Nikolaj Ge

Nikolaj Ge
Nikolaj Jarosjenko: Portrett av Nikolaj Ge, 1890
Fødenamn	Николай Николаевич Ге
Statsborgarskap	Det russiske imperiet
Fødd	15. februar 1831 Voronezj
Død	1. juni 1894, 2. juni 1894 (63 år) Shevchenka
Yrke	kunstmålar, universitetslærar
Sjanger	historiemåleri
Ektefelle	Zoya Ge, Anna Petrovna Ge
Born	Piotr Gay, Nikolaï Gay
Nikolaj Ge på Commons

Nikolaj Nikolajevitsj Ge (27. februar 1831–13. april 1894) var ein russisk kunstmålar av fransk herkomst. Han var like kjent som historiemålar som portrettmålar. Verka hans høyrer inn under realismen.

Liv og gjerning

Utdanning. Italia

Ge var fødd i Voronezj. I 1847 tok han til på eit studium på universitet i Kiev, før eit år var gått flytta han over til universitetet i St. Petersburg. I tidsrommet mellom 1850 og 1857 studerte han ved Det keisarlege kunstakademiet der i byen. Med eit stipend frå akademiet reiste han i 1857 til Italia. Der heldt han til dei neste tolv åra, nytta tida til å studere både antikk kunst og renessanse-kunst. Ei tid i året 1863 hadde han stilling som professor på kunstakademiet i St. Petersburg.

Peter den store forhøyrer tsarevitsj Aleksej Petrovitsj, 1871

Peredvizjnikij. Historiemåling

I 1870 var Ge ein av grunnleggjarane av Peredvizjnikij-gruppa. Han tok også del i gruppa sine utstillingar. Heimkomen til Russland vende han bort frå sitt hovudtema opp til den tid, namnleg bilete med tema frå evangelia. I staden let han seg engasjere av historiske, russiske emne. Eit måleri av Peter den store som forhøyrer tronfølgjaren er det mest kjende av verka med historiske motiv.

Religiøsitet. Ukraina

Ge var tiltrekt av den russiske forfattaren Leo Tolstoj sine religiøse og filosofiske idear og forestillingar. Han vart ein nær venn av Tolstoj. Ge kjøpte ein mindre gard (khutor) i Tsjernigov-guvernementet (i dagens Ukraina). Frå 1876 levde Ge på eigedomen sin i Ukraina, der han søkte å følgje Tolstojs kall om å leve eit enkelt bondeliv.

I 1880-åra vende Ge tilbake til sitt første hovudtema, framstillingar av religiøse, kristne tema. Desse måleria vekte hissige diskusjonar då dei vart framsynt. Han vann mest erkjenning frå liberale kunstkritikarar, konservative kritikarar heldt mange av dei for å vere blasfemiske. Enkelte verk vart forbodne å vise fram. Kva er sanning? Kristus og Pilatus var eit av måleria som det ikkje var lov å vise fram.

Kva er sanning? Kristus og Pilatus, 1890

Portrett. Forsvunne verk

Ge sine måleri er i den realistiske stilen. Dei er prega av djup, psykologisk innsikt. Hans tidlege verk syner påverknad frå målaren Karl Brjullov. Mellom dei personane han portretterte finn ein Mykola Kostomarov (1870), Tolstoj (1882) og Mikhail Saltykov-Sjtsjedrin. Eit sjølvportrett stammar frå åra 1892/1893.

Ge døydde i 1894 i heimen sin i Livanovsk Tsjur, som i dag ligg i Tsjernihiv oblast i det nordlege Ukraina.

Mange av Ge sine måleri vart etter hans død deponert hos ei rik kvinne frå Sveits. Desse måleria forsvann, få av dei finst det i dag kjennskap til kvar er. Eitt av dei forsvunne bileta vart rekna som hans magna opus, kalla Krossfestinga.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Nikolai Nikolajewitsch Ge» frå Wikipedia på tysk, den 17. juni 2009.

Fotnotar