Stanford University
De Leland Stanford Junior University (kört Stanford University oder Stanford, Ökelnaam „Die Farm“) is en private US-amerikaansch Universität in Stanford, Kalifornien. Se liggt etwa 60 Kilometer südöstlich van San Francisco dicht bi Palo Alto un wurr van Leland Stanford un sien Ehfru Jane Stanford 1891 in‘n Andenken an hör fröh storven, eenzigen Söhn grünnd. To Tiet sünd 16.122 Studenten an de Universität inschreeven un studeeren an een van de söben Fakultäten. De Präsident is aktuell Marc Tessier-Lavigne.[1]
De Stanford University is en van de forschungsstarksten un renommeertesten Universitäten up de Welt.[2][3] Siet hör Grünnen wurrn 30 Lehrkräfte mit den Nobelpries uttekent.[4] De Universität hett mehr Winner van den Turing Award („Nobelpries för Informatik“) as jede anner Inrichtung weltwiet un aktuell 18 Nobelpriesdräger, veer Dräger van den Pulitzer-Pries un 24 MacArthur-Fellows.[5][4] In verscheeden Bewertungen för akademische Institutschonen reckt de Universität regelmaatig Positschonen an de Tipp.
Stanford liggt ganz dicht to dat Silicon Valley un gellt as entscheeden Wassdomsfaktor van de Region. De Universität hett völ Grünner van bekannt IT-Ünnernehmen, to’n Bispeel Google, Yahoo, Hewlett-Packard, Cisco Systems, hervörbrocht un fördert bi hör Studenten un Lehrkräften en utpräägt Kultur van dat innovativ Ünnernehmerdom.[6][7]
In‘n Hoochschoolsport is de Stanford University mit hör Team Cardinal in de Liga Pacific-12 Conference (PAC-12) vertreeden un nimmt an völ verscheeden Sportwettbewarfen deel. Bi de Olympisch Sömmerspelen in Peking 2008 hemm Sportler van de Universität 25 Medaillen, dorünner 8 Goldmedaillen wunnen. 2012 in London hemm 12 Sportler van Stanford Goldmedaillen haalt.[8]
Stanford is mit en Stiftungsvermögen van 24,8 Mrd US$ (Stand August 2018) en van de rieksten Hoochscholen weltwiet. Siet 2008 heevt Stanford kien Studiengebühren (tuition fees) mehr bi undergraduate students, deren Öllern weniger as 100.000 US-Dollar in’t Johr verdeenen. Dormit kann rund een Drüddel van all Bachelorstudenten gebührenfree studeeren.[9]
Geschichte
[ännern | Bornkood ännern]De Entsluss, Stanford to grünnen, full dör den fröheren kalifoornschen Ünnernehmer un Gouverneur Leland Stanford un sien Fru Jane wenige Week nah den Dood van hör eenzig, 15johrigen Söhn Leland Stanford junior in dat Johr 1884. Se hemm Geld för dat Uprichten van de nah hör Söhn nömmt Universität un en Areal in de Bay Area, etwa 60 Kilometer südlich van San Francisco, to Verfügung stellt. Nah en sössjohrig Plaan- und Bautiet wurr de Universität an’n 1. Oktober 1891 apen maakt un de Lehrbedriev upnommen.[10]
De Stanford University weer in hör Konzeptschoon för de dormalige Tiet wat besünners, denn se hett dat mögelk maakt, dat Fruen un Mannlüüd gliekermaaten studeeren kunnen un weer ok mit kien Religionsgemeenschap verbunnen. Nah den Willen van dat Ehepaar Stanford sull an de amerikaansch Westküst en bedüüdend private Hoochschool entstahn. Bi en Besöök in Boston hemm sück de Standfords bi den dormaligen Präsidenten van de der Harvard University, Charles Elliot, erkunnigt, wu völ dat kösten würr, Harvard in Kalifornien quasi noch mal uptorrichten, woruphen de antwoort hett, dat 5 Millionen Dollar (Kurs van 1884) recken sullen.[11] De eerst Johren hemm sück aber trotz dat groot Vermögen van de Stanfords as swoor dorstellt. Tietwies hett Jane Stanford persönliche Gegenstände verpännd, um de loppen Kösten van de Universität decken to können. Insbesünnere en Rechtsstriet 15 Millionen Dollar hett dat Budget van de Universität belast. Nahdem de Striet bileggt weer, beter sück de finanzielle Situatschoon aber düchtig, worto maatgevlich de 30 Millionen Spende van Jane Stanford in dat Johr 1901 bidraagen dee.[12]
In de Folgejohren is dat universitäre Leven upbleut, wiel völ verscheeden Fakultäten grünnd wurrn. In de 1920er Johren wurr dör den Stanford-Afsolventen un lateren Präsidenten van de USA, Herbert Clark Hoover, de Grundstock för de latere Hoover Institution gelegt. 1934 wurr de Alumni Vereenigung van de Stanford University grünnd, de noch hüüd en dragend Rull in de Ünnerstütten un Fortentwicklung van de Universität speelt.
Wiels un nah den Tweeten Weltkrieg wurr de Universität to en van de Wassdomsmotoren van dat Silicon Valley un hett de wertschapliche, kulturelle un wetenschapliche Entwicklung van de Region um San Francisco nahhollend vöranbrocht, insbesünnere ok dör dat Entstahn van de Internetbranche un den E-Commerce. De Hoochschool is siet 1900 Liddmaat van de Association of American Universities, en siet 1900 bestahn Verbund van führend forschungsintensiv nordamerikaansch Universitäten.
Dat Motto van de Universität, dat de Segel un all Andenken van de Hoochschool ziert, is in düütsch verfaat: „Die Luft der Freiheit weht.“ De Satz geiht up den düütschen Humanisten Ulrich von Hutten (1488–1523) torüch un wurr van David Starr Jordan, den eersten Präsidenten van de Stanford University, inführt.[13]
Van 1992 bit 2000 weer de düütsche Rechtswetenschapler Gerhard Casper Präsident van de Hoochschool.
Campus
[ännern | Bornkood ännern]De Stanford University befinnd sück up en 3310 ha grooten Campus un liggt rund 60 Kilometer südöstlich van San Francisco un 32 Kilometer nordwestlich van San José. Ganz dicht bi liggt de Stadt Palo Alto, en van de Zentren van dat Silicon Valley.
De Grund un Bodden wurr an’n 11. November 1885 van Leland Stanford to de Grünnen van de Universität stift un is bit hüüd in dat Stiftungsvermögen bunnen un kann nich verköfft wurrn. Dorup hett Leland Stanford grooten Wert leggt, denn, dat se nicht verköfft wurrn kunn, sull sien Ansicht nah de Universität „en grötter Inkommen sekern as jede anner Geldanlaag“.[14] Blots eenige Randrebeeden, de Leland Stanford de Universität later noch dortokommen leet, kunnen theoretisch verköfft wurrn, faktisch wurrn se aber nipp un nau so behannelt, as de Stiftungsbodden.[14]
De Campus wurr tonächst in’n Sömmer 1886 dör Frederick Law Olmsted, en Bostoner Landschapsarchitekt, plaant, de de oorsprünglich plaant Laag in dat hügelig Gelände togunsten van de Laag in dat Flaakland afännern dee. Later hett Charles Allerton Coolidge de Planung övernommen un hett den Campus nah den Willen van dat Ehepaar Stanford in‘n Stil van dat Europääsch Beaux-Arts upricht. De Architektur van dat Campus wurrd dör quaderförmige Sandsteenbauten mit root Daaken präägt, de dör mit Rundbagen utsmückt Arkadengänge verbunnen sünd. Se sünd den Stil van kalifoornsch Missionsstatschonen nahempfunnen. In‘n Kontrast mit den normalerwies hellblauen Himmel van de Region geevt se den Campus en charakteristisch Utsehn, dat de eerste Präsident David Starr Jordan as folgt beschreeven hett:
Zitat: The yellow sandstone arches and cloisters, the red-tiled roofs against the azure sky, make a picture that can never be forgotten, itself an integral part of a Stanford education.
Hartstück van de Campusarchitektur is de „Main Quad“ (in etwa: Hööft-Veereck, in den Sinn van „veereckig Platz“) un de „Memorial Church“. Den Togang to’n Campus bildt de so nömmt Palm Drive, de up en ovalen Platz (The Oval) führt. Wiedere wichtige Punkte up den Campus sünd dat Cantor Center for Visual Arts, de Hoover Tower, de Rodin Garden un dat Radiotelescope (The Dish).
Südlich van den Hööftcampus befinnd sück en to de Universität hörrn Umweltreservat, dat Jasper Ridge Biological Preserve, dat van Biologen för Forschungszwecke, to’n Bispeel de nächtliche Beobachtung van Fleddermüüs, bruukt wurrd un en Grött van 490 ha hett.
De meest Studenten van de Universität wahnen up dat Campusgelände. Van de Bachelor-Studenten sünd dat rund 95 %, bi de Master-Studenten un Doktoranden bedrocht de Antall över 56 %. Ok 30 % van de Perfessers wahnen hier.
De Campus is en anseggt Teel för Touristen, so dat dat Stanford Visitor Center tweemal an’n Dag för jewiels een Stünn Führungen dör Studenten van de Universität över dat Gelände anbütt.
60 % van de Campusflach sünd ok hüüd noch nich bebaut.
Organisatschoon
[ännern | Bornkood ännern]De Stanford University is as so nömmt corporate trust organiseert un moot kien Stüern betallen. Leit wurrd de van en Board of Trustees, to dat 35 Personen hörrn. Disse ööven hör Amt in de Regel fief Johr lang ut un können hööchstens tweemal nahnanner (also maximal teihn Johr) to dit Gremium hörrn. De Liddmaaten överwaaken ok de Tätigkeit van den Stanford Research Park, dat Stanford Shopping Center, dat Cantor Center for Visual Art, dat Stanford University Medical Center un van völ anslooten medizinisch Inrichtungen.
Dat Board of Trustees bestimmt en Präsidenten, leggt de Plichten van de Perfeesers as ok de Studiengänge fast un befaat sück mit all finanziellen un wertschaplichen Fragen van de Universität. Tosätzlich to den Präsidenten wurrn buterdem 9 Viezpräsidenten nömmt. To Tiet is de Neurowetenschapler Marc Tessier-Lavigne de 11. Präsident van de Universität[15]. He wurr an’n 1. September 2016 Präsident un hett dormit de Nahfolge van den US-amerikaanschen Perfesser för Elektrotechnik un Informatik John LeRoy Hennessy in dit Amt antreeden.
De Stanford University ünnerdeelt sück in söben Schools, vergliekbar mit düütsch Fakultäten. Dat sünd de
- School of Humanities and Sciences (umfaat de Geistes, Natur- un Sozialwetenschapen),
- School of Engineering (Ingenieurwetenschapen),
- School of Earth Sciences (Geo-, Energie- un Umweltwetenschapen),
- School of Education (Uptreckenswetenschapen un Lehramtsutbillen),
- Graduate School of Business (Wertschaftswetenschapen),
- Law School (Rechtswetenschap) un de
- School of Medicine (Medizin).
Stiftung
[ännern | Bornkood ännern]Dat Stiftungsvermögen van de Universität wurrd van de Stanford Management Company verwalt un bedrocht aktuell (2018) 24,8 Milliarden US-Dollar[1]. To’n eenen decken de Erdrääg ut de Anlaag van dat Stiftungsvermögen de jedes Johr anfallen Utgaaven van de Universität, up de anner Siet wurrn Deelen van de Erdrääg weer to dat Stiftungsvermögen torüchführt. Neben disse Erdrääg tellen ok noch Geld ut de direkte Forschungsförderung (to’n Bispeel van de Bundsregeeren), Spenden (kiek ünnern ünner Fundraising) un de Studiengebühren to de wichtig Innahmen.
Ut dat Stiftungsvermögen wurrn ebenfalls in grooten Umfang Finanzhilfen för Studeerende van de Stanford-Universität parat stellt. 2011 wurn 23 % van de Stiftungserdrääg för de finanzielle Ünnerstütten van Studeerenden utgeeven.[16] Mit 20 % van de Erdrääg wurrn de Fakultäten un de Lehrkörpe betallt, wiels 29 % för Forschung un Lehre insett wurrn. De Rest wurrd för Bibliotheken un anner Saaken utgeeven. Dat Stiftungsvermögen macht den mit Afstand gröttsten Andeel an dat Gesamtvermögen (dormals (2011) 22,6 Milliarden US-Dollar) van de Universität ut.[16]
Fundraising
[ännern | Bornkood ännern]De Stanford University kreeg in de letzt Johren völ Geld dör Spenden. Se staht dormit an de Tipp van dat Fundraising van de amerikaansch Universitäten. 2009 kreeg se Spenden in Hööcht van 640,1 Millionen US-Dollar, 2010 van 598,9 Millionen US-Dollar, 2011 van 709,4 Millionen US-Dollar.[17]
Besünner Beachtung funn de Idee van de The Stanford Challenge.[18] Disse up fief Johr anleggt Spendenkampagne hett um Geld to dat Finanzeeren van mehreren Grootprojekten van de Universität in de Berrieken Forschung, Lehre un Infrastrukturentwicklung van den Campus wurben. Dat Teel van 4,3 Milliarden US-Dollar Spendengelder wurr all twee Johr vör Afsluss van de Kampagne reckt, de aber liekers wieder führt wurr un bit Enn‘ 2011 insgesamt 6,23 Milliarden US-Dollar an Spenden inbroch. Dormit wurr de bitherig Spendenrekord van 3,88 Milliarden US-Dollar, upstellt van de Yale University, wiet överdrapen. Mit Hülp van den Spenden kunnen 139 nee Lehrstöhl schaffen un 38 Gebäude renoveert oder nee baut wurrn. Över 10.000 Freewillige hemm hulpen, de Kampagne up de Been to stellen, un kunn 560.000 Spenden van över 166.000 Spendern rinhaalen.
Studium un Forschung
[ännern | Bornkood ännern]De Stanford University bütt völfältige Studienmögelkeiten un is as so nömmt research university ok in den Beriek van de Grundlagenforschung un Dokterandenutbillen breet upstellt. De Mehrtall van de Stundenten sünd so nömmt graduate students, dat heet, se hemm all en eersten Universitätsafsluss, bispeelsweis den B.A. maakt, un studeeren mit dat Teel van en Master- oder Ph.D.-Afsluss. Akkrediteert is de Universität van de Western Association of Schools and Colleges. En Vulltietstudium up undergraduate Niveau hett 2011–2012 jedes Johr 40.050 US-Dollar köst, wobi 92,5 % van de Studenten en Form van finanziell Ünnerstütten kreeg. De Universität geev för disse Stipendienprogramme 2010–2011 insgesamt rund 159 Millionen US-Dollar ut. De Kösten för en Studium up Graduate-Level liggen in en ähnlichen Beriek, dat is aber van Fakultät to Fakultät ünnerscheedlich. Ok över 85 % van de graduate students kriegen en finanzielle Ünnerstütten.
Studienangebot
[ännern | Bornkood ännern]Dat Studienangebot ünnerscheed sück, as in de USA begäng, tüschen den undergraduate un graduate studies. Eerstere deenen dorto, den Bachelor-Afsluss to maaken, letztere sünd für Master-Afsluss oder den Doktertitel. De Teelen van de Utbillen wurrn van Jane un Leland Stanford schriftlich in dat Grünnensdokument van de Universität fasthollen:
Zitat: …to qualify its students for personal success, and direct usefulness in life; And its purposes, to promote the public welfare by excercising an influence in behalf of humanity and civilization, teaching the blessings of liberty regulated by law, and inculcating love and reverence for the great principle of government as derived from the inalienable rights of man to life, liberty and the pursuit of happiness.[19]
Dat undergraduate Studium kann in Stanford mit den Bachelor of Arts (B.A.), den Bachelor of Science (B.S.) oder den Bachelor of Arts and Science (B.A.S.) afslooten wurrn. De Studienfacken umfaaten ünner annern Anthropologie, Biologie, Chemie, Geschichte, Musik, Philosophie, Physik, Politikwetenschapen, Soziologie, Theaterwetenschapen, Wertschapswetenschapen un völ wieder Facken. Van de groot Antall an Bewarfer wurrn blots wenige to dat Studium tolaaten (2011: ca. 7 %), de in en standardiseert Utwahlperzess utsöcht wurrn. Rund 60 % van de Studenten kommt van apenlich Scholen, 30 % van Privatscholen un 10 % ut dat Utland.
Mit dat graduate Studium kann man verscheeden Master- un Doktortitel mit jewieligen Spezialiseeren recken. Dat Angebot is ok hier breet streeht, so kann man bispeelswies mit en Master of Arts (M.A.), Master of Science (M.Sc.), Master of Business Administration (M.B.A.), Master of Laws (LL.M.), Master of Public Policy (M.P.P.) oder Doctor of Philosophy (Ph.D.) afsluuten.
Butenstäen
[ännern | Bornkood ännern]Siet 1982 bedrifft de Stanford University an teihn Universitäten weltwiet Butenstäen ünner de Naam Bing Overseas Studies Program. Dit Programm maakt dat för Stanford Studenten mögelk, en Utlandsstudium oder Praktikum to maaken un wurr 2011 van 44 % van de Studenten för en Utlandsupenholt bruukt. De Öörd för dat Utlandsstudium sünd Australien, Barcelona, Berlin, Florenz, Kapstadt, Kyoto, Madrid, Moskau, Oxford, Paris, Peking un Santiago. In Berlin befinnd sück de Butenstäe hüüd in dat Haus Cramer, nahdem bit 1975 Rüüms van de Free Universität Berlin bruukt wurrn.[20]
Forschung
[ännern | Bornkood ännern]An de Stanford University wurrd sowohl anwennens- as ok grundlagenbetrucken forscht. In disse Arbeit sind nich blots de Perfessers, sonnern ok de graduate students un to’n Deel ok de all länger studeeren undergraduate students inbetrucken. De Universität folgt dorbi dat Humboldtsche Ideal van de Eenheit van Lehre un Forschung.[21] Besünners Wert wurrd up de Interdisziplinarität van de Forschung leggt. Forscht wurrd to’n Bispeel an de Entwicklung van en 3,2 Gigapixelkamera an dat Stanford Linear Accelerator (SLAC) för dat Large Synoptic Survey Telescope, in’n Rahmen van de Stanford Encyclopedia of Philosophy oder in dat Projekt Cracking the Neural Code.[22][23] Berühmt wurr dat so nömmt Stanford-Prison-Experiment van 1971, dat as Mielensteen van de psychologischen Erforschung van dat minschlich Verhollen ünner de Bedingungen van de Fangenschap, speziell ünner de Feldbedingungen van dat echt Gefängnislevens, gellt. Buterdem wurrd an de Stanford University dat Projekt Folding@home bedreeven, dat Distributed Computing to dat Falten van Proteinen insett. To de Universität hörrn völ spezialiseert Forschungszentren, ünner annern dat Hoover Institution on War, Revolution and Peace un dat Freeman Spogli Institute for International Studies. 2011 kreeg Stanford mehr as 66 Millionen US-Dollar ut Lizenzgebühren för an de Universität entwickelt Utfinnen, dorünner de Överdraagenstechnik DSL un de DNS-Rekombinatschoonstechnik.[21]
Ranking
[ännern | Bornkood ännern]De Stanford University hett in sämtlichen Fackricht en exzellenten Roop in Forschung un Lehre un gellt as en van de weltwiet führend Hoochscholen.[24][25] Beachtung finnd in dissen Tosommenhang faken de goot persönliche Betrüenssituatschoon för Studenten dör de Perfessers, wiel up rund acht Studenten en Lehrender kummt. Todem hemm 75 % van de Kurse weniger as 20 Studenten.[26] Van den undergraduate-Kursen hemm sogor 36 % Klassengrötten van twee bit negen Studenten. Ok ut dissen Grund wurrd Stanford sowohl van Studenten as ok Öllern faken as „dream college“ nömmt, as en Umfraag van dat Princeton Review 2010 ergeeven hett.[27]
In de bekannt Hoochschoolrankings beleggt Stanford regelmatig Positschonen an de Tipp. In dat Times Higher Education (THE) World University Ranking belegg se 2012 den tweeten Platz.[28] Ok dat Academic Ranking of World Universities sütt de Universität tosommen mit der Harvard University up den tweeten Rang.[29] Dat Ranking van dat Magazin US News and World Report trennt för de US-amerikaansch Hoochscholen tüschen undergraduate un graduate-Studiengängen. In den Beriek van de undergraduate Utbillen keem de Stanford University för 2013 up den fieften Platz. De graduate-Studiengänge sünd nah Fakultäten trennt upführt. De Stanford Graduate School of Business belegg den eersten Rang, gemeensam mit de Harvard Business School.[30] De School of Education kummt up den veerten,[30] de School of Engineering up den tweeten,[31] un de School of Law ebenfalls up den tweeten Platz.[32] De Stanford Medical School belegg bi de Forscher den veerten Rang.[33]
Nobelpriesdräger
[ännern | Bornkood ännern]Stanford tellt to Tiet 18 Nobelpriesdräger. Wiedere elf Stanford-Perfessers kreegen den Nobelpries, sünd aber all intüschen storven. Stanford tellt dorbi blots dejenigen Nobelpriesdräger, de en van de Fakultäten van de Universität anhörrn oder anhörrt hemm, nich aber de, de de Universität blots loos verbunnen sünd.[34]
Levende
[ännern | Bornkood ännern]- Chemie
- Paul Berg (* 1926), Nobelpries 1980
- Roger David Kornberg (* 1947), Nobelpries 2006
- Brian Kent Kobilka (* 1955), Nobelpries 2012
- Michael Levitt (* 1947), Nobelpries 2013
- Medizin
- Andrew Zachary Fire (* 1959), Nobelpries 2006
- Thomas Südhof (* 1955), Nobelpries 2013
- Physik
- Douglas Dean Osheroff (* 1945), Nobelpries 1996
- Steven Chu (* 1948), Nobelpries 1997, Energieminister ünner Barack Obama
- Robert Betts Laughlin (* 1950), Nobelpries 1998
- Wertschapswetenschapen
- William Forsyth Sharpe (* 1934), Nobelpries 1990
- Myron Samuel Scholes (* 1941), Nobelpries 1997
- Andrew Michael Spence (* 1943), Nobelpries 2001
- Joseph Eugene Stiglitz (* 1943), Nobelpries 2001
- Thomas John Sargent (* 1943), Nobelpries 2011
- Alvin Eliot Roth (* 1951), Nobelpries 2012
- Paul Robert Milgrom (* 1948), Nobelpries 2020
Storven
[ännern | Bornkood ännern]- Kenneth Joseph Arrow (1921–2017), Nobelpries (Wertschapswetenschapen) 1972
- Felix Bloch (1905–1983), Nobelpries (Physik) 1952
- Linus Carl Pauling (1901–1994), Nobelpries (Chemie) 1954 un Freedensnobelpries 1963
- William Bradford Shockley (1910–1989), Nobelpries (Physik) 1956
- Arthur Kornberg (1918–2007), Nobelpries (Medizin) 1959
- Robert Hofstadter (1915–1990), Nobelpries (Physik) 1962
- Paul John Flory (1910–1985), Nobelpries (Chemie) 1974
- Milton Friedman (1912–2006), Nobelpries (Wertschapswetenschapen) 1976
- Burton Richter (1931–2018), Nobelpries (Physik) 1976
- Arthur Leonard Schawlow (1921–1999), Nobelpries (Physik) 1981
- Henry Taube (1915–2005), Nobelpries (Chemie) 1983
- Douglass Cecil North (1920–2015), Nobelpries (Wertschapswetenschapen) 1993
- Richard Edward Taylor (1929–2018), Nobelpries (Physik) 1990
- Martin Lewis Perl (1927–2014, Nobelpries (Physik) 1995
Grünnen van Technologie-Ünnernehmen
[ännern | Bornkood ännern]To de Kultur van de Stanford University hörrt de praktische Anwennen van Studium un Forschung in Start-ups van Technologieünnernehmen. Sowohl de Utfinner as ok Geldgever van Wagniskapital in‘n Silicon Valley un de Bay Area hemm eng Betrecken to de Universität. 2013 hett de Stanford-Stiftungsraat beslooten, künftig sülvst in de Förderung van Ünnernehmensgrünnen intostiegen.[35] Över den StartX-Fond, de oorsprünglich van Studenten in’t Leven ropen wurrn weer, deiht sück de Universität an nee grünnd Ünnernehmen van hör Studenten un Afsolventen bedeeligen. Dat Projekt fung mit de Medizintechnik an un sull bit 2018 en Volumen van 50–100 Millionen US-Dollar för all technischen Felder to Verfügung stellen.[36]
Sport
[ännern | Bornkood ännern]De Sportteams van de Stanford University wurrn Stanford Cardinal nömmt. De Hoochschool is Liddmaat in de Pacific-12 Conference. Traditschonell is dat Interesse an dat American Football Team van Stanford an‘n hööchsten un reckt in de Spelen gegen dat Team van de University of California, Berkeley, de van groot Rivalität präägt sünd, sien Hööchtpunkt. Dat Football Stadium wurr 2005–2006 nee baut un faat mehr as 50.000 Tokieker. Köst hett de Bau 90 Millionen US-Dollar un wurr van dat Architekturbüro Hoover and Associates dörführt. In dat olt Stanford Stadium, dat 1921 upricht wurr, funnen ok Spelen van de Footballweltmeesterschap van de Mannlüüd 1994 un van de Fruen 1999 statt.
Kunst
[ännern | Bornkood ännern]Up den Campus van de Stanford University befinnd sück dat van Leland Stanford un sien Fru Jane grünnd, un hüüd as Iris & B. Gerald Cantor Center for Visual Arts bekannt Kunstmuseum. Dorin befinnd sück en bekannte Utstellung mit Skulpturen van Auguste Rodin. De Universität sponsert jedes Johr över 100 Musik-, Danz- und Theater-Vörstellungen, de van över 30.000 Besöker besöcht wurrn. De Bing Concert Hall wurr in’n Januar 2013 apen maakt, hett en 360°-Konzertsaal mit herutragend Akustik für Live-Upträen un bütt Platz för 842 Besöker. Dor kann Kamermusik speelt wurrn, aber ok lüttgere Jazz-Combos as ok groot Orchester könnt dor uptreeden. De akustische Gestaltung erfolg dör Nagata Acoustics’ Yasuhisa Toyota.[37]
Persönlichkeiten
[ännern | Bornkood ännern]Lehrende
[ännern | Bornkood ännern]- Albert Bandura (* 1925), Psycholoog (Bobo-Doll-Experiment)
- Eugene Corning Butcher (* 1950), Mediziner, Immunoloog, Crafoord-Pries 2004
- Benjamin Harrison (1833–1901), 23. Präsident van de USA
- Donald Ervin Knuth (* 1938), Begrünner van de formalen Analyse van Computeralgorithmen, Utfinner van dat TeX-Textsatzsystem
- Robert Betts Laughlin (* 1950), Physiker (Nobelpries 1998)
- Paul Robert Milgrom (* 1948), Wertschapswetenschapler (Nobelpries 2020)
- Maryam Mirzakhani (1977–2017), kreeg as eerst Fru de Fields-Medaille
- Jack Norman Rakove (* 1947), Pulitzer-Pries
- Raj Reddy (* 1937), Turing-Pries
- Condoleezza Rice (* 1954), Butenminister van de USA
- Leland Smith (1925–2013), Entwickler van dat Notensatzprogramm SCORE
- Lewis Madison Terman (1877–1956), Entwickler van den Stanford-Binet IQ Tests
- Sebastian Thrun (* 1967), Viezpräsident van Google, Grünner van Udacity
- Philip George Zimbardo (* 1933), Psycholooog (Stanford-Prison-Experiment)
Afsolventen
[ännern | Bornkood ännern]- IT-Beriek
De Stanford University is de Kienzelle van dat Silicon Valley, tallriek Ünnernehmen sünd van Afsolventen van de Universität grünnd wurrn. To de bekanntsten hörrn Intel, Google, Yahoo oder Hewlett-Packard.
- Kurt Akeley, Grünner van Silicon Graphics
- Steven Anthony Ballmer (* 1956), ehmalger CEO Microsoft
- Andy Bechtolsheim (* 1955), Designer van de eerst Unix-Workstation, gemeensam mit Vinod Khosla Grünner van dat Ünnernehmen Sun Microsystems. De Naam leit sück af van Stanford University Networks.
- Jeffrey Bewkes (* 1952), Time-Warner-Präsident
- David Reeves Boggs (* 1950), Utfinner van dat Ethernet
- Leonard Bosack & Sandy Lerner, Grünner van Cisco Systems
- Bud Colligan, Grünner van Macromedia
- David Filo (* 1966) & Jerry Yang (* 1968), Utfinner van de Technik, de achter dat (oorsprünglich) Internet-Verteeken Yahoo! steckt
- Marcian Edward Hoff (* 1937), Utfinner van den Mikroprozessor
- Jawed Karim (* 1979), Grünner van YouTube
- Marissa Ann Mayer (* 1975), Vörstandsvörsittende van Yahoo
- David Packard (1912–1996) un William Redington Hewlett (1913–2001), Grünner van Hewlett-Packard
- Lawrence Edward Page (* 1973) & Sergey Brin (* 1973), Grünner van Google
- Benjamin M. Rosen (* 1933), Grünner van Compaq
- Peter Thiel (* 1967), Grünner van PayPal
- Politiker
- Ehud Barak (* 1942), israeelsch Politiker un Ministerpräsident
- Yukio Hatoyama (* 1947), japaansch Politiker un Premierminister
- Herbert Clark Hoover (1874–1964), Präsident van de USA un Grünner van de Hoover Institution up den Campus.
- Condoleezza Rice (* 1954), Natschonale Sekerheitsberaderin un Butenminister van de USA
- Robert James Woolsey (* 1941), CIA-Direkter
- Sportler
- Randall Bal (* 1980), Swemmsportler
- Bruno Banducci (1921–1985), American Footballspeler, Lehrer
- Mike Bruner (* 1956), Swemmsportler
- Bob (* 1978) un Mike Bryan (* 1978), Tennisspeler
- Maya DiRado, Swemmsportlerin
- John Elway (* 1960), American Footballspeler
- Zach Ertz (* 1990), American Footballspeler
- Janet Evans (* 1971), Swemmsportlerin
- Landry Fields (* 1988), Basketballspeler
- Julie Foudy (* 1971), Footballspelerin
- John Hencken (* 1954), Swemmsportler
- Misty Hyman (* 1979), Swemmsportlerin
- Katie Ledecky (* 1997), Swemmsportlerin
- James Lofton (* 1956), American Footballspeler
- Brook Lopez (* 1988), Basketballspeler
- Robin Lopez (* 1988), Basketballspeler
- Andrew Luck (* 1989), American Footballspeler
- Simone Manuel (* 1996), Swemmsportlerin
- Peter Marshall (* 1982), Swemmsportler
- Christian McCaffrey (* 1996), American Footballspeler
- John McEnroe (* 1959), Tennisspieler
- Pablo Morales (* 1964), Swemmsportler
- Nneka Ogwumike (* 1990), Basketballspelerin
- Jim Plunkett (* 1947), American Footballspeler
- Markus Rogan (* 1982), Swemmsportler
- Jeff Rouse (* 1970), Swemmsportler
- Summer Sanders (* 1972), Swemmsportlerin
- Richard Sherman (* 1988), American Footballspeler
- Jenny Thompson (* 1973), Swemmsportlerin
- Kerri Walsh Jennings (* 1978), Beachvolleyballspelerin
- Tom Watson (* 1949), Golfspeler
- Bob Whitfield (* 1971), American Footballspeler
- Tiger Woods (* 1975), Golfspeler
- Wetenschapler
- Eric Allin Cornell (* 1961), Nobelpries för Physik 2001
- John Charles Harsanyi (1920–2000), Nobelpries för Wertschapswetenschapen 1994
- Dudley Robert Herschbach (* 1932), Nobelpries för Chemie 1986
- Willis Eugene Lamb (1913–2008), Nobelpries för Physik 1955
- Neal Elgar Miller (1909–2002), Psycholoog
- Peter Salovey (* 1958), Präsident van de Yale University
- Karl Barry Sharpless (* 1941), Nobelpries för Chemie 2001
- Karl Andreas Taube (* 1957), Archäoloog
- Carl Edwin Wieman (* 1951), Nobelpries för Physik 2001
- Sonstige
- Philipp von Belgien (* 1960), König van Belgien
- Chelsea Victoria Clinton (* 1980), Dochter van den 42. Präsidenten van de USA, Bill Clinton un sien Fru, de ehmalge US-Butenministerin Hillary Clinton
- Marjorie Helen McClelland (1913–1978), Kinderpsychologin un Jödenretterin
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Margo Davis: The Stanford album: a photographic history, 1895–1945. Stanford Univ., Stanford, Calif. 1989, ISBN 0-8047-1639-0.
- Stuart W. Leslie: The Cold War and American Science: The Military-Industrial-Academic Complex at MIT and Stanford. Columbia University Press, New York [u. a.] 1993, ISBN 0-231-07958-3.
- Rebecca S. Lowen: Creating the Cold War University: The Transformation of Stanford. University of California Press, Berkeley 1997, ISBN 0-520-20541-3.
Weblinks
[ännern | Bornkood ännern]- www.stanford.edu Website van de Universität (engelsch)
- Academic Ranking of World Universities – 2009 (engelsch)
Enkeld Nahwiesen
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ a b Stanford Facts at a Glance, afropen an’n 26. Februar 2017
- ↑ Forschung und Lehre – Dossier Hochschulen in den USA, Oktober 2008
- ↑ von Sydow/Többe/Staschen, Handbuch Studium und Praktikum im Ausland, 2004, S. 28.
- ↑ a b – Nobelpreisträger – Stanford
- ↑ Stanford Facts: Research, afropen an’n 22. August 2012
- ↑ Stanford Technology Ventures Program, afropen an’n 22. August 2012
- ↑ Stanford Facts: Research, aafropen an’n 22. August 2012
- ↑ Stanford Athletes Complete Olympic Action, afropen an’n 22. August 2012
- ↑ Studiengebühren erst ab 100.000 Dollar Familieneinkommen Spiegel Online, 22. Februar 2008.
- ↑ www.stanford.edu: The Founding of Stanford University (PDF; 4,1 MB), afropen an’n 1. Oktober 2010.
- ↑ Stanford University Archives, afropen an’n 23. August 2012.
- ↑ [1] Stanford University Gets $30,000,000, New York Times van’n 10. Dezember 1901
- ↑ Gerhard Casper: Die Luft der Freiheit weht – On and Off, Stanford University 5. Oktober 1995 [2], afropen an’n 18. Januar 2019
- ↑ a b Sandstone & Tile – Stanford Historical Society (PDF; 2,4 MB), Utgaav 19, Fröhjahr 1995, Nr. 1–2, S. 3 ().
- ↑ About Stanford, Stanford University [https://www.stanford.edu/about/ afropen an’n 21. Januar 2019
- ↑ a b Stanford University Annual Financial Report 2011, S. 31 (PDF; 5,1 MB).
- ↑ Stanford Facts 2012
- ↑ The Stanford Challenge – Final Report The Stanford Challenge | Final Report
- ↑ Stanford Facts 2012
- ↑ Stanford University Bing Overseas Studies
- ↑ a b Stanford Facts 2012
- ↑ Research at SLAC
- ↑ The Stanford Challenge – Cracking the neural code
- ↑ Forschung und Lehre – Dossier Hochschulen in den USA, Oktober 2008
- ↑ DAAD Studienführer USA, 2008, S. 30
- ↑ Stanford University – Academics
- ↑ [3] Princeton Review's 2010 College Hopes & Worry Survey, PR Newswire van’n 24. März 2010
- ↑ Ranking Universitäten weltweit – Times Higher Education (THE)
- ↑ Ranking Universitäten weltweit – Center for World Class Universities, Shanghai Jiao Tong Universität
- ↑ a b Ranking Business Schools – US News and World
- ↑ Ranking Engineering Schools – US News and World
- ↑ Ranking Law Schools – US News and World
- ↑ Ranking Medical Schools – US News and World
- ↑ – Nobel Laureates at Stanford
- ↑ Stanford: StartX, Stanford University and Stanford Hospital & Clinics announce $3.6M grant and venture fund, 5. September 2013
- ↑ Stanford: StartX
- ↑ Stanford Live – Bing Concert Hall
Zitat-Fehler: Das in <references>
definierte <ref>
-Tag mit dem Namen „finances“ wird im vorausgehenden Text nicht verwendet.
Koordinaten: 37° 25′ 44″ N, 122° 10′ 10″ W