Acuèlh
Lutz sus...
Saturne es la seisena planeta dau Sistèma Solar en distància au Soleu situada entre Jupitèr e Uranus. Es la segonda per òrdre d’importància après Jupitèr. Aisadament visibla a uelh nus, foguèt probablament descubèrta durant la Preïstòria car èra ja coneguda durant l’Antiquitat. Son nom vèn dau dieu roman Saturne. Es un gigant gasós que fa partida dei planetas exterioras (tanben nomenadas jovianas per lor entretòc amb Jupiter). L’aspècte mai caracteristic de Saturne son seis anèus brilhants. Lo premier que leis observèt foguèt Galileo Galilei en 1610 mai la bassa inclinason deis anèus e la qualitat marrida de son telescòpi li faguèron pensar, au començament, que se tractava de grandei lunas. En 1659, Christiaan Huygens, amb de mejans d'observacion melhors, poguèt n’observar clarament. En 1859, James Clerk Maxwell demostrèt matematicament que leis anèus podián pas èsser un objècte unic mai que devián èsser l'agropacion de milions de particulas pichonas. Saturne a 62 satellits naturaus, entre lei quaus se remarca Titan, l’unic satellit dau Sistèma Solar amb una atmosfèra importanta.
Nòvas
- 11 d'agost de 2024: L’agenesa Romane Bernies, la bordalesa Valériane Ayayi, la paulina Marine Fauthoux e la rodanesa Leïla Lacan se ganhan una medalha d’argent en basquetbòl.
- 10 d'agost: lo canenc Kévin Tillie, lo montpelhierenc Jean Patry, lo peçagués Théo Faure e lo rafelenc Earvin Ngapeth se ganhan una medalha d’aur en voleibòl als jòcs olimpics de París. La marselhesa Lucie Granier se ganha una medalha d’argent en handball.
- 9 d'agost: lo tolzan Guillaume Restes (imatge) e l’aurengenc Joris Chotard se ganhan una medalha d’argent en fotbòl. Lo tolzan Simon Gausit e los montpelhierencs Alexis e Félix Lebrun se ganhan una medalha de bronze per equipa en tennis de taula.
- 8 d'agost: lo vaurés Benjamin Thomas se ganha una medalha d’aur en omnium. L’albigés Billal Bennama se ganha una medalha d’argent en bòxa. La tolonenca Lauriane Nolot se ganha una medalha d’argent en kitesurf.
- 7 d'agost: lo tolzan Sofiane Oumiha se ganha una medalha d’argent en bòxa.
- 6 d'agost: la ponòta Johanne Defay se ganha una medalha de bronze en surf.
- 5 d'agost: la marselhesa Noemie Fox se ganha la medalha d’aur e l’olierenca Angèle Hug se ganha la medalha d’argent en caiac cross.
- 4 d'agost: lo tolosan Léon Marchand e lo sestian Clément Secchi se ganhan una medalha de bronze en relais de natacion. Lo montpelhierenc Félix Lebrun se ganha una medalha de bronze en tennis de taula.
O sabiatz ?
- Un aristocrata d'Auvèrnhe, Gilbèrt dau Motier de La Faieta (imatge), foguèt un general dins las doas revolucions americana e francesa.
- Lo lògo de l’OGC Niça pòrta en occitan Despì 1904 solament despuèi 2013.
- Lo grop de death metal Gojira que s’aperava Godzilla a sa creacion a Ondres, en Gasconha.
- Lo Monopoly foguèt inventat per una feminista americana.
- Lo davancier dau FBI es estat fondat per un rèire nebot de Napoleon Bonaparte.
- D'un biais indirèct, la vila de Marselha auriá donat son nom a l’ouzo.
- L’estau de la comuna d’Embèrt z-es redond.
Imatge del mes
Vèrge negra de la Daurada, Tolosa, Occitània. |
Wikipèdia profiècha del sosten de la Wikimedia Foundation qu'albèrga sus sos servidors mantun projècte wiki liure, multilingüe e gratuit :
Meta-Wiki Coordinacion de totes los projèctes |
Wikiccionari Diccionari universal |
Wikinews Actualitats liuras | |||||
Wikilibres Ensemble de tèxtes pedagogics |
Wikiquote Recuèlh de citacions |
Wikisource Bibliotèca universala | |||||
Wikiversitat Comunautat pedagogica dobèrta |
Wikispecies Inventari del vivent |
Wikimedia Commons Banca de donadas multimèdia |