Røsslyng
Røsslyng | |
Røsslyng | |
Systematikk | |
Rike: | Planteriket Plantae |
Overrekkje: | Landplantar Embryophytes |
Rekkje: | Karplantar Tracheophytes |
Underrekkje: | Frøplantar Spermatophytes |
Orden: | Lyngordenen Ericales |
Familie: | Lyngfamilien Ericaceae |
Slekt: | Røsslyngslekta Calluna |
Art: | Røsslyng C. vulgaris |
Vitskapleg namn | |
Calluna vulgaris |
Røsslyng (Calluna vulgaris) er ein dvergbusk med tettblada sidekvister og motsette nåleforma blad. Røsslyngen kan dominere store område, og frå blomstringa i august set dei lysraude blomstrane farge på lyngheiane.
Utsjånad
[endre | endre wikiteksten]Røsslyngen vert 10-50 cm høg. Stengelen har hard, tett ved med særs tettstilte årringar. Blada er små og nåleforma og motsette. På blomstrane er det dei lysraude begerblada som er dominerande. Dei held på farga og sit på lenge etter blomstringa. Frukta er kapslar med mange frø.
Økologi
[endre | endre wikiteksten]Røsslyngen veks på mark med sterkt vekslande jordbotn; det viktigaste er at han får nok lys. Lyngen vert difor fortrengt av skogplanting.
I flygesandområde er røsslyngen planta i sanddyner for å dempe sandflukt.
Røsslyngen finst over heile Norden, spesielt dominerer han heiane i kystnære strok, medan han er mindre vanleg lengst nord. Elles finst han i Vest-Europa, Mellom-Europa, i delar av Sør-Europa og vest i Sibir.
Det er vanleg at røsslyngen vert 20–30 år gammal, men det er funne meir enn 50 år gamle plantar. Røsslyngen dannar store, tette bestandar som dominerer lyngheiane. Han kan breie seg ved at nedbøyde greiner slår rot og gjev opphav til nye buskar, eller ved frøformeiring.
Kultur
[endre | endre wikiteksten]Nitimen kåra etter ei lyttaravrøysting røsslyngen til norsk nasjonalblomster, men denne posisjonen må han dele med bergfrua, som botanikarane har kåra. Røsslyngen er elles spesielt forbunden med Skottland.
Røsslyngen har vore bruka til farging; han gjev brune, gule og raude fargestoff. Røtene er bruka til materiale for korgfletting.
Blomstrane er viktige for honningbiene, og lynghonningen har ein kraftig smak og mørk farge.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Johannes Lid Norsk og svensk flora Det Norske Samlaget 1974 ISBN 82-521-0297-2
- C.A:M. Lideman Nordens Flora Gyldendal Norsk Forlag 1977 ISBN 82-05-08681-8