မွန်းထရီးအောမြို့

မွန်းထရီးအောမြို့(သို့) မွန်ထရီယိုမြို့ (အင်္ဂလိပ်: Montreal, /ˌmʌntriːˈɒl/ ( ); ပြင်သစ်: Montréal , အသံထွက် [ˈmõʁeal] ( )) သည် ကနေဒါနိုင်ငံတွင် အကြီးဆုံးသော မြို့ဖြစ်၍ ကွီဗက်ပြည်နယ်၌ တည်ရှိ၏။ မြို့၏ အနောက်ဘက် ၌ ရှိသော မောင့်ရွိုင်ရယ်ခေါ် ကျောက်တောင်ကို အစွဲပြု၍ ထိုအမည်ဖြင့် မှည့်ခေါ်ခြင်းဖြစ်လေသည်။ မွန်းထရီးအောမြို့သည် စိန်လောရင့်မြစ်နှင့် အော့တဝါမြစ်တို့ ပေါင်းဆုံးသည့် နေရာတွင်ရှိသော မွန်းထရီးအောကျွန်းပေါ်၌ တည်ရှိလေသည်။ ကုန်းမြေမကြီးနှင့် တံတားပေါင်း ဆယ့်သုံးခုဖြင့် ဆက်သွယ်ထား၏။

မွန်းထရီးအောမြို့ စီးပွားရေးဖက်၌လည်း ကနေဒါနိုင်ငံတွင် ရေလမ်း၊ ကုန်းလမ်း၊ မီးရထားလမ်း၊ လေကြောင်းလမ်းတို့၏ လမ်းဆုံမြို့ဖြစ်လေသည်။ ကနေဒီယန် ပစိဖိတ် မီးရထားကုမ္ပဏီ တို့၏ ဌာနချုပ်ရှိရာ မြို့လည်း ဖြစ်သည်။ စိန်လောရင့် မြစ် ကမ်းဖက်၌ရှိသော သင်္ဘောဆိပ်သည် သမုဒ္ဒရာနှင့် မိုင် ၁ဝဝဝ နီးပါး မျှ ဝေးကွာသော်လည်း မြစ်ရေခဲသည့် ဆောင်းရာသီ တွင်းမှအပ အခြားအချိန်တွင် ပင်လယ်ကူး သင်္ဘောကြီးများ သည် မြို့အထိ ဆန်တက်နိုင်၏။ ထိုကြောင့် မွန်းထရီးအော မြို့သည် ကနေဒါနိုင်ငံတွင် အကြီးဆုံး သင်္ဘောဆိပ်မြို့ဖြစ်သည့် အပြင် မြောက်အမေရိကတိုက်ရှိ သင်္ဘောဆိပ်မြို့များအနက် နယူးယော့မှလွဲလျှင် အကြီးဆုံး သင်္ဘောဆိပ်မြို့လည်း ဖြစ် သည်။ ဂရိတ်လိတ်ခ်ဒေသနှင့်လည်း တူးမြောင်းများဖြင့် ဆက်သွယ်လျက်ရှိ၏။

မွန်းထရီးအောမြို့သည် စီးပွားရေးဖက်၌လည်း ကနေဒါ နိုင်ငံတွင် အချက်အချာမြို့ကြီးဖြစ်သည်။ မြို့အနီးတွင် လျှပ်စစ် ဓာတ်အား ထုတ်လုပ်ရန်အတွက် ရေအားလုံလောက်စွာ ရရှိ သဖြင့် စက်မှုလုပ်ငန်း အကြီး အကျယ် ထွန်းကားရာမြို့လည်း ဖြစ်သည်။ ထိုမြို့တွင် လုပ်သားပေါင်း ၂၂ဝဝဝဝ ခန့်မျှ လုပ်ကိုင်လျက်ရှိ သော စက်ရုံပေါင်း ၄၅ဝဝကျော် ရှိလေသည်။

စက်ရုံများမှ ထွက်သော ပစ္စည်းတန်ဖိုးမှာ ဒေါ်လာငွေသန်း ပေါင်း နှစ်ထောင်ကျော် ဖြစ်၏။ စက်မှုလုပ်ငန်းများတွင် အမဲ ဟင်းလျာ ထုတ်လုပ်ရောင်းချရေးလုပ်ငန်း၊ ဖိနပ်ချုပ်လုပ်ငန်း၊ မီးရထားတွဲလုပ်ငန်း၊ စက္ကူလုပ်ငန်း၊ ဂျုံကြိတ်လုပ်ငန်း၊ ဘိလပ်မြေလုပ်ပငန်း၊ သံမဏိနှင့် စက်ကရိယာလုပ်ငန်း၊ သင်္ဘောတည်ဆောက် ပြင်ဆင်ရေးလုပ်ငန်း၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်း လုပ်ငန်း စသည်တို့ ပါဝင်လေသည်။

မွန်းထရီးအောမြို့သည် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများမှာ များသော အားဖြင့် ဗြိတိသျှလူမျိုးတို့၏ လက်ထဲ၌ ရှိသည်။ သို့ရာတွင် မြို့လူဦးရေ လေးပုံသုံးပုံခန့်မှာ ပြင်သစ်လူမျိုး အဆက်အနွယ် များ ဖြစ်ကြသည်။ အင်္ဂလိပ်နှင့် ပြင်သစ်လူမျိုး အဆက်အနွယ် များ ဖြစ်ကြသည်။ အင်္ဂလိပ်နှင့် ပြင်သစ်ဘာသာ နှစ်ခုစလုံးကို ပြောဆိုကြ သည်။ လူဦးရေ တစ်သန်းကျော်ရှိ၍ များသော အားဖြင့် ဗရင်ဂျီဂိုဏ်းဝင်များ ဖြစ်သည်။

မွန်းထရီးအောမြို့တွင် တင့်တယ် ခန့်ညားသော အယူဝါဒ ရေးဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံများစွာ ရှိလေသည်။ နော့ထရာဒန်း ဘုရားရှိခိုးကျောင်းမျာ ပဲရစ်မြို့ရှိ နော့ထရာဒန်းဘုရားရှိခိုး ကျောင်းပုံစံအတိုင်း ဆောက်လုပ်ထား၏။ စိန်ဂျိမ်းဘုရားရှိခိုး ကျောင်းမှာကား ရောမမြို့ရှိ စိန်ပီတာ ဘုရားရှိခိုးကျောင်းနှင့် ပုံတူဖြစ်ပေသည်။

မွန်းထရီးအော တက္ကသိုလ်ကျောင်းသည် ပြင်သစ်ဘာသာသုံး ကနေဒါနိုင်ငံပိုင်းတွင် အကြီးဆုံးတက္ကသိုလ် ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် မဂ္ဂီးတက္ကသိုလ်တွင် အပါအဝင်ဖြစ်သော ဆေးကျောင်းမှာ ကမ္ဘာကျော် ဖြစ်ပေသည်။

မွန်းထရီးအောမြို့ တည်ရာအရပ်သို့ ပထမဦးဆုံး ရောက်ရှိ လာသော ဥရောပတိုက်သားမှာ ပြင်သစ်လူမျိုး ဇက်ကာတီယေး ဆိုသူဖြစ်၏။ ( ကာတီယေးဂျေ။) ၁၅၃၅ ခုနှစ်တွင် ကာတီယေးသည် စိန်လောင်ရင့်မြစ်ကို ဆန်တက် ခဲ့ရာ ယခု မွန်းထရီးအောမြို့ တည်ရှိသည့် နေရာ၌ တိုင်းရင်းသား လူရိုင်းတို့၏ဟော့ချီဘာဂါရွာ ကလေးကိုတွေ့ရှိလေသည်။ ထိုနောက် ၁၆၂၄ ခုနှစ်တွင် ရှားဒါမေဆွန်နုဗွားဆိုသူ ခေါင်းဆောင်သော ပြင်သစ်လူမျိုးတစ်စုက ထိုရွာကို သားမွေးလဲလှယ်ရာ စခန်း အဖြစ် စတင် တည်ထောင်ခဲ့ကြလေသည်။ ခုနစ် နှစ် စစ်ပွဲ အပြီး ၁၇၆၃ ခုနှစ်တွင် ပဲရစ်မြို့ စစ်ပြေငြိမ်းရေး စာချုပ်အရ မွန်းထရီးအောမြို့သည် ဗြိတိသျှ လက်သို့ ရောက်ရှိခဲ့လေသည်။