Askim kommune
| Askim kommune | |||
| kommune | |||
 | |||
|
|||
| Land |  Noreg
| ||
|---|---|---|---|
| Fylke | Østfold | ||
| Adm.senter | Askim | ||
| Areal | 69 km² | ||
| • land | 68 km² | ||
| • vatn | 1 km² | ||
| Målform | bokmål | ||
| Ordførar | Thor Hals (H) | ||
| Kommunenr. | 0124 | ||
 Askim kommune 59°35′10″N 11°10′12″E / 59.586111111111°N 11.17°E | |||
 Kart som viser Askim kommune.
| |||
| Wikimedia Commons: Askim, Norway | |||
| Nettstad: www.askim.kommune.no | |||
Askim kommune var ein kommune i Østfold fylke, fram til 1.1.2020. Kommunen grensa i vest og i nord til Spydeberg, i aust til Trøgstad og Eidsberg og i sør til Skiptvet kommune. Glomma dannar ei naturleg kommunegrense i vest, og fossar har blitt utnytta til kraftproduksjon. Askim har derfor tre store kraftverk innanfor sine grenser (Solbergfoss, Kykkelsrud og Vamma).
Administrerande senter i kommunen er tettstaden Askim. Der bur omtrent 90 % av innbyggjarane i kommunen, mens resten bur jamnt fordelt i mindre bygdesentrum ved dei tre kraftverka. Lokalavisa er Smaalenenes Avis, som også dekkjer dei omkringliggjande kommunane.
Næringsliv
[endre | endre wikiteksten]
Askim har vore ein særmerkt industrikommune, med Askim Gummivarefabrik som hjørnesteinsbedrift. Den siste delen av gummivarefabrikken, Viking Dekk A/S, avskipa produksjonen av bildekk i 1991. Viktige bransjar i dag er forlag/grafisk produksjon og Glava A/S med framstilling av mineralprodukt. Tettstaden Askim er eit viktig handels- og sørvissenter i indre Østfold. Nærare to femdelar av arealet i kommunen er dyrka mark, der det meste av dette er nytta til dyrking av korn.
Skiping av dei tre kraftverka Solbergfoss, Kykkelsrud og Vamma på 1900-talet har gitt basis for utviklinga av industrien i Askim. Desse utnyttar fallet til Glomma frå Øyeren til Grønsund. Utbygginga har ført til av alle dei mindre fossane og stryka, med unntak av Vrangsfoss, har kverva bort.
Kommunenamn og -våpen
[endre | endre wikiteksten]Namnet Askim er opphavleg eit gardsnamn, sett saman av trenamnet ask og ordet heim. Før rundt år 1400 het bygda Eid.[1] Ordet "Eid" betyr mellom anna landet langs ei elv som ikkje er farbar med båt, slik at folk måtte gå. Gjennom Askim drog folk båtar mellom Øyeren og Glomma nedanfor Vammafossen.
Kommunevåpenet blei godkjent ved kongeleg resolusjon den 1. november 1963. Motivet er på blå botn tre sølv skråbjelkar danna med bølgjesnitt og symboliserer dei tre vasskraftverka Solbergfoss, Kykkelsrud og Vamma.
Venskapskommunar
[endre | endre wikiteksten]Frå 1951 har Lyngby-Taarbæk i Danmark, Huddinge i Sverige og Askim vore venskapskommunar. Seinare i 1965 kom Godthåb/Nuuk i Grønland med og i 1965 følgde Island med Seydisfjördur.[2]
Lyngby-Taarbæk, Danmark
Vanda, Finland
Nuuk, Grønland
Seydisfjördur, Island
Huddinge kommun, Sverige
Folk frå Askim
[endre | endre wikiteksten]- Mona Hoel (f. 1960), filmskapar
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]«Askim_-_tidligere_kommune» i Store norske leksikon, snl.no.
Fotnotar
[endre | endre wikiteksten]- ↑ Oluf Rygh: Norske Gaardnavne, 1 Smaalenenes Amt, Kristiania 1897, side 50f.
- ↑ Askim kommune - Askims vennskapskommuner, arkivert frå originalen 5. oktober 2011, henta 10. februar 2011
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- Askim kommune Arkivert 2020-02-03 ved Wayback Machine.
