Dotze trabalhs d'Eracles

Tablèu del pintor espanhòl Zurbarán que representa la lucha contra lo leon de Nemèa

Los Dotze trabalhs d'Eracles es lo nom del castig que foguèt impausat a l'èroi e mièg-dieu Eracles, pr'amor d'èsser perdonat per aver assassinat sos enfants durant una crisi de baugiá causada per la divessa Èra. Aguèt de seguir los òrdres del rei Euristèu de Micènas, que li comandèt de tascas quasiment impossiblas de realizar. Aqueles dotze trabalhs èran de tuar lo leon de Nemèa, l Idra de Lèrna, de batre a la corsa la cèrvia de Cerinia, de capturar lo singlar d'Erimanta, de netejar las écuries d'Augiàs, de tuar los aucèls del lac Estinfal, de dondar lo taur cretenc de Minos, de capturar las ègas manjairas d'òmes de Diomède, de portar la cintura de la reina de las amazonas Ipolita, de véncer lo gegant Gerion e raubar son tropèl de buòus, de portar de pomas d'aur del jardin de las Esperidas e de davalar a l'infèrn e i encadenar lo gos Cerbèr.

Lo leon de Nemèa

La primièra de las espròvas d'Eracles foguèt de tuar lo leon de Nemèa, un animal monstruós que terrorizava las gents del país. La pèl de la bèstia èra tant espessa qu'èra impossible de lo nafrar amb d'armas. Quand l'eròi se n'avisèt, escampèt son espasa e escanèt lo leo amb sos quites braces. Pasmens la tasca èra pas acabada, lo mièg-dieu deviá portar la pèl de l'animal a Euristèu, e li èra impossible de la copar que cap instrument ne podiá pas penetrar la pèl. Atèna venguèt ajudar Eracles e l'assabentèt que las arpas del leon podián traversar la pèl. Aital, Eracles poguèt finalament escorjar la bèstia e se vestir aprèp amb la pèl del leon.

L'idra de Lèrna

Hèracles i l'Hidra, mosaïca romana trobada a Llíria (País Valencian)

L'idra de Lèrna èra un mostràs que demorava dins un airal plen d'estanhs que se sonava Lèrna. Possedissiá divèrses caps òrres en forma de sèrps, amb de dents plan ponchudas. Un dels problèmas màgers que fasiá de mal véncer l'animal es qu'en cas que se talhèsse un de sos caps n'espelissián dos autres novèls. Eracles s'afanèt a copar amb l'espasa los caps de la bèstia mas vegèt lèu en observar la creissença d'autres caps qu'aquò èra pas la solucion. Demandèt a son nebot Iolau que l'ajudèsse amb una tòrcha per cauterizar las nafras fachas a flor e mesura qu'Eracles copava un cap. Amassa capitèron de tuar lo mostre e l'eròi utilizèt la sang de l'idra per ne cobrir las ponchas de sas flèchas per las far venir mai potentas e verinosas.

La cèrvia de Cerinèa

La cérvia de Cerinèa qu'aviá de batas d'aram èra l'animal mai rapid que se coneguèsse; èra estada capabla d'escapar a mai a las temptativas de la divessa Artèmis per la capturar. Lo tresen trabalh d'Eracles consistissiá a l'agantar e la portar viva a Micenas. L'eròi acorseguèt la bèstia durant fòrça jorns fins que finalament s'arrestèt un brieu per s'abeurar. Alara Eracles la nafrèt a un tendon gràcias a una flècha e aprèp la poguèt capturar.

Lo singlar d'Erimant

Aquel singlar èra un bestiassa que destrusissiá lo campèstre de la montanha de l'Erimant e que n'espaurugava las gents. Lo quatren trabalh d'Eracles foguèt de lo capturar. Abans de poder arribar a Erimant l'eròi passèt pel pais del centaures ont demorèt un brieu amb Quiron, que li aviá ensenhat de rudiments de medecina. Per celebrar la venguda d'Eracles Quiron sortiguèt de vin dels centaures, mas aqueles, embriagats per l'òlga del vin, venguèron agressius, e comencèron a escampar de pèiras. Eracles respondèt en tirar sas flèchas enverinadas mas una d'aquelas se plantèt dins lo genolh de Quiron, çò que li causèt una nafra mortala. Eracles demorèt amb el fins que moriguèt e aprèp se n'anèt cap a Erimant. Aprèp aver luchat bèlament contra l'animal dins la nèu, Eracles capitèt de l'encadenar e de lo portar a Micènas. Lo rei Euristèu foguèt talament espantat quand vegèt la bèstia que s'amaguèt dins lo sosterranh del palais, dins una gèrla de vin.

Los estables d'Augias

Augias, rei d'Elide, aviá de tropèls qu'èran los mai nombroses e fertils del mond. Mas èra vengut famós tanben pr'amor qu'aviá pas jamai fach netejar sos estables, çò que fasiá qu'una pudesina se propagava dins tot Peloponés e qu'i viure veniá cada còp mai intolerable. Lo cinquena prètzfach d'Eracles foguèt doncas de netejar aqueles estables del rei en un sol jorn. Per o poder far derroquèt doas de las quatre parets dels estables e desvièt lo cors dels flums vesins Alfèu e Penèu. Las aigas emportèron tota la ronha cap a la mar e aital l'endrech e tota l'environa venguèron nets.