Gembloers

**Gembloers**
Gembloux
Stad in België
	(Details)
	;
Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Namen
Arrondissement	Namen
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	96,48 km² (2022); 82,19%; 8,39%; 9,42%
Coördinaten	50° 34' NB, 4° 42' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	26.496 (01/01/2024) ; 49,16% ; 50,84% ; 274,63 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 20,13%; 61,07%; 18,8%
Buitenlanders	7,23% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Benoît Dispa (Bailli)
Bestuur	Bailli, Ecolo
Zetels; Bailli; Ecolo; MR; PS; DéFI	29; 13; 6; 5; 4; 1
Economie
Gemiddeld inkomen	22.473 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	8,81% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 5030; 5030; 5030; 5030; 5030; 5030; 5031; 5032; 5032; 5032; 5032; 5032	Deelgemeente; Gembloers; Beuzet; Ernage; Grand-Manil; Lonzée; Sauvenière; Grand-Leez; Bossière; Bothey; Corroy-le-Château; Isnes; Mazy
Zonenummer	081
NIS-code	92142
Politiezone	Orneau-Mehaigne
Hulpverleningszone	NAGE
Website	www.gembloux.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Namen; in de provincie Namen
Portaal	België

Gembloers (Frans: Gembloux, Waals: Djiblou) is een stad in de provincie Namen in België. De stad telt ruim 26.000 inwoners.

Topografie

De naam van de plaats komt uit het Latijn: Gemblacum; in oudere teksten, soms Gemblours, een oudere Franse vorm van de naam. De Nederlandse naam 'Gembloers' is daarvan afgeleid. Tegenwoordig wordt vaak de Franstalige naam van de plaats gebruikt.

Geschiedenis

Er bestond reeds een dorp Gembloers toen eind 10e eeuw in de nabijheid een benedictijnerabdij werd gesticht door een zoon van Godfried III van Lotharingen, graaf van Holland, en Irmintrud van Ringelheim, genaamd Wichpert (of Guibertus).^[1] Daarna kreeg de abdij van hem en van zijn grootmoeder Mathilde van Ringelheim enorme en talrijke grondbezittingen in België en Frankrijk geschonken. Door zelf de zeggenschap over een abdij te houden, was dat enerzijds een methode om te ontkomen aan financiële en materiële verplichtingen die de eigenaar van grondgebied de leenheren oplegde, in dit geval keizer Otto I, van moederszijde familie van moeder Irmintrud. Anderzijds kon de zeggenschap zo in handen van de familie blijven en niet door erfopvolging in handen van rivaliserende dynastiën belanden. Erluin werd aangesteld als het eerste hoofd van de abdij Saint-Pierre de Gembloux. Op 20 september 946 verleende keizer Otto I bij charter het recht een verdedigingsmuur rondom de nederzetting te bouwen en eigen muntgeld te laten slaan.

De bisschoppen van Luik verwierven de avouerie over de abdij, terwijl lokale heren als de Villers en de Marbais rechten over de omgeving lieten gelden. Er waren molens, brouwerijen, een markt en een jaarbeurs. In 1100 werd een handelaar uit Gembloers in Engeland gesignaleerd. In 1116 werden stadsrechten verleend.

Eind 11e eeuw maakte Gembloers zich los van de Luikse invloed. Als grensstad in zuiden van het hertogdom Brabant had Gembloers soms te lijden onder aanvallen. In 1185 werd de stad verwoest door graaf Hendrik de Blinde.

In de Slag bij Gembloers, 1578, versloegen de Spanjaarden onder leiding van Don Juan van Oostenrijk het leger van de Staten-Generaal van de 17 Nederlandse provinciën, die zich na de Pacificatie van Gent hadden aaneengesloten. Valentin de Pardieu had na de nederlaag zijn positie als grootmeester van de artillerie in het leger van de Staten verlaten en zich teruggetrokken als bestuurder van Grevelingen. In 1785 trad de abt van Gembloux, hoewel hoofd van de oudste abdij van de provincie Brabant, niet als prelaat maar als eerste edelman de Staten van Brabant binnen, wat op gewoonte berustte. De kloostergemeenschap viel uiteen in de periode dat de stad te lijden had onder excessen van de Franse Revolutie.

Bij de Duitse invasie in mei 1940, aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, lag er een zwakke schakel in de Belgische verdedigingslinie ter hoogte van Gembloers, tussen Waver en Namen. Daar bevindt zich het zogenaamde "Gat van Gembloers" zonder natuurlijke hindernissen. Het Franse Eerste Leger en het Duitse Zesde Leger hebben hier op 14 en 15 mei 1940 zwaar gevochten. De Slag om Gembloers was samen met de Slag om Hannuit een van de eerste grote veldslagen met tanks in de krijgsgeschiedenis.

De abdij huisvest nu de Gembloux Agro-Bio Tech (GxABT), een onderdeel van de Universiteit van Luik.

Kernen

Deelgemeenten

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Gembloers	8,66	10.590	1.222	92142A0
2	Sauvenière	14,02	2.042	146	92142A1
3	Lonzée	5,46	1.885	345	92142A2
4	Grand-Manil	6,14	1.858	303	92142A3
5	Ernage	8,25	1.270	154	92142A4
6	Grand-Leez	14,11	2.329	165	92142B
7	Beuzet	7,66	1.345	176	92142C
8	Isnes	5,08	896	177	92142D
9	Bossière	9,20	1.023	111	92142E
10	Mazy	5,72	1.138	199	92142F
11	Bothey	3,31	435	131	92142G
12	Corroy-le-Château	8,86	1.327	150	92142H

Overige kernen

Petit-Leez

Demografische ontwikkeling

Demografische evolutie voor de fusie

Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen op 31 december, 1976= inwonersaantal op 31 december
1970: Aanhechting van Ernage, Grand-Manil, Lonzée en Sauvenière op 1 jan. 1965

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[2]	Evolutie: 1992=index 100
1992	19.249	100,0
1993	19.550	101,6
1994	19.870	103,2
1995	20.128	104,6
1996	20.192	104,9
1997	20.077	104,3
1998	20.266	105,3
1999	20.294	105,4
2000	20.484	106,4
2001	20.652	107,3
2002	20.899	108,6
2003	21.160	109,9
2004	21.417	111,3
2005	21.661	112,5
2006	21.964	114,1
2007	22.074	114,7
2008	22.412	116,4
2009	22.779	118,3
2010	23.206	120,6
2011	23.705	123,1
2012	24.153	125,5
2013	24.451	127,0
2014	24.996	129,9
2015	25.181	130,8
2016	25.528	132,6
2017	25.763	133,8
2018	25.933	134,7
2019	26.014	135,1
2020	26.141	135,8
2021	26.239	136,3
2022	26.330	136,8
2023	26.517	137,8
2024	26.496	137,6

Bezienswaardigheden

Politiek

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976^[3]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[4]		14-10-2012^[5]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	25	%	25	%	25	%	25	%	27	%	27	%	27	%	29	%	29
	PSC¹ / B.A.I.L.L.I.²	49,14¹	14	42,17¹	12	35,0¹	9	36,71¹	10	37,52²	12	36,79²	11	36,81²	11	40,41²	13	43,71²	14
	PS¹ / Beffroi^A / ProGrès²	25,04¹	6	27,82¹	7	30,41¹	8	27,24¹	7	25,45¹	7	40,41^A	12	18,8¹	5	13,51¹	4	13,14²	3
	PRL¹ / Beffroi^A / MR²	16,85¹	4	22,66¹	5	28,77¹	8	25,67¹	7	22,99¹	6	40,41^A	12	28,56²	8	17,81²	5	23,12²	7
	ECOLO	-		-		5,81	0	7,13	1	10,45	2	15,98	4	13,65	3	21,47	6	16,68	5
	DéFI	-		-		-		-		-		-		-		6,80	1	3,35	0
	VA	-		7,35	1	-		-		-		-		-		-		-
	RW	7,94	1	-		-		-		-		-		-		-		-
Anderen^(*)		1,03	0	-		-		3,25	0	3,58	0	6,81	0	2,19	0	-		-
Totaal stemmen		11714		12344		12801		13591		13962		15032		16139		17471		17652
Opkomst %						93,92		93,35		91,98		92,54		89,59		90,24		89,06
Blanco en ongeldig %		2,56		4,4		4,35		3,79		5,37		5,96		5,16		5,82		6,20

(*) 1976: PCB (1,03%) / 1994: FN (2,78%), PTB (0,47%) / 2000: M.I.C. (2,97%), PC (0,61%) / 2006: Alternative (2,7%), ORNEAU (4,11%) / 2012: IC (2,19%). De gevormde meerderheidscoalitie wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.

Automerk uit Gembloers

Het bekendste Belgische automerk, het sportwagenmerk Gillet, is in Gembloers gevestigd. Het bedrijf importeert ook het Nederlandse sportwagenmerk Donkervoort.

Geboren in Gembloers

Paul Michot (1902-1999), senator en hoogleraar
William Cliff (1940), dichter
Jo Lemaire (1956), zangeres
Louis Patris (2001), voetballer

Externe link

Website van de gemeente

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Michel de Waha, "Sigebert de Gembloux faussaire? Le chroniqueur et les 'sources anciennes' de son abbaye" in: Revue belge de philologie et d'histoire, 1977, p. 1034. DOI:10.3406/rbph.1977.3169
↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fbackend.710302.xyz%3A443%2Fhttps%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
↑ 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.
↑ Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:. Gearchiveerd op 9 januari 2018. Geraadpleegd op 24 januari 2013.
↑ Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be. Gearchiveerd op 5 maart 2016.

Zie de categorie Gembloers van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Michel de Waha, "Sigebert de Gembloux faussaire? Le chroniqueur et les 'sources anciennes' de son abbaye" in: Revue belge de philologie et d'histoire, 1977, p. 1034. DOI:10.3406/rbph.1977.3169

[2] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fbackend.710302.xyz%3A443%2Fhttps%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[3] 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.

[4] Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:. Gearchiveerd op 9 januari 2018. Geraadpleegd op 24 januari 2013.

[5] Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be. Gearchiveerd op 5 maart 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]