यभगेनी प्रिगोजिन

यभगेनी प्रिगोजिन र भ्लादिमिर पुटिन

येभगेनी विक्टोरोविच प्रिगोजिन ( रूसी: Евге́ний Ви́кторович Приго́жин; आइपिए: [prʲɪˈɡoʐɨn]; जन्म: १ जुन १९६१) रुसी धनाढ्य, र वैग्नर शैन्य प्रमुख र जुन २०२३ मा उनले विद्रोह गर्नु अघी सम्म रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनका नजिकका विश्वासपात्र थिए। प्रिगोजिनलाई कहिलेकाहीँ " पुटिनको शेफ " भनिन्छ, किनकि उनी क्रेमलिनका लागि सेवाहरू प्रदान गर्ने रेस्टुरेन्ट र खानपान कम्पनीहरूको मालिक हुन्। एक पटक सोभियत संघमा दोषी ठहरिएका, प्रिगोजिनले अब प्रभावशाली कम्पनीहरूको सञ्जाल लाई नियन्त्रण गर्छन्, जसमा रूसी राज्य-समर्थित भाडा कम्पनी वाग्नर समूह र २०१६ र २०१८ अमेरिकी चुनावमा हस्तक्षेप गरेको आरोप लागेका तीन कम्पनीहरू समावेश छन्। २०२२ को अनुसन्धान अनुसार, प्रिगोजिनको गतिविधिहरु " रूसको रक्षा मन्त्रालय र यसको खुफिया शाखा, ग्रु सँग जोडिएको छ"।

प्रिगोजिन, उनका कम्पनी र सहयोगीहरूलाई संयुक्त राज्य अमेरिकामा आर्थिक प्रतिबन्ध र आपराधिक आरोपहरू लगाइएको छ , र युनाइटेड किंगडममा उनी प्रतिबन्धहरू अन्तर्गत एक नामित व्यक्ति हन्छ न्। एफबीआईले प्रिगोजिनलाई गिरफ्तार गर्न जानकारीको लागि $ 250,000 सम्मको इनाम प्रस्ताव गरेको छ । अक्टोबर २०२० मा, युरोपेली संघ (EU) ले लिबियामा वाग्नर समूहका गतिविधिहरूको वित्तपोषणको सम्बन्धमा येभगेनी प्रिगोजिन विरुद्ध प्रतिबन्धहरू लगायो। अप्रिल २०२२ मा, युक्रेनमा रूसी आक्रमणमा उनको भूमिकाको कारण ईयूले उनीमाथि नयाँ प्रतिबन्धहरू लगाएको थियो।

२३ जुन २०२३ मा, प्रिगोजिनले रूसी सैन्य नेतृत्वको बिरूद्ध विद्रोह सुरु गरे । सोही दिन उनीविरुद्धको फौजदारी मुद्दा खारेज भयो; क्रेमलिनका प्रवक्ता दिमित्री पेस्कोभका अनुसार प्रिगोजिन बेलारुस जानेछन्।  

२०२३ अगस्ट २३ मा, विद्रोह को टीक २ महिना पछी , मस्कोको उत्तरमा टभर ओब्लास्टमा भएको विमान दुर्घटनामा प्रिगोजिनसहित अन्य नौ जनाको मृत्यु भएको अनुमान गरिएको थियो । भ्लादिमीर पुटिन (जससँग उनी लामो समयसम्म सम्बद्ध थिए) लगभग २४ घण्टा पछि आफ्नो पहिलो सार्वजनिक टिप्पणीमा भने कि प्रिगोजिन एक "प्रतिभाशाली व्यक्ति" थिए जसले "जीवनमा गम्भीर गल्तीहरू गरे तर परिणाम हासिल गरे"।

यो पनि हेर्नुहोस्

• वाग्नर विद्रोह