Pergi ke kandungan

Sukan Komanwel

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Sukan Komanwel
SingkatanSUKOM
Edisi pertama1930 di Hamilton, Kanada
Diadakan pada setiap4 tahun
Edisi terakhir2022 di Birmingham, England
Edisi seterusnya2026

Sukan Komanwel (bahasa Inggeris: Commonwealth Games, disingkatkan sebagai SUKOM) adalah sebuah acara beraneka sukan yang melibatkan atlet dari negara-negara Komanwel. Acara tersebut diadakan buat julung kali pada tahun 1930, dan telah dilangsungkan setiap empat tahun (kecuali tahun 1942 dan 1946 yang dibatalkan kerana Perang Dunia Kedua). Dahulunya Sukan Komanwel dikenali sebagai Sukan Empayar British dari tahun 1930 hingga tahun 1950. Sukan ini kemudiannya dinamakan semula kepada Sukan Komanwel dan Empayar British dari tahun 1954 hingga 1966 dan Sukan Komanwel British dari tahun 1970 hingga 1974.

Seperti jumlah acara yang dipertandingkan dalam sukan Olimpik, Sukan Komanwel turut menampilkan beberapa acara sukan yang dimain meluas di negara Komanwel, seperti boling padang, ragbi dan bola jaring.

Hanya enam negara yang menyertai setiap Sukan Komanwel yang diadakan: Australia, Kanada, England, New Zealand, Scotland dan Wales.

Sejarah

[sunting | sunting sumber]

Pada tahun 1891, seorang penulis iaitu Reverend Astley Cooper telah mencadangkan satu temasya sukan khas bagi ahli-ahli naungan Empayar British. Rencana tulisan beliau yang tersiar dalam majalah antarabangsa "The Times" mencadangkan Pertandingan Pan Britain - Pesta Pan Anglican' diadakan empat tahun sekali bagi meningkatkan perpaduan dan persefahaman di dalam Empayar British.

Pada tahun 1911, satu Kejohanan Antara Empayar telah diadakan bersama dengan Perayaan Empayar British di London bagi meraikan pertabalan Raja George V. Kejohanan ini disertai negara Australasia (Australia dan New Zealand), Kanada, Afrika Selatan dan United Kingdom bagi merebut pingat untuk acara tinju, gusti, renang dan olahraga.

Pada tahun 1928, Melville Marks Robinson dari Kanada telah mengemukakan Sukan Empayar British yang pertama. Sukan ini diadakan di di Hamilton, Kanada pada tahun 1930 buat pertama kalinya. Sebanyak 11 negara dengan 400 atlet menyertai edisi pertama sukan itu. Dewan Bandar Raya Hamilton memperuntukkan AS30,000 dolar kepada setiap negara sebagai kos perjalanan atlet mereka menyertainya .

Sejak itu Sukan Komanwel diadakan sekali dalam setiap empat tahun kecuali pada 1942 dan 1946 berikutan Perang Dunia Kedua. Kini, sebanyak 72 negara bekas jajahan British menyertai temasya ini, walaupun hanya 56 negara berdaulat yang merupakan ahli Negara-Negara Komanwel.

Upacara pembukaan

[sunting | sunting sumber]
  • Sejak 1930 hingga 1950, perbarisan dan upacara pembukaan dimulakan dengan menaikkan bendera Union Jack sebagai simbol Britain selaku penjajah dalam Empayar British.
  • Sejak 1958, larian baton yang dikenali sebagai Larian Baton Ratu dimulakan dari Istana Buckingham sebagai tanda upacara pembukaan. Baton ini membawa mesej "Selamat Datang" kepada semua atlet. Larian baton ini berakhir di tempat Sukan Komanwel pada tahun itu diadakan.

Pemulauan

[sunting | sunting sumber]

Beberapa negara pernah memulaukan Sukan Komanwel. Antaranya termasuklah Nigeria memulaukan Sukan Komanwel 1978 kerana New Zealand menyokong dasar apartheid di Afrika Selatan. Selain itu, 32 negara dari 59 negara dari benua Afrika, Asia dan kepulauan Caribbean memulaukan Sukan Komanwel 1986 kerana Perdana Menteri Britain , Margaret Thather menyokong dasar apartheid di Afrika Selatan. Pemulauan juga terjadi pada tahun 1974, 1982 dan 1990 kerana isu Afrika Selatan.

Edisi

[sunting | sunting sumber]
Senarai edisi Sukan Komanwel
Tahun Edisi Bandar hos Negara Dirasmikan oleh Sukan Acara Negara Tarikh mula Tarikh tamat Peserta Pasukan terbaik Ruj.
1930 I Hamilton  Kanada Viscount Willingdon 6 59 11 16 Ogo 23 Ogo 400  England [1]
1934 II London  England Raja George V 6 68 16 4 Ogo 11 Ogo 500  England [2]
1938 III Sydney  Australia Lord Wakehurst 7 71 15 5 Feb 12 Feb 464  Australia [3]
1942 – Montreal  Kanada Dibatalkan kerana Perang Dunia Kedua[1]
1946 – Cardiff  Wales
1950 IV Auckland  New Zealand Sir Bernard Freyberg 9 88 12 4 Feb 11 Feb 590  Australia [4]
1954 V Vancouver  Kanada Earl Alexander of Tunis 9 91 24 30 Jul 7 Ogo 662  England [5]
1958 VI Cardiff  Wales Putera Philip, Duke Edinburgh 9 94 36 18 Jul 26 Jul 1122  England [6]
1962 VII Perth  Australia 9 104 35 22 Nov 1 Dis 863  Australia [7]
1966 VIII Kingston  Jamaica 9 110 34 4 Ogo 13 Ogo 1050  England [8]
1970 IX Edinburgh  Scotland 9 121 42 16 Jul 25 Jul 1383  Australia [9]
1974 X Christchurch  New Zealand 9 121 38 24 Jan 2 Feb 1276  Australia [10]
1978 XI Edmonton  Kanada Ratu Elizabeth II 10 128 46 3 Ogo 12 Ogo 1474  Kanada [11]
1982 XII Brisbane  Australia Putera Philip, Duke Edinburgh 10 142 46 30 Sep 9 Okt 1583  Australia [12]
1986 XIII Edinburgh  Scotland Ratu Elizabeth II 10 163 26 24 Jul 2 Ogo 1662  England [13]
1990 XIV Auckland  New Zealand Putera Edward, Duke Edinburgh 10 204 55 24 Jan 3 Feb 2073  Australia [14]
1994 XV Victoria  Kanada Queen Elizabeth II 10 217 63 18 Ogo 28 Ogo 2557  Australia [15]
1998 XVI Kuala Lumpur  Malaysia Tuanku Ja’afar 15 213 70 11 Sep 21 Sep 3633  Australia [16]
2002 XVII Manchester  England Ratu Elizabeth II 17 281 72 25 Jul 4 Ogo 3679  Australia [17]
2006 XVIII Melbourne  Australia 16 245 71 15 Mac 26 Mac 4049  Australia [18]
2010 XIX Delhi  India Pratibha Patil
Charles, Putera Wales 		17 272 71 3 Okt 14 Okt 4352  Australia [19]
2014 XX Glasgow  Scotland Ratu Elizabeth II 17 261 71 23 Jul 3 Ogo 4947  England [20]
2018 XXI Gold Coast  Australia Charles, Putera Wales 19 275 71 4 Apr 15 Apr 4426  Australia [21]
2022 XXII Birmingham  England 20 280 72 28 Jul 8 Ogo 5054  Australia [22]
2026 XXIII TBD[2]
2030 XXIV TBD

Penyertaan negara

[sunting | sunting sumber]
Lokasi sukan, dan penyertaan negara.
Lokasi sukan, dan penyertaan negara.

Nota:

1: Persekutuan Tanah Melayu, Borneo Utara, Sarawak dan Singapura bergabung sebagai Malaysia pada 1963. Singapura meninggalkan persekutuan pada 1965.
2: Menjadi Sri Lanka pada 1972.
3: Menyertai Kanada pada 1949.
4: Menjadi Ghana pada 1957.
5: Menjadi Guyana pada 1966.
6: Menjadi Belize pada 1973.
7: Meninggalkan Komanwel semasa diserah balik kepada China pada 1997.
8: Ireland diwakili sebagai Negara Bebas Ireland dan Ireland Utara pada 1934. The Irish Free State , subsequently known as Eire (1937 hingga 1948), meninggalkan Komanvel as the Republic of Ireland pada January 1 1949.
9: Bersaing dari 1958–1962 sebagai sebahagian daripada Rhodesia dan Nyasaland.
10: Tanah Jajahan Aden menjadi Arab Selatan yang meninggalkan Komanwel pada 1968.
11: Rhodesia Selatan dan Rhodesia Utara bersekutu dengan Nyasaland dari 1953 sebagai Rhodesia dan Nyasaland yang berakhir pada 1963.
12: Dibahagikan kepada Rhodesia Selatan dan Rhodesia Utara pada 1953.
13: Zanzibar dan Tanganyika bersekutu membentuk Tanzania pada 1964.
14: Menarik diri dari Komanwel pada 2003.

Acara sukan

[sunting | sunting sumber]
Acara yang diberhentikan

Lihat juga

[sunting | sunting sumber]

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ The Complete Book of The Commonwealth Games (Gold Coast Edition) by Graham Groom (2017)
  2. ^ "Victoria axes Commonwealth Games plans due to financial constraints, Daniel Andrews confirms..." Australian Broadcasting Corporation. 18 Julai 2023. Dicapai pada 18 Julai 2023.
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sukan_Komanwel&oldid=6284196"