Teeplant
De Teeplant (Camellia sinensis) is en Plantenaart. Ut de ehre Delen warrt echten Tee vun maakt.
De Plant
[ännern | Bornkood ännern]
De Teeplanten wasst as Strüker oder lüttje Böme mit jummerlos gröne Blöer. Se weert vun een bit fiev Meter hooch, hen un wenn kann dat ok mol bit negen Meter in’e Hööchd gahn. Wenn de jungen Twiegen utdrieven doot, sünd se toeerst root un witte Haare sitt doran. Man de fallt gau af un de Twiegen weert geel un gries. Ok an de Knuppen an’t Enn sitt Sülverhaare an.
De Blöer staht in’n Wessel un hefft en korten Stengel. Se sund rund oder ok wat länger. An den Blattrand sitt Tähn. De Blöer sünd fiev bit 14 cm lang un twee bit 7,5 cm breet. Boven sünd se dunkelgröön, glatt un glimmert wat, unnen sünd se wat heller un dor könnt Haare an sitten. Vun de Middelrippen gaht seven bit negen Blattnerven up jede Siet af.
Bleihn doot de Teestrüker vun Oktober bit Februar. In de Blattasseln wasst denn een bit dree Blöten. Se sünd 2,5 bit 3,5 cm groot. An’n Blötenstengel sitt twee Hochblöer, man de fallt slank af. De Blöte besteiht ut fief Kelkblöer, sess bit acht witte Kroonblöer, en ganze Reeg vun Stoffblöer un dat Gynoeceum. Binnen an de Kelkblöer un an den Fruchtknutten sitt meist ok Haare an. De Knotten mit den een oder de twee Saatköörn dorin is wat platt. De Saat warrt in’n August bit Oktober riep.
Wo de Teeplant wassen deit
[ännern | Bornkood ännern]
De Teeplant wasst in de Subtropen in de Gemarken mit en Monsumklima. In’n Summer is dat dor natt un heet un in’n Winter blifft dat tämlich dröge un küll. Se hett sik utbreedt vun Japan un Korea ehrn Süden över de süüdliche Hälft vun China hen bit na Noordoost-Indien. Na Süden to is de Plant ok noch bit Laos, Myanmar, Thailand un Vietnam tohuse. Se wasst in dat Unnerholt vun duergröne Wolden. Vunwegen datt de Minsch de Plant al so lang in Kultur hett, kann een hüdigendags nich mehr seggen, wo se toeerst tohuse ween is.
Wo de Teeplant för bruukt warrt
[ännern | Bornkood ännern]Ut Delen vun de Teeplant (Blöer, Knuppen, Blomen, Stengels u.s.w.) warrt hett en Upguss-Drank vun maakt, dat is de Tee. Tee gifft dat al siet dusenden vun Johren, de Geschicht langt al torüch bit in de Antike.
Anbo un Export
[ännern | Bornkood ännern]An un for sik sünd de Teeplanten in twee Aarten anboot wurrn. dat een weer de Camellia sinensis var. sinensis. Dat is en Struuk mit lüttje Blöer, de wat Kull verdrägen kann. Se is sunnerlich in China un Darjeeling anplant wurrn. De Aart Camellia sinensis var. assamica is eerst 1830 in Assam funnen wurrn. Se is en lüttjen Boom, de slank wassen deit un wat gröttere Blöer hett. Düsse Plant is in Indien un Sri Lanka de Teesoort ween, de dor begäng weer. Hüdigendags weert düsse beiden reinen Sorten up de ganze Welt jummers mehr vun Hybriden an’e Sieten schaven.
| Land | Produktschoon | Export | Andeel an Export |
|---|---|---|---|
| China | 953.803 | 291.210 | 30,53 % |
| Indien | 830.750 | 159.150 | 19,16 % |
| Kenia | 328.500 | 313.200 | 95,34 % |
| Sri Lanka | 317.200 | 177.320 | 55,90 % |
| Törkei | 217.520 | 5.860 | 2,69 % |
| Indonesien | 171.410 | 102.300 | 59,68 % |
| Vietnam | 132.525 | 51.100 | 38,56 % |
| Japan | 100.000 | 1.150 | 1,15 % |
| Argentinien | 67.871 | 67.700 | 99,75 % |
| Iran | 59.180 | 12.760 | 21,56 % |
| Welt alltohoop | 3.541.547 | ||
| Born: Organisatschoon för Landweertschop un Eten (FAO)[1] | |||
Import
[ännern | Bornkood ännern]De wichtigsten Importlänner för Tee sünd Grootbritannien, Russland, pakistan, de USA un de Länner in Arabien.