်ဒဏ္ဍာရဳတြေံ ၜိုပ်ၝောအ် မဍုန် လတူၜိုပ်ကၟက်ဂှ် ပိုဲတအ် ကံက်ကေတ် အဓိပ္ပါယ် ဂွံမွဲဂှ် ဂကူမန်ပိုဲ နူကၠာ ဟွံဒုင်ကေတ် ဓဝ်ကွေတ်ဗုဒ္ဓဘာသာဏီဂှ် မၞိဟ်တြုဟ်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ်ပါရမဳ မသၠုင်နူ မၞိဟ်ဗြဴ ဗီုဏအ် ညးတအ် ဟွံကေတ်လဝ်ဂှ် ပိုဲဂွံတီကေတ်မာန်ရ၊၊ တုဲပၠန် ပ္ဍဲ အခိင်ကာလမစိုပ်ဒဒိုက်မ္ဂး ဇကုမွဲဓဝ် ခိုဟ်စတှ်ေတုဲ ဗီုဂှ်ဟွံသေင်၊ ညးမွဲကုညးမွဲ ဒးရီုဗင်ထ္ၜလဘာ်ရေင်သကအ် ဒၞာဲနွံဆမွဲလေဝ် ညံင်သီုညးၜါ ဂွံဒှ်တသိုက်ဂှ် ဖန်မာန် ကၠောန်ကဵု ညံင်ဂွံမာန်ရ၊၊ မၞိဟ်တြုဟ် ဒှ်မၞိဟ်ဒြဟတ်ထတ် ကြံင်ညိမ္ဂး ဒးဒုင်ဂိ လတူညးဗြဴရ၊၊ ဟီုမွဲသာ်ပၠန် ကုညးမထတ်ခိုင်တအ်ဂှ် ဒးဗိုင်ထ္ၜလဘာ် လတူမၞိဟ်မဍိုန်လျတအ်ရ၊၊ ညံင်ရဴဒဏ္ဍာရဳဏအ်ကီု ပ္ဍဲလိက်မူလမူလဳ မဒှ်လိက် မန်တအ်မပတှ်ေကေတ် ဗီုဂၠးတိ ကေုာံ ကောန်မၞိဟ်တအ် မကတဵုဒှ်ကၠုင်ဂှ် ပ္ဍဲမန်ဂှ် မၞိဟ်ဗြဴ ကတဵုဒှ်ကၠုင်ကၠာ၊ မၞိဟ်ဗြဴဂှ် ဂၠာဲသကအ် ဂွံစုက်လုက် ကုမၞိဟ်တြုဟ်၊၊ ဒဏ္ဍာရဳမန် မွဲပၠန်ဂှ် ဒှ်ပြေင်မိနင်ဂလိုင်ရ၊၊ အရာအိုတ်သီု ပ္ဍဲဒဏ္ဍာရဳမန်ဂှ် ၝောအ်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ်တမ်မူလ ဒှ်မၞိဟ်အဓိကမွဲရ။

ရုပ်ၜိုပ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ဒၟံင် ပ္ဍဲဒၞာဲနာနာသာ် ပ္ဍဲဒေသတိုက်အာရှ ဗွဲတၟေင် ဒၞာဲသာသနာဟိန္ဒူ မကေင်စိုပ်လဝ်တအ်ရ။ အတိုင်ပတှ်ေဟိန္ဒူမ္ဂး ၜိုပ်ဂှ် ဒှ်သင်္ကေတ မပလံင်ဗစိုပ်ပညာ ကုညးလိုက်တအ်၊ နကဵုသင်္ကေတဏအ်ဂှ် ညးတအ် ဖန်ဗဒှ်လဝ်ရုပ် ဒေဝတဴပညာသရသွဝတဳ (ဝါ) ကျာ်ပညာ မဍိုက်ကၠုင် ရုပ်ၜိုပ်ရ။ တုဲပၠန် သီုဒှ် သင်္ကေတ တိတ်ဗၠး နူဒဒိုက်ဝဲသံသာဂမၠိုင်ကီုရ။ ရုပ်ၜိုပ်ဂှ် ပ္ဍဲပါန်ကွတ်တမၠာ နူကဵု ဗုကာံဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ဒၟံင် ဗွဲမလှဲလးတုဲ၊ လတူက္ဍိုင်ဇၞောဝ်လေဝ် စွံကၠုင်ဒၟံင် စဵုကဵု အခိင်လၟုဟ်ရ။ အတိုင်ဒဏ္ဍာရဳဝင်ဗဂေါမ္ဂး ဟိုတ်နူကျာ်တြဲ မဂွံဆဵုကေတ် ရုပ်ၜိုပ်ၜါ မဍုန်ဇူဒၟံင် ပ္ဍဲကဵုဂၞဴဗတဳတုဲ မကဵုလဝ် ပျးဒိုဟ် တိဗဂေါ သ္ဒးဒှ်ရးနိဂီုမန်တုဲ ၜိုပ်ဂှ် နဒဒှ် နာမဝိသေသနမန်ဂှ် စကာကၠုင်ဒၟံင် ဗွဲတၟေင် ပ္ဍဲကဵု ခေတ်ဟံသာဝတဳရ။ ညံင်ရဴဂကူတၞဟ် မကေတ် သတ်တၠသၞေင် မနွံဒၟံင်ကွေဟ်ဟ် ဥပမာ ဂကူဗၟာမ္ဂး မြာ်။ သတ်လတူတိဏအ် သီုဖအိုတ်ဂှ် တင်အစောမ် တင်ဍိုန်လျ တင်ခိုဟ် တင်ပရေအ် ဗီုကဵုညး နွံဒၟံင် သီုဖအိုတ်ရ။ ဥပမာ မြာ်မ္ဂး ကာလပၠးသၞေင် ၜိုတ်ကျေဝ်ဂှ် ကာလဂတဇကု လပါ်လက်ကရဴဂှ် သိုင်အိက်ရာင်ဒၟံင် ဗဵုဟွံဆာဲပၠန်ရ။ တုဲပၠန် ညံင်ရဴမရပ်စ သတ်တၞဟ်တအ်မာန်ဂှ် ဇကုလေဝ် ဒးဒုင်ရပ်စ ကုညးတၞဟ်ပၠန်ရ။ ဂကူမန်ပိုယ်ဂှ် သင်္ကေတ ဂကူမန်ဂှ် ကေတ်လဝ် ၜိုပ်ထဝ် မဒှ်ဂစေံ မကၠုင်နူ ဒဏ္ဍာရဳတုဲ တင်ဍိုန်လျ တင်ခိုဟ် နူကဵုတိရစ္ဆာန်တအ်ဂှ် ဟီုဟွံဂွံတုဲ ဂကူမန်ဂှ် ဒှ်သင်္ကေတ "ဂကူမဖန်ဗဒှ် ကွတ်ပညာကုကောန်လိုက်၊ ကေုာံ ဂကူနွံပၟိက် ဗၠးၜး" ဟေင်ရ။ အရာဏအ်လေဝ် ဒှ်တင်တၟေင် ဇုဇဗဴလမန်တမၠာတအ် မွဲသာ်ကီုရ။


  1. Lindsay Jones (2005), Encyclopedia of religion, Volume 13, Macmillan Reference, ISBN 978-0028657332, page 8894, Quote: "In Hindu iconography the swan personifies Brahman-Atman, the transcendent yet immanent ground of being, the Self."
  2. Monier Monier-Williams, Monier Williams Sanskrit Dictionary, हंस, Hamsa, University of Koeln, Germany, ISBN 978-8120615090, page 1286
  3. Jean P Vogel, The Goose in Indian Literature and Art (Arts & Letters, Vol. XXVII, 1952; Reprinted Leiden, 1962), pages 1–2
  4. Ducks, Geese, and Swans of the World Paul Johnsgard (2010), University of Nebraska-Lincoln, page 29-31
  5. Grewal, Harvey and Pfister (2003), A Photographic Guide to the Birds of India, Princeton University Press, ISBN 978-0691114965, page 58
  6. Maung Tin, Pali English Dictionary, British Burma Press, Cornell University Archives
  7. Monier Monier-Williams, Monier Williams Sanskrit Dictionary. See Goose, University of Koeln, Germany, ISBN 978-8120615090
  8. KN Dave (2005), Birds in Sanskrit Literature, Motilal Banarsidass, ISBN 978-8120818422, pages 422-447
  9. ကျာ်ဇၞော်အစာဝေဒဉာဏ (ဍုင် ၁၃၅၉)ဇၟန်လိက်မန် တြေံတြဟ် ကေုာံ ကဗျအလင်္ကာမန်ဂမၠိုင်၊ "ဒွက်သရဿဝတဳ ဒစိတ်ပိုဒ်ဝွံ စလောအ်နင် သၠပတ်ပြးဇး နူဘာမင်ဂၠန် ဍုင်ပဒုမ်ဌာနဳတုဲ စုတ်လံင်လဝ် ပ္ဍဲလိက်ဝွံရ၊၊ ဟိုတ်ဒှ်တၞးသၠပတ်ပိုတ်ပြးတုဲ ပရောပရာပေင်ပေင်ဖျပ်ဂၠာဲ ဟွံဂွံရ၊၊ ဒွိင်ဖေက်တမ်လိက် ကၠေအ်ဗဒန်ဂှ်လေဝ်မွဲသာ် နဲဆန်ဍေဟ်ဂပ်ဂဝ်သ္ၚေဝ်လ္ၚတ်ထေက် ညာတ်ကေတ်တုဲ ဒးဗပေင်စွံလဝ် ဒၞာဲဝွံရောင်၊၊"မုက်လိက် ၁၄၂၊၊
  10. Lindsay Jones (2005), Encyclopedia of religion, Volume 13, Macmillan Reference, ISBN 978-0028657332, page 8894, Quote: "In Hindu iconography the swan personifies Brahman-Atman, the transcendent yet immanent ground of being, the Self."
  11. Lindsay Jones (2005), Encyclopedia of religion, Volume 13, Macmillan Reference, ISBN 978-0028657332, page 8894, Quote: "In Hindu iconography the swan personifies Brahman-Atman, the transcendent yet immanent ground of being, the Self."